خوزتوریسم

خوزستان آماده جشن‌های بزرگ امام حسنی می‌شود؛ گرگیعان جشنی برای خوشحالی پیامبر

سال‌هاست که شب پانزدهم ماه مبارک رمضان، خوزستان با شکوهی خاص می‌درخشد شکوهی که نه از نور چراغ‌ها که از عشق و ارادتی عمیق به پیامبر عظیم‌الشأن اسلام و أهل بیت پاکش می‌تابد.

خوزستان با برگزاری مراسمی تاریخی و کهن به نام گرگیعان به استقبال ولادت امام حسن مجتبی (ع) می‌رود. گرگیعان، یادگاری است از آن روزی که پیامبر اکرم (ص) به مناسبت ولادت نخستین نوه‌اش، امام حسن مجتبی (ع)، شادی‌اش را با کودکان محله تقسیم کرد. شاید آن روز، کسی فکر نمی‌کرد این سنت، قرن‌ها بعد همچنان در گوشه‌ای از این سرزمین، با همان شور و عشق اولیه، زنده بماند. اما خوزستان، این سرزمین عشق و وفا، این سنت را حفظ کرده و با جان و دل، آن را به آیندگان سپرد.

این ماندگاری، رازی دارد. رازش در نگاه‌های مهربان مادربزرگ‌هایی است که به کودکان یاد می‌دهند چگونه سنگ‌ها را به هم بزنند و شعرهای گرگیعان را بخوانند. رازش در دست‌های پدرانی است که کیسه‌های رنگین را برای فرزندانشان می‌دوزند و در چشمان مادرانی که با لبخند، کودکانشان را به کوچه‌ها می‌فرستند. رازش در دل‌هایی است که با هر ضربه سنگ، با هر شعری که از زبان کودکان جاری می‌شود، عشق به پیامبر (ص) و أهل بیت (ع) را فریاد می‌زنند.

گرگیعان، تنها یک جشن نیست؛ این سنت، عهدی است میان مردم خوزستان و خاندان پیامبر (ص). عهدی که می‌گوید: «ما فراموش‌تان نمی‌کنیم. عشق‌مان به شما، در هر قدم، در هر نفس، در هر شب و روز، زنده است.» این عشق، در کوچه‌های خوزستان جاری است در صدای سنگ‌هایی که به هم می‌خورند در کیسه‌های رنگینی که پر از شیرینی می‌شوند و در دعاهای کوچک کودکان که سلامتی و برکت را برای همه آرزو می‌کنند.

و اینگونه، گرگیعان، سال‌هاست که ماندگار شده است. نه به خاطر شیرینی‌ها و خوراکی‌ها که به خاطر عشقی که در قلب مردم خوزستان جاری است. عشقی که از پیامبر (ص) و أهل بیتش آغاز شد و تا امروز در هر خانه در هر کوچه و در هر قلب کوچک و بزرگی، زنده مانده است.

خوزستان، این سرزمین عشق و وفا، با گرگیعان به جهان می‌گوید: «ما عاشقیم. عاشق پیامبرمان، عاشق أهل بیتش، و عاشق سنت‌هایی که یادگار آن بزرگواران است.» و این عشق، همان نوری است که گرگیعان را پس از قرن‌ها، همچنان درخشان و زنده نگه داشته است.

کودکان نقش اول را دارند

در شب پانزدهم ماه مبارک رمضان، دختران و پسران کوچک با لباس‌های محلی رنگارنگ، کوچه‌ها و خیابان‌های شهر را به تسخیر خود درمی‌آورند. صدای پایشان، ترنم شادی است و صدای سنگ‌هایی که به هم می‌زنند، نوید جشنی را می‌دهد که قرن‌هاست در دل این خاک ریشه دوانده است.

این شب، شبِ گرگیعان است. شبِ کیسه‌های رنگینی که از شانه‌های کوچک کودکان آویزان است و پر از آرزوهای شیرین می‌شود. شبِ لبخندهایی که بر لبان کودکان می‌نشیند و چشم‌هایشان از شوق دریافت یک مشت بادام یا تکه‌ای شیرینی می‌درخشد. شبِ دعاهایی که از زبان کوچکشان جاری می‌شود و برکت و سلامتی را برای خانه‌ها و خانواده‌ها به ارمغان می‌آورد.

دختران و پسران با لباس‌های محلی، گویی از دل تاریخ بیرون آمده‌اند تا یادآور سنتی باشند که نسل‌به‌نسل، از پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها به آنها رسیده است. هر قدمشان هر شعری که می‌خوانند هر خنده‌ای که می‌دهند، گویی قصه‌ای است که از دل کوچه‌های قدیمی شهرها و روستاهای خوزستان روایت می‌شود.

و در این میان، بزرگترها هم همراه می‌شوند. با چشمانی پر از مهربانی و دل‌هایی سرشار از عشق به استقبال این ستاره‌های کوچک می‌روند. درِ خانه‌ها باز می‌شود و دست‌های پر از مهر، شیرینی و خوراکی‌ها را به کیسه‌های رنگین کودکان می‌سپارند. اینجا، شادی کودکان، شادی همه است. شادی‌ای که از دل تاریخ و فرهنگ این سرزمین می‌جوشد و قلب‌ها را گرم می‌کند.

شب پانزدهم رمضان، شبِ گرگیعان، شبِ زندگی است. شبِ امید و شور و عشق. شبِ ستاره‌هایی که روی زمین می‌درخشند و کوچه‌ها را به آسمانی از شادی تبدیل می‌کنند. این شب، یادآور این است که حتی در سخت‌ترین روزها، شادی و امید، همیشه زنده است. شادی‌ای که در قلب کودکان جاری است و با هر قدمشان، جهان را زیباتر می‌کند.

و اینگونه، خوزستان در شب پانزدهم رمضان، با صدای سنگ‌ها و خنده‌های کودکان، به بهشتی کوچک تبدیل می‌شود. بهشتی که در آن، عشق و شادی، بی‌مرز و بی‌زمان است.

گرگیعان چگونه برگزار می‌شود؟

خوزستان در آستانه برگزاری جشن‌های باشکوه ولادت امام حسن مجتبی (ع)، اولین فرزند امام علی (ع) و حضرت فاطمه زهرا (س)، آماده می‌شود. این مراسم که با عنوان «گرگیعان» شناخته می‌شود، هر ساله در نیمه ماه رمضان و همزمان با میلاد امام حسن مجتبی (ع) با مشارکت گسترده کودکان و بزرگسالان برگزار می‌گردد.

در شب پانزدهم ماه مبارک رمضان، کودکان خوزستانی با شور و نشاط خاصی در کوچه‌ها و محله‌ها حاضر می‌شوند و با برپایی جشن «گرگیعان»، شادی را به خانه‌ها می‌آورند. این مراسم که ریشه در سنت‌های دیرینه منطقه دارد، با همراهی بزرگسالان و اهدای شیرینی و خوراکی به کودکان، جلوه‌ای ویژه می‌یابد.

بر اساس سنت دیرینه، کودکان پس از شنیدن اذان مغرب با کیسه‌های رنگین به در خانه‌ها می‌روند و با زدن سنگ‌های کوچک به هم، ترنم جشن را در کوچه‌ها می‌پیچانند. صاحب‌خانه‌ها نیز با شنیدن صدای سنگ‌ها، به استقبال کودکان می‌روند و با شیرینی، بادام و دیگر خوراکی‌ها از آنان پذیرایی می‌کنند. این مراسم علاوه بر جنبه شادی‌آفرین، حاوی دعاهای خیر و سلامتی برای فرزندان صاحبان خانه است.

کودکان در این شب ریگ‌های کوچک را انتخاب می‌کنند و سنگ‌ها را بر هم می‌زنند تا ترنم صدای جشن «گرگیعان» در کوچه‌ها بپیچد. صدای سنگ زدن، خبر از آمدن کودکان می‌دهد و اهالی محل نیز بعد از با خبر شدن، به در خانه‌ها می‌روند تا با شیرینی و بادام از کودکان محله پذیرایی کنند.

دختر و پسر کیسه‌های رنگین بر گردن می‌اندازند و خانه به خانه، سنگ زنان در می‌زنند تا شیرینی‌هایی که هدیه می‌گیرند را در کیسه جمع کنند. کودکان، همزمان با ترنم صدای سنگ‌ها، اشعاری را ادا می‌کنند که حاوی دعای خیر و سلامتی برای فرزند صاحبان خانه است.

معمولاً کودکان به دو گروه تقسیم می‌شوند؛ گروهی می‌خوانند: «گرگیعان و گرگیعان» و گروه دوم در جواب می‌گویند: «الله یعطیکم رضعان» (خدا به شما فرزند عطا کند) یا اینکه «الله ایخلی اولیدکم» (خدا پسر کوچک تان را حفظ کند). در این هنگام صاحبخانه ها خوراکی‌هایی به کودکان هدیه می‌دهند.در این ایام که برای بسیاری به سختی می‌گذرد، اما حس و حال کودکان در این گوشه از جهان شاد است. کودکان امروز لباس‌های نو بر تن می‌کنند و با شنیدن صدای اذان با ذوق و علاقه به کوچه‌ها می‌روند.

در تاریخ ادبیات خوزستان در مورد ریشه و معنی کلمه «قرقیعان» دیدگاه‌های متفاوتی بیان شده است. عده‌ای معتقدند این کلمه از «قرع الباب» به معنای «در زدن» گرفته شده و به همین خاطر کودکان در خانه‌ها را برای دریافت شیرینی و عیدی می‌کوبند. دسته‌ای عقیده دارند معنی «قرقیعان یا گرگیعان» از کلمه «قره العین» گرفته شده که به معنای شادی و سرور انسان است، چون مراسم گرگیعان با تولد امام حسن مجتبی (ع) و شادمانی رسول خدا (ص) برای تولد اولین نوه اش مقارن شده است، می‌گویند که مردم برای عرض تبریک به امام علی (ع) و حضرت فاطمه (س)، «قره عین! قره عین!»گویان به سوی منزل ایشان می‌رفتند. از این رو این تبریک گفتن، کم کم به صورت سنتی هر ساله در میان مسلمانان رواج یافته است.

امسال هم مثل سال‌های قبل، شاهد بازگشت شور و نشاط این جشن به کوچه‌ها و محله‌های خوزستان هستیم. کودکان با لباس‌های نو و کیسه‌های رنگین، با ذوق و شوق به استقبال این مراسم می‌روند و بزرگسالان نیز با همراهی خود، این سنت دیرینه را زنده نگه می‌دارند.

مراسم آئینی «گرگیعان» در شهریورماه ۱۳۹۵ توسط اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خوزستان در فهرست آثار ناملموس کشور به ثبت رسیده است. این اقدام نه تنها به حفظ و ترویج این سنت ارزشمند کمک کرده، بلکه بر اهمیت فرهنگی و تاریخی آن نیز تأکید می‌کند.

منبع:خبرگزاری مهر

دومین جشنواره بادبادک و بادگیر محلی شوشتر

دومین جشنواره‌ی بادبادک و بادگیر شوشتر، در راستای زنده‌سازی (:احیای) بازی‌های بومی شوشتر و ترویج بازی‌‍‌های بدون خشونت برای نسل جوان، ایجاد شور و نشاط در میان خانواده‌ها و پیشواز فصل بهار، آدینه، دهم اسفندماه ۱۴۰۳ خورشیدی، برگزار شد.

این جشنواره با حضور بی‌مانند مردم شوشتر و گردشگران از سراسر کشور در محوطه‌ی بیرونی قلعه سلاسل، همراه با اجرای آواز سنتی و آداب و آیین‌های گذشته در شوشتر برگزار شد.

در این جشنواره پیر و جوان و به‌ویژه کودکان با بابادک دست‌ساز خود در فضای پر از شور و شادی و یه یاد گذشته‌ها به آیین سنتی بادگیربازی پرداختند.

همچنین در کنار جشنواره غرفه‌های فروش و معرفی صنایع دستی شوشتر با باشندگی شماری از هنرمندان صنایع دستی برگزار شد.

در پایان جشنواره از شرکت‌کنندگان که بادگیر آنان از دید اوج در آسمان، زیبایی، تکنیک و اجرای آیین‌های سنتی بادگیر برتر بودند، با پیشکش جایزه سپاسداری شد.

یادآور می‌شود، یکی از بازی‌های بومی شهرستان شوشتر که از دیرباز میان بزرگ و کوچک رواج داشته، بازی «بادگیر» بوده است. بادگیر به‌گونه‌ی دست‌ساز و با وسایل ساده مثل کاغذ سریش و چوب بریه (شاخه‌ی درخت خرما یا نی رودخانه‌ای) ساخته می‌شد.

*استفاده از تصاویر با ذکر منبع مجاز است*

گزارش و عکس:ابوالفضل مهدی پور

سری دوم عکس

عکاس : ریحانه سید عطار

احیا آئین‌ پلو پزون شوشتر در سرای جهانی افضل شوشتر

*یکی از آئین های که مردم کهن دیار شوشتر در اواخر فصل زمستان و نزدیک عید نوروز برگزار می کردند آئین پلوپزون می باشد*

*درگذشته مردم کهن دیارشوشتر شهر آئین هاورسوم به خاطر این که که برنج یکی از غذاهای اعیانی به حساب می آمد و همه مردم نمی توانستند برنج تهیه کنند و به پاس احترام به طبیعت در اواخر فصل زمستان و نوید عید نوروز، نوبر سبزیحات مانند باقله توحه و شویت(شوید) و حلبه و شکرانه ی برنج، بزرگترها و کسانی که تمکن مالی داشتند در قالب جشن و کارونال شادی همه اهالی شهر و یا محله را دعوت به صرف خوردن پلو مخصوص شوشتری دعوت می کردند*

رسم بر این بود که شخصی یا بزرگتری که قرار بود جشن و آئین پلوپزون را انجام دهد سبزی شوید که از باغ چیده به بالای بام خانه خود پرتاب میکرد به نشانه که شما دعوت به آئین پلوپزون هستید
به خاطر این که برنج(پلو) زیاد درست می کردند و برنج قند فراوانی داشت گشنیز هم به برنج اضافه می کردند که قند برنج پایین آورد

در "جشن پلوپزون" علاوه بر طبخ پلو مخصوص شوشتر به طبخ و توزیع غذاهای محلی نیز پرداخته می شود
و اهالی همراه با موسیقی و آیین‌های سنتی، جشن می‌گیرند.
تاریخچه پلو شوشتری به روزهای قدیم بازمی‌گردد و خانواده‌های شوشتر، نسل‌ها این غذا را تهیه کرده‌اند و رازهای پخت آن را به نسل‌های بعدی منتقل کرده‌اند. این غذا در مهمانی‌ها و مراسم‌های مختلف، به ویژه در مراسم‌های خاص و اعیاد مورد استفاده قرار می‌گیرد و به عنوان نمادی از مهمان‌نوازی مردم جنوب ایران به خصوص مردم خونگرم شوشتر شناخته می‌شود.

همچنین دراین آئین پلوپزون شوشتر
رسوم قدیمی که به فراموش شده بود مانند
۱_آیین وسنت جشن پلو پزون
۲_نمایش کهن رقص سله
۳_اجرای آیین کمچه بعک
۴_اجرای بازی بچه طنبلک
۵_اجرای کشتی پهلوانی شوشتری
۶_آیین خواستگاری شوشتری
۷_اجرای دعای سفره وبرکت سال
همراه با آوازهای شوشتر در دستگاه ۲۴ مقوم شوشتر که به ثبت ملی رسیده است اجرا شد

از ضرب المثل های که درباره آئین پلوپزون از گذشته به یادگار مانده میتوان به ضربب المثل

دو پِرَ که خونتَ وا ونی گِرو ،گِرو سی چِه سی شادی یکی سی پلو پزونه یکی سی ماهِ مبارکِ رمضوونه

معنی:دوبار است که باید خانه خود را گرو بگذارید
گرو برای چی .برای شادی ،یک بار پلو پزان،
یکی برای ماه مبارک رمضان.

ای باقله وا پوس چیته خود خورم چیته دهام دوس

معنی:ای باقله هم خودم از پلو میخورم و هم به دوستان میدهم

این آئین با حضور پرشور مردم فرهنگ دوست شوشتر و علاقه مندان به فرهنگ هنر و گردشگران از سراسر کشور در سرای جهانی افضل شوشتر در روزجمعه ۱۹ بهمن ۱۴۰۳ برگزار شد.

گزارش: ابوالفضل مهدی پور

با سپاس از راد نژاد فتحی

تصاویر:

مریم شهاب زاده..هستی فتوتی..سجاد سروش

بتول فته پور.رضا سلامات..عباس قاسم پور

رضا قائدی ، هستی حسن زاده و مریم عابدی

آئین سنتی “غم به در” از آئین های سنتی شوشتر توسط مردم و جمعی از علاقه مندان و دوست داران به تاریخ و فرهنگ شوشتر برگزار شد.

در گذشته، مردم شوشتر پس از گذراندن سیزده‌بدر، روز چهاردهم فروردین را به جشن و شادی اختصاص می‌دادند و آن را با نامی جالب و خاص به یاد می‌آوردند.

غم بدر. برخلاف سیزده‌بدر که با هدف دور کردن نحسی و گذراندن اوقات در طبیعت برگزار می‌شد، غم بدر به‌عنوان روزی برای کنار گذاشتن هرگونه غم و اندوه و آغاز دوباره با امید و انرژی مثبت شناخته می‌شد.

در این روز، خانواده‌ها دور هم جمع می‌شدند، به موسیقی گوش می‌دادند، شعر می‌خواندند و با انجام بازی‌های محلی و رقص‌های سنتی، فضایی شاد و مفرح ایجاد می‌کردند. غم بدر نمادی از روحیه شاداب و پرانرژی شوشتری‌ها بود که حتی پس از پایان تعطیلات نوروز، همچنان تلاش می‌کردند شادی و نشاط را در زندگی خود حفظ کنند

این آئین که جزو سنت‌های گذشته شوشتر به شمار می‌رود،و سالها به فراموشی سپرده شده بود شامل اجرای پیاده‌روی خانوادگی‌، اجرای ورزش‌ها و بازی‌های قدیمی شوشتر، شعرخوانی و خواندن موسیقی‌های زیبای محلی برگزاری نمادین بخشی از آداب و رسوم عروسی سنتی ...مراسم برق زنان بود.

عکس:محمد آهنگر /فارس

لذت ماهی کبابی با چاشنی حشو در خوزستان

در روزهای جمعه، مردم عرب خوزستان علاقه زیادی به خوردن غذاهای دریایی دارند، به ویژه ماهی کبابی (سِمَچ شَوُي) که با "حشو"، سبزی مخصوص ماهی با ادویه‌های خاص جنوب، طعم‌دار می‌شود. به همین دلیل، بازارهای ماهی در این روزها در شهرهای جنوبی استان بسیار پررونق است و کباب کردن ماهی در اشکال مختلف تبدیل به یک سنت محبوب و داغ می‌شود.

عکس:فرید حمودی

زندگی در کنار گاومیش‌ها

گاومیش بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی مردم روستایی عرب خوزستان است.

این حیوانات که به دلیل نیازشان به آب‌تنی روزانه چندین بار به رودخانه‌ها برده می‌شوند، معمولاً در نزدیکی منابع آب مانند رودخانه‌ها و تالاب‌ها پرورش می‌یابند. در منطقه دشت آزادگان، گاومیش‌ها به صورت خانوادگی در یکی از شاخه‌های کارون شنا می‌کنند. چوپان‌های گله بر حسب دمای هوا، روزانه دو تا سه مرتبه گاومیش‌ها را به رودخانه می‌برند تا از گرمای زیاد و بیماری‌های پوستی احتمالی این حیوان جلوگیری کنند.

در این منطقه، مردم اغلب از طایفه مزرعه هستند و گاومیش‌داری شغل اصلی بسیاری از آنها است. از شیر گاومیش‌ها برای تولید محصولات لبنی مختلفی مانند ماست، پنیر و دوغ استفاده می‌شود که هم برای مصرف خانوادگی و هم برای فروش به بازارهای محلی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این روش معیشتی به مردم منطقه امکان می‌دهد که از منابع طبیعی برای بقای خود و خانواده‌هایشان بهره‌برداری کنند.

گاومیش‌داری در این منطقه، همراه با تمرکز بر حفظ طبیعت و منابع آبی، نشان‌دهنده تعامل نزدیک و همزیستی مردم با محیط زیست خود است. شغل گاومیش‌داری نه تنها به عنوان یک منبع درآمد بلکه به عنوان بخشی از فرهنگ و هویت استان خوزستان به شمار می رود.

آغاز سال ۴۴۵۳۹۴ حضرت آدم برای صابئین مندایی

۲۵ تیر ۱۴۰۳ مصادف با یکم دولا در تقویم صابئین مندایی مصادف با هبوط حضرت آدم است. در این روز درفش (نماد صابئین مندایی) برپا می‌شود.
آغاز سال ۴۴۵۳۹۴ حضرت آدم در امسال مصادف شده با تاسوعای حسینی که باید عرض تسلیت بگم به همکیشان مسلمان.
به کنار رودخانه کارون در اهواز رفتم تا در کنار هم استانی‌های مندایی ام باشم.
من از آنجایی که یک دوستدار میراث‌فرهنگی و علاقمند به گردشگری هستم همواره معتقدم که آئین‌های مربوط به مسلمانان، صابئین مندایی، مسیحیان، زرتشتیان، کلیمی‌ها و سایر ادیان و قومیت‌ها ارزش و اهمیت خاصی در حوزه گردشگری و میراث‌فرهنگی دارد و می‌تواند به دنیا معرفی شود.‌
در حالی که الان بسیاری از گردشگران داخلی و خارجی تمایل دارند در ایران آئین‌های مربوط به محرم و تاسوعا و عاشورا را از ازدیک ببینید، اگر متولیان امر فارغ از تعصبات اقدام به معرفی دیگر آئین‌ها کنند و زمینه گردشگری آنها را فراهم کنند ضمن معرفی زیبای ایران در چشم جامعه جهانی، می‌توان امیدوار بود که کلی اشتغال برای راهنمایان گردشگری، آژانس دار، راننده، رستوران دار، هتلدار، سوغات فروش و مابقی زنجیره اشتغال گردشگری به وجود بیاید. اما چرا متولیان امر چنین نمی‌کنند؟‌ چون برخی از آنها اصلا ایده ندارند و اساسا برنامه‌ریز نیستند‌‌.‌ پس فرصت‌های بی‌شمار از بین می‌رود. در شرایطی که خوزستان از تنوع فرهنگی و قومی برخوردا است، فرض بگیرید الان خوزستان باید کلی گردشگر ایرانی و خارجی داشته باشد تا ضمن بازدید از آئین مربوط به صابئین مندایی در عید دهوا ربا در اهواز، بعدش به بازدید از دیگر آیین‌های مرتبط با محرم و تاسوعا و عاشورا در برخی شهرهای خاص خوزستان مثل دزفول، بهبهان، شوشتر، هندیجان، آبادان و... بپردازد. این انجام سفرها موجب ماندگاری گردشگر و کسب درآمد برای جامعه محلی می‌شود.
اما چرا در صبح ۲۵ تیر ۱۴۰۳ به کنار رودخانه کارون رفتم، چون مصادف با نوروز ربا میلاد و هبوط حضرت آدم، سومین عید مندائیان در یکم ماه دولا یعنی اواخر تیرماه است.
این روز مصادف است با خلقت مَلکا مانا ربا کبیرا یعنی پدر تمامی فرشتگان. به امر هیی ربی قدمایی (خداوند متعال) در ادامه خلقت که از روزهای پراوانائی (ایام پنجه) شروع شد، دنیاهای میانی خلق و طبقات هفتگانه پدیدار و زمین آماده حضور آدم برای شروع زندگی بشر شد.
من با گردشگرانی که داشتم به محل مندی صابئین مندایی اهواز در کنار کارون رفتم و توضیحاتی درباره این روز به مهمانان دادم.
امیدوارم که متولیان امر گردشگری و میراث‌فرهنگی زمینه برگزاری تورهای تخصصی ادیان را بیشتر فراهم بیاورند.
البته متاسف هستم که برخی راهنمایان گردشگری به شدت کوتاهی می‌کنند.

عکس و نوشتار از:
مجتبی گهستونی

منطقه گاومیش آباد در اهواز

منطقه گاومیش آباد در اهواز

مجتبی گهستونی:

يكي از جاذبه هايي كه هر گردشگري وقتي به خوزستان سفر مي كند و دلش مي خواهد مشاهده كند، «لب كارون» و «شب هاي لب شط» است. در كنار همين لب كارون هم جاذبه هاي ديگري وجود دارد كه به جذابيت سفر اضافه مي كند. البته كه جنوبي ها به رودخانه، «شط» مي گويند. گردشگري كه عينك ريبون زده كنار «پل سفيد» عكسي به يادگار مي گيرد، گروهي هم در بلم هاي درون شط عكس دسته جمعي خود را به يادگار مي گيرند تا در آلبوم خوش بنشيند. البته گروهي از گله داران هم وقتي كه گرم شان مي شود و مي خواهند تني به آب بزنند در كنار گله «گاوميش» خود آب تني مي كنند.گردشگران هم كه سوار بلم مي شوند، اگر شيب رودخانه را به سمت جنوب پايين بروند در رودخانه كارون بين دو محله «گلستان» و «آخرآسفالت» حيواناتي شبيه «بوفالو» مي بينند كه اسم آنها گاوميش است. حيواناتي كه متعلق ‬به ‬دسته ‬پستانداران، ‬زير ‬دسته ‬سم داران، ‬راسته ‬سم شكافتگان، ‬زير ‬راسته ‬نشخواركنندگان هستند و از پنج هزار سال پيش اهلي شده اند. شواهد ‬و ‬مداركي ‬وجود ‬دارد ‬كه ‬اين ‬نژاد ‬در ‬استان ‬لرستان ‬ايران ‬درقرن ‬نهم ‬قبل ‬از ‬ميلاد ‬پرورش ‬مي ‬يافت، ‬به ‬طوري ‬كه ‬نقش ‬۶ ‬سر ‬گاوميش ‬بر ‬روي ‬عصاي ‬برنزي ‬متعلق ‬به ‬اين ‬دوران ‬كنده ‬كاري ‬شده ‬است. ‬

گاومیش‌آباد نامش را از کسب و کار قدیمی مردم این محله دارد، پرورش گاومیش و گاومیش‌داری . بیشتر مردم این محله بزرگ، در خانه‌های خود آغل‌هایی دارند و به کار دامداری مشغول هستند. گاومیش‌آباد در حاشیه ساحل شرقی رودخانه کارون در جنوب اهواز بین پل پنجم و پل ششم و روبه‌ روی منطقه گلستان اهواز واقع است. مجاورت با آب لازمه گاومیش‌داری است و اهالی هر روز گاومیش‌هایشان را برای آب‌تنی به رودخانه کارون می‌برند. گاومیش‌آباد محله‌ای حاشیه‌ای در دل شهر اهواز است. این محله تا چند سال پیش بخشی از منطقه ۸ شهرداری اهواز بود اما با جدا شدن منطقه کوت عبدالله از اهواز و ایجاد شهرستان کارون، اکنون در این شهرستان جدید واقع است

عکس: امین نظری/ایسنا

عروسی سنتی ایل بختیاری

کشور ایران از دیرباز بستر همزیستی اقوام متنوعی بوده است. همزیستی که لازمه‌ی تداوم آن، آشنایی بیش از پیش فرهنگ‌ها با یکدیگر است. جامعه‌ی کوچک خانواده، نماد مهر و محبت جوامع بشری بشمار می‌رود. ازدواج در نظر ایرانیان امری مذهبی و عقد قراردادی، میان زن و شوهر است تا بدینوسیله زندگانی مشترک و بقای نسل آدمی تداوم یابد. در جریان این پیوند، آداب و رسوم خاصی شکل می‌گیرد که چگونگی آن با باورهای اهالی منطقه و رسوم رایج در فرهنگ‌های مختلف، ارتباطی تنگاتنگ دارد.

مراسم ازدواج یا در زبان عامیانه «عروسی»، مراسمی سنتی یا آیینی است که طی آن آغاز زندگی مشترک یک زوج، جشن گرفته می‌شود. این رسم در کشورها، فرهنگ‌ها، ادیان و مذاهب، گروه‌های قومی و حتی طبقات اجتماعی گوناگون به اشکال مختلفی برگزار می‌شود. مراسم عروسی در ایل بختیاری، نمونه‌ای زیبا و بی‌آلایش از یگانگی جان‌ها و اشتراک روح زندگی است. حتی مراسم عروسی در ایل بختیاری، در قلب طبیعت انجام می‌پذیرد تا تعهد آیین با تقدس طبیعت در هم بیامیزد.

ازدواج در بين عشاير بختياری بر پايه‌ی سنت‌های کهن، تحکيم روابط خويشاوندی، ايجاد همبستگی و گسترش تيره و طايفه است.

در آداب و رسوم ايل بختياری، موسيقی از جايگاه خاصی نزد افراد ايل برخوردار است و از موسيقی در تمام آيين‌های عروسی استفاده می‌شود.

امروزه لباس تور و سفيد رنگ براي عروس‌ها در بسياری از کشور‌ها و اقوام از جمله کشور ايران مرسوم است. با وجود فراگير شدن رنگ سفيد برای لباس عروسی، عروس‌های بختياری به لباس‌های ملی و سنتی خود وفادار مانده و همچنان از لباس‌های محلی و رنگ‌های شاد و زنده، برای لباس عروس استفاده می‌کنند.

مراسم ازدواج و عروسی بختیاری ها از آن دسته مراسم هایی است که توجه زیادی به آن می شود و بصورت مفصل و بسیار زیبا برگزار می‌شود.

در بين عشاير بختياری، مانند ديگر عشاير، نظر پدر، مادر و بزرگان (پيرزنان و پيرمردان و ريش‌سفيدان و...)، بعنوان ميراث‌داران فرهنگ بختياری محترم شمرده می‌شود. احترام به اين اشخاص و ضرورت حضورشان در مراسم مرتبط با ازدواج، سبب تسهيل در انجام امور شده و کار‌ها بشکل معقولانه‌تری انجام می‌گيرد. آن‌ها در تعيين ميزان مهريه و مبلغ شيربها، همچنين تهيه‌ي سياهه جهيزيه و تعيين زمان عقد و عروسی نقش مهمی ايفا می‌کنند.

یکی از رقص‌های معروف بختیاری‌ها دستمال بازی است که در روز عروسی انجام می شود. در این مراسم زنان، دختران و مردان در یک دایره قرار می گیرند و دو دستمال شروع می کنند به اجرای حرکت های گروهی، آن ها با لباس های رنگی حرکات یکسانی را اجرا می کنند و این حرکات یکی از به یادماندنی ترین بخش هایی است که در عروسی ها اجرا می شود.

عکس: ایرنا/فاطمه عابدی

۲۹ آوریل روز جهانی رقص گرامی باد

روز جهانی رقص که هر سال ۲۹ آوریل جشن گرفته می‌شود، به هنر زیبای رقص و ترویج آن به‌عنوان یک ارزش هنری می‌پردازد.

هدف از نام‌گذاری این روز ترویج رقص در تمام اشکال آن در سطح جهان است؛ از آیینی‌ترین انواع رقص که در مراسم مذهبی اجرا می‌شود، تا پیچ‌وخم‌های بدن رقصندگان باله، در این روز هنرمندان این رشته گرد هم می‌آیند تا رقص را با زندگی روزانه پیوند دهند.

روز جهانی رقص را اولین بار موسسه بین‌المللی تئاتر یونسکو در سال ۱۹۸۲ معرفی کرد.

رقص ها وبازیهای سنتی هر قوم از مهمترین شاخصهای فرهنگی آن قوم بوده که مردم شناسان بدان وسیله و در کنار بقیه سنتها و نمادها میتوانند تا حدود زیادی علایق ، تاریخ و روحیات قوم مذکور را مورد بررسی و کاوش قرار دهند .این سنت ها آنقدر زیبا و شگفت آور هستند که بعد از گذر قرن ها هنوز در نزد بعضی اقوام احیا میشوند.

هدف این روز اصلی گرامیداشت رقص به عنوان «یک اثر هنری جهانی و افزایش آگاهی در مورد اهمیت و توانمندی‌های رقص» در سراسر جهان است..

کمتر فرهنگی را می‌توان یافت که رقص خاص خودش را نداشته نباشد و این هنر و فعالیت شورانگیز آدمی در آن والا و محبوب به شمار نیاید.

تنوع فرهنگی پس از شاخصه‌ای مانند زبان، از جمله در رقص‌های متفاوت و رنگارنگ اقوام و ملت‌ها جلوه یافته است.

راه دوری نرویم،‌ رقص‌های لری و کردی و آذری و گیلکی و در خوزستان بختیاری و عربی و تفاوت‌های غنابخش آنها نمونه‌های خوبی در این زمینه می باشد

رقص محلی یا رقص فولکلوریک قدیمی‌ترین فرم رقص است که نشان‌گر حالات، عادات و فرهنگ یک قوم و یا ساکنان یک منطقه جغرافیائی خاص بوده و در قالب مجموعه‌ای از حرکات موزون اجرا می‌شود. باستان شناسان و مورخین می‌گویند که رقص بخشی مهم از فرهنگ انسانهای اولیه بود به طوریکه آنان از طریق رقص و با استفاده از حرکات و ریتم احساسات خود را به دیگران بیان می‌نمودند

استان خوزستان با گویش‌ها،آیین‌ها و خرده فرهنگ‌های گوناگون و نیز با داشتن تاریخی كهن از دیرباز سكونت‌گاه اقوام و طوایف زیادی بوده است برشمرده‌اند

💠رقص چوبیه💠

یکی از رسوم مردم عرب خوزستان ، رقص محلی چوبیه است. رقص چوبیه یکی از همین رقص‌های فولکلوریک مردم خوزستان است که از قدمت زیادی برخوردار است که در این رقص افراد دست خود را روی شانه گرفته و با حرکات منظم به حرکت به شکل دایره وار و با نوای شعرهای عربی و موسیقی عریی به اجرای برنامه میپردازند

💠رقص بختیاری💠

صدای ساز تُشمال و زنان و مردانی که دایره وار و با تکان دادن دستمال های رنگارنگ و با حرکاتی موزون می رقصند، مشخصهٔ مراسم عروسی و شادی در بین لرهای بختیاری است.
زنان با لباسهای رنگارنگ محلی و مردان با شلوار دَبیت و چوقا می رقصند و هراز گاهی صدای کِل زدنِ زنها و گالِهٔ مردان به گوش می‌رسد

پ‌ن: روز جهانی رقص یک جشن جهانی رقص است که توسط کمیته رقص مؤسسه بین‌المللی تئاتر، همکار اصلی هنرهای نمایشی یونسکو ایجاد شده‌است. این رویداد هر ساله در ۲۹ آوریل، یعنی سالگرد تولد ژان ژرژ نووره، خالق باله مدرن برگزار می‌شود

عکس : مهر و باشگاه خبرنگاران جوان