خوزتوریسم

با حضور ضرغامی؛

۸ نفر از مفاخر میراث‌فرهنگی تجلیل شدند

۸ تن از پیشکسوتان حوزه میراث‌فرهنگی در سومین نکوداشت مفاخر میراث‌فرهنگی به پاس سال‌ها خدمت در این عرصه مورد تقدیر قرار گرفتند.

به گزارش میراث آریا، در سومین مراسم نکوداشت مفاخر میراث‌فرهنگی که امشب پنجشنبه ۳۱ خرداد ۱۴۰۳ در سالن آمفی تئاتر وزارت میراث‌فرهنگی برگزار شد، هشت نفر از مفاخر حوزه میراث فرهنگی تجلیل شدند.

این سومین بار است که از مفاخر و پیشکسوتان حوزه مرمت، میراث فرهنگی، باستان شناسی و… تجلیل می‌شود.

قائم مقام وزیر و معاون میراث‌فرهنگی کشور گفت: برگزاری مراسم تجلیل از چهره‌های ماندگار میراث‌فرهنگی در حقیقت تجلیل و تکریم از مقام انسانیت است.

، علی دارابی گفت یاد و خاطره شهید سید ابراهیم رئیسی را گرامی‌ می‌داریم. شهید رئیسی براستی حامی بزرگ میراث‌فرهنگی بود و بسیاری از برنامه‌های انجام شده این حوزه مرهون پشتیبانی‌ها و تلاش‌های این شهید بزرگ بود.

او افزود: از خانواده بزرگ میراث‌فرهنگی و همچنین از آقای مهندس ضرغامی برای حمایت‌ها در برگزاری سه دوره همایش تجلیل از چهره‌های ماندگار حوزه میراث‌فرهنگی کمال تشکر را دارم. انصافا بسیاری از اقدامات مثبت و ماندگار حوزه میراث‌فرهنگی در دولت سیزدهم مرهون تلاش‌های مهندس ضرغامی است و اقدامات و کارهای بزرگی که در دولت سیزدهم در حوزه میراث‌فرهنگی انجام شده را مهندس ضرغامی حمایت، برنامه‌ریزی و اجرا کرده است.

دارابی در ادامه صحبت‌های خود با طرح این سوال که چرا باید همایش تجلیل از چهره‌های ماندگار را برگزار کنیم؟ اضافه کرد: اول این که برگزاری این همایش، تجلیل و تکریم مقام انسانیت است چرا که انسان تنها موجودی است که تاج خلیفه‌الله را بر سر دارد. انسان را نسخه کامل می‌دانند که مظهر اسما و صفات باری تعالی است.

دارابی ادامه داد: متفکر و فیلسوف بزرگ علامه مطهری و نیز بزرگانی چون حافظ، فردوسی و سعدی درباره انسان و مقام انسانیت صحبت‌های بسیار نیکویی را ارائه داده‌اند.

قائم مقام وزیر میراث‌فرهنگی یادآور شد: دوم این که اگر ایران بزرگ را دوست داریم برای این است که فرهنگ و تاریخ و تمدن دارد و در جای جای این سرزمین میراث‌فرهنگی ملموس و ناملموس به چشم می‌آید و از این رو است که ایران حرفی برای گفتن دارد. ابن خلدون نیز می‌گوید که همه فقها ایرانی بودند.همین شاهنامه از تداوم تاریخی ایران با صدای بلند سخن می‌گوید، بنابراین قدرشناسی از چهره‌های پیشکسوت و ماندگار کمترین کاری است که باید برای حفظ هویت تاریخی و فرهنگ، هنر و تمدن این سرزمین انجام داد.

معاون میراث‌فرهنگی کشور افزود: معرفی الگوها و اسوه‌ها، تکمیل زنجیره استادی و شاگردی و ... از دیگر اهداف برگزاری چنین همایش‌هایی است. جامعه‌ای که قدردان سرمایه‌های بزرگ خود باشد نشان‌دهنده این است که قدردان هویت تاریخی خود است.

دارابی سپس به مهمترین دستاوردهای دولت سیزدهم در حوزه میراث‌فرهنگی اشاره و خاطرنشان کرد: ارتقای جایگاه ایران از هفتم به پنجم، برگزاری دو دوره جشنواره ملی تولیدات چندرسانه‌ای میراث‌فرهنگی، سامان‌دهی و تهیه جایگاه شغلی هزار نفر از هنرمندان، برپایی نمایشگاه‌های موزه‌ای در راستای دیپلماسی فرهنگی، ایجاد ۶۵ موزه جدید، جذب نخبگان در گارگروه‌های مختلف معاونت میراث‌فرهنگی از جمله اقدامات مهم این حوزه در دولت سیزدهم است.

رونمایی از تمبر یادبود شهید رئیسی

در بخش دیگری از مراسم سومین دوره نکوداشت چهره های ماندگار میراث فرهنگی ایران از استاد ذوالفقار بیتانه هنرمند نوازنده دوتار و سازنده سازهای سنتی و میراث دار موسیقی خراسان که در فروردین سال جاری درگذشت، تجلیل شد.

در ادامه از قطعه «سپاس فرزندم» توسط حسام الدین سراج رونمایی شد.

رونمایی از تمبر یادبود شهید رئیسی با حضور مهندس ضرغامی، دارابی و برادر شهید رئیسی و همچنین خانه چهره های ماندگار به همت وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی از دیگر بخش های این مراسم بود

زنده یاد دکتر صادق ملک شهمیرزادی (باستان شناس)، دکتر عبدالمجید ارفعی (پژوهشگر و متخصص زبانهای باستانی)، دکتر احمد جلالی (سفیر پیشین ایران در یونسکو و عضو هیئت‌علمی دانشگاه علامه طباطبایی)، دکتر فخری دانشپور پرور (باستان شناس)، دکتر مهدی رهبر (باستان‌شناس، پژوهشگر، حفاظت‌گر آثار تاریخی)، دکتر محمدمنصور فلامکی (پیشکسوت مرمت و آموزش معماری)، مهندس احمد منتظر (مرمت‌گر آثار و اشیای تاریخی) و مهندس بهروز وجدانی (پژوهشگر موسیقی و پیشکسوت میراث فرهنگی) از جمله افرادی بودند که تجلیل شدند

قائم‌مقام وزیر و معاون میراث فرهنگی اعلام کرد:

رونمایی از تمبر «شهید جمهور» و قطعه «سپاس فرزندم» در سومین نکوداشت چهره‌های ماندگار میراث فرهنگی ایران

قائم‌مقام وزیر و معاون میراث فرهنگی کشور گفت: سومین دوره نکوداشت چهره‌های ماندگار میراث فرهنگی ایران، پنجشنبه ۳۱ خرداد برگزار می‌شود. در این مراسم، تمبر یادبود رئیس‌جمهور شهید، رونمایی خواهد شد.

به گزارش میراث آریا، علی دارابی،‌ قائم‌مقام وزیر و معاون میراث فرهنگی کشور گفت: سومین دوره نکوداشت چهره‌های ماندگار میراث فرهنگی ایران با حضور سیدعزت الله ضرغامی وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، پنجشنبه ۳۱ خرداد برگزار می‌شود.

او افزود: هدف از این رویداد، تکریم و تجلیل از سرآمدان و پیشکسوتان میراث فرهنگی کشور و قدردانی از خدمات علمی و پژوهشی آنان است که طی آن، ۸ تن از مشاهیر و مفاخر تجلیل می‌شوند. در ادوار پیشین، ۲۲ استاد و پیشکسوت حوزه میراث فرهنگی تجلیل شده بودند.

به گفته دارابی؛ در این مراسم به منظور گرامیداشت یاد و خاطره آیت‌الله رئیسی به عنوان حامی جدی میراث فرهنگی، تمبر یادبود «شهید جمهور» رونمایی و به صورت رسمی ابطال می‌شود.

قائم‌مقام وزیر و معاون میراث فرهنگی ادامه داد: همچنین در بخشی از این مراسم، تارنمای «خانه چهره‌های ماندگار»‌ با عضویت ۳۰ تن از مفاخر، رونمایی می‌شود. رونمایی بیش از ۳۰ جلد از تألیفات حوزه معرفی و آموزش معاونت میراث فرهنگی تحت عنوان «ارتقاء ‌سواد میراثی» از دیگر بخش‌های این مراسم است.

او خاطرنشان کرد: تاریخ شفاهی نزدیک به ۳۰ چهره پیشکسوت میراث فرهنگی ضبط و ثبت شده است که نسخه مصور و مکتوب آن در سومین دوره نکوداشت چهره‌های ماندگار میراث فرهنگی رونمایی خواهد شد.

دارابی در خاتمه اظهار کرد: رونمایی از قطعه موسیقایی «سپاس فرزندم» با شعری از استاد ساعد باقری و هنرنمایی دکتر حسام‌الدین سراج و گروه «بیدل»، یکی دیگر از بخش‌های مهم این مراسم است. این قطعه متضمن گفت‌وگوی ایران با فرزندانش بوده و در تجلیل از چهره‌های ماندگار میراث فرهنگی و تمدنی ایران ساخته شده است

در راستای ثبت پرونده شهر ملی گلیم بافی:

المان گلیم ایذه رونمایی شد

به مناسبت هفته صنایع دستی از المان گلیم ایذه با حضور هنرمندان، صنعتگران و فعالان این حوزه رونمایی شد.

به گزارش ایلنا از خوزستان، با حضور شکرالله قاسمی معاون صنایع دستی، داریوش برات وند فرمانده بسیج اداره کل میراث فرهنگی خوزستان، حسن نبوتی فرماندار، مجاهد شیخ شهردار، علی رضا خسروی رئیس کمیسیون فرهنگی شورای شهر، فاطمه مرادی عضو شورای شهر، کورش هاشمی رئیس اداره میراث فرهنگی، مهدی فرجی مدیر پایگاه میراث فرهنگی آیاپیر ایذه، عباس رحیمی مشاور و مجری شهر ملی گلیم بافی ایذه، پوران محمدی طراح و مجری المان گلیم، هنرمندان، صنعتگران و برخی از روئسای ادارات رونمایی شد.

در این مراسم که در ورودی شهر ایذه « میدان ولایت»، ابتدای بلوار شهید علیمردان خان بختیاری برگزار شد، علی رضا خسروی رئیس کمیسیون فرهنگی شورای شهر ضمن تبریک به تمامی هنرمندان و فعالان حوزه صنایع دستی و تلاش‌های انجام شده در راستای ثبت پرونده شهر ملی گلیم بافی ایذه گفت: کمیسیون فرهنگی شورای شهر ایذه با شناخت کامل از داشته‌ها و قابلیت‌های تاریخی و فرهنگی موجود، همواره و از آغاز، مسیر و هدف نهایی خود را در رضایت‌مندی عمومی، ایجاد فرصت‌های سرمایه‌گذاری، میراث فرهنگی، ارتقای گردشگری و توسعه صنایع دستی ترسیم کرده وامیدوارانه این راه را تا حصول به نتایج مثبت نهایی ادامه خواهد داد.

او افزود: در کنار پرونده ثبت جهانی ایذه، پرونده شهر ملی گلیم ایذه یکی دیگر از اولویت‌های ما در مجموعه شهرداری و شورای شهر است و با توجه به رشد این صنعت-هنر خانواده محور در شهر ایذه، ‌امیدواریم در آینده‌ای نزدیک شاهد تأسیس کارگاه‌های بیشتر و ورود افراد تازه‌تری در این حوزه باشیم که همین اتفاق می‌تواند زمینه ساز فرضت‌های اشتغال بیشتری برای بانوان مستعد و دیگر اعضای خانواده باشد.

رئیس کمیسیون فرهنگی شهر ایذه با اشاره به نامگذاری شعار سال توسط مقام معظم رهبری و تأکید بر موضوع جهش تولید با مشارکت مردم، تصریح کرد: صنعتگران و هنرمندان ایذه‌ای این موضوع را به خوبی درک کرده‌اند که مجموعه شورای شهر و شهرداری ایذه در راستای تحقق شعار سال از هیچ کوششی فروگذار نخواهد بود و این وعده را در همین جا خواهیم داد که بزودی با نهایی شدن پرونده شهر ملی گلیم بافی ایذه، تلاش‌های تازه‌تری را برای جهانی شدن گلیم ایذه به کار خواهیم بست.

در ادامه مجاهد شیخ شهردار ایذه نیز ضمن قدردانی از حضور شکرالله قاسمی معاون صنایع دستی خوزستان و سفرامیدوارکننده مریم جلالی معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی کشور در سال گذشته به ایذه گفت: حضور وزیر کشور و معاون صنایع دستی وزارت میراث فرهنگی به ایذه نشان داد که رئیس جمهور شهید با نگاه پدرانه‌ای مسائل و مشکلات ایذه را رصد می‌کرده و در صدد رفع آن‌ها بوده، پس‌امیدواریم روند این پیگیری‌ها در دولت آینده نیز ادامه داشته باشد، چرا که ایذه قابلیت‌های تاریخی، فرهنگی و هنری بسیاری دارد و اگر فرصت بروز خلاقیت به عرصه‌های مختلف اجتماعی و فرهنگی این شهر داده شود، از ایذه بیشتر شنیده و خواهید دید.

او گفت: نگاه ما در شهرداری و شورای شهر ایذه مانند معاونت صنایع دستی و هنرهای سنتی کشور تأکید بر فعالیت‌های خانواده محور است که در همین راستا تلاش خواهیم کرد تا با کمک به صنعتگران و هنرمندان در تولید دست ساخته‌های خلاقانه، گلیم ایذه را بیش از هر زمان دیگری در بازارهای داخلی و خارجی معرفی کنیم.

در پایان این مراسم رونمایی، شهردار ایذه با اهدای لوح سپاس و هدایای نقدی از فعالان صنعت-هنر گلیم در ایذه قدردانی کرد.

منبع:ایلنا

منطقه گاومیش آباد در اهواز

منطقه گاومیش آباد در اهواز

مجتبی گهستونی:

يكي از جاذبه هايي كه هر گردشگري وقتي به خوزستان سفر مي كند و دلش مي خواهد مشاهده كند، «لب كارون» و «شب هاي لب شط» است. در كنار همين لب كارون هم جاذبه هاي ديگري وجود دارد كه به جذابيت سفر اضافه مي كند. البته كه جنوبي ها به رودخانه، «شط» مي گويند. گردشگري كه عينك ريبون زده كنار «پل سفيد» عكسي به يادگار مي گيرد، گروهي هم در بلم هاي درون شط عكس دسته جمعي خود را به يادگار مي گيرند تا در آلبوم خوش بنشيند. البته گروهي از گله داران هم وقتي كه گرم شان مي شود و مي خواهند تني به آب بزنند در كنار گله «گاوميش» خود آب تني مي كنند.گردشگران هم كه سوار بلم مي شوند، اگر شيب رودخانه را به سمت جنوب پايين بروند در رودخانه كارون بين دو محله «گلستان» و «آخرآسفالت» حيواناتي شبيه «بوفالو» مي بينند كه اسم آنها گاوميش است. حيواناتي كه متعلق ‬به ‬دسته ‬پستانداران، ‬زير ‬دسته ‬سم داران، ‬راسته ‬سم شكافتگان، ‬زير ‬راسته ‬نشخواركنندگان هستند و از پنج هزار سال پيش اهلي شده اند. شواهد ‬و ‬مداركي ‬وجود ‬دارد ‬كه ‬اين ‬نژاد ‬در ‬استان ‬لرستان ‬ايران ‬درقرن ‬نهم ‬قبل ‬از ‬ميلاد ‬پرورش ‬مي ‬يافت، ‬به ‬طوري ‬كه ‬نقش ‬۶ ‬سر ‬گاوميش ‬بر ‬روي ‬عصاي ‬برنزي ‬متعلق ‬به ‬اين ‬دوران ‬كنده ‬كاري ‬شده ‬است. ‬

گاومیش‌آباد نامش را از کسب و کار قدیمی مردم این محله دارد، پرورش گاومیش و گاومیش‌داری . بیشتر مردم این محله بزرگ، در خانه‌های خود آغل‌هایی دارند و به کار دامداری مشغول هستند. گاومیش‌آباد در حاشیه ساحل شرقی رودخانه کارون در جنوب اهواز بین پل پنجم و پل ششم و روبه‌ روی منطقه گلستان اهواز واقع است. مجاورت با آب لازمه گاومیش‌داری است و اهالی هر روز گاومیش‌هایشان را برای آب‌تنی به رودخانه کارون می‌برند. گاومیش‌آباد محله‌ای حاشیه‌ای در دل شهر اهواز است. این محله تا چند سال پیش بخشی از منطقه ۸ شهرداری اهواز بود اما با جدا شدن منطقه کوت عبدالله از اهواز و ایجاد شهرستان کارون، اکنون در این شهرستان جدید واقع است

عکس: امین نظری/ایسنا

مدیرکل میراث‌فرهنگی استان عنوان کرد:

اداره‌کل میراث‌فرهنگی خوزستان حلقه اتصال جامعه صنایع‌دستی به بدنه دولت است

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خوزستان گفت: مجموعه اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خوزستان به عنوان کرسی است که بتواند جامعه صنایع دستی و همچین جامعه گردشگری استان را به بدنه دولت اتصال دهد.

به‌گزارش میراث‌آریا، محمدحسین ارسطوزاده شامگاه دوشنبه ۲۱ خردادماه ۱۴۰۳ در آیین نکوداشت روز جهانی صنایع‌دستی و تجلیل از پیشکسوتان و هنرمندان صنایع‌دستی که در محل اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی اهواز برگزار شد، با اشاره به این‌که در استان خوزستان تنوع اقوام و اقلیم بسیاری داریم، افزود: در طول تاریخ تنوع اقوام و اقلیم باعث شده است تنوع صنایع دستی داشته باشیم.

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خوزستان افزود: گذشتگان از صنایع بومی به عنوان وسایل زندگی استفاده می‌کردند و آمیخته شدن وسایل بومی با هنر منجر به خلق هنر صنایع‌دستی شد .

او خاطرنشان کرد: ۸۰ رشته صنایع‌دستی و دوازده‌هزار صنعتگر در سطح استان خوزستان فعال هستند.

ارسطوزاده افزود: مجموعه اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خوزستان به عنوان کرسی است که بتواند جامعه صنایع دستی و همچین جامعه گردشگری استان را به بدنه دولت اتصال دهد.

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خوزستان با بیان این‌که برنامه‌ریزی‌های اداره‌کل میراث‌فرهنگی استان در این راستا است که صاحب کار پویا و فعال باشد، اضافه کرد: از هنرمندان و صنعتگران پشتیبانی می‌کنیم و برای انجام وظیفه و امورات باهم‌اندیشی هنرمندان به عنوان گره‌گشا به راهکار می‌رسیم و بخش عمده‌ای از کار هم‌اندیشی صنعتگران و فعالان این حوزه‌ها را پیگیری خواهیم کرد.

در ادامه رئیس کمیسیون گردشگری و کسب و کارهای وابسته اتاق بازرگانی اهواز نیز گفت: تحریم‌ها و تعهد ارزی از جمله محدودیت‌های حوزه صادرات صنایع‌دستی است که برای صادرکنندگان مانع ایجاد کرده است.

هادی شرفی درخصوص موضوع رفع تعهدات ارزی صادرکنندگان بیان کرد: این موضوع قرار بود برای صنعتگران عملی شود اما تاکنون این اتفاق نیفتاده است.

او از تنوع قومی به عنوان ظرفیتی قابل توجه یاد کرد که باید به درستی مورد استفاده قرار گیرد.

رئیس کمیسیون گردشگری و کسب و کارهای وابسته اتاق بازرگانی اهواز با اشاره به اینکه صادرات صنایع دستی از ارزش افزوده بالایی برخوردار است، ادامه داد: باید از دانش تجار برای کمک به صادرات صنایع دستی استفاده شود.

او استانداردسازی، حفظ بازارهای قدیمی، شناسایی بازارهای جدید و... را از جمله موارد مهم و کمک‌کننده در حوزه صادرات صنایع دستی بر شمرد.

شرفی در ادامه بر فراهم شدن زیرساخت‌های مناسب برای توسعه صادرات صنایع دستی که منجر به افزایش تولید می‌شود و شبکه‌سازی صنعتگران در راستای حفظ سود و نظارت دقیق بر محصولات تأکید کرد.

رییس کمیسیون گردشگری و کسب و کارهای وابسته اتاق بازرگانی اهواز استفاده از ظرفیت‌ اتاق‌های مشترک برای کمک به صنعتگران را مهم خواند و عنوان کرد: از این راه می‌توان صنایع دستی خوزستان را در بازارهای جهانی بیشتر عرضه کرد.

در پایان این آئین باحضور مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خوزستان از نسرین رحمانی، گلی کیانی‌چهارگلیچه‌زاده، مبینا داودی، سارا یوسفی، حامد جیزان، مهان روان‌فر، محدثه کایدگپ، محترم خسروی ، مریم تخطایی‌پور، آمنه کایدگپ، حدیث باقریان‌زاده، زینت ظهیرنیا، زینب راجبی آرپناهی، قدمخیر یوسفی، عبدالرحیم فروتن، مرتضی رحیمی‌لرکی، مریم عالی‌محمودی، رضا ستارنژاد، محبوبه خسروی، پروین پورمهدیان، عصمت تیرسحر، گلبناز محمدی‌حاجی‌وند، عظیمه چراغی‌گاه ،فاطمه چراغی‌گاه، طیبه کایدخورده، اشرف نظرزاده‌وناک، بیتا فتاحی‌‍قهنویه، ماهیجان کُرد، ناهید گلی، مهتاب عسگری‌پویا، فاطمه تخته در بخش صنعتگران دارای نشان ملی تجلیل شد.

همچنین در بخش پیشکسوتان و هنرمندان و فعالان حوزه صنایع‌دستی از مهدی بهروزی، غلامحسن طوبایی، اسفندیار مالک، مهر اقتدار، امین کرد، افسانه صالح‌پور، عبدالناصر چنعانی، امیر غیبی، جهان‌افروز نجونددریکوندی، رسمیه مطرودی، اردشیر دشتبان، زهرا ساکی، عباس رحیمی، عبدالحمد معظمی‌نژاد، عبدالله مکاری، زهره عباسی و شکراله قاسمی قدردانی شد.

کپوبافی؛ هنر دیرینه بانوان خوزستانی

هنر کپوبافی برخاسته از ذوق و تلاش بانوان خوزستانی است که با استفاده از برگ درخت نخل، نیزار و نخ‌های رنگی آثار زیبا و ماندگاری را خلق می‌کنند.

شغل بیشتر مردم روستای طویبه به‌دلیل وجود نخلستان‌ها و زمین‌های حاصلخیز دامداری و کشاورزی است و کبری شرفی یکی از هنرمندان و تولیدگنندگان این روستاست که توانسته با آموزش هنر کپوبافی در این روستا گامی در راستای توانمندسازی بانوان و ایجاد اشتغال بردارد.

روستای طویبه از توابع شهرستان حمیدیه در استان خوزستان قرار دارد. شغل بیشتر مردم این روستا، به‌دلیل وجود نخلستان‌ها و زمین‌های حاصلخیز دامداری و کشاورزی است. این روستا در تاریخ ۱۰ مهرماه سال ۱۳۹۹ به‌دلیل وجود طبیعت خدادادی و خاک حاصلخیز و وجود تولیدکنندگان دام و محصولات کشاورزی، به‌عنوان روستای گردشگری معرفی شد.

کبری شرفی یکی از هنرمندان و تولیدگنندگان این روستاست که به شغل کپوبافی مشغول است و توانسته با آموزش این هنر به بانوان دیگر این روستا گامی در راستای توانمندسازی بانوان و ایجاد اشتغال بردارد.

وی در گفت‌وگو با ایکنا از خوزستان گفت: سه سال است که به کار کپوبافی مشغول هستم. چون روستای ما به‌عنوان روستای گردشگری معرفی شد تصمیم گرفتم برای اینکه روستا به یک نام و اعتباری برسد و خود نیز درآمد داشته باشم، این کار را آغاز کنم. بنابراین دوره آموزشی کپوبافی را گذراندم و مدرک هم گرفتم. بعد از آن این هنر را به دختران روستا هم آموزش دادم و آنها هم کارشان را خوب یاد گرفتند و توانستند به درآمدزایی برسند.

درآمد این کار خوب است چون ابزار ارزان قیمتی دارد؛ می‌شود مواد اولیه آن را از طبیعت به دست آورد. اگر نخل داشته باشیم می‌توانیم از آن استفاده کنیم و در غیر این صورت می‌توانیم آن را به قیمت مناسبی خریداری کنیم.

تفاوت بین حصیربافی و کپوبافی این است که در کپوبافی، درون آن را با نیزارهای ریز پر می‌کنیم، اما در حصیربافی تنها از برگ درخت نخل استفاده می‌کنیم.

ما در روستای طویبه آموزشگاهی نداریم که کارهای هنری بیشتری یاد بگیریم، این در حالی که است بانوان این روستا استعدادهای زیادی دارند تا همه این هنرها را بیاموزند. مشکل دیگری که در این روستا داریم این است که به اینترنت دسترسی نداریم و نمی‌توانیم از فیلم‌های آموزشی استفاده کنیم.

ما می‌توانیم در عرصه صادرات این محصول هم وارد شویم، اما دولت باید از ما حمایت کند تا بتوانیم کارگاه راه بیندازیم و تعدادی را استخدام کرده و به درآمد بیشتر برسیم

عکس و متن: ایکنا خوزستان

انتهای پیام

چمدان عشایر که با هنر مفرش‌بافی ساخته می‌شد، این روزها حسابی غریب و ناشناخته است

«مفرش» جعبه‌ای از طرح و رنگ

گنجاندن تکنیک‌های مفرش‌بافی در واحدهای درسی دانشگاهی راهی برای حفظ نام مفرش‌بافی است

عشایر خوش ذوق و سلیقه در طول تاریخ برای تأمین مایحتاج خود ایده‌های هنری هم داشتند. مثلاً وقتی یک جعبهٔ مستطیل‌شکل که برای نگهداری یا جابه‌جایی وسایل استفاده می‌شود به عشایر می‌رسد، رنگ و شکل دیگری می‌گیرد و از یک جعبهٔ بی‌روح به یک اثر هنری تبدیل می‌شود و اسمش می‌شود «مفرش‌بافی» که حالا بیشتر به صنایع‌دستی فراموش‌شده شبیه است.

مفرش‌بافی در میان عشایر قشقایی رواج بیشتری دارد و اصل‌ونسب این هنر به ایل قشقایی می‌رسد. این دست‌بافته به‌شکل مکعب‌مستطیل و در‌دار، شبیه به صندوق و چمدان، بافته می‌شود و برای حمل لحاف و تشک یا لوازم زندگی به وقت کوچ عشایر استفاده می‌شود. حمل آن بر پشت چهارپایان نیز بسیار آسان است.

خاستگاه مفرش‌بافی

مفرش یک دست‌بافتهٔ کاربردی برای ایل عشایر قشقایی است. ایل قشقایى از ایلات بزرگ عشایر ایران محسوب مى‌شود که ییلاق آنها در فارس، اصفهان، کهگیلویه‌وبویراحمد و قشلاق آنها در فارس، بوشهر، خوزستان و کهگیلویه ‌و بویراحمد است. این ایل به بافت انواع دست‌بافته‌های عشایری از جمله قالى، گبه، گلیم، جاجیم، خورجین، چنته، مفرش و… مشهور است. درحالى‌که بخش زیادی از این ایل در روستاها و شهرهای قلمرو کوچ یکجانشین شده‌اند، گروهى نیز هنوز به زندگى کوچ‌نشینى ادامه مى‌دهند. به‌گفتهٔ «اشکان رحمانی»، استادیار گروه هنر و معماری دانشگاه شیراز، امروزه بافندگى در هر دو گروه رایج است؛ اما یکجانشین‌شده‌ها بیشتر به بافت قالى، گلیم و گبه و آن‌هم برای واسطه‌ها روی آورده‌اند.

در ایل قشقایى از قدیم هر دختری قبل از ازدواج حداقل یک جفت مفرش به‌عنوان جهیزیه برای خود مى‌بافت. انواع اسباب خانه از قبیل رختخواب، روانداز، گلیم، جاجیم و حتى لباس‌های عروس نیز در مفرش گذاشته مى‌شد

کوچ‌نشین‌ها به‌دلیل نیاز زندگى علاوه‌بر زیراندازها به بافت انواع دست‌بافته‌های محفظه‌ای مانند مفرش، چنته، توبره و خورجین نیز بسیار اهمیت مى‌دهند. مفرش‌بافى در ایران توسط ایلات شاهسون، قشقایى، افشار، کردهای جلالى، قسمت هفت‌لنگ ایل بختیاری، لرهای لرستان، اقوام کوچ‌نشین و نیمه‌کوچ‌نشین ارمنى در کشور آذربایجان، ترک و کردزبان‌های منطقهٔ آناتولى شرقى در ترکیه و آذری‌زبان‌های شهر کارس که از آذربایجان در قرن نوزدهم به آنجا کوچانده شده‌اند، بافته مى‌شود.

مختصر و مفید دربارهٔ مفرش‌بافی

فرش کلمه‌ای است عربى به‌معنى زیرانداز. این دست‌بافته در ایل بختیاری به رختخواب‌پیچ معروف است. مفرش دست‌بافتهٔ محفظه‌دار و خاص اقوام کوچ‌‌نشین است و از نظر فرم و کاربرد مشابه صندوق‌هایى است که در روستاها و شهرها کاربرد دارد. مفرش هنگامى که از اسباب و اثاثه پر مى‌شود، حالت سه‌بعدی مى‌گیرد. طول ۸۰ تا ۱۲۰ سانتی‌متر و عرض و ارتفاع ۴۰ تا ۶۰ سانتی‌متر دارد. چون این دست‌بافته‌ها را حیوانات جابه‌جا مى‌کنند، همیشه به‌صورت جفت است. مفرش‌بافی هم برای خودش تکنیک خاصی دارد. علاوه‌بر اینکه باید مقاوم باشد، نباید بر وزن مواد اولیهٔ به‌کاررفته در مفرش بیفزاید. به همین دلیل با تکنیک تخت‌بافت، بافته می‌شود. در ایل قشقایى این نوع دست‌بافته‌ها را معمولاً با تکنیک گلیم‌بافى با پود مکمل جایگزین که به زبان محلى به آن «چرخ» گفته مى‌شود، مى‌بافند. در تکنیک چرخ‌بافى طرح‌ها حداقل با دو رنگ پود متفاوت بافته مى‌شود. قرمز رنگ اصلى مفرش است و زرد، سفید، طیف‌هایی از قرمز و آبى بیشترین و رنگ‌های سبز و قهوه‌ای نسبت به دیگر رنگ‌ها کمترین کاربرد در مفرش‌بافی را دارد. از لحاظ ترکیب‌بندی نیز، همان‌طور که در دیگر دست‌بافته‌های عشایر دیده مى‌شود، تکرار رنگ در جهت افقی، عمودی و مورب است. پس از بافت مفرش، نوارهای چرمی بر لبه‌های کار دوخته می‌شود و دسته‌های چرمی روی آن نصب می‌کنند.

کاربرد مفرش در زندگی عشایر

در ایل قشقایى از قدیم هر دختری قبل از ازدواج حداقل یک جفت مفرش به‌عنوان جهیزیه برای خود مى‌بافت یا خانواده‌اش به اشخاص بافنده در آشنایان، مفرش را سفارش مى‌دادند. انواع اسباب خانه از قبیل رختخواب، روانداز، گلیم، جاجیم و حتى لباس‌های عروس نیز در مفرش گذاشته مى‌شد. در اسباب و اثاثیهٔ داخل چادر مفرش جایگاه خاصى دارد. روبه‌روی ورودی چادر کنار دیواره، هم برای تکیه دادن و هم به‌منظور جلوگیری از ورود سرما به داخل چادر مفرش‌ها به‌صورت طولى در کنار هم قرار مى‌گیرد. معمولاً زیر اسباب و اثاثیه و روی آنها رختخواب‌ها، گلیم و جاجیم‌هایى که روزانه از آنها استفاده مى‌شود، چیده می‌شود، اما داخل مفرش از رختخواب‌ها، پتو و جاجیم‌هایى پر مى‌شود که برای مهمانان نگهداری می‌شود و استفادهٔ روزانه ندارد.

روزگار سپری‌شدهٔ مفرش

تغییر سبک زندگی اول از همه دامن صنایع‌دستی را گرفت. فرقی هم نمی‌کند که در چه زمینه‌ای باشد. همین که همه‌چیز صنعتی و ماشینی شد، یعنی صنایع‌دستی به گوشه‌ای خزید. کارایی مفرش هنگام کوچ عشایر بود. در زمان کوچ حیواناتی مثل قاطر، شتر و اسب مفرش‌ها را جابه‌جا مى‌کردند، اما امروزه ماشین‌ها کار جابه‌جایى را انجام مى‌دهند و سال‌های سال است که لزوم وجود مفرش هم احساس نمی‌شود. حتی در بعضى از خانواده‌های عشایری مفرش به‌شکل تکى بافته مى‌شود و نه زوج یا همانند سابق به ابعاد و اندازه دقت نمى‌شود. در بعضى از خانواده‌های عشایر یکجانشین، این دست‌بافته را دلالان با بافته‌های ماشینى مبادله مى‌کنند. عشایر یکجانشین مفرش را با الیاف شیمیایى می‌بافند نه الیاف طبیعی؛ زیرا الیاف شیمیایی درخشنده‌تر است و به‌دلیل بید نزدن و محافظت راحت‌تر ترجیح داده می‌شود.

اشکان رحمانی، استادیار گروه هنر و معماری دانشگاه شیراز، دربارهٔ به فراموشی سپرده شدن این هنر مواردی را مطرح می‌کند. از جمله اینکه نه‌تنها نسل جوان عشایر به تکنیک مفرش‌بافی آشنا نیستند، بلکه رغبتى هم به یادگیری آن از خود نشان نمی‌دهند؛ به‌خصوص جوانانی که تحصیلات آکادمیک دارند. بافنده‌های جوان فقط به بافت قالى، گلیم و گبه مى‌پردازند و فقط در ازای دریافت دستمزد برای تولیدکننده‌ها دست به بافندگی می‌برند و این در گروه‌هایى از عشایر که در حال گذر و تغییر سبک زندگى از کوچ‌نشینى به یکجانشینى هستند، بیشتر دیده مى‌شود.

همهٔ این عوامل سبب می‌شود نقوش و تکنیک‌های بافت مفرش به‌مرور زمان به بوتهٔ فراموشى سپرده شود. پیشنهاد رحمانی برای جلوگیری از فراموش شدن مفرش‌بافی این است که پژوهش و تحقیق میدانی دربارهٔ دست‌بافته‌های عشایری انجام شود و در مراکز آموزشى و دانشگاه‌ها نیز این تکنیک‌ها به‌عنوان واحد درسى آموزش داده شود.

منبع : پیام ما

گفت‌‌وگو با «امین زاده‌ درویش»، راهنمای پردیس فرهنگی موزه‌ای «دفینه»

راهنمایان موزه؛ راویان تاریخ

یک قرن پیش که نخستین موزهٔ رسمی ایران در یکی از اتاق‌های بزرگ وزارت معارف در قسمت شمالی مدرسهٔ دارالفنون تأسیس شد، هیچ‌کس فکر نمی‌کرد موزه‌ها روزی بتوانند روایتگر داستان‌هایی از سراسر جهان باشند. این در‌حالی‌است که امروزه، بسیاری از موزه‌های ایران راوی میراث تاریخی و فرهنگی غرب تا شرق شده‌اند. «پردیس فرهنگی دفینه» در شمال تهران از جمله موزه‌های ایرانی است که آثار مهمی از هنر جهان، هنر اسلامی، گوهر و آرایه‌‌های تاریخی و پول ایران را در خود جای‌ داده است. مجموعه‌ای چهارطبقه که در آن، از تکهٔ عصای پادشاه هخامنشی تا کیف لویی ویتون ناصرالدین‌شاه، از اولین اسکناس جعلی ایران تا سنجاق‌های نذری هزارهٔ اول پیش‌ازمیلاد و حتی نقاشی‌های سالوادور دالی و پیکاسو را می‌توانید ببینید. البته جذابیت تماشای آثار هر موزه‌ای وقتی بیشتر خواهد شد که یکی از راهنمایان باذوق موزه در کنار شما باشد. امین زاده‌درویش، راهنمای بخش گوهر و آرایه‌های تاریخی در پردیس فرهنگی موزه‌ای دفینه از جمله راهنمایان موزه است که داستان‌های مربوط به هر بخش را باذوق و حوصله برای بازدیدکنندگان تعریف می‌کند. او که در رشتهٔ باستان‌شناسی تحصیل‌ کرده است و مطالعات زیادی در حوزهٔ تاریخ ایران و جهان دارد، معتقد است روایت اشیای موزه می‌تواند به جذب مخاطبان بیشتر کمک کند. خواندن تجربه‌ها و چالش‌های کار راهنمایان موزه از زبان او می‌تواند جالب باشد.

علاقه به موزه و تاریخ از کجا در شما شکل گرفت و اصلاً چطور شد که وارد این حرفه شدید؟
علاقه به موزه و تاریخ از کودکی در من شکل گرفت. درواقع، خواندن چند کتاب اسطوره‌ای و تاریخی در دورهٔ دبستان مانند شاهنامهٔ فردوسی، ایلیاد و ادیسهٔ هومر و همین‌طور دیدن یک سری فیلم‌های تاریخی باعث شد به داستان و تاریخ علاقه‌مند شوم. جذابیت این داستان‌ها و سعی بر روایت‌کردنشان برای دیگران موجب شد بیشتر به حوزهٔ تاریخ کشش پیدا کنم. اما در دورهٔ دبیرستان، من رشتهٔ تحصیلی دیگری انتخاب کردم و در دانشگاه ادامه دادم. تا اینکه از اواسط دههٔ ۸۰ احساس کردم باید به‌سمت علاقهٔ قبلی‌ام برگردم. به همین دلیل از سال ۸۷ تحصیل در رشتهٔ باستان‌شناسی را آغاز کردم و همزمان به‌خاطر علاقهٔ شخصی، راهنمای محوطه‌های تاریخی شدم. از جاهایی که در آن زمان کار کردم، می‌توان به محوطهٔ جهانی شوش، چغازنبیل، شوشتر و همچنین موزه‌های خوزستان اشاره کرد. این محوطه‌ها خیلی بصری نیستند. مثلاً در شوش شما با حجم زیادی از داستان‌ها مواجهید که مابه‌ازای بصری ندارند.

برای کار در موزه، شما باید علاقه‌مند به این حوزه باشید، مطالعهٔ مرتب و منسجم در این حوزه انجام دهید و اطلاعات خودتان را در حوزه‌های مختلف مانند باستان‌شناسی و موزه‌داری به‌روز نگه دارید

همین امر باعث شد من سبک روایتگری و روایت‌های مرتبط با اشیا را برای کار خودم انتخاب کنم. بعد از فارغ‌التحصیلی هم در یک برهه، در مجموعهٔ موزه‌های نفت مشغول به کار شدم و از آنجا که لحظه‌به‌لحظه تاریخ معاصر ما با داستان نفت گره‌ خورده، باز هم روایت‌ها بودند که برای بازدیدکننده‌ها جذابیت داشتند. پس از آن هم به موزهٔ دفینه آمدم و در این موزه هم به‌خاطر اینکه جنس و بافت اشیا بسیار متفاوت است، داستان‌ها و روایت‌های مربوط به اشیا اهمیت زیادی دارد. حالا برحسب اتفاق، من و بسیاری از دوستانم این سبک را انتخاب کردیم. اما امروزه در دنیای موزه در سراسر جهان، تأکید بر روایت و داستان‌ها است. ما در موزهٔ دفینه، مجموعاً نزدیک به سه هزار شیء داریم که حافظهٔ تصویری و شنیداری افراد نمی‌تواند تعداد زیادی از آنها را به‌خاطر بسپارد؛ بااین‌حال، همهٔ افراد، داستان‌ها را به‌خوبی به‌خاطر می‌سپارند. درواقع، این داستان‌ها هستند که ماندگارند.

گزارش کامل در ادامه نوشته

کارگاه بافندگی

ثریا موسوی کارآفرینی از اهالی ایذه است که در چندین روستا از توابع شهرستان ایذه کارگاه آموزشی قالی بافی دارد. او بیش از ده سال است که زنان سرپرست خانوار و روستایی را پس از آموزش در رشته‌های قالی بافی، تابلو فرش، گلیم فرش، گبه، گیوه و چوقا مشغول به کار کرده و از فروش این صنایع دستی و محلی به سود می‌رساند.

عکس : سید خلیل موسوی/مهر

کارگاه"میراث فرهنگی الفبای زندگی برای کودکان" در خانه سازمان های مردم نهاد خوزستان برگزار شد

کارگاه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان خوزستان با شعار"میم مثل میراث فرهنگی، الف مثل الفبای زندگی و کاف مثل کودکان"با همکاری خانه سازمان های مردم نهاد استان برگزار شد.

به گزارش خبرنگار برنا از اهواز، سید محسن حسینی امروز ضمن اعلام این خبر اظهار کرد: به ابتکار وزارت میراث فرهنگی قرار بود طی هفته گرامیداشت میراث فرهنگی کارگاه هایی تحت عنوان"میراث فرهنگی الفبای زندگی" در سراسر کشور برگزار شود که شوربختانه زمان برگزاری این کارگاه ها مصادف شد با عزای عمومی شهدای خدمت شد، در نتیجه برگزاری این کارگاه ها به شانزدهم خرداد ماه جاری موکول که الحمدلله با استقبال گرم خانواده های اهوازی مواجه شدیم.

او گفت: این برنامه کارگاهی با همکاری میان اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خوزستان و خانه سازمان های مردم نهاد استان طی روز ۱۶ خرداد ماه و به مدت سه ساعت اجرا شد، با توجه به اینکه معاونت میراث فرهنگی استان خوزستان بر آن است که در خلال تابستان نیز مبادرت به برگزاری کارگاه های آموزشی گوناگونی در رابطه با شرح وظایف سازمانی خود از جمله آموزش و ترویج میراث فرهنگی ملموس و ناملموس نماید، این کارگاه و کارگاه های قبلی مقدمه ای است برای کارگاه های تابستانه معاونت میراث فرهنگی خوزستان که قرار است با همکاری خانه سمن های استان برگزار شود.

معاون میراث فرهنگی استان خوزستان در تشریح کارگاه برگزار شده، افزود: در این کارگاه که با ابتکار و برنامه ریزی "منصور بزرگمهر" کارشناس فعال معاونت میراث خوزستان و "زاهد مهمدی" از مسوولان خانه سمن های استان برگزار شد، از سفالگر جوان اهل رامهرمز"زهرا شولی" به عنوان استاد کارگاه، گرافیست فعال حوزه میراث فرهنگی"زهرا زیلابی" به عنوان کارگاه گردان، مجری جوان برنامه های صدا و سیمای خوزستان"عاطفه تاجمیری" به عنوان مجری استفاده شد که گواهی بر عزم میراث خوزستان، خانه سمن ها و این عزیزان برای شکوفایی کودکان عزیز استان در حوزه میراث فرهنگی است.

حسینی در رابطه با اهمیت آموزش به کودکان توضیح داد: کودکان آینده سازان کشور و استان ما هستند و وظیفه ما به عنوان یک سازمان دولتی این است که در حوزه های مرتبط با میراث فرهنگی به آموزش کودکان بپردازیم تا موجبات شکوفایی ذهنی و شخصیتی آنها در حوزه میراث فرهنگی فراهم شود، زیرا آفرینش نسل های با فرهنگ و حامی میراث فرهنگی مستلزم ارایه آموزش های مربوطه در سنین پایین به کودکان است.

او ادامه داد: ما در این کارگاه تلاش کردیم تا از طریق حروف الفبا که متشکل از نمادهای بسیار ساده و قابل درک برای کودکان است، در زندگی روزمره کودکان اهوازی پنجره ای رو به سوی میراث فرهنگی بگشاییم تا نظر آنها را به جذابیت ها، فرصت ها و لذت های نهفته در بطن میراث فرهنگی منعطف کنیم. ما سعی کردیم از طریق آب و خاک یا همان گل سفالگری که به نحوی الفبای زندگی و آفرینندگی در زندگی انسان است به کودکان بیاموزیم که میراث فرهنگی نتیجه خلاقیت و آفرینندگی پیشینیان ماست. لذا ما باید این خلاقیت را نسل به نسل انتقال دهیم تا روح خلاق تاریخی در نسل های مختلف جامعه دمیده شود.

معاون میراث فرهنگی استان خوزستان در ارتباط با شعار این کارگاه بیان کرد: انتخاب شعار"میراث فرهنگی الفبای زندگی"به ابتکار وزارت میراث فرهنگی بوده ولی ما در میراث خوزستان به ابتکار"بزرگمهر" محتوای شعار مذکور را در قالب شعار"میم مثل میراث فرهنگی، الف مثل الفبای زندگی و کاف مثل کودکان"گنجاندیم تا در تداوم شعار اولیه جذابیت و خاطره انگیزی بیشتری در کودکان ایجاد کنیم،؛ با این امید که کودکان این واقعیت را درک کنند که میراث فرهنگی شامل سلسله ای از جذابیت ها و فرصت های ملموس و ناملموس است که می توانند اساس زندگی، تعامل با دیگران و تفکر قرار گیرند.

حسینی در پایان اضافه کرد: کارگاه های تابستانه معاونت میراث فرهنگی خوزستان در پایان هر هفته در خانه سمن های استان برگزار خواهد شد. این کارگاه ها شامل معرفی و آموزش میراث ملموس و ناملموس خوزستان به کودکان و نوجوانان است، در واقع، هنرمندان خوزستانی طی تابستان به صورت یک هفته در میان به آموزش میراث ملموس و ناملموس خوزستان خواهند پرداخت. برای نمونه می توان به کارگاه نمایش عروسک های محلی(۲۳ خرداد) و کارگاه ادبیات شفاهی عشایر خوزستان(۶ خرداد) که گونه ای میراث ناملموس در آنها نهفته است و همچنین، به کارگاه آشنایی با مرمت اشیاء برای کودکان(۳۰ خرداد) و کارگاه شبیه سازی کاوش باستان شناسی برای کودکان(۱۳ خرداد) که در ارتباط مستقیم با میراث ملموس هستند، اشاره نمود.

انتهای پیام/