خوزتوریسم

بهبهان خاستگاه گل نرگس ایران به روایت تصویر

برداشت گل نرگس به شهر بهبهان زینت و بوی خاص دیگری را ارمغان می‌دهد.

شهرستان بهبهان با داشتن قدیمی‌ترین نرگس‌زار ایران که توسط وزارت میراث ثبت شده است و در شروع فصل برداشت گل نرگس از اوایل دی‌ماه آغاز و تا آخر اسفندماه ادامه دارد که به شهر بهبهان زینت و بوی خاص دیگری را ارمغان می‌دهد.

نرگس‌زار بهبهان هم‌اکنون نیز از جمله مناطق مهم و باسابقه رویش و پرورش گل نرگس بوده و از نرگس‌زارهای طبیعی و معروف ایران محسوب می‌شود.بهبهان پر از نرگس‌هایی است که در گرمای ملایم پاییز و زمستان این منطقه آماده برداشت می‌شوند.

انبوه گل نرگس در بهبهان به قدری زیاد بوده که رنگ یکپارچه و طلایی گل نرگس از دور نمایان بوده و بوی عطرآگین آنها به مشام هر رهگذری می‌رسد.

گل دهی نرگس همه ساله از نیمه دوم سال آغاز و تا پایان بهمن و گاهی نیز نیمه اول اسفند در بهبهان ادامه دارد. در نرگس زارهای بهبهان چهار نوع گل نرگس شناسایی شده که نرگس «شهلا» وسعت بیشتری را در این مناطق به خود اختصاص داده است.

گردشگران تور طبیعت گردی، به هنگام قدم زدن در میان این دشت پُر گل، می‌توانند از عطر خوش گل‌ها سرمست شوند و لحظاتی فراموش‌نشدنی را در کنار همراهان خود به خوشی سپری کنند. جدا از لذت بردن از عطرِخوش گل نرگس بهبهان، می‌توانید به گرفتن عکس‌های زیبا از مناظر این دشت مشغول شوید که به وقت صبح و تابیدن نور آفتاب به نرگس زارها، جلوه خاصی به گل‌ها می‌دهد.

مراسم آئین اهداء هشت هزارشاخه گل نرگس بهبهان به حرم مطهر رضوی به‌عنوان یک میراث ناملموس (معنوی) از سوی وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی به صورت رسمی ثبت‌ملی شده است

عکس : تسنیم

نمایشگاه گردشگری و صنایع وابسته ۱۴۰۳ با شعار "گردشگری و صلح؛ اقوام ایرانی و وفاق ملی

در نمایشگاه گردشگری امسال غرفه‌های دولتی جای خود را به بخش خصوصی دادند

✨ "مصطفی فاطمی" مدیرکل دفتر توسعه گردشگری داخلی؛
نمایشگاه امسال با شعار "گردشگری و صلح؛ اقوام ایرانی و وفاق ملی" از تاریخ ۲۳ تا ۲۶ بهمن‌ماه در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران برگزار خواهد شد.

غرفه‌های بخش دولتی جای خود را به غرفه‌های بخش خصوصی داده‌اند و تمامی ۲۰ سالن نمایشگاه به حوزه گردشگری اختصاص یافته است. صنایع‌دستی تنها به‌عنوان نمادی از فرهنگ و هویت استان‌ها حضور خواهند داشت.

برنامه‌های ویژه‌ای از جمله اختصاص سه سالن به گردشگری خوراک، یک سالن مستقل به گردشگری سلامت و ارائه بسته‌های سرمایه‌گذاری گردشگری توسط دفاتر خدمات مسافرتی استان‌ها در نمایشگاه پیش‌بینی شده است.

کارگاه‌های تخصصی آموزشی، رویدادهای آموزشی و حضور دانشگاه‌ها از دیگر بخش‌های مهم این رویداد خواهند بود.

تعدادی از مقامات بین‌المللی و خبرنگاران خارجی برای حضور در این نمایشگاه دعوت شده‌اند و پوشش رسانه‌ای گسترده‌ای برای آن پیش‌بینی شده است.

تاریخچه اكتشاف نفت در ایران

یادداشت پیش‌رو به بازخوانی تاریخچه اکتشاف نفت در ایران به قلم یونس صادقی کارشناس مدیریت مرکز اسناد و موزه‌های صنعت نفت می‌پردازد.

اولین نشانه‌های اکتشاف نفت به گذشته‌های باستانی ایران بازمی‌گردد. از زمان سومریان در شوش، قیر مورداستفاده به نحوی بوده که قیر را به‌جای ملات بین سنگ‌ها و آجرها در عمارات استفاده می‌کردند و جواهرات را به‌وسیله قیر نصب می‌کردند. در دوره هخامنشیان نیز نفت برای روشنایی و مقاصد طبی استعمال می‌شده است. برای نخستین‌بار در ۱۸۵۵ میلادی زمین‌شناس انگلیسی، «لوفتُس» به‌عنوان نخستین کاوشگر محوطه تاریخی شوش به وجود نفت در مناطق جنوب غربی ایران پی برد.

در ۱۸۷۲ میلادی شخصی به نام «رویتر» امتیازاتی از ناصرالدین‌شاه قاجار ازجمله، امتیاز «بهره‌برداری انحصاری از معادن ایران» را گرفت. در ۱۸۸۴ میلادی یک شرکت انگلیسی بنام شرکت «هوتز»، امتیاز نفت دالکی نزدیک بوشهر را از دولت ایران گرفته اما به نتیجه نرسید. پس سازمانی به نام «بانک تعاونی معادن ایران»، امتیاز شرکت «هوتز» را خرید و زمین‌شناسان شرکت در سمنان و دالکی و در جزیره قشم به کاوش پرداختند که نتیجه‌ای در برنداشت. در ۱۸۹۱ میلادی، یک هیئت فرانسوی به سرپرستی «ژاک‌دومورگان» به ایران اعزام و بنا به پیشنهاد حاکم کرمانشاه به «چیا سرخ» واقع در ۹۰ مایلی غرب کرمانشاه فرستاده شدند. گزارش این هیئت در فوریه ۱۸۹۲ میلادی در مجله «معادن» فرانسه انتشار یافت. در این مقاله نشان داده شد که در نواحی اطراف قصر شیرین نفت وجود دارد (یعقوبی نژاد، 1373: 36) در ۱۹۰۰ میلادی «ادوارد کوت» از کارمندان رویتر گزارش دو مورگان را مطالعه و با «آنتوان‌ کتابچی» متصدی اداره گمرک ایران در فرانسه گفتگو کرد. پس کتابچی کوشید سرمایه‌داران فرانسوی و ارمنی را به موضوع نفت ایران علاقه‌مند سازد که شکست خورد. سپس او با «دراموندولف» وزیر پیشین مختار بریتانیا در تهران به گفتگو نشست.

دراموندولف از کتابچی خواست تا نماینده‌ای به بریتانیا اعزام کند. کتابچی، فردی به نام «کوت» را به لندن فرستاد تا با نماینده «ویلیام ناکس دارسی» صحبت کند. دارسی پیشنهادهای کوت را پذیرفت و دو زمین‌شناس به نام‌های «برلز» و «دالتون» را به مناطق ایران از جمله «چیا سرخ» و منطقه نزدیک شوشتر فرستاد. گزارش زمین‌شناسی مساعد بود. پس دارسی در ۱۹۰۱ نماینده خود یعنی «ماریوت» را همراه با کتابچی و کوت به تهران فرستاد تا مسئله را با امین‌السلطان اتابک اعظم در میان بگذارند. در جلسه‌ای که برگزار شد سهم کتابچی خان ۷ درصد، ماریوت ۵ درصد و کوت ۳ درصد تعیین گردید. پس قرارداد دارسی در کاخ صاحبقرانیه توسط مظفرالدین شاه قاجار امضا و امتیازنامه دارای صحه شاه و امضاء و مهر اتابک و میرزا نصرالله خان مشیرالدوله و نظام‌الدین غفاری مهندس الممالک شد. ایران از قرارداد دارسی ۲۰ هزار پوند به صورت نقد و ۲۰ هزار پوند نیز به صورت سهام گردید. به‌علاوه مقرر شد ۱۶ درصد از سود به‌دست‌آمده شرکت مزبور یا هر شرکت دیگری که مربوط به امتیاز می‌شود، متعلق به ایران باشد.

اولین گروه اکتشافی به سرپرستی مهندس «اداره خدمات عامه» هندوستان یعنی «جی. بی. رینولدز» به چیا سرخ اعزام گردید. باوجوداینکه حفاری در سرزمینی به مساحت حدود ۲۵۹ هزار هکتار تا نوامبر ۱۹۰۴ ادامه یافت و دو چاه به تولید رسید، اما مقدار ناکافی تولید و مشکل مسافت حمل نفت تا ساحل خلیج‌فارس ادامه پروژه را متوقف کرد؛ لذا دارسی تصمیم گرفت که چیا سرخ را رها کرده و در جنوب کاوش کند. طبق ماده شانزده امتیازنامه دارسی، شرکتی در ۱۹۰۳ با سرمایه ششصد هزار لیره تشکیل داد که نام آنرا «شرکت بهره‌برداری اولیه» گذاشت و سهام بیست هزار لیره را هم به دولت ایران پرداخت. از طرفی «سرجان فیشر»، فرمانده نیروی دریایی بریتانیا پیگیر تغییر سوخت نیروی دریایی از ذغال سنگ به نفت بود به همین منظور با کمک «ای.جی.پرتی‌من» وزیر نیروی دریایی سعی کردند امتیاز دارسی را به دست آورده و شرکت جدیدی به نام «سندیکای امتیازات»، متشکل از شرکت نفت برمه و لرداستراثکونا ثروتمند مقیم کانادا تشکیل دادند که هدف ظاهری آن انجام عملیات اکتشاف نفت در ایران و خارج از محدوده ۲۵۹ هزار هکتاری فعالیت شرکت بهره برداری اولیه بود. اولین اقدام، توقف عملیات چیاسرخ و انتقال اسباب و لوازم به «مماتین» واقع در کوهستانهای جنوب غربی ایران بود. در ۱۹۰۵ در«مماتین» حفاری آغاز شد.

این محل هم از طرف زمین شناسان مورگان و هم دارسی توصیه شده بود. رینولدز شخصاً با حدود بیست نفر حفار بریتانیایی و کانادایی به این منطقه آمد. چاه اول به عم۶۶۱ متر و دومی ۵۹۱ متر رسید که هیچکدام به نفت نرسید. از طرفی در ۱۹۰۵ قراداد بین شرکت سندیکای امتیازات و خوانین بختیاری به وسیله صمصام السلطنه، شهاب الدوله و سردار اسعد بختیاری و پریس ژنرال کنسول بریتانیا در اصفهان و رینولدز به عنوان شرکت نفت بختیاری بسته شد. در این قرارداد به بختیاری‌ها وعده پرداخت سه درصد سود نفت استخراج شده از منطقه داده شد. در ۱۹۰۷ ، منطقه دومی به نام «میدان نفتون» حفاری شد. در ۳۱ ژوئیه ۱۹۰۷و موافقت نامه جدیدی به امضا رسید که براساس آن، دارسی تمام سهام خود در شرکت بهره برداری اولیه را به شرکت نفت برمه منتقل و هم زمان اخرین منافع مستقیم خود در بهره برداری نفت ایران را واگذار کرد. در پایان سال ۱۹۰۷ دولت هند نیروی کوچکی از سربازان «هنگ هجدهم نیزه داران بنگال» را به فرماندهی «آرنولد ویلسون» برای حمایت حفاران تا هنگام دسترسی به نفت یا توقف عملیات به عهده گرفتند. در ۱۹۰۸ شرکت نفت برمه، بازرسی را به منطقه اعزام کرد. او گزارش داد که ادامه عملیات اکتشافی بیش از این بی فایده است. در پایان آوریل، رینولدز تلگرافی از لندن دریافت کرد که به او دستور داده شده بود کار را متوقف و کارمندانش را مرخص کند و به کشور بازگردد. رینولدز پس از بحث با ویلسون تصمیم گرفتند، به بهانه خوانا نبودن متن تلگراف، کار را تعطیل نکنند و از قطعه قطعه کردن دکل ها خودداری کنند تا نامه کتبی به آنها ابلاغ شود. اما تا قبل از رسیدن ابلاغ کتبی ازطرف شرکت نفتی برمه به رینولدز، چاه شماره یک مسچدسلیمان حوالی صبح روز ۲۶ مه ۱۹۸۷ خرداد ۱۲۸۷، در عمق ۳۶۰ متری به نفت رسید. و یکی از بزرگترین اتفاقات تاریخ معاصر به وقوع پیوست.

اولین اقدام رینولدز، جمع آوری نفتی بود که به هدر می رفت، بنابراین حوضچه‌ی بزرگ در دل خاک حدود ۶۰ متر دورتر از اردوگاه، حفر و نفت را به آن طرف هدایت کرد و سپس عملیات دریچه سازی برای چاه را آغاز کرد. براساس سندفنی چاه شماره یک نفتون (مسجدسلیمان) توسط«سامسون»، زمین شناس این پروژه، چاه شماره یک در عمق ۱۱۷۹ فوتی به نفت رسیده است. لوله جداری ۳/۸۸ اینچی، در عمق ۱۱۴۸ فوتی گذاشته شده تا ادامه حفاری در مخزن نفتی آسماری امکان پذیر شود. سلیمان آدُنیاس مسئول تلگراف خانه شوشتر و عضو شرکت بهره برداری اولیه دارسی گزارش فوران چاه شماره یک را به بوشهر مخابره کرد (مرکز اسناد صنعت نفت،آرشیو پالایشگاه آبادان، اسناد پرسنلی کارمندی) عمق چاه دوم که ده روز پس از چاه اول به نفت رسید،۳۰۷ متر بود که قطر سنگ معدن نفت مسجدسلیمان بالغ بر ۳۰۰ متر بوده است. دومین معدن در ۱۳۰۷ در محلی موسوم به هفت گل در پنجاه و شش کیلومتری جنوب شرقی مسجدسلیمان کشف شد به علاوه معادن نفت سفید، آغاجاری، پازنون،گپساران و لالی در جنوب هم به مرورکشف گردید.

منابع و مآخذ: ابطحی، علیرضا، نفت و بختیاری، مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، تهران، 1393؛ آذرشین، سیدامیر، مسجدسلیمان صدسال پس از کشف نفت، تهران، هرمزد، 1393؛ آهنجیده، اسفندیار، ایل بختیاری و مشروطیت، انتشارات ذره‌بین، قم، 1374؛ تقویم صنعت نفت ایران، انتشارات دبیرخانه شرکت ملی نفت ایران، بی تا؛ ساتُن، الوِل، نفت ایران، ترجمه دکتر رضا رئیس طوسی، مؤسسه انتشارات صابرین، تهران، 1372؛ ستوده تهرانی، علی‌اصغر، نگاهی کوتاه به صنعت نفت، چاپخانه رشدیه، 1371؛ عباسی شهنی، دانش، تاریخ مسجدسلیمان، تهران، هیرمند، 1374؛ عِلم، مصطفی، نفت قدرت و اصول: ملی شدن صنعت نفت و پیامدهای آن، ترجمه غلامحسین صالحیار، انتشارات اطلاعات، تهران، 1392؛ فاتح، مصطفی، پنجاه سال نفت ایران، انتشارات شرکت سهامی چهر، تهران، 1335؛ قربان‌پور دشتکی، خدابخش، انگلیس و بختیاری، مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر، تهران، 1390؛ گارثویت، جن. راف، تاریخ سیاسی اجتماعی بختیاری، ترجمه مهراب امیری، آنزان، تهران، 1373؛ مرکز اسناد صنعت نفت، آرشیو مسجدسلیمان، گزارش‌های حفاری چاه شماره 1، سند برگ 20؛ مرکز اسناد صنعت نفت، آرشیو پالایشگاه آبادان، اسناد پرسنلی کارمندی؛ موحد، محمدعلی، خواب آشفته نفت: از قرارداد دارسی تا سقوط رضاشاه، نشر کارنامه، تهران، 1392؛ نفت چیا سرخ کرمانشاه، به کوشش منصوره اتحادیه، اسماعیل شمس و سعید روحی، نشر تاریخ ایران، تهران، 1394؛ وزیری، شاهرخ، نفت و قدرت در ایران (از قنات تا لوله نفت)، ترجمه مرتضی ثاقب فر، مؤسسه انتشاراتی عطائی، تهران، 1380؛ ویلسون، آرنولد، یادداشت‌های روزانه یک افسر دیپلمات در جنوب غرب ایران، مترجم: فریور جوانبخت موثق، تهران، پیام امروز، 1396؛ همایون‌فر، ابراهیم، نفت در دنیا - ایران اقتصادی، سیاسی، بی نا، 1324؛ یاوری، منوچهر، شهر من مسجدسلیمان، نشر اکنون، تهران، 1387؛ یعقوبی نژاد، علی، رئیس نفت، یادواره کتاب، 1373؛ Annales Des Mines: Memoires,1892,De MORGAN.PP227-238

منبع:مرکز اسناد و موزه‌های صنعت نفت

محله دزفولی‌ها رامهرمز

در زمان قاجار، خانواده‌هایی از شهر دزفول برای کسب و کار به رامهرمز آمدند و در محدوده‌ای سکنی گزیدند. به تدریج، آنجا به محله دزفولی‌ها معروف شد. در گذشته، افرادی که در کنار هم زندگی می‌کردند، معمولاً از یک خانواده بودند و با رشد خانواده‌ها، آن مجموعه بزرگ‌تر می‌شد. در محلات رامهرمز، علاوه بر ساکنان اصلی، افرادی با قومیت‌های دیگر نیز ساکن بودند. مثلاً در محله شوشتری‌ها، علاوه بر خانواده‌های شوشتری، رامهرمزی‌ها، بهبهانی‌ها و اقوام دیگر نیز زندگی می‌کردند. اما جمعیت غالب محله شوشتری‌ها خودشان بودند و به همین دلیل آن محله به این نام معروف شد. برای محله‌ی دزفولی‌ها هم چنین بود.

محله دزفولی‌ها روبروی محله شوشتری‌ها قرار داشت و ساکنان آن از دزفول به رامهرمز آمده بودند. همه آن‌ها بازاری بودند و تجارت می‌کردند. این محله همچنین حسینیه‌ای جداگانه داشت که توسط خانواده هابیلی (ملقب به مجتهد رامهرمزی) وقف شده بود. این خانواده که از خانواده‌های قدیمی رامهرمز بودند، در آن محله زندگی می‌کردند. در سند حسینیه، این مکان به نام آسید محمد مجتهد رامهرمزی ثبت شده است، اما به دلیل مجاورت محله دزفولی‌ها با این حسینیه و برگزاری برخی مراسم عزاداری توسط خانواده‌های دزفولی در این مکان، حسینیه دزفولی‌ها نامیده شد. اکنون روی سردر ورودی حسینیه نوشته شده است: «حسینیه‌ی رامهرمزی‌ها».

خانواده‌های دزفولی که در رامهرمز ساکن بودند شامل خانواده‌های کمری، سیلانی، کوچک، دزفولی، چربی (فروزش)، گلابی، عطارزاده (عطار دزفولی)، معمار دزفولی و غیره بودند. با مصاحبه‌ای که با یکی از ساکنین محترم این محله داشتم، اذعان کردند که تمام خانه‌های محله دزفولی‌ها از گچ و سنگ ساخته شده و بعدها آجری شدند. این خانه‌ها دارای شوادون بودند و تابستان را در شوادون سپری می‌کردند. فضای شوادون زیر ساختمان نبود بلکه در زیر فضای حیات قرار داشت و به همین دلیل این خانه‌ها باغچه نداشتند. همه خانه‌های محله دزفولی‌ها دارای چاه آب بودند و آب مورد نیاز خود را از چاه تأمین می‌کردند. گفته می‌شود که شوادون هم دو طبقه بود؛ باد از روی چاه آب عبور می‌کرد و پس از آن وارد شوادون می‌شد. شوادون فضایی بسیار خنک داشت و مواد غذایی معمولاً در آن نگهداری می‌شد.

در محله دزفولی‌ها، خانه خانواده کوچک بسیار زیبا بود؛ خانه‌ای بزرگ با مساحت تقریباً بالای هزار متر که دارای اندرونی و بیرونی بود. این بنا خانه‌ای بسیار فاخر بود که تماماً با آجر ساخته شده بود. خود خانواده کوچک برای ساخت این خانه یک کوره آجرپزی ساخته بودند تا آجر مورد نیاز خود را تأمین کنند. معمار هم از دزفول برای ساخت خانه آمده بود. یکی از همشریان محترم ساکن در این محله اذعان کرد که در کودکی با فرزندان آن‌ها بازی می‌کردند و روی پشت بام خانه‌شان حتی برای کبوترها و لک‌لک‌ها هم با آجر لانه درست کرده بودند.
- مراسم مذهبی و جشن‌ها

از مراسمات مذهبی و جشن‌هایی که در این محله برگزار می‌شد سوال پرسیدم، گفتند: که در محله دزفولی‌ها تمام سال هر شب در خانه‌ای روضه برگزار می‌شد، به جز ماه محرم و صفر که مراسم جداگانه‌ای داشتند. مثلاً هر هفته از شنبه تا پایان هفته هر شب مراسم متعلق به یک خانواده بود تا پایان سال. روضه‌ها هم توسط روضه‌خوان‌های مشخصی انجام می‌شد. در ایام محرم نیز مراسمی به نام «پنج تن» برگزار می‌شد؛ دور تا دور حیاط خانه کتیبه‌هایی نصب می‌کردند و کل حیاط فرش می‌شد. در هر خانه پنج روز مراسم برگزار می‌شد و پس از روز پنجم مراسم به خانه دیگری منتقل می‌شد. چون این مراسم رسمیت و اهمیت خاصی داشت، روضه‌خوان را از قم دعوت می‌کردند و روضه‌خوان‌های محلی نیز در کنار او حضور داشتند. حتی گفته می‌شود قالی‌هایی که در حیاط پهن می‌شد مخصوص این مراسم بود؛ قالی‌ها در همه خانه‌ها برای مراسم «پنج تن» جابه‌جا می‌شدند و مردم نیز برای اجرای مراسم جمع می‌شدند.

از دیگر مراسم‌های جشن نیز می‌توان به «سفره شاه پریون» اشاره کرد که معمولاً در روزهای شنبه و چهارشنبه در ماه رجب برگزار می‌شد. همچنین مراسمی در شهر دزفول به نام «بی‌بی سه‌شنبه» وجود داشت، اما دزفولی‌های ساکن رامهرمز آن را اجرا نمی‌کردند.

برای مراسم عروسی نیز رسمی به نام «زن طلبون» وجود داشت؛ چند نفر از خانواده داماد به خانه بستگان می‌رفتند (همراه با کِل و دست زدن) تا آن‌ها را برای مراسم عروسی دعوت کنند. بستگان نیز معمولاً کله قند به آن‌ها هدیه می‌دادند. خانواده داماد بستگانی که نسبت دورتر داشتند را ظهر دعوت کرده و بستگان نزدیک را برای شام دعوت می‌کردند.

عید فطر نیز اهمیت خاصی در محله دزفولی‌ها داشت. در سالن اصلی یک سفره پهن کرده و روی آن نشا (نوعی شیرینی که با نشاسته، زعفران و شکر درست می‌شود)، کلوچه‌ی دزفولی و فرنی همراه با چای قرار می‌دادند. سپس به خانه یکدیگر برای عید دیدنی می‌رفتند؛ معمولاً ابتدا در یک خانه جمع شده و بعد با هم به خانه کسانی که عزادار بودند، مراجعه می‌کردند.

در اغلب خانه‌ها اتاقی به نام «هشت دری» وجود داشت که اتاق بزرگی بود و سطح آن از بقیه اتاق‌ها بالاتر بود؛ این اتاق مخصوص مهمانان آقا بود و خانم‌های مهمان به اندرونی می‌رفتند. اما با گذشت زمان، این مراسم تغییر کرد.

بقیه اتاق‌های موجود دارای درهای تو در تو بودند و اتاق‌ها نیز طاقچه‌های متعددی داشتند؛ بالای طاقچه فضای دیگری به نام «رف» وجود داشت که ظرف‌های چینی معمولاً آنجا قرار داده می‌شد.

در محله دزفولی‌ها ساباطی وجود داشت که از قدیم الایام در رامهرمز بود. گفته می‌شود که در رامهرمز ساباط‌های متعددی داشت. متأسفانه خیابان طالقانی از میان محله دزفولی‌ها عبور کرد و بسیاری از خانه‌های دزفولی را تخریب کرد؛ مثلاً خانه فاخر و زیبای خانواده کوچک یا خانه‌های خانواده گلابی (چهار خانه بزرگ و زیبا) یا خانه خانواده پارسی پور نیز بر اثر خیابان کشی تخریب شدند.

آقای معمار دزفولی نیز معمار بود و اغلب برای خانواده‌های دزفولی کار می‌کرد. دلیل دیگری که سبب تخریب خانه‌های محله دزفولی‌ها شد، موشکباران بود؛ دو موشک به این محله اصابت کرد و چندین خانه زیبا را تخریب کرد، از جمله خانه خانواده توکل.
متأسفانه عدم آگاهی چه در گذشته و چه اکنون موجب نابودی آثار تاریخی ارزشمند رامهرمز شده است.

نگارش:سارا حسینی

بزرگترین اثر طبیعی ثبت ملی شده جنوب کشور تعیین عرصه و حریم شد

فرماندار شهرستان بندرماهشهر اعلام کرد: محدوده عرصه و حریم اثر ملی خورهای بندرماهشهر از سوی وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به استاندار خوزستان ابلاغ شد.

فریدون بندری فرماندار ماهشهر می‌گوید: این اقدام در اجرای قانون الحاق ایران به کنوانسیون حمایت از میراث فرهنگی و طبیعی جهان مصوب دی ماه ۵۳ مجلس شورای اسلامی و اجرای بند 12 از ماده ۳ قانون اساسنامه سازمان میراث فرهنگی کشور، نقشه محدوده عرصه حریم و ضوابط حفاظتی مربوط به اثر طبیعی خورهای بندرماهشهر انجام شده است.

او افزود: خورهای بندر بندرماهشهر در سه شهرستان بندرماهشهر، شادگان و آبادان قرار دارد و به شماره 635 در تاریخ ششم شهریور ۱۳۹۸ در فهرست میراث طبیعی ملی ثبت گردیده است و بر همین اساس نقشه عرصه و حریم این اثر در تاریخ 17 دیماه 1403 به شماره 18059 ابلاغ شده است.

وی ادامه داد: بر اساس این ابلاغیه محدوده عرصه و حریم خورها تحت نظارت پایگاه منظر فرهنگی خلیج فارس بندرماهشهر است و هرگونه دخل و تصرف در محدوده عرصه و حریم بدون هماهنگی با وزارت میراث فرهنگی و تخلف از ضوابط حفاظتی جرم محسوب می شود و مشمول مجازات های قانونی است.

بندری در ادامه گفت: خورهای بندرماهشهر به سبب شرایط محیطی و ویژگی های ژئومورفولوژی دارای شکل خاصی هستند. این خوریات در نتیجه هزاران سال جزر و مد و پیشروی آب دریا در سواحل پدید آمده اند و از نظر شکل شبیه به درختی با شاخه های متعدد است.

فرماندار بندرماهشهر اظهار داشت: اهمیت و نقش خوریات در ارتباط با تاریخ، فرهنگ، جغرافیا، محیط زیست، اقتصاد، تجارت، معیشت، صنعت، مذهب، مدیریت شهری و حتی 8 سال جنگ تحمیلی بر کسی پوشیده نیست. لذا ما در شهرستان بندرماهشهر بستر را برای ثبت جهانی این اثر منحصر بفرد محیا کرده ایم.

فریدون بندری گفت: بندرماهشهر مدیون سرکار خانم سارا عبادی رئیس میراث فرهنگی این شهرستان بوده که اگر تلاش های شبانه روزی ایشان بعنوان یک مدیر موفق و کاردان در جامعه نبود امروز شاهد ثبت ملی و ابلاغ عرصه و حریم خورها نبودیم.

بندری افزود: همچنین باید از زحمات دکتر پورعلی و دکتر ایزدی که در ثبت این اثر حائز اهمیت و تعیین عرصه و حریم آن، تلاش وافر در وزارت انجام دادند تشکر ویژه نمود.

فرماندار بندرماهشهر در پایان از غلامعباس اویسی و کمال طاهری دو مشاور پرونده تعیین عرصه و حریم خورها و همچنین موسسات فرهنگی هنری آوای نصر ایرانیان و آموزشی گردشگری فراز علم و دانش پارس زیر مجموعه هلدینگ نصر ایرانیان بخاطر راهبری این پرونده تا ثبت آن تشکر کرد.

برداشت گل‌های تزئینی در خوزستان

برداشت گل‌های تزئینی مانند آفتابگردان و نرگس، جلوه‌ای از زیبایی طبیعت را در باغ‌های روستای شبیشه، از توابع شهرستان حمیدیه، به نمایش می‌گذارد. این روستا با باغ‌های سرسبز و هوای مطبوع، مکانی ایده‌آل برای پرورش این گل‌های رنگارنگ است و منبع درآمدی مهم برای کشاورزان سخت‌کوش منطقه محسوب می‌شود. برداشت گل‌ها در فصل زمستان و در دو نوبت (اوایل و اواخر فصل) انجام می‌گیرد. امسال به مناسبت روز پدر و میلاد با سعادت امام علی (ع)، برداشت زودتر از موعد معمول آغاز شده است.

عکس:سید خلیل موسوی/مهر

چاپ مقاله با موضوع شناسایی و رتبه بندی فرصت های کارافرینانه در صنعت گردشگری نابینایان استان خوزستان

گردشگری دسترس‌پذیر در راستای مفهوم گردشگری برای هم مطرح می‌شود تا همهٔ انسان‌ها بدون توجه به سن، نژاد، معلولیت جسمی و ذهنی بتوانند سفر و جهان را کشف کنند

این مقاله به معرفی ، رتبه بندی و شناسایی فرصت های کارافرینی و کسب و کار برای فعالان بخش های مختلف خدمات گردشگری و همچنین نابینایان درحوزه های گردشگری دسترس پذیر و به تورهای گردشگری، اقامتگاه ، غذا و نوشیدنی، موزه و محوطه های تاریخی، حمل و نقل دیجیتال و فن آوری، صنایع دستی در استان خوزستان می پردازد.

این مقاله در ژورنال بین المللی اقتصاد، مهندسی و مدیریت و از طرف موسسه جهانی علوم؛ فن آوری و مهندسی در ژانویه ۲۰۲۵ به قلم علی خرازی، حسن علی آقاجانی و باقر حسامی عزیزی به چاپ رسید

این پژوهش فرصتی مناسبی برای معرفی و شناسایی فرصت های کارافرینی و رشد گردشگری دسترس پذیر است که می تواند به رشد این بخش از گردشگری در استان خوزستان کمک شایانی کند

علی خرازی متولد سال ۱۳۵۹ و فارغ‌التحصیل مقطع کارشناسی‌ارشد در رشته کارآفرینی گردشگری از دانشگاه پیام‌نور ساری است.

این فعال گردشگری فعالیت خود را به‌عنوان راهنمای بین‌المللی گردشگری با اجرای گشت‌های ورودی، از سال ۱۳۹۳ آغاز کرد.

او از سال ۱۳۹۵ ایده‌پردازی، طراحی و اجرای پاراتورهای نابینایان را در استان خوزستان آغاز کرده و در قالب کار گروهی با همراهی راهنمایان مختلف انجمن صنفی گردشگری و بخش‌های مختلف گردشگری خوزستان، تاکنون چهار پاراتور نابینایان را در سطح استان اجرا کرده است

برای دریافت مقاله روی تصویر زیر کلیک کنید

توسعه گردشگری راهی برای کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی است

استاندار خوزستان بر اهمیت گردشگری، صنایع دستی و میراث فرهنگی در توسعه استان تأکید کرد و پیشنهادهای مختلفی برای تقویت این حوزه‌ها ارائه داد.

به گزارش خبرنگار مهر، سید محمدرضا موالی زاده چهارشنبه شب در دیدار با جواد واحدی معاون پارلمانی وزارت میراث فرهنگی و محمد جوروند مدیرکل جدید میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خوزستان با اشاره به ظرفیت‌های فراوان استان خوزستان در حوزه‌های مختلف گردشگری، صنایع دستی و میراث فرهنگی گفت: خوزستان یکی از استان‌هایی است که می‌تواند در این زمینه‌ها حرف‌های زیادی برای گفتن داشته باشد.

وی افزود: وجود اقلیم و شرایط خاص این استان، بستر مناسبی برای توسعه گردشگری فراهم کرده است.

استاندار خوزستان با اشاره به تجربیات خود در سفرهای خارجی گفت: در بسیاری از کشورهای پیشرفته، سرمایه‌گذاری در بخش گردشگری با رویکردی استراتژیک انجام می‌شود. این در حالی است که ما هنوز نتوانسته‌ایم به‌خوبی از ظرفیت‌های گردشگری استان بهره‌برداری کنیم.

وی ادامه داد: استان خوزستان با وجود برخورداری از منابع طبیعی و جاذبه‌های گردشگری متنوع، مانند جزیره مینو و سواحل کارون، همچنان در این حوزه مغفول مانده است.

موالی‌زاده تأکید کرد: می‌توان با ایجاد زیرساخت‌های مناسب، همچون ساخت هتل‌ها و رستوران‌ها در حاشیه رود کارون، و همچنین راه‌اندازی تأسیسات آبی و جت اسکی، به توسعه اجتماعی و ایجاد نشاط در استان کمک کرد.

وی همچنین با اشاره به روابط همسایگی با عراق و کشورهای حاشیه خلیج فارس بیان کرد: می‌توانیم از دیپلماسی گردشگری بهره‌برداری کنیم و همکاری‌های بیشتری با کشورهای منطقه داشته باشیم.

استاندار خوزستان با پیشنهاد برگزاری سفرهای ویژه به کشورهای حوزه خلیج فارس، از لزوم توجه به گردشگری دفاع مقدس و صنایع دستی نیز سخن گفت و افزود: باید از ظرفیت‌های گردشگری و میراث فرهنگی استان به نحو احسن بهره‌برداری کنیم و توسعه گردشگری می‌تواند به ارتقای همبستگی ملی و امنیت کشور کمک کند.

موالی زاده از حضور معاون وزیر و مدیرکل جدید میراث فرهنگی استان تقدیر کرد و ابراز امیدواری کرد که با همکاری این مجموعه، ظرفیت‌های استان در حوزه گردشگری و صنایع دستی احیا و توسعه یابند.

تغییر در رأس اداره‌کل میراث‌فرهنگی خوزستان

محمد جورند مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خوزستان شد.

وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در حکمی محمد جوروند را به سمت مدیرکلی میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خوزستان منصوب کرد.

به‌گزارش روابط‌عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خوزستان، در حکم صادر شده از سوی سیدرضا صالحی‌امیری آمده است: «بنا به پیشنهاد معاون امور مجلس، حقوقی و استان‌ها و نظر به مراتب تعهد، دانش، شایستگی و تجارب ارزشمند به موجب این حکم جنابعالی را به عنوان مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان خوزستان منصوب می‌‌کنم. انتظار می‌رود در راستای قانون اساسی، اهداف سند چشم‌انداز و قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت و منشور اخلاقی دولت چهاردهم در جهت تحقق اهداف و مأموریت‌های وزارتخانه، با برنامه‌ریزی دقیق و ساماندهی مناسب و بهره‌گیری از توان صاحب‌نظران و کارشناسان نسبت به موارد زیر اهتمام لازم به عمل آورید:

- حفاظت و صیانت از میراث‌فرهنگی، تاریخی و احیاء و حفظ بناهای تاریخی، پایگاه‌ها و موزه‌ها
- فرهنگ‌سازی عمومی در حوزه میراث‌فرهنگی از راه ،معرفی ترویج و اشاعه ظرفیت‌های تمدنی، تاریخی، فرهنگی، مذهبی و آئینی
- به کارگیری روش‌های نوین و خلاقانه مدیریتی در راستای مرجعیت یافتن آن در حوزه میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در سطح استان
- تلاش در راستای تسریع روند ثبت جهانی آثار ملی با هدف معرفی جاذبه‌های گردشگری به دنیا و افزایش میزان جذب گردشگر
- برنامه‌ریزی برای جذب گردشگران خارجی با ایجاد ظرفیت‌های جدید گردشگری، تقویت بوم‌گردی‌ها، گشت‌های گردشگری، افزایش کیفیت و کمیت خدمات مرتبط با گردشگری، نظارت مستمر و کارآمد در حوزه گردشگری
- بهره‌مندی از مشارکت مؤثر بخش خصوصی و حمایت حداکثری از آن و جذب سرمایه‌گذار داخلی و خارجی در راستای تغییر جهت‌دهی از تصدی‌گری به تولی‌گری، آسیب‌شناسی وضعیت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان و ارائه راهکارهای مناسب برای بهبود و مستمر فرآیند تقویت دیپلماسی فرهنگی و گردشگری با هدف خنثی‌سازی پروژه ایران‌هراسی
- توجه جدی به مقوله امنیت گردشگران در دو سطح عینی و ذهنی و رفع موانع موجود در این مسیر
- برنامه‌ریزی و اجرای برنامه‌های نو و مبتکرانه در راستای رونق کسب و کار، حمایت از تولید محصولات صنایع‌دستی، ایجاد و احداث بازارچه‌ها و فروشگاه‌ها، آموزش و پرورش هنرمندان با استعداد
- تعامل و ارتباط مؤثر با نخبگان، فرهیختگان، صاحب‌نظران، گروه‌های مرجع مسئولان، سازمان‌های دولتی و انقلابی، انجمن‌ها و جوامع حرفه‌ای، سازمان‌های مردم‌نهاد، تشکل‌ها، صنوف و انجمن‌های مردمی و غیردولتی
- طراحی نظام کارآمد درآمدزا، صرفه جو و چابک براساس سیاست‌ها و دستورالعمل‌های ابلاغی
- برنامه‌ریزی و مدیریت استخراج پردازش و تحلیل اطلاعات آماری در راستای حکم‌رانی داده‌ها

از خداوند متعال توفیقات جنابعالی را در پیشبرد اهداف انقلاب اسلامی و عمل به منویات مقام معظم رهبری (مدظله العالی) و تحقق سیاست‌های دولت چهاردهم خواهانم.»

محمد جوروند متولد ۱۳۴۷ و دارای مدرک دکتری زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه آزاد اسلامی خوزستان و همچنین دکتری فقه و حقوق اسلامی از دانشگاه امام اوزاعی لبنان است. جوروند در کارنامه خود ریاست ادارات فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان‌های شوش، اندیمشک، خرمشهر، آبادان و اهواز و همچنین مدیرکلی فرهنگ و ارشاد اسلامی استان خوزستان را نیز دارا است. در سوابق این مدیر، تدریس در دانشگاه‌های مختلف شهرستان‌های شوش، اندیمشک، خرمشهر و اهواز در رشته‌های تاریخ و ادبیات نیز دیده می‌شود.

همچنین سه کتاب با موضوعات شعر و ادبیات به نام‌های "بوی خرمشهر"، "شهر آسمانی" و "با کاروان سوره طه" از جوروند به رشته تحریر در آمده است.

پیش از جوروند، محمدحسین ارسطوزاده از خرداد ۱۴۰۱ و به مدت دو سال و هفت ماه مدیرکلی میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خوزستان را بر عهده داشت.

آیین تودیع و معارفه مدیران کل پیشین و جدید میراث‌فرهنگی خوزستان ظهر چهارشنبه ۱۹ دی‌ماه ۱۴۰۳ باحضور برخی مقامات وزارتی و استانی برگزار می‌شود.

بازدید معاون وزیر نفت از موزه كارآموزان آبادان

به گزارش مدیریت مرکز اسناد و موزه‌های صنعت نفت، روز یکشنبه ۱۶ دی‌ماه، امید شاکری، معاون وزیر نفت در امور مهندسی، پژوهش و فناوری، به همراه رئیس دانشگاه صنعت نفت و هیئت همراه، از موزه کارآموزان آبادان بازدید کردند. در این بازدید، معاون وزیر نفت با بررسی بخش‌های مختلف موزه، بر اهمیت حفظ میراث صنعتی و آموزشی صنعت نفت تأکید کرد. موزه کارآموزان آبادان به‌عنوان یکی از مراکز فرهنگی و تاریخی، نقش مهمی در آموزش نیروی انسانی متخصص در صنعت نفت ایفا می‌کند.

آموزشگاه حرفه‌ای آبادان در سال ۱۳۱۲ خورشيدي (۱۹۳۳ ميلادي) با هدف آموزش پیش از استخدام کارگران ماهر و افزارمند مورد نیاز پالايشگاه آبادان تأسيس شد. اين آموزشگاه محل آموزش مهارت‌های لازم در زمينه برق، مكانيک، ابزار دقيق و فرايند پالايش به کارگران و نيروها بوده است.

موزه کارآموزان در سال ۱۳۹۷ به‌عنوان دومين موزه صنعت نفت فعاليتش را آغاز کرد. در موزه كارآموزان تلاش براي خودكفايي و حركت به سوd استقلال‌خواهd به نمايش گذاشته شده است. شاهد اين مدعا حضور پررنگ اين مركز و دانش­‌آموختگان آن در جريان نهضت ملي شدن صنعت نفت و انقلاب اسلامي است.

این موزه هم اکنون دارای سه بخش اصلی اتاق‌های پنج‌گانه، کارگاه‌ها و محوطه است که هر کدام از این بخش‌ها نیز دارای بخش‌های جزئی‌تر هستند.