خوزتوریسم

با حکم قضایی انجام شد؛

تخریب چهار ساخت و ساز غیرمجاز در عرصه محوطه باستانی شهر ارجان بهبهان

رئیس اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی بهبهان از تخریب چهار ساخت و ساز غیرمجاز در عرصه درجه یک محوطه باستانی شهر ارجان با حکم قضایی خبر داد.

علی حداد ۲۲ اردیبهشت‌ ماه ۱۴۰۳ با اعلام ابن خبر افزود: ساخت و سازهای یاد شده در عرصه درجه یک محوطه باستانی ارجان انجام شده بود و پرونده این چهار ملک از اوایل سال ۹۷ گذشته در مراجع قضایی در دست بررسی بود که پس از تشریفات قضایی و دریافت حکم قطعی، با همکاری عوامل شهرداری بهبهان و پشتیبانی نیروی انتظامی شهرستان و نماینده اجرای احکام دادگستری، ۱۴۰۰۰هزار مترمربع از اراضی تصرف‌شده که ساخت و ساز و حصار کشی بدون توجه به تذکرات یگان حفاظت و اداره میراث‌فرهنگی انجام شده بود، تخریب شد.

رئیس اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی بهبهان ادامه داد: بیش از ۴۲ مورد ساخت و ساز غیرمجاز در عرصه و حریم شهر تاریخی ارجان انجام شده است که از این تعداد، چهار مورد در عرصه تخریب شده است و مابقی در حریم محوطه باستانی بدون مجوز از جهاد کشاورزی و میراث‌فرهنگی، حصارکشی، فنس‌کشی شده و اتاقک‌های انباری درون آن‌ها ساخته شده است که پیگیری آن در دستورکار است و بعد از حکم قضائی و اجرای احکام اجرایی تخریب آن‌ها اجرایی خواهد شد.

او تصریح کرد: این یک هشدار جدی به افراد خاطی است که بدون توجه به اخطار و تذکر نیروهای یگان حفاظت میراث‌فرهنگی که ضابط قضایی هستند به چنین اعمالی اقدام می‌کنند و در صورت مشاهده هرگونه ساخت و ساز بدون مجوز در عرصه اصلی و در حریم باستانی با حکم قضایی این ساخت‌وسازها تخریب می‌شوند و با جریمه سنگینی مواجه می‌شوند.

حداد با بیان این‌که ساخت‌وساز در عرصه محوطه‌ باستانی ارجان همانند سایر عرصه‌های باستانی کاملاً ممنوع است افزود: درخصوص ساخت‌وساز در محوطه ۵۰۰۰ هکتاری شهر باستانی ارجان نیز، چنانچه مجوز جهاد کشاورزی دریافت شود، میراث‌فرهنگی نیز می‌تواند مجوز ایجاد ساخت‌وساز به صورت سنتی را صادر کند.

حداد خاطرنشان کرد: محوطه ۵۰۰۰ هکتاری باستانی ارجان در سال ۹۲ تعیین عرصه و حریم شد و بر این اساس هرگونه دستکاری و ساخت و ساز در عرصه محوطه‌های باستانی ارجان جرم محسوب می‌شود.

در اولین مطالعات پیرامون شهر قدیم ارجان، قدمت این شهر به دوره ساسانیان (۲۲۴–۶۵۲ میلادی) نسبت داده شده است ولی در سال ۱۳۶۱خورشیدی در نزدیکی این محوطه باستانی، آثار یک آرامگاه متعلق به حدود هزاره دوم قبل از میلاد و به دوره ایلامی کشف شد که باب جدیدی در باستان‌شناسی این محوطه تاریخی گشود.

عروسی سنتی ایل بختیاری

کشور ایران از دیرباز بستر همزیستی اقوام متنوعی بوده است. همزیستی که لازمه‌ی تداوم آن، آشنایی بیش از پیش فرهنگ‌ها با یکدیگر است. جامعه‌ی کوچک خانواده، نماد مهر و محبت جوامع بشری بشمار می‌رود. ازدواج در نظر ایرانیان امری مذهبی و عقد قراردادی، میان زن و شوهر است تا بدینوسیله زندگانی مشترک و بقای نسل آدمی تداوم یابد. در جریان این پیوند، آداب و رسوم خاصی شکل می‌گیرد که چگونگی آن با باورهای اهالی منطقه و رسوم رایج در فرهنگ‌های مختلف، ارتباطی تنگاتنگ دارد.

مراسم ازدواج یا در زبان عامیانه «عروسی»، مراسمی سنتی یا آیینی است که طی آن آغاز زندگی مشترک یک زوج، جشن گرفته می‌شود. این رسم در کشورها، فرهنگ‌ها، ادیان و مذاهب، گروه‌های قومی و حتی طبقات اجتماعی گوناگون به اشکال مختلفی برگزار می‌شود. مراسم عروسی در ایل بختیاری، نمونه‌ای زیبا و بی‌آلایش از یگانگی جان‌ها و اشتراک روح زندگی است. حتی مراسم عروسی در ایل بختیاری، در قلب طبیعت انجام می‌پذیرد تا تعهد آیین با تقدس طبیعت در هم بیامیزد.

ازدواج در بين عشاير بختياری بر پايه‌ی سنت‌های کهن، تحکيم روابط خويشاوندی، ايجاد همبستگی و گسترش تيره و طايفه است.

در آداب و رسوم ايل بختياری، موسيقی از جايگاه خاصی نزد افراد ايل برخوردار است و از موسيقی در تمام آيين‌های عروسی استفاده می‌شود.

امروزه لباس تور و سفيد رنگ براي عروس‌ها در بسياری از کشور‌ها و اقوام از جمله کشور ايران مرسوم است. با وجود فراگير شدن رنگ سفيد برای لباس عروسی، عروس‌های بختياری به لباس‌های ملی و سنتی خود وفادار مانده و همچنان از لباس‌های محلی و رنگ‌های شاد و زنده، برای لباس عروس استفاده می‌کنند.

مراسم ازدواج و عروسی بختیاری ها از آن دسته مراسم هایی است که توجه زیادی به آن می شود و بصورت مفصل و بسیار زیبا برگزار می‌شود.

در بين عشاير بختياری، مانند ديگر عشاير، نظر پدر، مادر و بزرگان (پيرزنان و پيرمردان و ريش‌سفيدان و...)، بعنوان ميراث‌داران فرهنگ بختياری محترم شمرده می‌شود. احترام به اين اشخاص و ضرورت حضورشان در مراسم مرتبط با ازدواج، سبب تسهيل در انجام امور شده و کار‌ها بشکل معقولانه‌تری انجام می‌گيرد. آن‌ها در تعيين ميزان مهريه و مبلغ شيربها، همچنين تهيه‌ي سياهه جهيزيه و تعيين زمان عقد و عروسی نقش مهمی ايفا می‌کنند.

یکی از رقص‌های معروف بختیاری‌ها دستمال بازی است که در روز عروسی انجام می شود. در این مراسم زنان، دختران و مردان در یک دایره قرار می گیرند و دو دستمال شروع می کنند به اجرای حرکت های گروهی، آن ها با لباس های رنگی حرکات یکسانی را اجرا می کنند و این حرکات یکی از به یادماندنی ترین بخش هایی است که در عروسی ها اجرا می شود.

عکس: ایرنا/فاطمه عابدی

فاجعه بافت تاریخی در شوشتر؛ تاریخ زیر آب بافت تاریخی شوشتر

نادر نینوایی– جهان صنعت نیوز؛ گزارش‌ها حاکی از آن است که بافت تاریخی شوشتر حال و روز خوشی دارد. پر شدن شوادان‌های (شوادان به معنی نوعی زیرزمین عمیق است که در جنوب غرب ایران رواج دارد) خانه‌های تاریخی با آب و تخلیه نشدن آنها، شرایط پیچیده‌ای را رقم زده و می‌توان گفت بافت تاریخی شوشتر دارد ذره‌ذره زیر خروارها آب غرق می‌شود.

خانه جزایری که قدمت آن به دوره صفوی منتسب شده و نیز خانه تاریخی نجاتیان شوشتر از جمله قربانیان غفلت از بافت تاریخی این شهر هستند. حجم بالای آب جمع‌شده در شوادان خانه نجاتیان گواه آغاز شمارش معکوس برای ریزش این بنای تاریخی است.

مشکل جمع شدن آب در شوادان‌های خانه‌های تاریخی شوشتر و بی‌توجهی مالکان و انفعال میراث فرهنگی داستان امروز و دیروز نیست و مدت‌هاست که انتظار می‌رود اقدامی موثر برای مقابله با این شرایط رقم بخورد.

ابوالفضل مهدی پور از فعالان میراث فرهنگی در تشریح وضعیت کنونی بافت تاریخی شوشتر از عبارت «در معرض نابودی کامل قرار گرفتن این بافت» استفاده کرد، تا عمق فاجعه‌ای که در حال روی دادن است بیش از پیش برایمان آشکار شود.

برای تماشای گزارش جهان صنعت نیوز روی تصویر زیر کلیک کنید

طبیعت بازفت

بخش بازفت در فاصله ۱۹۰ کیلومتری شهرکرد مرکز استان چهارمحال و بختیاری قرار دارد که همیشه به ویژه در فصل بهار به علت طبیعت زیبا و سحرآمیزش مورد توجه گردشگران و مسافران بوده است. این شهر در درهٔ بازفت‌پایین و در محیطی سرسبز و پُر از درختانِ بلوطِ زاگرس جای دارد. این منطقه زیبا به دو بخش بالا و پایین تقسیم میشود که بازفت بالا در همجواری با استان خوزستان قرار دارد. پوشش گیاهی بازفت عموماُ از درختان بلوط و گردو است و همچنین بسیاری از گیاهان دارویی در این منطقه وجود دارد که سهم بسزایی در جذب گردشگر ایفا میکند.

عکاس: رضا کامران سامانی

مکافاتِ حفظِ آثار باستانی خشتی در بارندگی‌ها/ بازدید از چغازنبیل ممنوع و حفاظت از آن بعد از بارندگی‌ استمرار دارد

بارش‌های شدید اگرچه یک موهبت الهی در دوران خشکسالی ایران است اما همان اندازه که برای جبران کم آبی مفید و خوشحال کننده است به همان اندازه حفاظت از آثار ملی و جهانی که با خشت و گل ساخته شده‌اند، را دشوار می‌کند.

به گزارش خبرنگار ایلنا، معبد باستانی چغازنبیل، این زیگورات دوران عیلامی که تمام آن حدود ۴ هزار سال قبل با خشت و گل ساخته شده است نخستین اثر ثبت جهانی شده ایران در سال ۱۹۷۹ در فهرست میراث جهانی یونسکو است.

اما بخش‌هایی از آن هر سال با بارندگی‌های موسمی خوزستان شسته می‌شود و این اتفاق فعالیت حفظ و نگهداری این اثر را بیش از آثار سنگی نظیر تخت جمشید و… دشوارتر می‌کند.

خسارت بارش‌ها بر محوطه‌های خشتی بیشتر است

عاطفه رشنویی، مدیر پایگاه میراث جهانی چغازنبیل در گفتگو با ایلنا به شیوه‌های حفاظت و نگهداری از این محوطه باستانی ثبت جهانی شده در طول سال، قبل و حین و بعد از بارندگی‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید: میراث جهانی چغازنبیل یک محوطه باز و مملو از آثار تاریخی خشت و گل است. بنابراین بارش‌ها بیشترین آسیب را به چنین محوطه‌ای وارد می‌کند.

او می‌گوید: محوطه‌ها و بناهای باستانی خشت و گل نیازمند مدیریت در پیش، حین و پس از بارش است. یعنی مدیر یک محوطه باستانی خشت و گل باید همیشه با سامانه‌های هواشناسی همراه شود و در مورد چغازنبیل ما همیشه آماده بارش‌های موسمی خوزستان که دانه درشت‌تر و سریع‌تر هستند و آسیب‌های زیادی به بدنه‌های خشتی میراث جهانی چغازنبیل وارد می‌کنند، هستیم.

رشنویی با اشاره به فعال بودن کارگاه‌های خشت زنی و کاهگل‌سازی محوطه باستانی چغازنبیل در تمام طول سال، گفت: کارگاه‌های خشت زنی چغازنبیل با حضور پرسنلا و کارگران شریف و نجیب و زحمتکش این محوطه باستانی در تمام طول سال فعال است تا زمینه حفاظت از این محوطه باستانی در پیش از بارش‌ها فراهم باشد.

گزارش کامل ایلنا در ادامه نوشته

منبع : ایلنا

در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد؛

بلاتکلیفیِ ۵ هزار گورِ جمعی در چگاسفلی

دلیل نادیده گرفتن مهمترین ذخیره ۶ هزار ساله انسانی چیست؟

چگاسفلی به‌عنوان مهمترین مرکزیت سیاسی، اقتصادی و آیینی جنوب و جنوب غربی ایران در هزاره پنجم میلاد و مهمترین ذخیره‌گاه غنی انسانی در ۶ هزار سال قبل همچنان از داشتن یک سایت موزه محروم است. کاوش‌های باستان‌شناسی این محوطه تاریخی ارزشمند از سال ۱۳۹۸ تعطیل شده و تکلیف ۵ هزار گور جمعی عهد باستان با ویژگی‌های استثنایی در ابهام باقی مانده است.

به گزارش خبرنگار ایلنا، سال ۱۳۹۴ بود که کلنگ باستان‌شناسان در جنوب شرق خوزستان و محوطه باستانی «چگاسفلی» فرود آمد و یکی از مهمترین گورستان‌های باستانی ایران با ۵ هزار گور سر از خاک بیرون کشید. گورهای کاملا طراحی شده که به‌گفته سرپرست هیات باستان‌شناسی این محوطه باستانی با تشریفات خاص ساخته شده بودند. به‌طوری که برای نخستین بار در تاریخ بشر، باستان‌شناس‌ها با گورهای آجری ۶ هزارساله مواجه شدند.

گورهای آجری تنها کشفیات باستان‌شناسان در محوطه باستانی چگاسفلی نبود. جمجمه‌های خربزه‌ای در گورهای دسته‌جمعی و خانوادگی با شیوه تدفین خاص از دیگر کشفیات این منطقه استراتژیک باستانی محسوب می‌شد که باستان‌شناسان را متحیر کرد. آنطور که عباس مقدم (سرپرست کاوش‌های باستان‌شناسی چگاسفلی) به ایلنا می‌گوید: فقط در یکی از گورها ۵۲ اسکلت شناسایی شد و در گور دیگر ۱۲۰ اسکلت انسانی وجود داشت.

با این وجود، این محوطه ارزشمند تاریخی در کارنامه باستان‌شناختی خود تنها ۴ فصل کاوش دارد که از سال ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۸ به طول انجامید. پس از آن نه کاوشی در این محوطه صورت گرفت و نه این گورستان ارزشمند باستانی به سایت موزه تبدیل شد.

«عباس مقدم» سرپرست هیات باستان‌شناسی چگاسفلی، در رابطه با اهمیت تاسیس موزه چگاسفلی می‌گوید: سالهاست که برای تاسیس سایت – موزه چگاسفلی و ساماندهی حجم وسیعی از گورهای باستانی تلاش کرده‌ام، تلاشی که متاسفانه هیچ‌گاه به نتیجه نرسید.

او با بیان اینکه چگاسفلی ذخیره غنی ۶ هزارساله ایران است، ادامه می‌دهد: یک ثروت و غنای فرهنگی به نام چگاسفلی داریم. این محوطه باستانی، نقطه کانونی برای به‌حرکت درآوردن بسیاری از فعالیت‌های اقتصادی منطقه است. به عبارتی نوعی تلنگر در ظرف آب، شما وقتی به ظرف آب تلنگر می‌زنید شعاع آن به تمام دیواره‌های ظرف می‌رسد و چگاسفلی دقیقا دارای چنین ویژگی منحصربه‌فردی است. محوطه‌ای اگر هر جای دنیا بود، پیرامون آن حصار می‌کشیدند و نه‌تنها مطالعات باستان‌شناسی آن متوقف نمی‌شد که با حرکت چرخ‌های توسعه پایدار منطقه، اقتصاد آن هم رونق می‌گرفت. اما این محوطه ارزشمند هم‌اکنون به امان خدا رها شده است.

مسئولان اهمیتی برای چگاسفلی قائل نیستند

مقدم معتقد است، اگر به چگاسفلی توجه شود مردم نه تنها به این محوطه که به ارجان و حفاظت از آن هم اهمیت می‌دهند. درحال حاضر مردم از اینکه مسئولان در این محوطه باستانی هیچ اقدامی نمی‌کنند، ناراحت هستند.

او می‌گوید: سال گذشته جوانانی که دوستدار میراث فرهنگی بودند و به‌شدت از این منطقه تاریخی محافظت می‌کردند طی تماس تلفنی با بنده ابراز ناراحتی کردند که چرا مسئولان اهمیتی برای چگاسفلی قائل نیستند و حمایتی از مردم و دوستداران میراث‌فرهنگی در جهت حفظ این محوطه نمی‌کنند؟ در حالی که چگاسفلی یکی از بهترین مقاصد گردشگری خوزستان است که در فاصله ۱۵ کیلومتری از دریای خلیج‌فارس قرار گرفته و این ظرفیت را دارد که به قطب گردشگری خوزستان تبدیل شود.

سرپرست کاوش‌های باستان‌شناسی چگاسفلی می‌گوید: این محوطه باستانی نیازهای متعدد دارد. اما درحال‌حاضر مهمترین نیاز آن تاسیس سایت موزه است که برای تاسیس سایت موزه کافیست ایمان پیدا کنیم که سایت‌های تاریخی ثروت ما هستند نه دردسر! اگر صرفا در بخش گورستانی چگاسفلی سایت موزه احداث کنیم شک نکنید به‌خاطر اهمیت این گورها، با سیل گردشگر از نقاط مختلف ایران و دنیا مواجه می‌شویم.

چگاسفلی ویترینِ فرهنگِ شوش و انشان

عباس مقدم با بیان اینکه سایت –موزه چگاسفلی می‌تواند استثنایی‌ترین موزه خاورمیانه باشد، ادامه می‌دهد: گورستان باستانی چگاسفلی بسیار متمایز از گورستان‌های هم‌دوره خود است. این گورها کاملا طراحی شده و با تشریفات خاص ساخته شده‌اند به طوری‌که برای نخستین بار در تاریخ بشر، آجر را در گورهای باستانی مشاهده کردیم.

او می‌گوید: در هزاره پنجم پیش از میلاد، یک اتفاق خاص در مغز انسان‌های آن زمان رخ داد که قوت گرفتن موضوعات مذهبی در جامعه انسانی ۶ هزار سال پیش بود. اتفاقی که تا آن زمان وجود نداشت. مردم آن دوره مردگان خود را کف خانه‌ها دفن می‌کردند و در همان دوره است که تصمیم به ایجاد مکانی گرفتند که مردگان خود را آنجا دفن کنند.

«آیا محوطه باستانی چگاسفلی دارای ویژگی خاص تدفین است؟» عباس مقدم در پاسخ به این سوال می‌گوید: در ایران ۵ محوطه وجود دارد که شاخصه‌های گورستان باستانی چگاسفلی را دارد. یکی از این محوطه‌ها شوش است که دمورگان اوایل قرن بیستم به حفاری آن پرداخت. محوطه دیگر هکلان در کوه‌های ایلام است و محوطه آباد که در دشت زهره واقع شده است. نکته جالب اینجاست که در دشت زهره فقط چگاسفلی نیست. یک گورستان هم اخیرا به واسطه حفاری غیرمجاز کشف شد که دارای شاخصه‌های گورستان باستانی است.

وجود ۵ هزار گور تاریخی در چگاسفلی

این باستان‌شناس معتقد است: پراکندگی گورها در چگاسفلی بسیار زیاد است. هم‌اکنون نزدیک به ۵ هزار گور تاریخی در این محوطه وجود دارد و با توجه به محوطه‌ای که از نظر من یک نیایشگاه است و در چگاسفلی آن را کاوش کردیم، به‌نظر می‌رسد این محوطه تاریخی از یک مرکزیت سیاسی، اقتصادی و آیینی برخوردار بوده است. چراکه هم وسعت آن بسیار بیشتر از دیگر محوطه‌هاست و هم موقعیت منطقه و قرارگیری آن در نزدیکی خلیج‌فارس و برخورداری از تمام دستاوردهای فرهنگی شوش و انشان، این منطقه را دارای جایگاه تمدنی خاص کرده بود.

مقدم می‌گوید: چگاسفلی نه‌تنها دریایی از اطلاعات علمی و داده‌های تاریخی و باستانی برای باستان‌شناسان است که به نوعی آیینه عبرت هم به شمارمی‌رود. او می‌گوید: زمانی که در چگاسفلی درحال کاوش بودیم مردم منطقه می‌آمدند و در کنار محوطه نماز می‌خواندند و برای آن‌ها خیلی جالب بود که انسان‌ها به زندگی پس از مرگ آگاه بودند و مردگان خود را به این شیوه تدفین می‌کردند.

او می‌گوید: با تمام اطلاعات علمی موجود از محوطه چگاسفلی و رفت و آمدهایی که برای تاسیس موزه داشتم هیچ اتفاقی برای این محوطه باستانی و انتفاع مردم و جوامع محلی رخ نداد.

مقدم می‌گوید: سال ۹۵ جلسات بسیاری با استاندار و معاونین خوزستان برگزار کردم و ساعت‌های زیادی از اهمیت این منطقه صحبت کردم. همان زمان معاون مالی و برنامه و بودجه استانداری ۵ میلیارد بودجه برای تاسیس موزه چگاسفلی اختصاص داد که با برکناری مدیر وقت تمام طرح‌ها زمین گذاشته شد و هیچ اتفاقی رخ نداد.

این باستان‌شناس معتقد است، تازمانی‌که هیچ اقدامی در جهت حفاظت از محوطه‌های باستانی و رونق اقتصادی مردم منطقه نشود با ده‌ها نیروی یگان حفاظت هم نمی‌توان از منطقه پاسداری کرد.

او می‌گوید: وقتی مردم ببینند که زندگی‌شان از آمدن گردشگر و حفظ محوطه‌های باستانی رونق می‌گیرد به خودی خود تبدیل به حافظ میراث‌فرهنگی می‌شوند و زمانی که دولت با احداث یک موزه، کوچکترین گام برای حفاظت از میراث فرهنگی برنمی‌دارد. مردم هم این ثروت بزرگ را نادیده می‌گیرند.

او می‌گوید: درست است که میراث‌فرهنگی بودجه ندارد اما اگر همت و عزم جدی داشته باشد با شرکت‌های نفتی و بنادر که در آن منطقه مستقر هستند، می‌توانند وارد مذاکره شود و با تفاهم‌نامه‌ای بخشی از بودجه را تامین کنند.

مقدم اعلام کرد: طی ۸۰ روز کاوش باستان شناختی که در چگاسفلی داشتیم به دلیل حفاظت از محوطه، هیچ اطلاع‌رسانی انجام ندادیم. اما در ۸۰ روز ۴ هزار و ۲۰۰ نفر از محوطه بازدید کردند. درحالی که هیچ اطلاع‌رسانی صورت نگرفته بود. بنابراین اگر یک سایت موزه در چگاسفلی احداث شود، معتقدم که حداقل سالی ۱۰۰ هزار گردشگر روانه این محوطه باستانی خواهند شد که این اتفاق با توجه به پتانسیلی که این منطقه دارد، می‌تواند باعث ساخت مسیرهای گردشگری شود و بهبهان رونق دوچندان پیدا کند.

منبع:ایلنا

تَشکوه، اژدهایی که قرن هاست دامان زاگرس را می سوزاند/ آتش یا پدیده ژئوتوریسمی

وارد خوزستان که می شوید، آدرس های گردشگری بسیاری پیش روی شماست. یکی از جاذبه هایی که باید در ورود به این استان سراغ آن را از بلدهای محلی گرفت، تشکوه در رامهرمز است.

بهنام رضایی مالمیر، کارشناس ارشد تاریخ ایران در یادداشتی نوشت: خوزستان کم جاذبه ندارد. جاذبه هایی که هر کدام از آنها با خود گفته ها و ناگفته های بسیاری به همراه دارند. می گویند استان خوزستان، ایران کوچک است. سرزمینی که هم برف دارد، هم صحرا. اقلیمی که دریا، رود، خشکی، کوه، جنگل، تالاب، گرما و سرما و هرآنچه باید را در کالبد این اقلیم جمع آورده اند و نام این سرزمین منحصر به فرد را خوزستان گذاشته اند.

در خوزستان جدای از بخش تاریخ و میراث فرهنگی، جاذبه هایی رمزآلود دیگری نیز در حوزه تاریخ طبیعی وجود دارد که بسیاری از آنها شناخته و بخشی دیگر نیاز به معرفی بیشتر دارند. یکی از این جاذبه های رمزآلودی که بایدسراغ آن را از بلدهای محلی خوزستان گرفت، تشکوه در رامهرمز است.

برای دیدن این جاذبه طبیعی باید ابتدا به رامهرمز رفت و از آنجا در امتداد روستای ماماتین در جاده رامهرمز به سمت رودزرد سراغ این روستا را از بلدهای محلی گرفت. دقیقتر اینکه تشکوه در مسیر خدیجه و ماماتین، بعد از روستای گنبد لران، ۱۳۰ کیلومتری جنوب شرق اهواز و در ۳۵ کیلومتری جاده رامهرمز-ایذه، قبل از رودزرد واقع شده که در سال ۱۳۹۰ در فهرست آثار طبیعی ایران به ثبت رسیده است. این مسیر و جاده های منتهی به تشکوه از گذشته‌های دور گردشگران بسیاری را از داخل و خارج کشور به چشم خود دیده است و همچنان چم به راه بازدیدکنندگان دیگری است تا ناگفته های خود را گرم تر از همیشه روایت کند.

«تَش» همان آتش است که در زبان محلی و گویش لری اینگونه به اختصار استفاده می شود و به‌دلیل وجودشعله‌های کوچک و بزرگ در دل کوه، آن را تشکوه« کوه آتش» نامیده اند. تصویر این آتش های ریز و درشت در بندبند کوه، در شب جلوه ای زیبا را ایجاد می کنند که هر بیننده ای را مجذوب خود می کند.

بنا به نظر کارشناسان زمین‌شناسی دلیل شعله‌ور شدن تَشکوه، گوگرد موجود در زمین و تصاعد گاز طبیعی از اعماق به سطح است. گازهای هیدروکربوری از لایه‌های مختلف زمین عبور و از هر درز و شکافی در سطح زمین به بیرون نشت می‌کنند و شعله‌ور می‌شوند، به‌طوری که هنگام شب، نور سوختن این گاز بیشتر دیده می‌شود. نکته جالب توجه این است که در مجاورت تشکوه به‌دلیل وجود گاز متصاعد شده در هوا نمی‌توان آتش دیگری روشن کرد.

در خصوص تاریخ و گذشته تَشکوه، اطلاعات و اسناد چندانی در دسترس نبوده و همین موضوع کار را برای پژوهشگران حوزه گردشگری سخت کرده است. در سال ۱۹۷۶ سر دیوید پارداین فراست، روزنامه نگار و مجری سرشناس بریتانیایی اقدام به ساخت مستندی تحت عنوان چهارراه تمدن می کند که در بخشی از این مستند به موضوع اکتشاف نفت در ایران پرداخته است. این مستند یکی از محدود اسناد مهم و قابل اتکا درباره تشکوه است.

دیوید فراست در آغاز این مستند، بدون ذکر نام منطقه یک کوه آتشین را به ما نشان می دهد که با بررسی دقیق تصاویر، نشانه ها و آدرس ها، می توان گفت که دیوید فراست در سفر به جنوب، تشکوه را دیده و از این جاذبه به عنوان بخشی از تاریخ چهارراه تمدن یاد کرده است. او در این فیلم با نمایش یک کوه آتشین، فیلم را از زبان گوینده اینگونه آغاز می کند« در اوایل قرن، گروهی از جویندگان نفت وارد منطقه دورافتاده ای از ایران شدند. آنها شعله های آتشی را دیدند که از زمین خارج می شد. آتشی که قرن ها از چشمه های نفت خام در حال سوختن بود. این شعله ها که زمانی مقدس شمرده می شدند-آنها( جویندگان) را به دامنه های زاگرس کشاند.»
شعله های زیبای آتش در غروب دل انگیز رامهرمز، یکی از جاذبه هایی است که می توان آن را پدیده ای ژئوتوریسمی دانست که در سطح نسبتا وسیعی، این قابلیت را دارد که پای گردشگران بیشماری را به استان خوزستان بکشاند. این پدیده طبیعی، سالیان متمادی است که مانند نگینی در دل زاگرس خودنمایی می کند و مسافران گذری از این مسیر را به کنجکاوی وادار می کند. گاهی این آتش را خدا دانسته و گاهی هم نشانه ای از ذات باریتعالی. اما هر چه هست، بخش کوچکی است از زیبایی های ایران که باید بیش از گذشته به آن پرداخت.

تحقیقات نشان می دهد که این شعله های سرخی که دامنه های زاگرس را به آتش می کشانند، ناشی از ترکیبات گاز گوگرددار بوده که استنشاق آن به مدت طولانی، آدمی را دچار مسمومیت تنفسی می کند. اما همین اژدهای ترسناک در شب، جاذبه ای است که در سطح جهانی قابلیت معرفی و جذب توریست را دارد.
این نکته را نیز باید افزود که در مناطق مجاور همین اثر، چشمه های قیر جاری نیز دیده می شود که خود همین چشمه ها، بخش دیگری از جاذبه های استان خوزستان محسوب می شوند که در صورت توجه ویژه، می توانند مکمل خوشه گردشگری منطقه ای باشند. نمونه هایی از این چشمه های قیر را می توان در مسجدسلیمان و در نزدیکی ایذه نیز مشاهده کرد.

تشکوه، همزادهای دیگری نیز دارد. کوه سوخته در نزدیکی شهر صنعتی امیدیه و منطقه آغاجاری را باید یکی از این همزادها دانست. کوه سوخته نیز که در گویش محلی اینگونه خوانده می شود، جایی است که از لابه‌لای خاک و سنگ‌های آن زبانه‌های آتش بیرون می‌آید و دود سیاهی روانه آسمان می‌شود. تیرگی این دود باعث می‌شود تا فضای اطراف چشمه‌های آتش این کوه نیز سیاه رنگ به نظر برسد. کوه سوخته کوچک‌تر از تشکوه است و رنگ سیاهش آن را از سلسله جبال اطراف مجزا کرده است. در قله کوه در اثر زمین لغزش یا رانش زمین شکاف عمیقی وجود دارد که دهانه اصلی خروج گاز بوده و آتش از درون آن شعله‌ور است.
کوه سوخته امیدیه به‌دلیل شکل و شمایل ظاهری و آثار و شواهد هیدروکربوری در سطح زمین یک اثر ژئوتوریسمی ارزشمند و گرانبهای زمین‌شناسی محسوب می‌شود که نه‌تنها برای زمین‌شناسان، بلکه برای همه علاقه‌مندان به طبیعت جذاب و دیدنی است.

معرفی هر چه بیشتر این اثر طبیعی که در سالیان گذشته از مساحت آتش آن نیز کاسته شده است ، نه تنها می تواند موجبات رونق اقتصادی را برای روستائیان و جامعه پیرامون آن فراهم کند، بلکه می تواند با ارائه راهکارهای علمی توسط محققین با طرح موضوع در مجامع علمی، موجبات بررسی های دانشگاهی و پژوهش های تخصصی را فراهم کرده و شرایط را به سمت پیشگیری از حفظ این اثر پیش ببرد.

عکس:خبرگزاری مهر

ماجرای تابوت‌های جوبجی چیست؟

معاون میراث‌فرهنگی خوزستان با اشاره به ویدیویی که چند روز اخیر در چند کانال خبری منتشرشده گفت: این فیلم مربوط به مراحل کاوش‌های فصل پنجم در سال ۱۳۹۸ است.

به‌گزارش رسانه گردشگری و فرهنگی خوزستان به نقل از روابط‌عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خوزستان، سیدمحسن حسینی دهم اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۳ اظهار کرد: با صدور مجوز فصل پنجم کاوش از سوی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی کشور در سال ۱۳۹۸، هیأت باستان‌شناسی به منظور کاوش علمی و نجات‌بخشی در محل محوطه تاریخی جوبجی حضور یافت که به دنبال آن، کاوش کاملاً علمی باحضور کارشناسان متخصص باستان‌شناس و مرمت‌گر انجام شد که حاصل این کاوش‌ها کشف تعدادی تابوت بود که در بعضی از آن‌ها بقایای اسکلت انسانی وجود داشت.

معاون میراث‌فرهنگی خوزستان ادامه داد: از همین‌رو، باحضور کارشناس مرمت‌گر در هیأت، اقدامات علمی و مرمتی اولیه روی تابوت‌ها و اسکلت‌ها انجام شد و سپس با ساماندهی اصولی، همه تابوت‌ها به منظور اقدامات بعدی از جمله مستندنگاری و مرمت، به کارگاه و آزمایشگاه پایگاه میراث‌جهانی منتقل شدند که در محیط آزمایشگاهی و کاملاً علمی مطالعات و اقدامات حفاظتی انجام شد و در حال حاضر نیز این تابوت‌ها در انبار قرار دارند و به محض راه‌اندازی موزه باستان‌شناسی رامهرمز، همه اشیاء و تابوت‌ها به موزه رامهرمز انتقال خواهند یافت.

او افزود: از آغاز کار دولت مردمی حفظ و حراست از اموال و اشیای ملی در اولویت کار میراث‌فرهنگی قرار گرفته و در سال جدید هم به منظور ساماندهی این تابوت‌ها و نیز اشیا و اموال فرهنگی پنج شهرستان دیگر، تأمین اعتبار انجام داده‌ایم.

حسینی با اشاره به ویدیوی خبری منتشر شده گفت: بعد از گذشت پنج سال دوباره یک خبر که در زمان خود پاسخ داده شده بود را بازپخش کرده‌اند.

او افزود: در هر هیأت کاوش باستان‌شناسی حداقل یک نفر مرمت‌گر و یک نفر استخوان‌شناس وجود دارد که اقدامات و موارد حفاظتی اولیه را روی اشیاءِ مکشوف انجام می‌دهند.

معاون میراث‌فرهنگی خوزستان خاطرنشان کرد: اشیا و اموال حاصل از کاوش‌های جوبجی در محل استانداری و مخزن امن قرار دارند، بخش از کشفیات هم در مجهزترین آزمایشگاه‌های میراث‌فرهنگی کشور توسط کارشناسان مرتبط و مجرب در دست بررسی هستند.

۲۹ آوریل روز جهانی رقص گرامی باد

روز جهانی رقص که هر سال ۲۹ آوریل جشن گرفته می‌شود، به هنر زیبای رقص و ترویج آن به‌عنوان یک ارزش هنری می‌پردازد.

هدف از نام‌گذاری این روز ترویج رقص در تمام اشکال آن در سطح جهان است؛ از آیینی‌ترین انواع رقص که در مراسم مذهبی اجرا می‌شود، تا پیچ‌وخم‌های بدن رقصندگان باله، در این روز هنرمندان این رشته گرد هم می‌آیند تا رقص را با زندگی روزانه پیوند دهند.

روز جهانی رقص را اولین بار موسسه بین‌المللی تئاتر یونسکو در سال ۱۹۸۲ معرفی کرد.

رقص ها وبازیهای سنتی هر قوم از مهمترین شاخصهای فرهنگی آن قوم بوده که مردم شناسان بدان وسیله و در کنار بقیه سنتها و نمادها میتوانند تا حدود زیادی علایق ، تاریخ و روحیات قوم مذکور را مورد بررسی و کاوش قرار دهند .این سنت ها آنقدر زیبا و شگفت آور هستند که بعد از گذر قرن ها هنوز در نزد بعضی اقوام احیا میشوند.

هدف این روز اصلی گرامیداشت رقص به عنوان «یک اثر هنری جهانی و افزایش آگاهی در مورد اهمیت و توانمندی‌های رقص» در سراسر جهان است..

کمتر فرهنگی را می‌توان یافت که رقص خاص خودش را نداشته نباشد و این هنر و فعالیت شورانگیز آدمی در آن والا و محبوب به شمار نیاید.

تنوع فرهنگی پس از شاخصه‌ای مانند زبان، از جمله در رقص‌های متفاوت و رنگارنگ اقوام و ملت‌ها جلوه یافته است.

راه دوری نرویم،‌ رقص‌های لری و کردی و آذری و گیلکی و در خوزستان بختیاری و عربی و تفاوت‌های غنابخش آنها نمونه‌های خوبی در این زمینه می باشد

رقص محلی یا رقص فولکلوریک قدیمی‌ترین فرم رقص است که نشان‌گر حالات، عادات و فرهنگ یک قوم و یا ساکنان یک منطقه جغرافیائی خاص بوده و در قالب مجموعه‌ای از حرکات موزون اجرا می‌شود. باستان شناسان و مورخین می‌گویند که رقص بخشی مهم از فرهنگ انسانهای اولیه بود به طوریکه آنان از طریق رقص و با استفاده از حرکات و ریتم احساسات خود را به دیگران بیان می‌نمودند

استان خوزستان با گویش‌ها،آیین‌ها و خرده فرهنگ‌های گوناگون و نیز با داشتن تاریخی كهن از دیرباز سكونت‌گاه اقوام و طوایف زیادی بوده است برشمرده‌اند

💠رقص چوبیه💠

یکی از رسوم مردم عرب خوزستان ، رقص محلی چوبیه است. رقص چوبیه یکی از همین رقص‌های فولکلوریک مردم خوزستان است که از قدمت زیادی برخوردار است که در این رقص افراد دست خود را روی شانه گرفته و با حرکات منظم به حرکت به شکل دایره وار و با نوای شعرهای عربی و موسیقی عریی به اجرای برنامه میپردازند

💠رقص بختیاری💠

صدای ساز تُشمال و زنان و مردانی که دایره وار و با تکان دادن دستمال های رنگارنگ و با حرکاتی موزون می رقصند، مشخصهٔ مراسم عروسی و شادی در بین لرهای بختیاری است.
زنان با لباسهای رنگارنگ محلی و مردان با شلوار دَبیت و چوقا می رقصند و هراز گاهی صدای کِل زدنِ زنها و گالِهٔ مردان به گوش می‌رسد

پ‌ن: روز جهانی رقص یک جشن جهانی رقص است که توسط کمیته رقص مؤسسه بین‌المللی تئاتر، همکار اصلی هنرهای نمایشی یونسکو ایجاد شده‌است. این رویداد هر ساله در ۲۹ آوریل، یعنی سالگرد تولد ژان ژرژ نووره، خالق باله مدرن برگزار می‌شود

عکس : مهر و باشگاه خبرنگاران جوان

زیبا راکی ؛ فعال گردشگری و مبدع و مجری اولین قطار گردشگری کشور :

*وقت ان رسیده است که برای برگزاری یک رویداد بین المللی گردشگری در خوزستان نهایتا تا پایان سال ۱۴۰۳ " اقدام کنیم.
داشته ها و امکانات اقامتی ،رفاهی ،آثار ثبت ملی و جهانی و ظرفیت های گردشگری ما در استان کم نیست.

گزارش کامل به زودی منتشر می شود.