خوزتوریسم

«چتر حفاظت بر سر کاخ آپادانا، ۲۵۳ اثر دوره هخامنشی شوش ایمن‌سازی شدند»

علی بویری مدیر پایگاه میراث جهانی شوش از ساماندهی و ایمن‌سازی ۲۵۳ اثر کاخ آپادانا خبر داد.
علی بویری در این باره اظهار داشت: اقدامات حفاظتی و نجات‌بخشی بر روی بقایای سنگی کاخ آپادانا هخامنشی شوش یک فرآیند مستمر است که از چند دهه گذشته آغاز شد.

مدیر پایگاه میراث جهانی شوش یادآوری کرد: در دهه‌ ۵۰ خورشیدی گروه باستان‌شناسی فرانسوی به سرپرستی ژان پرو با هدفی کلیدی برای جلوگیری از تخریب بیشتر و تسهیل مطالعات تمامی قطعات معماری سنگی پراکنده در تالار ستون‌دار را در بخش جنوبی ایوان شرقی آپادانا متمرکز کردند. این تمرکز اولیه گام مهمی برای مطالعه دقیق‌تر و حفاظت از این اجزای ارزشمند به شمار می‌رفت.

بویری با اشاره به ساماندهی اولیه و ضرورت بهسازی ساختارها خاطرنشان کرد: در دهه‌ ۹۰ خورشیدی در راستای مقابله با عوامل تخریبی محیطی به‌ویژه نفوذ رطوبت اقداماتی برای ساماندهی این عناصر انجام شد.

او ادامه داد: در این راستا ۲ سکوی فلزی با رویه چوبی ایجاد و عناصر سنگی بر روی آن‌ها مستقر شدند. با این حال یکی از سازه‌های حفاظتی موقتی که در آن دوره اجرا شده بود به دلیل نیاز به به‌روزرسانی و تکمیل کارایی نیازمند بازنگری جدی بود.

علی بویری افزود: این ساختار شامل یک سازه فلزی نامناسسب و سقف شیروانی در برابر بارندگی‌های شدید کارایی لازم را برای هدایت کامل آب‌های سطحی نداشت و برای حفاظت بلندمدت به ارتقای فنی نیاز داشت.

او همچنین از پروژه جدید با هدف استانداردسازی و حفاظت پایدار خبر داد و اضافه کرد: پایگاه میراث جهانی شوش با در نظر گرفتن ضرورت تامین حفاظت پایدار، استانداردسازی و نیز لزوم حفظ منظر و چشم‌انداز تاریخی کاخ آپادانا، طراحی و اجرای یک سازه حفاظتی نوین و کاملا منطبق با محیط تاریخی را به مرحله اجرا درآورد.
بویری با بیان اینکه این پروژه در واقع تکمیل‌ و اصلاح‌کننده و ارتقادهنده اقدامات حفاظتی پیشین محسوب می‌شود اظهار داشت: پروژه حاضر که با تامین اعتبار اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خوزستان به سرانجام رسید شامل ساماندهی و قرارگیری ۲۵۳ قطعه از بقایای سازه‌های معماری هخامنشی است.

او ادامه داد: این مجموعه شامل قطعاتی از سرستون، شالی ستون و پایه‌ستون‌های سنگی است که اکنون تحت پوشش حفاظتی نوین قرار گرفته‌اند.

به گفته مدیر پایگاه میراث جهانی شوش: این اقدام علاوه بر بهبود کیفیت حفاظت فیزیکی و ارتقای زیبایی بصری محوطه بستری استاندارد، پایدار و مناسب را برای تداوم فرآیندهای پژوهشی و مرمتی در آینده فراهم آورده است.

پیام شاهزاده عیلامی، با جداسازی و رنگ‌آمیزی «جام ارجان» آشکار شد

«جام ارجان»، یادگار شکوهمند عیلامیان (ایلامیان)، گنجینه‌ای که نه‌تنها پرده از تداوم تمدن عیلامی پس از سقوط شوش برمی‌دارد، بلکه با روایت‌های تصویری‌ از موسیقی و شکار تا آیین‌ها و زندگی روزمره، به بستری برای خوانش تازه تاریخ بدل شده است. اکنون با تلاش پژوهشگران و هنرمندان برای جداسازی و رنگ‌آمیزی نگاره‌های آن، این اثر باستانی از دل موزه بیرون آمده تا به زبان امروز با شهروندان سخن بگوید، و پیوندی عاطفی میان اکنون و هزاران سال پیش بسازد و راه را برای بازنگری دوباره در تاریخ به‌ویژه عیلام نو، هموار کند.

به گزارش ایسنا، احمد فضلی‌نژاد، استاد بخش تاریخ دانشگاه شیراز، در توضیحاتی درباره «جام ارجان» گفت: یافته‌های آرامگاه شهر باستانی ارجان، گنجینه‌ای از شواهد تاریخی و باستان‌شناسی را به روی پژوهشگران و دوستداران تمدن باستانی فلات ایران گشود. اهمیت آثار به دست آمده از این آرامگاه نه تنها ارزش باستان‌شناختی آن‌هاست، بلکه نشان‌دهنده ادامه تمدن باشکوه ایلامی ده‌ها سال پس از ویرانی شوش به دست آشوریان است که در منطقه‌ای دیگر از گستره تمدن ایلامی همچنان بر پا ماند و میراث فرهنگی، هنری و تمدنی خود را به شاهنشاهی هخامنشی منتقل کرد.

او افزود: در میان یافته‌های آرامگاه ارجان، جام ارجان و نگاره‌های آن شاهدی بر این تداوم تمدنی پس از ویرانی شوش است. نقش‌های پرندگان، حیوانات، مناظر طبیعی، گیاهان و صحنه‌های ورزش و شکار و موسیقی و طبقات گوناگون اجتماعی در کنار خاندان شاهی در ردیف‌های جام ارجان، بیش از هر چیزی به این پایداری تمدنی گواهی می‌دهد.

فضلی‌نژاد ادامه داد: شاید قرار دادن آن حلقه طلایی ارجان در کنار این جام ارزشمند، پیامی از سوی شاهزاده ایلامی به آیندگان بود که فرمانروای آشوری، ویرانگر شوش، برخلاف آنچه در کتیبه‌اش نوشته بود، هم آواز موسیقی و نغمه پرندگان و شادی زندگی و هم راه و رسم فرمانروایی در این تمدن دیرینه همچنان ادامه یافت.

مهدی روحی، سازنده تندیس‌های نمادی بومی در بهبهان که سال‌هاست درباره جام ارجان پژوهش می‌کند، در این ویدئو درباره نشانه‌ها و نمادهای این جام توضیح می‌دهد:

فرزاد صدری، ایده‌پرداز جداسازی و رنگ‌آمیزی تصاویر جام ارگان (جام ارجان یا سینی زندگی)، نیز هدف از تفکیک و رنگ‌آمیزی جام ارجان را بازخوانی دوباره تصویر نگاره‌های تاریخی با تاکید بر تاریخ ایران و بهبهان دانست و گفت: آشتی کردن با پیشینه تاریخی شهرها و هویت بومی هر منطقه نیاز امروز شهروندان در شهرهای مختلف است و هر چقدر اهالی شهرها با گذشته و هویت تاریخی خود آشنا شوند، حسِ تعلقِ خاطرِ شهروندی تقویت می‌شود و مشارکت و مسئولیت‌پذیری شهروندان بیشتر خواهد شد.

این فعال فرهنگی افزود: «جام ارجان» نه تنها میراثی باقی مانده از تاریخ بهبهان و ایران است که میراثِ ماندگار بشری است و بر ماست که از مواریث بشریت پاسداری کنیم. جداسازی و رنگ‌آمیزی تصاویر حلقه‌های جام ارجان به ما کمک می‌کند تا با تاریخ اجتماعی باستان و نوع پوشش آن‌ها و علاقمندی‌شان را بهتر و بیشتر درک کنیم و چه بسا که تاریخ باستان از نو نوشته شود. امیدوارم این کار آغاز پژوهشی تازه در تاریخ عیلامی به‌ویژه عیلام نو باشد و پژوهشگران با دیدن تصاویر بزرگنمایی شده و رنگی به یافته‌های جدیدی از تاریخ دست پیدا کنند.

بنیامین آل‌علی، گرافیست و باز آفرین (رنگ‌آمیزی تصاویر) جام ارجان، درباره پروژه استخراج و رنگ‌آمیزی «جام ارجان» توضیح داد: این پروژه تلاش می‌کند که آن را نه فقط به‌عنوان یک شیء تاریخی، بلکه به‌عنوان یک پنجره روایی دوباره فعال کند. فیگورها و رنگ‌ها به صورت آگاهانه ساده و بدوی، بازسازی و انتخاب شده‌اند تا مخاطب را با همان حس خام و آیینی مواجه کنند که عیلامیان از دل آن جهان را تجربه می‌کردند.

این گرافیست ادامه داد: هر قاب ایستگاه‌ روایتی است و بخشی مستقل که سبک زندگی، جشن، کار و مراسم یا آیین را باز می‌گوید، اما در کنار هم یک نقشه‌ عاطفی از زندگی عیلامی می‌سازند، نقشه‌ای که علم قادر به تکمیل آن نیست و فقط هنر می‌تواند آن را حدس بزند، بیافریند و جاری کند.

او افزود: ارزش اصلی کار در همین «ترکیب تاریخ و تخیل» است، نه ادعای بازسازی، نه مدرن‌سازی، بلکه ایجاد یک پل احساسی میان تماشاگر امروز و مردمی که تصویرشان فقط در خطوط کم‌جزئیات حکاکی شده روی فلز مانده، با قوس‌های زیرین هر قاب که به عنوان همان پل، دو کرانه ی تاریخ را به یکدیگر پیوند می‌دهند و تماشاگر امروز را به مسیر عبور مردمان آن روزگار می‌کشانند.

آل‌علی معتقد است:این مجموعه، احساس را آمیخته با سندیت می‌کند، و گذشته را نه از مسیر دانستن، بلکه از مسیر لمس‌کردن به زمان حال باز می‌گرداند و جام را از درون موزه برای پیوند با زندگی امروزی بیرون آورده، پیوندی دوباره با کهن‌ترین اجدادمان که می‌تواند روی مبلمان خانه مانند پرده، کاغذ دیواری، قاب، روبالشی و... تا نقش لباس و کیف و کفش و... حتی مبلمان شهری شکل بگیرد.

منبع : ایسنا

*نکوداشت استاد ارجمند میرعابدین کابلی در میراث جهانی شوش*

همایش نکوداشت استاد ارجمند و پژوهشگر برجسته باستان‌شناسی، میرعابدین کابلی، با حضور مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خوزستان، مدیران، پژوهشگران، خانواده محترم استاد کابلی ، باستان شناسان ، کارشناسان و کارکنان پایگاه میراث جهانی شوش و علاقه‌مندان حوزه میراث فرهنگی در پایگاه میراث جهانی شوش (موزه شوش ) برگزار شد.

در این برنامه که با هدف تجلیل از سال‌ها تلاش علمی، میدانی و آموزشی استاد فقید میرعابدین کابلی در عرصه باستان‌شناسی ایران برگزار شد، سخنرانان ضمن مرور فعالیت‌های ارزشمند وی در کاوش‌های محوطه های باستانی شوش، پژوهش‌های بین‌المللی و تربیت نسل جدید باستان‌شناسان، نقش مهم او را در شناخت شوش باستان و بویژه دوره هخامنشی در این سرزمین و پاسداری از میراث فرهنگی کشور مورد تأکید قرار دادند.

دکتر جوروند مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خوزستان اعلام کرد : که این اداره کل بنا دارد مراسم‌ یادبود و پاسداشت پیشکسوتان حوزه میراث فرهنگی را به‌صورت مستمر و منظم در سطح استان برگزار کند.
وی هدف از این اقدام را ارج‌گذاری به سال‌ها تلاش ارزشمند پیشکسوتان، تقویت روحیه قدردانی در جامعه میراث فرهنگی و ثبت و انتقال تجربه‌های این بزرگان به نسل‌های جدید عنوان کرد و افزود: «شناخت و تکریم پیشکسوتان، یکی از مهم‌ترین اولویت‌های ما در استان است و این برنامه‌ها در نقاط مختلف خوزستان ادامه خواهد داشت.»

علی بویری مدیر پایگاه میراث جهانی شوش در این مراسم ضمن خوش آمدگویی و قدردانی از حضور شرکت کنندگان با اشاره به جایگاه ممتاز استاد کابلی در تحقیقات علمی اظهار داشت: «ایشان از چهره‌های اثرگذار و پیشگام باستان‌شناسی ایران هستند که کارنامه‌ای درخشان در کاوش‌های علمی، مطالعات تطبیقی و مستندسازی میراث فرهنگی دارند و نکوداشت ایشان در حقیقت تکریم دانش، اخلاق و سال‌ها مجاهدت علمی ایشان خصوصا در شوش است.»

در ادامه برنامه، جلیل گلشن رییس سابق پژوهشگاه میراث فرهنگی کشور ، عضو هیات مدیره ایکوموس ایران و جعفر مهرکیان باستان شناس و عصمت زندی مرمتگر آثار و عضو هیات کاوش شوش از همراهان و همکاران دیرینه استاد کابلی به بیان بخشی ازخاطرات ارزشمند و تجربه‌های مشترک خود از سال‌ها همکاری با استادپرداختند، آن ها با یاداوری سختی ها و شیرینی های پژوهش های میدانی، نقش استاد کابلی در ارتقای دانش باستان شناسی وهمچنین بر تواضع، دقت علمی و نگاه انسان‌محورانه وی در فعالیت‌های باستان‌شناسی شوش تأکید کردند.
همچنین تاکید کردند که همکاری با روانشاد میرعابدین کابلی برایشان تجربه ای الهام بخش و آموزشی بوده که در مسیر حرفه ای شان آثار ماندگار برجای گذاشته است.

این مراسم با رونمایی از مجموعه‌ای از تصاویر و اسناد مرتبط با فعالیت‌های علمی استاد کابلی و اهداء لوح سپاس به خانواده ایشان و پیشکسوتان پایان یافت؛برنامه‌ای که علاوه بر تجلیل از یک چهره ارزشمند، بار دیگر اهمیت پاسداشت چهره های ماندگار میراث فرهنگی را یادآور شد.

عکس و متن: الهام ضمدی/ روابط عمومی میراث جهانی شوش