خوزتوریسم

یادی از مرحوم استاد حاج رجبعلی فروان‌زاده پیشکسوت احرامی‌بافی شوشتر

زنده‌یاد فروزان‌زاده از چهره‌های برجسته صنایع‌دستی استان و از بازنشستگان صاحب دانش اداره صنایع‌دستی شوشتر محسوب می‌شد که پس از دوران بازنشستگی هرگز از تلاش و فعالیت هنری دست نکشید و همواره در دوران حیات خود، در موضوع آموزش و تولید، بانی خدمات بسیاری بود

به گفته مهندس چهارمحالی کارشناس و پژوهشگر میراث فرهنگی و صنایع دستی شوشتر با توجه به تلاش‌های زنده‌یاد فروزان‌زاده در دوران بازنشستگی، به جرأت می‌توان گفت که بخش زیادی از صنعتگران و دانش‌آموختگان نسل جدید احرامی‌بافی در شهرستان شوشتر از شاگردان این هنرمند پیشکسوت هستند که به عنوان مدرس عمر خود را در حوزه آموزش وقف کرده‌اند.

مهندس چهارحالی با اشاره به این موضوع که زنده‌نام فروان‌زاده مدت‌های مدیدی در محل آسیاب‌های آبی و سرای افضل با احداث کارگاه بافندگی میزبان علاقه‌مندان و هنرجویان بسیاری بود، افزود: جدای از برگزاری دوره آموزشی احرامی‌بافی برای مندائیان اهواز، یکی از عمده‌فعالیت‌های قابل توجه این هنرمند خوزستانی، مرمت و ترمیم درفش مندائیان خوزستانی است؛ این درفش ابریشمی که مدت‌ها به شکل مندرس و رهاشده به فراموشی سپرده شده بود، سرانجام با اقدامات این هنرمند خوزستانی مرمت نهایی شد.

او بیان کرد: ساخت دستگاه‌ها و راه‌اندازی خانه احرامی‌بافی و ملافه‌بافی، تلاش برای ثبت شهر ملی احرامی‌بافی، ساخت بسیاری از دستگاه‌های بافندگان خانگی، برگزاری دوره‌های آموزشی برای اداره میراث‌فرهنگی، کمیته امداد، امور عشایر و افراد کم‌بضاعت درشوشتر، کمک برای فروش محصولات دختران روستایی و یاری رساندن به علاقه‌مندان به یادگیری، بخشی از فعالیت‌های این هنرمند خوزستانی است.

متأسفانه استاد فروزان‌زاده ، نهم آبان 1401 در بیمارستان خاتم شوشتر دیده از جهان فروبست. روحش شاد

عبابافی بهبهان میراث ۵۰۰ ساله

لباس هر انسان، چیزیست که به وسیله آن تن خود را می پوشاند. اما برای ایرانیان، لباس چیزی فراتر از یک پوشش معمولی برای بدن آن هاست. ایرانیان نه فقط به تناسب آب و هوایی که در آن زندگی می کنند، بلکه با توجه به موقعیت اجتماعی و اقتصادی افراد هم پوشش های بسیار متنوعی را برای مردان داشتند. یکی از این پوشش های سنتی عباست. لباسی بسیار ساده و سبک که معمولا آن را بر روی لباس های دیگر می پوشند. برای آشنایی با هنر ۵۰۰ ساله عبا بافی بهبهان با الی گشت همراه شوید.

هنر عبا بافی از گذشته هایی دور در جای جای کشورمان رونق داشته است. عبا، رو پوشی بسیار سبک و البته ساده است که معمولا بخشی از مردان ایرانی آن را بر روی لباس های دیگرشان می پوشیدند. طبق سنت های ایرانیان، عبا معمولا جامه و لباس اهالی علم و روحانیون بوده است. هرچند به دلیل راحتی این لباس و سبکی آن، تا همین دهه پیش بسیاری از مردان ایرانی در خانه هایشان آن را بر روی دوش های خود می انداختند. استفاده از پوشش عبا در کشور گستردگی بسیاری داشته و نمی توان آن را به مکانی خاص تعمیم داد. شهرهایی همچون بهبهان، بوشهر، نایین، مشهد و … شهرهایی بودن که عبا بافی در آن ها رونق چشم گیری داشته است. درون این شهرها، کارگاه عبا بافی بسیاری به فعالیت و تولید عبا مشغول بودند.

عبای بهبهان، یکی از با کیفیت ترین انواع عبا در ایران است که هنوز هم بسیاری از روحانیون کشور، عبای این شهر را برای پوشیدن انتخاب می کنند. عبای این شهر دو نوع دارد. یکی عبای تابستانی به نام “حله” و دیگری عبای کلفت و زمستانی به نام “چقه”. در تهیه عبای بهبهان از از نخ های دست ریس پشم گوسفندان و البته پشم شتر استفاده می شود. مردم بهبهان این نخ ها را در کارگاه های خانگی خود به وسیله موادی مثل حنا، پوست بلوط و یا پوست گردو رنگ آمیزی می کنند.

مثلا بازار هدف عبا بافان کشور، بیشتر شهرهای مذهبی کشورمان هستند. عبای بهبهان بیشتر به شهرهای مثل مشهد، قم، برخی شهرهای جنوبی و البته تعدادی از کشورهای حاشیه خلیج فارس صادر می شود.

بیشتر شهرت صنعت عبا بافی بهبهان به خاطر کیفیت مواد اولیه به کار رفته در ساخت آن و همچنین شیوه قدیمی و سنتی بافت آن است که بر خلاف دیگر شهرهای تولید کننده عبا در کشور، چندان به روز رسانی نشده است. نخ این عبا را به وسیله مواد و رنگ دانه های طبیعی و به شیوه کاملا سنتی رنگ آمیزی می کنند. عبای بهبهان در رنگ های مشکی، خرمایی، خاکستری و شیری به بازار عرضه می شوند.

در شهر تاریخی بهبهان، می توان بیش از ۱۰ کارگاه عبا بافی فعال و پر رونق را پیدا کرد. اکثر این کارگاه ها در بافت قدیمی این شهر و خانه های با صفا و حیاط دار آن بر پا شده اند. استاد کاران بسیاری عبا بافی بهبهان را رونق بخشیده اند. کارگاه های استادان “علی خوب”، “غلام عظیمی”، “تقی پریزاد”، ایرج مهدیان”، “اسدالله پریسوز”، “اسدالله یوسفی”، “ناصر مویدی”، “حسین مترصد”، “محمد دهداریان” و “جعفر مشغول الذکر” معروف ترین کارگاه های عبا بافی شهر بهبهان هستند.

استاد علی خوب درباره صنعت عبابافی اظهار داشت: این هنر از دیرباز در مناطق مختلف ایران مانند بوشهر، نائین و مشهد رواج داشته و حتی در کتب تاریخی آمده است، از زمان پیامبر بافت عبا در شهرهای عربستان مرسوم بوده و پس از آن، تولید عبا در بهبهان متمرکز شده و حدود 500 سال است که هنر عبابافی به عنوان یکی از صنایع دستی مهم در بهبهان محسوب می‌شود.

وی در تشریح تفاوت بافت عبا کنونی در مقایسه با دوران پیشین، افزود: شیوه بافت عبا در بسیاری از شهرها در مقایسه با گذشته متفاوت است و از دستگاه‌های مدرن یا پنبه‌های کارخانه‌ای در بافندگی استفاده می‌شود اما در بهبهان، بافندگان عبا همان شیوه قدیمی را که از اجدادشان به یادگار مانده است در بافت به‌کار می‌برند و دستگاه های عبابافی ساختاری قدیمی و سنتی دارند بیشتر این کارگاه ها در خیابان پیروز بهبهان و در مجاورت مسجد مکتب المهدی یا در کوچه شهید قنبریان واقه شده اند.

منبع: تسنیم .میراث‌آریا

ایذه در آستانه ثبت به عنوان شهر ملی گلیم

ایذه، شهری در خوزستان، به دلیل قدمت و کیفیت بی‌نظیر گلیم‌های دست‌بافت خود در مسیر تبدیل شدن به شهر ملی گلیم قرار گرفته و کارشناسان معتقدند این شهر پتانسیل ثبت جهانی را نیز دارد.

خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها: گلیم، دست‌بافته‌ای سنتی با نقوشی که از طبیعت، کشاورزی و زندگی عشایری الهام گرفته، قرن‌هاست که در فرهنگ و زندگی مردم ایران جایگاه ویژه‌ای دارد. این هنر در شهر ایذه، واقع در استان خوزستان به اوج شکوفایی خود رسیده و اکنون این شهر در آستانه کسب عنوان «شهر ملی گلیم» قرار دارد، گامی که می‌تواند آن را به صحنه جهانی صنایع‌دستی معرفی کند.

گره‌های عشق در گلیم‌های ایذه

در روستایی کوچک، زیر سایه بلوط‌های کهنسال ایذه، بی‌بی تاج‌ماه، پیرزنی با دستانی پرچین و چروک هر روز کنار گلیمش می‌نشیند. انگشتانش که گویی قصه قرن‌ها را در خود دارند، نخ‌های پشمی را با مهارتی دیرین به هم گره می‌زنند. این نخ‌ها، رنگ‌شده با نیل، زردچوبه و پوست انار نه‌فقط گلیم که تکه‌ای از روح این سرزمین را می‌بافند.

تاج‌ماه از کودکی کنار مادرش بی‌بی گل‌جهان، گلیم‌بافی را آموخت. مادرش با هر گره، لالایی زمزمه می‌کرد و می‌گفت هر نقش، دعایی است برای زندگی. این هنر، نسل به نسل از مادران به دختران رسید، مثل رودی که از کوه‌های زاگرس جاری است. تاج‌ماه، حالا با موهای سفید و کمری خمیده هنوز همان عشق را در هر گره می‌ریزد. گلیم‌هایش با نقوش لوزی‌شکل که از آب، باد و زندگی عشایری قصه می‌گویند، انگار زنده‌اند.

هر گلیم تاج‌ماه، خاطراتی را در خود پنهان دارد، گلیمی که برای عروسی‌اش با نقش آب و آئینه بافت یا گهواره‌ای که شب‌ها زیر نور ماه برای نوه‌اش آماده کرد. این نقش‌ها فقط رنگ و خط نیستند؛ قصه خاکی‌اند که او را پرورانده، قصه زنانی که با صبر و عشق، زندگی را گره به گره ساخته‌اند.

تاج‌ماه شاید سال‌های زیادی پیش رو نداشته باشد اما دلش آرام است. دخترش، نوه‌اش و کودکان روستا این دار را زنده نگه می‌دارند. هر گره او، دعایی است برای جاودانگی این هنر، برای اینکه گلیم‌های ایذه، مثل قصه خودش، تا ابد در جهان بدرخشند.

شکرالله قاسمی، معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی اداره‌کل میراث‌فرهنگی خوزستان در گفتگویی رسانه‌ای اعلام کرد: فرآیند ارزیابی اولیه برای ثبت ایذه به عنوان شهر ملی گلیم با حضور بهزاد احمدی‌فارسانی، مدیرکل دفتر آموزش و ترویج صنایع‌دستی وزارت میراث‌فرهنگی، انجام شده است.

وی اظهار کرد: بازدید از کارگاه‌های گلیم‌بافی، المان‌های شهری مزین به نقوش گلیم و درخواست‌های مکرر اهالی ایذه، نشان‌دهنده عزم جدی برای تحقق این هدف است. در صورت کسب شاخص‌های لازم، پرونده ایذه به شورای ملی ثبت آثار وزارتخانه ارجاع خواهد شد.

هنری با ریشه‌های عمیق

گلیم‌های ایذه به دلیل استفاده از پشم مرغوب، رنگرزی گیاهی و بافت چاکدار و محکم، در میان دست‌بافته‌های ایرانی جایگاه ویژه‌ای دارند. نقوش لوزی‌شکل این گلیم‌ها که نمادهایی از آب، هوا و زندگی عشایری را به تصویر می‌کشند، نه‌تنها کاربردی بلکه از نظر زیبایی‌شناسی نیز مسحورکننده‌اند. این ویژگی‌ها گلیم ایذه را به محصولی محبوب در بازارهای داخلی و بین‌المللی تبدیل کرده است.

بر اساس آمار رسمی، ایذه هم‌اکنون دارای بیش از ۲۹ کارگاه فعال گلیم‌بافی و دو آموزشگاه رسمی است. در سال ۱۴۰۳، حدود ۵۰۰ بافنده مدرک رسمی گلیم‌بافی دریافت کرده‌اند و هفت هنرمند این شهر موفق به کسب نشان ملی گلیم شده‌اند. علاوه بر این، یک بانوی کارآفرین ایذه‌ای به دلیل فعالیت‌های برجسته در این حوزه به عنوان کارآفرین برتر معرفی شده است.

قاسمی با اشاره به رشد چشمگیر کارگاه‌های گلیم‌بافی در سال‌های اخیر، افزود: توسعه این کارگاه‌ها و آموزش گسترده بافندگان، ایذه را به یکی از مراکز اصلی تولید گلیم در ایران تبدیل کرده است. ما همه امکانات شهرستان را برای تحقق این هدف به کار بسته‌ایم تا از این فرصت برای ایجاد اشتغال پایدار و افزایش درآمدهای شهری بهره ببریم.

چشم‌انداز جهانی

کارشناسان معتقدند که ایذه نه‌تنها شایستگی عنوان شهر ملی گلیم را دارد، بلکه می‌تواند به عنوان شهر جهانی گلیم نیز مطرح شود. عباس رحیمی، پژوهشگر صنایع‌دستی، در گفت‌وگویی اظهار کرد: ایذه پتانسیل‌های بیشتری نسبت به دزفول که پیش‌تر به عنوان شهر جهانی کپوبافی ثبت شد، دارد. وجود ۱۲ آموزشگاه و ۱۲ تعاونی گلیم‌بافی در ایذه در مقایسه با تعداد محدود آموزشگاه‌ها و تعاونی‌ها در دزفول، نشان‌دهنده ظرفیت عظیم این شهر است.

رحیمی با تأکید بر کیفیت و کاربرد گسترده گلیم‌های ایذه، افزود: با ساماندهی زیرساخت‌های موجود و حضور ارزیابان شورای جهانی صنایع‌دستی برای بازدید از کارگاه‌ها، بازارچه‌ها و تعاونی‌های گلیم‌بافی، ایذه می‌تواند فرآیند ثبت جهانی را با موفقیت آغاز کند.

ثبت ایذه به عنوان شهر ملی یا جهانی گلیم می‌تواند تأثیرات عمیقی بر اقتصاد و فرهنگ منطقه داشته باشد. گلیم‌بافی نه‌تنها منبع درآمد برای صدها خانواده در ایذه است، بلکه به حفظ و ترویج هویت فرهنگی این منطقه کمک می‌کند. کارگاه‌های گلیم‌بافی به‌ویژه برای زنان، فرصت‌های شغلی پایداری فراهم کرده و به توانمندسازی اقتصادی جوامع محلی منجر شده است.

چالش‌هایی وجود دارد

با وجود پتانسیل‌های فراوان، موانعی نیز بر سر راه ثبت جهانی ایذه وجود دارد. رحیمی به کمبود برخی زیرساخت‌ها، مانند بازارچه‌های دائمی و استاندارد برای عرضه محصولات، اشاره کرد و گفت: رفع این موانع و جلب توجه ارزیابان بین‌المللی نیازمند همکاری همه‌جانبه مقامات محلی و ملی است.

مسئولان محلی در تلاش هستند تا با ایجاد المان‌های شهری با الهام از نقوش گلیم و توسعه آموزشگاه‌ها، جذابیت ایذه را برای گردشگران و ارزیابان افزایش دهند. قاسمی تأکید کرد: ما در حال برنامه‌ریزی برای ایجاد فضاهای نمایشگاهی و بازارچه‌های دائمی هستیم تا گلیم ایذه به بهترین شکل به جهان معرفی شود.

فرآیند ثبت ایذه به عنوان شهر ملی گلیم در مراحل پایانی ارزیابی قرار دارد و انتظار می‌رود نتیجه آن در ماه‌های آینده اعلام شود. در صورت موفقیت، این شهر به فهرست شهرهای ملی صنایع‌دستی ایران اضافه خواهد شد و راه برای ثبت جهانی هموار می‌شود. حضور ارزیابان شورای جهانی صنایع‌دستی در ایذه، که به گفته رحیمی می‌تواند به زودی محقق شود، گام بعدی برای تحقق این هدف خواهد بود.

کارشناسان معتقدند که موفقیت ایذه در این مسیر نه‌تنها به رونق اقتصادی منطقه کمک می‌کند، بلکه الگویی برای دیگر شهرهای ایران خواهد بود که به دنبال حفظ و ترویج هنرهای سنتی خود هستند. گلیم ایذه، با نقوشی که داستان زندگی و طبیعت را روایت می‌کنند، آماده است تا جایگاهی شایسته در صحنه جهانی به دست آورد.

رشد ۴۰ درصدی بازدید از میراث جهانی سازه‌های آبی‌تاریخی شوشتر

رتبه نخست مکان‌های پربازدید در سطح پایگاه‌های ملی و جهانی استان و نهمین مقصد بیشترین ورودی محوطه‌های تاریخی کشور به پایگاه میراث جهانی سازه‌های آبی‌تاریخی شوشتر تعلق گرفت.

به گزارش روابط‌ عمومی دبیرخانه ستاد اجرایی خدمات سفر خوزستان، سیدمحسن حسینی با اعلام این خبر گفت: پایگاه میراث جهانی سازه‌های آبی‌تاریخی شوشتر در ایام نوروز ۱۴۰۴ برای بازدید از مجموعه سازه‌های آبی‌تاریخی رکوردی جدید ثبت کرد.

معاون میراث‌ فرهنگی خوزستان اضافه کرد: در بازه زمانی ۲۹ اسفند ۱۴۰۳ تا پایان فعالیت ستاد اجرایی خدمات سفر نوروز نزدیک به ۱۵۶ هزار بلیت الکترونیکی برای بازدید از سازه‌های آبی‌تاریخی شوشتر به فروش رسید که با رشد ۴۰ درصدی نسبت به سال گذشته این مجموعه را در برای سومین سال متوالی در رتبه نخست پربازدیدترین محوطه میراث جهانی استان و نهمین مکان پربازدید تاریخی کشور قرار داد.

او با اشاره به استقبال گسترده بازدیدکنندگان از سازه‌های آبی‌تاریخی شوشتر خاطرنشان کرد: این میزان استقبال مسئولیت ما را در ارائه خدمات بهتر به گردشگران افزایش می‌دهد و خوشبختانه پایگاه میراث جهانی سازه‌های آبی‌تاریخی شوشتر با تکیه بر پرسنل متخصص و متعهد خود به صورت شبانه‌روزی تلاش کردند تا بهترین تجربه نوروزی را برای بازدیدکنندگان رقم بزنند.

حسینی افزود: در طول تعطیلات نوروز مدیریت پایگاه مجموعه اقدامات متعددی در راستای رفاه گردشگران انجام داد که از جمله آنها می‌توان به برپایی غرفه‌های موقت صنایع دستی، ارائه تجربه گردشگری آبی در نهر دست‌کند گرگر، ارتقای امکانات رفاهی و نظافت محوطه‌ها، بهبود مسیرهای دسترسی، تقویت خدمات راهنمای گردشگری و افزایش ایمنی مسیرهای بازدید اشاره کرد.

معاون میراث فرهنگی خوزستان ادامه داد: از دیگر برنامه‌های اجرا شده در این ایام می‌توان به برپایی برنامه‌های فرهنگی و هنری تحت عنوان نوروزگاه ۱۴۰۴ در محوطه میراث جهانی آسیاب‌ها و آبشارها با حمایت اداره‌ کل اشاره کرد که با استقبال گسترده گردشگران روبه‌رو شد. همچنین در راستای مدیریت بهینه گردشگران سامانه فروش بلیت الکترونیکی و مدیریت هوشمند بازدیدها به کار گرفته شد تا فرآیند ورود و خروج گردشگران با کمترین ازدحام و بیشترین نظم صورت گیرد.

به گفته حسینی: پایگاه میراث جهانی سازه‌های آبی‌تاریخی شوشتر، با بهره‌گیری از برنامه‌ریزی دقیق و همکاری سایر نهادهای اجرایی و خدماتی توانست نوروزی ایمن، فرهنگی و خاطره‌انگیز رقم بزند و همچنان در تلاش است تا با اجرای طرح‌های توسعه‌ای و حفاظتی جایگاه میراث جهانی شوشتر را در میان مقاصد گردشگری کشور بیش از پیش ارتقا بخشد.

احیای جشن «دو عیدون» شوشتر

هم‌زمانی ماه رمضان و نوروز در سال ۱۴۰۴، را باید فرصتی برای پیوند معنویت و سنت‌های فرهنگی دانست

شوشتر یکی از شهرهای تاریخی ایران است که قدمت و اهمیت آن در میان شهرهای باستانی کشور از گذشته های دور بود زبانزد بوده است

این شهر که به دارالمؤمنین معروف بوده، از گذشته تاکنون میزبان آئین‌های مذهبی و سنتی بسیاری بوده است.

جشن دو عیدون که اشاره به تقارن عید فطر و عید نوروز دارد از آیین های سنتی و قدیمی شوشتر می باسد که در دوران گذشته اجرا می شد.

در آئین کهن شرکت‌کنندگان با لباس‌های سنتی شوشتری در بخشی از بافت تاریخی شهر و سرای جهانی افضل حاضر و همراه با ساز و آوازهای محلی به شادمانی پرداختند

پخت نشا،فرنی و دیگر خوارکی های سنتی مخصوص که در ایام عید فطر و همچنین نوروز اهالی شوشتر برای پذیرایی به کار می بردند و چاووشی خوانی ،احیای رسم و رسوم قدیم ازدواج در شوشتر که در گذشته رسم بوده در این آئین انجام شد

این آیین به همت گروه فرهنگی و هنری اوسونا ،جمعی از دوستداران میراث فرهنگی و با مشارکت هنرمندان و فعالان فرهنگی اجرا شد.

لازم به ذکر است که پیش از آیین های مانند غم به در پلوپزون و بادباک و بادگیر بازی سنتی نیز در کهن شهر باستانی شوشتر اجرا شده بود

با معرفی آئین‌های رمضان و نوروز، میتواک فرهنگ و سنت‌های بومی را زنده نگه داشت و آن‌ها را به‌عنوان بخشی از میراث ارزشمند ایرانی به آیندگان منتقل کرد و از سوی دیگر نیز گردشگری فرهنگی و اقتصاد جوامع محلی به شدت به برگزاری آیین‌های سنتی مانند نوروز وابسته است. احیای این آیین‌ها می‌تواند به رونق اقتصاد محلی، ایجاد فرصت‌های شغلی و جذب گردشگران بیشتر منجر شود.

عکس:محمد ائمه/ریحانه سید عطار

«هنر چوقابافی» قصه‌ای از اصالت و زیبایی؛ «شوکل» روستای ملی می‌شود

روستای شوکل حاجیوند در شهرستان اندیکا در حال ثبت به عنوان روستای ملی چوقابافی است تا زنان این روستا با هنرمندی خود باعث ماندگاری این هنر زیبا شوند.

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: بی‌بی گل، زنی از دیار اندیکا، با چشمان درخشان و لبخندی که همچون آفتاب صبحگاهی دل‌ها را گرم می‌کند در دل روستای خود مشغول چوقا بافی است. او با دستانی ماهر و هنرمند، تار و پود را به هم می‌پیوندد و با هر بافت، داستانی از فرهنگ و سنت‌های بختیاری را زنده می‌کند.

لباس‌های سنتی مردان بختیاری با رنگ‌های سیاه و سفید در دستان بی‌بی گل جان می‌گیرد. او با دقت و عشق، هر تار و پود را به گونه‌ای می‌بافد که گویی روح طبیعت در آن دمیده شده است. صدای چرخش وسیله دوزندگی اش و نغمه‌های دلنشین او در فضای روستا طنین‌انداز است و هر کس که به او نزدیک می‌شود، حس می‌کند که در دنیای دیگری غرق شده است.

بی‌بی گل نه تنها یک بافنده ماهر، بلکه نگهبان سنت‌ها و ارزش‌های فرهنگی است. او با هر چوقایی که می‌بافد، پیوندی عمیق با اجدادش برقرار می‌کند و به نسل‌های آینده یادآوری می‌کند که زیبایی در سادگی و اصالت نهفته است. در چهره‌اش، نشانه‌های زندگی و تلاش دیده می‌شود و در دلش، عشق به سرزمین و فرهنگش می‌تپد.

او نماد زنی است که با هنر خود نه تنها لباس می‌سازد بلکه هویت و تاریخ قومش را نیز زنده نگه می‌دارد. بی‌بی گل با دستانی پر از عشق و قلبی سرشار از امید به زندگی ادامه می‌دهد و در هر بافت، دنیایی از زیبایی و معنا را به تصویر می‌کشد.

اکنون مسئولان میراث فرهنگی اعلام کردند که روستای شوکل حاجیوند در استان خوزستان در حال بررسی برای ثبت به عنوان اولین روستای ملی صنایع دستی در رشته چوقابافی است. این اقدام بخشی از تلاش‌ها برای حفظ و ترویج هنرهای سنتی و حمایت از جوامع محلی است.

روستای شوکل حاجیوند، واقع در شهرستان اندیکا، به‌دلیل هنر چوقابافی شهرت دارد. چوقا، پوشش سنتی مردان بختیاری، توسط زنان این روستا با استفاده از روش‌های سنتی بافته می‌شود. این هنر که قدمتی چند صد ساله دارد نه تنها به عنوان یک پوشش، بلکه به عنوان نمادی از فرهنگ و هویت بختیاری‌ها شناخته می‌شود.

شکرالله قاسمی، معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی مدیرکل میراث‌فرهنگی خوزستان در گفتگویی اعلام کرد: «در روستای شوکل حاجیوند نزدیک به ۲۰۰ بافنده مشغول به فعالیت هستند که بسیاری از آن‌ها نشان‌های ملی و بین‌المللی، از جمله نشان یونسکو، را دریافت کرده‌اند. این روستا ظرفیت بالایی برای ثبت به عنوان روستای ملی چوقابافی دارد.»

بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده، تیمی از بازرسان شهرها و روستاهای ملی صنایع‌دستی در اسفندماه سال جاری به استان خوزستان سفر خواهند کرد تا روستای شوکل حاجیوند را از نزدیک بررسی کنند. این تیم وظیفه دارد تا شرایط روستا، کیفیت تولیدات، و میزان مشارکت جامعه محلی در حفظ این هنر سنتی را ارزیابی کند.

در انتظار ماه اسفند

معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی مدیرکل میراث‌فرهنگی خوزستان در گفتگو با خبرنگار مهر از سفر بازرسان شهرها و روستاهای ملی صنایع‌دستی در اسفندماه سال جاری به خوزستان به‌منظور بررسی روستای شوکل حاجیوند برای ثبت به عنوان روستای ملی چوقابافی خبر داد.

شکرالله قاسمی اظهار کرد: اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خوزستان، نظر به ظرفیت یادشده با رایزنی که با معاونت صنایع‌دستی و هنرهای سنتی وزارتخانه متبوع انجام داد، ثبت روستای شوکل حاجیوند به عنوان روستای ملی صنایع‌دستی در رشته چوقابافی را در دستورکار قرار داده است.

معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی مدیرکل میراث‌فرهنگی خوزستان با بیان این‌که چوقا در کنار سادگی ظاهری با فلسفه‌ای خاص، دارای قدمت بالا و بافت آن مستلزم هنر و مهارت خاصی است، افزود: اغلب زنان روستای شوکل حاجیوند در شهرستان اندیکا به کار بافت چوقا مشغول هستند و بیشتر آنان فنون بافت این پوشش را نسل به نسل فراگرفته‌اند و به نسل‌های بعدی نیز منتقل کرده و می‌کنند.

وی با اشاره به این‌که هرسال گردشگران زیادی برای خرید چوقا به این روستا سفر می‌کنند گفت: چوقا که پوشش مردان بختیاری است، معروفترین و باکیفیت‌ترین آن را بانوان روستای شوکل حاجیوند می‌بافند که به چوقای «کیارسی‌بافت» نیز مشهور است.

قاسمی با بیان این‌که شرح خدمات ثبت این روستا در سامانه بارگذاری و مجری کار نیز مشخص شده است، افزود: براساس صحبت‌های انجام شده مقرر شده است تا بازرسان شهرها و روستاهای ملی از سوی معاونت صنایع‌دستی و هنرهای سنتی وزارتخانه در اسفندماه سال جاری برای بررسی موضوع و بازدید از روستای شوکل حاجیوند به استان سفر کنند.

او ابراز امیدواری امیدواری کرد: با تحقق این موضوع شاهد ثبت اولین روستای ملی صنایع‌دستی در استان خوزستان پس از ثبت چهار شهر ملی (رُفیع، شوشتر، اندیکا، اهواز) و یک شهر جهانی (دزفول) باشیم.

چوقای نماد کیفیت و اصالت

چوقای تولیدی در روستای شوکل حاجیوند، به‌ویژه چوقای «کیارسی‌بافت» به دلیل کیفیت بالا و اصالت در طراحی در سراسر ایران شناخته شده است. این محصول نه تنها در میان جامعه بختیاری محبوبیت دارد بلکه به عنوان یک کالای فرهنگی و هنری به سایر نقاط ایران و حتی خارج از کشور نیز صادر می‌شود.

ثبت روستای شوکل حاجیوند به عنوان روستای ملی چوقابافی می‌تواند تأثیرات مثبت زیادی بر این منطقه داشته باشد. از جمله این تأثیرات می‌توان به افزایش درآمد ساکنان محلی از طریق فروش محصولات، جذب گردشگران بیشتر و ایجاد فرصت‌های شغلی جدید اشاره کرد.

با این حال چالش‌هایی نیز در این مسیر وجود دارد. کمبود امکانات زیربنایی، نیاز به آموزش بیشتر هنرمندان و ضرورت حفاظت از محیط زیست در برابر افزایش گردشگران از جمله مسائلی هستند که باید توسط دولت و نهادهای محلی مورد توجه قرار گیرند.

استان خوزستان، که به‌دلیل تاریخ غنی و تنوع فرهنگی خود شناخته می‌شود، پیش از این چهار شهر ملی (رُفیع، شوشتر، اندیکا، اهواز) و یک شهر جهانی (دزفول) را در فهرست شهرهای ثبت‌شده صنایع دستی دارد. ثبت روستای شوکل حاجیوند به عنوان اولین روستای ملی صنایع دستی در این استان، گامی مهم در جهت تقویت جایگاه خوزستان به عنوان یکی از قطب‌های فرهنگی و هنری ایران است.

با توجه به تلاش‌های انجام‌شده و برنامه‌ریزی‌های در حال اجرا، به نظر می‌رسد که روستای شوکل حاجیوند به زودی به عنوان اولین روستای ملی چوقابافی در ایران ثبت شود. این اقدام نه تنها به حفظ و احیای هنر چوقابافی کمک می‌کند، بلکه می‌تواند الگویی برای سایر مناطق ایران در جهت توسعه صنایع دستی و گردشگری باشد.

همزمان با دهه مبارک فجر،

موزه صنایع‌دستی حصیری ایران در شادگان گشایش یافت

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خوزستان از گشایش موزه صنایع‌دستی حصیری ایران در روستای صراخیه شادگان خبر داد.

به گزارش میراث‌آریا ، محمد جوروند ۲۱ بهمن‌ماه ۱۴۰۳ در آیین گشایش این موزه گفت: موزه حصیر شادگان با مساحت حدود ۲۰۰ متر، علاوه بر صنایع‌دستی روستای صراخیه در حوزه حصیربافی، تولیدات مختلف حصیربافی کشور را نیز به نمایش گذاشته است.

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خوزستان با اشاره به مزایای راه‌اندازی این موزه افزود: توسعه صنایع‌دستی و معرفی آن، به ایجاد اشتغال و منبع درآمد مردم محلی آن منطقه کمک شایانی می‌کند.

او قرارگیری موزه صنایع‌دستی حصیری در کنار تالاب را اتفاقی مثبت عنوان کرد که تولیدکنندگان صنایع‌دستی می‌توانند محصولات خود را به گردشگران ارائه کنند.

جوروند خاطرنشان کرد: شادگان نامزد شهر ملی حصیر که به حصیربافی شادگان معروف است و خانواده‌های زیادی در آن شهر به حصیربافی مشغول هستند.

نمایش شکوه اثر ثبت ملی پل سفید اهواز در شانزدهمین نمایشگاه بین‌المللی طلا و جواهر تهران

در ۸۸ سالگی ساخت پل سفید اهواز که نماد این شهر ساحلی رودخانه‌ای محسوب می‌شود و در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است، گالری طلای محمود اهواز، شکوه این شاهکار مهندسی پل سازی را در شانزدهمین نمایشگاه بین‌المللی طلا و جواهر، نقره، ساعت، سنگ‌های قیمتی و صنایع وابسته تهران به نمایش می‌گذارد.
این گالری در مجموعه‌ای تحت عنوان سفید زرین نیم ست پل سفید که نماد شهر اهواز محسوب می‌شود را در قالب گوشواره، آویز و انگشتر طلای میناکاری صنایع دستی با کد استاندارد U23، در شانزدهمین نمایشگاه بین‌المللی طلا و جواهر تهران از ۱۵ تا ۱۹ بهمن ۱۴۰۳ در مرکز دائمی نمایشگاه‌ها و رویدادهای بین‌المللی ایران مال رونمایی می‌کند.
طراحان خوزستانی علاوه بر توجه به نمادهای ملی ایرانیان در دست آفریده‌های خود، به معرفی بناهای ثبت ملی تاریخی خوزستان توجه دارند، به همین خاطر علاوه بر طراحی نیم ست پل سفید، پیش‌تر هم در مراسم دوازدهمین سالگرد ثبت جهانی سازه‌های آبی و تاریخی شوشتر از پنج مدال طلای میناکاری با نماد سازه‌های آبی تاریخی شوشتر رونمایی صورت گرفت.
پل سفید اهواز نخستین پل معلق ایران است که در سال ۱۳۱۵ ساخته شد. این پل یکی از مهمترین مکان‌های دیدنی اهواز به شمار می‌رود. پل سفید توسط یک پیمانکار سوئدی و مهندسان آلمانی ساخته شد. قوس‌های هلالی شکل پل سفید یکی از نمادهای شهری اهواز به شمار می‌روند. زمانی که این پل در حال ساخت بوده، نصب همین قوس‌های نگهدارنده، یک چالش فناوری به شمار میرفت و با دشواری زیادی روبرو بود و به همین دلیل و در کوتاه‌ترین زمان، این پل به نماد شهر اهواز تبیدیل شد.
گفتنی است، شانزدهمین نمایشگاه بین‌المللی طلا و جواهر تهران با حضور بیش از ۱۵۰ شرکت تولیدی، خدماتی و عرضه کننده داخلی در حوزه طلا و جواهر برپا و توانمندی‌های این صنعت در معرض دید دست‌اندرکاران بازارهای هدف و عموم مردم قرار خواهد گرفت.
علاقمندان برای بازدید از این نمایشگاه می‌توانند به سالن‌های E0،E1،E2 در مرکز دائمی نمایشگاه‌ها و رویدادهای بین المللی ایران مال از ساعت ۱۲ ظهر تا ۹ شب مراجعه کنند. سالن E0 و E1 مختص طلا و جواهر و نقره و سنگ‌های قیمتی است و سالن E2 مخصوص ابزار و ماشین‎آلات و تجهیزات است.
در این رویداد اقتصادی، فعالان بخش‌های مختلف صنعت طلا، نقره و جواهر از حوزه معدن، تولید، آموزش، پژوهش، تحقیقات و همچنین اتحادیه‌ها، انجمن‌ها، تشکل‌های مربوطه حضور خواهند داشت.
شش شرکت خارجی از کشورهای ترکیه، آلمان، ایتالیا، چین، تایلند به نمایندگی از شرکت‌های خارجی در حوزه ماشین‌آلات و تجهیزات در این نمایشگاه حضور خواهند داشت و جدیدترین دستگاه‌ها، تجهیزات، روش‌ها و طرح‌های تولیدی طلا، نقره و جواهرات را به نمایش می‌گذارند.
مراسم افتتاح این نمایشگاه ساعت ۱۶ عصر روز دوشنبه ۱۵ بهمن با حضور مسئولین برگزار و پس از آن با حضور مسئولین محترم و روسای اتحادیه‌ها میز توسعه صنعت طلا برگزار خواهد شد.

با حضور مردم و مسئولین:

نمایشگاه صنایع دستی ایذه گشایش یافت

سرپرست اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ایذه از برگزاری آئین گشایش نمایشگاه صنایع دستی و عرضه محصولات غذایی در این شهرستان خبر داد.

زینب سهرابی با اعلام این خبر به کارنامه جنوب گفت: با حضور گودرز ترکی زاده فرماندار ایذه، عبدالحسین حسینی شهردار، مهرعلی رضائیان شهردار قلعه تل، فاطمه مرادی رئیس کمیسیون فرهنگی، داود اسماعیل وند عضو شورای شهر ایذه، برخی از اعضای شورای شهر قلعه تل، هنرمندان و در میان استقبال مردم، نمایشگاه صنایع دستی ایذه گشایش یافت.

وی افزود: نمایشگاه بزرگ صنایع دستی و سوغات محلی ایذه با همکاری شهرداری و شورای شهر ایذه و به مدت ۶ روز برای بازدید علاقه مندان دایر خواهد بود.

سهرابی ادامه داد: محل برگزاری این نمایشگاه حیاط اداره میراث فرهنگی ایذه است و علاوه بر برپایی غرفه هایی مانند گلیم بافی، سله بافی، گیوه بافی، فیروزه کوبی و عرضه غذا و سوغات محلی در این نمایشگاه، بخش های دیگری نیز مانند دوره های آموزشی را نیز در بر خواهد داشت.

بازدید معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی کشور از موزه حصیربافی شادگان در روستای گردشگری صراخیه خوزستان

معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی کشور امروز پنجشنبه چهارم بهمن‌ماه ۱۴۰۳ از موزه حصیربافی شادگان در روستای گردشگری صراخیه خوزستان بازدید کرد.

به گزارش میراث‌آریا، امروز پنجشنبه چهارم بهمن و در بخش دوم سفر مریم جلالی، معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی کشور به خوزستان، از موزه حصیر شادگان در تالاب شادگان در دهکده شهر نی در روستای صراخیه خوزستان بازدید کرد.

جلالی در حاشیه این بازدید گفت: موزه صراخیه در میانه تالاب شادگان قرار دارد و در واقع کاندید شهر ملی حصیر است که به حصیربافی شادگان معروف است که خانواده های زیادی در آن جت به حصیر بافی مشغول هستند.

معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی کشور ادامه داد: این موزه در آستانه افتتاح قرار دارد و هنوز افتتاح نشده و همزمان با بررسی پرونده شهر ملی حصیر در شادگان افتتاح خواهد شد.