پیوند انسان و طبیعت در اندیکا

شهرستان اندیکا در ‌شمال أسنان خوزستان با جاذبه‌های گردشگری طبیعی و تاریخی در شمال استان خوزستان قرار دارد. طبیعت این منطقه با وجود بارندگی‌های اخیر بسیار زیبا و دیدنی است.

عکس:ایکنا

مهر گزارش می‌دهد؛

«گرگیعان» آیین شادی مردم خوزستان برای ولادت اولین نوه پیامبر

اهواز- با فرارسیدن نیمه ماه رمضان که مصادف با ولادت امام حسن (ع) است، رسم «گرگیعان» با شور و ذوق خاصی توسط اهالی خوزستان برپا می‌شود.

خبرگزاری مهر؛ گروه استان‌ها: خوزستان در برگزاری آئین‌های خاص به ویژه در ایام ماه رمضان طلایه‌دار است؛ رفع کدورت و حلالیت طلبیدن از یکدیگر، مهمان نوازی بر سر سفره افطار، برگزاری مراسم‌های مناجات و قرآن خوانی و… فقط بخشی از این آئین‌ها است که همه ساله در استان برگزار می‌شود.

اما در این بین با فرارسیدن نیمه ماه رمضان که مصادف با ولادت امام حسن (ع) است، رسم «گرگیعان» با شور و ذوق خاصی برپا می‌شود و شادی میان اهالی خوزستان با ولادت اولین نوه پیامبر (ص) به طور خاصی نمود پیدا می‌کند.

«من در میان شما دو امانت نفیس و گرانبها می‌گذارم یکی کتاب خدا قرآن و دیگری عترت و اهل بیت خودم». این سخن پیامبر اسلام است. این حدیث شریف هر ساله در نیمه ماه رمضان با حضور پرشور مردم به خصوص کودکان در شب ۱۵ ماه رمضان در جشنی خیابانی و کودکانه که گرگیعان نام گرفته است، مصداق پیدا می‌کند.

آئین گرگیعان همه ساله به مناسبت میلاد امام حسن مجتبی (ع) در بسیاری از نقاط خوزستان به صورت مردمی برگزار می‌شود که در سال‌های اخیر در شهرهای مختلف خوزستان در مکانی خاص به صورت نمادین نیز برگزار می‌شود و مورد حمایت بسیاری از دوستداران اهل بیت قرار می‌گیرد.

«گرگیعان» نام جشنی کودکانه است که همزمان با شب میلاد امام حسن (ع) در اهواز و بسیاری از شهرهای خوزستان برپا می‌شود. در روز گرگیعان رسم است کودکان و نوجوانان بعد از اذان مغرب به کوچه‌ها بروند و هر کدام دو سنگ در دست گرفته و بر هم می‌کوبند و شعرهای مربوط به این آئین را تکرار می‌کنند.

همزمان با شعر گفتن، درِ خانه‌ها را می‌زنند و اهالی خانه شیرینی و شکلات‌های محلی در کیسه‌های کودکان می‌گذارند. اجرای مراسم گرگیعان همچون نام آن با سرودخوانی‌های مختلفی در بین مردم همراه است؛ برای نمونه کودکان با شعار «قرقیعان و قرقیعان بین اقصیر و رمضان» «قرقیعان و قرقیعان بین شعبان و رمضان» و همچنین شعارهای «انطونه حق‌الله یرضی علیکم‌الله» «حق خداوند را بدهید خداوند از شما راضی باشد» و «عطونا الله یعدیکم بیت مکه یودیکم» «به ما عیدی بدهید که خدا عیدی سفر مکه به شما بدهد» به کوچه‌ها روانه می‌شوند.

همچنین شعرهای «ماجینه یا ما جینه حل الکیس و انطینا» یعنی «آمدیم و آمدیم – در کیسه را باز کن و به ما عیدی و شیرینی بده» سروده می‌شود. اگر اهالی خانه در پشت بام باشند کودکان خطاب به آنها می‌گویند: «یا اهل سطوح تنطونه لو نروح» یعنی «ای افرادی که بالای پشت بام ایستاده‌اید، به ما عیدی میی دهید یا برویم؟

کودکان در این روز با کیسه‌هایی که به گردن آویزان می‌کنند به در خانه‌ها می‌روند و با سنگ‌هایی که در دست دارند و ضرب‌آهنگ سنگ‌ها نیز شعرخوانی می‌کنند. همسایه‌ها با شنیدنِ شعر و سنگ‌زدن‌های کودکان به در خانه‌ها می‌روند و با شیرینی، بادام و دیگر تنقلات از کودکان پذیرایی می‌کنند.



اما مشهورترین شعر «گرگیعان و گرگیعان، الله یعطیکم رضعان» به معنای گرگیعان و گرگیعان خداوند به شما بچه عطا کند، است.

معنای گرگیعان

درباره وجه تسمیه این آئین گفته شده است که کلمه «قرقیعان» از «قرع الباب» به معنای در زدن گرفته شده‌است. به این دلیل که کودکان در خانه‌ها را برای گرفتن شیرینی و عیدی می‌کوبند. نظر دیگری که درباره معنی «گرگیعان» آمده‌است این است که می‌گویند قرقیعان از کلمه «قرّه العین» گرفته شده است.

مراسم گرگیعان مصادف است با تولد امام حسن (ع) و خوشحالی حضرت محمد (ص) برای تولد اولین نوه‌اش، گفته شده که مردم برای عرض تبریک به امام علی (ع) و همسرش حضرت فاطمه زهرا «قره عین! قره عین!» گویان به در منزلشان می‌رفتند و کم‌کم به صورت آئینی هرساله در میان مسلمانان رواج پیدا کرد.

این آئین در کشورمان در خوزستان، بوشهر و حتی در کیش برگزار می‌شود. همچنین کشورهای همسایه شیعه نشین نیز این آئین را هرساله به صورت با شکوهی برگزار می‌کنند.

آئین گرگیعان سال ۱۳۹۵ در فهرست آثار ملی به عنوان میراث معنوی مردم عرب ایران به ثبت رسید؛ این آئین در بوشهر و هرمزگان با عنوان گرنگشو یا گره‌گشو، گرنگشو، قرقاعو و… شناخته می‌شود.

این جشنِ کودکانه را می‌توان بزرگ‌ترین جشن کودکانه کشور دانست و امیدوار است در آینده به یکی از ظرفیت‌های جذاب گردشگری کشور به ویژه برای علاقمندان به مردم شناسی تبدیل شود.

مهر گزارش می‌دهد؛

«قلعه شوش» تلفیقی از تاریخ ایرانی و اروپایی

شوش- قلعه شوش یادگاری از دوره قاجار در استان خوزستان است که تکه‌ای از چغازنبیل و کاخ داریوش را در خود به امانت محفوظ داشته است.

خبرگزاری مهر؛ گروه استان‌ها: قلعه شوش یادگاری از دوره قاجار در استان خوزستان است که تکه‌ای از چغازنبیل و کاخ داریوش را در خود به امانت محفوظ داشته است. این قلعه که از جاهای دیدنی شوش به شمار می‌آید، در نزدیکی بسیاری از جاذبه‌های تاریخی این شهر قرار دارد.

قلعه شوش یا قلعه فرانسوی‌ها مکانی مناسب برای افراد علاقه‌مند به تاریخ و معماری تلفیقی ایرانی اروپایی است. در این قلعه چشم‌انداز زیبایی از شهر را قابل مشاهده است.

قلعه شوش در واقع در راستای حفاری‌های باستان‌شناسان در سایت تاریخی شوش ساخته شده است و به‌نوعی یادگاری از آن دوره محسوب می‌شود. در میان دیوارهای این قلعه آجرهای کتیبه مانندی با خط میخی به چشم می‌خورند که همگی از منطقه باستانی شوش به دست آمده‌اند؛ آجرهایی که از عوامل اصلی جذابیت این قلعه هستند.

قلعه شوش از جاهای دیدنی استان خوزستان به شمار می‌آید و در شهر شوش و خیابان طالقانی روی تپه آکروپل واقع شده است. این قلعه تا مرکز شهر شوش، تنها دو کیلومتر (حدود چهار دقیقه) فاصله دارد. فاصله قلعه شوش تا شهر دزفول و اهواز به‌ترتیب، ۳۵٫۵ کیلومتر (۴۲ دقیقه) و ۱۱۸ کیلومتر (۹۵ دقیقه) است. قلعه شوش با تهران نیز ۶۸۰ کیلومتر (هشت ساعت و ۱۰ دقیقه) فاصله دارد. این قلعه بر فراز تپه باستانی شوش در نزدیکی برخی از مشهورترین دیدنی‌های شوش مانند موزه شوش، کاخ آپادانا و آرامگان دانیال نبی قرار گرفته است.

نخستین بار، «بنیامین تودلایی» جهانگرد اروپایی در بازدید از منطقه شوش قدمت آن را تشخیص داد. او بدون انجام هیچ‌گونه حفاری این منطقه را همان شوشان اعلام کرد که در تورات از آن یاد شده است.

داستان ساخت قلعه شوش را باید در تاریخچه حفاری‌های تپه باستانی شوش جست‌وجو کرد. اولین حرکت‌های باستان‌شناسی در محوطه تاریخی شوش در سال ۱۸۵۱ توسط کنت لفتوس انگلیسی آغاز شد. حدود ۳۰ سال بعد یک زوج فرانسوی به نام‌های مارسل اوگوست دیولافوا و ژان دیولافوا به ایران سفر کردند. آن‌ها در سفرنامه خود توضیحات کاملی در مورد شهر باستانی شوش ثبت و پس از بازگشت به فرانسه مدیر موزه لوور را قانع کردند تا هزینه تحقیقات باستان‌شناسی در شوش را بپذیرد. به این ترتیب با وساطت پزشک فرانسوی ناصرالدین شاه، دکتر تولوزان، آن‌ها موفق شدند با دربار ایران قراردادی برای کاوش تپه باستانی شوش ببندند. آن‌ها تحقیق و کاوش در منطقه شوش را در تاریخ هفت دسامبر ۱۸۸۴ آغاز کردند.

گزارش کامل در ادامه نوشته

موزه ایستگاه راه آهن اندیمشک میزبان مسافران نوروزی

موزه ایستگاه راه آهن اندیمشک برای بازدید مسافران نوروزی گشایش یافت.

به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای استان خوزستان، مدیرکل راه آهن ناحیه زاگرس با اشاره به گشایش موزه ایستگاه راه آهن اندیمشک گفت: این موزه مورد استقبال مهمانان و مسافران نوروزی قرار گرفته است.

حسن زیودار افزود: موزه راه آهن به منظور آشنایی بیشتر مهمانان و مسافران نوروزی با وسایل و تجهیزات قدیمی راه آهن راه اندازی شده است.

وی می‌گوید: این موزه تا ۱۷ فروردین ماه امسال از ساعت ۸ تا ۱۳ و ۱۶ الی ۱۹ آماده بازدید و پذیرای عموم خواهد بود.

به گفته زیودار؛ شماره ۰۹۱۶۳۴۳۳۵۵۹ برای هماهنگی جهت بازدید از موزه راه آهن اندیمشک پیش بینی شده است.

تکمیلی:

مقدمات طرح ایجاد موزه راه‌آهن اندیمشک در فروردین ١٣٩۶ و در نشست مسئولان این شهرستان با دکتر سعید رسولى عضو هیات مدیره راه‌آهن کشور (مدیرعامل فعلى شرکت راه‌آهن) و خسرو نشان، مدیرکل میراث‌فرهنگى خوزستان بررسی و در خصوص مکان راه‌اندازى آن تصمیم‌گیری شد.

در ماه‌هاى بعد، کار تجهیز جمع‌آورى و انتقال عکس‌ها، اسناد، ادوات و تجهیزات قدیمى راه‌آهن در فضاى مجاور سوله انبار توشه راه‌آهن ناحیه زاگرس به عنوان محل اختصاصى در نظر گرفته شده براى این موزه انجام گرفت.

موزه راه‌آهن اندیمشک برخلاف سایر موزه‌هاى راه‌آهن کشور که نمایش ادوات و تجهیزات آن در غرفه‌اى محدود در درون ایستگاه صورت گرفته است، تنها موزه راه‌آهن ایران است که داراى سالن سرپوشیده اختصاصى است. سالنى در مجاورت ایستگاه راه آهن اندیمشک و خط راه‌آهن سراسرى تهران – جنوب و در سوله‌اى به قدمت روزهاى آغازین ساخت راه‌آهن سراسرى در ایران.

در نگاه نخست، دیوارهاى بلند و آجرى ساختمان این موزه که یادآور اصالت تاریخى این بناست و پنجره‌هایى با نظم هندسى خاص، خودنمایى مى‌کنند. ساختمان موزه بیش از ٩٠ سال قدمت دارد و حوادث تاریخى مختلفى از احداث راه‌آهن سراسرى گرفته تا جنگ جهانى دوم و اشغال ایران توسط متفقین و جنگ ٨ ساله عراق علیه ایران شاهد بود.

درب چوبى قدیمى ساختمان موزه رو به ریل راه‌آهن باز مى‌شود و همجوارى ساختمان موزه با مسیر ریلى، گویاى زنده بودن آن است. این موزه داراى دو طبقه زیرزمین است که یادآور روزهاى پناه گرفتن مردم در اوج حملات دوران جنگ تحمیلی عراق علیه ایران است.

موزه راه‌آهن اندیمشک همانطور که از تصویر تابلوى ورودى آن پیداست، اسفندماه سال ٩۶، رونمایى شد. ولى افتتاح رسمى آن دهم خردادماه سال ١٣٩٧ انجام شد. تصویر مدیران ناحیه لرستان سابق (ناحیه راه‌آهن زاگرس فعلى) به همراه تاریخ تصدى آن‌ها که در ورود به ساختمان موزه و در سمت چپ دیده مى‌شود، از مهندس «على انتظام وزیرى» اولین رییس این ناحیه در سال ١٣٢۵ و دیپلمه مدرسه صنعتى ایران و آلمان که جزو سى نفر اعزامى از طرف وزارت راه به آلمان (برلین) بود، گرفته تا مدیران بعدى همگی گویاى پیشینه تاریخى و اندوخته فنى این ناحیه در بین تمام نواحى راه‌آهن ایران است.

ادوات و تجهیزات قدیمى، کلاه و البسه اهدایى لوکوموتیوران‌های پیشکسوت، زندگىنامه مشاهیر راه‌آهن اندیمشک از جمله «هاریس نالتى» که سرپرست گروه احداث راه‌آهن اندیمشک بود به همراه تصاویر و اطلاعات پل‌ها و ابنیه فنى ناحیه راه‌آهن زاگرس و … در این موزه به نمایش درآمده است.
کرد.

عملیات کوپلاژ و نصب یکى از قدیمى‌ترین لوکوموتیوهاى موجود در ایران و واگنى چوبى نیز در فضاى مجاور موزه راه‌آهن اندیمشک گام بعدى در پربار کردن جلوه‌هاى بصرى این موزه بود که در پاییز و زمستان ٩٨ انجام شد. شرکت سازنده این لوکوموتیو، «داونپورت» بود که سال ۱۹۰۲ میلادى در آمریکا آنرا تولید کرد. این مدل لوکوموتیو از قدیمى‌ترین لوکوموتیوهاى موجود در کشور است که از بدو ورود راه‌آهن به ایران وارد راه‌آهن شد و از آن برای انجام مانورها استفاده می‌شد.

طرح تکمیل موزه راه‌آهن اندیمشک ادامه یافت و ماکت مسیر ریلى ناحیه زاگرس به عنوان بزرگترین ماکت ریلى کشور توسط تیمى از اساتید و هنرمندان در دستور کار قرار گرفت. ماکت ریلی راه‌آهن زاگرس روز سه‌شنبه ۴ آذر ١٣٩٩ و همزمان با سى و چهارمین سالگرد بمباران هوایى چهارم آذر ١٣۶۵ شهر اندیمشک با حضور عوامل ساخت ماکت و مسئولان شهرستان اندیمشک رونمایی شد.

در این ماکت، مناطق مختلف مسیر ریلى اندیمشک تا تله زنگ و جاذبه‌هاى پیرامون آن از جمله کوه تنگوان، سد دز، پل شهبازان، پل قدیم و جدید تله زنگ و ایستگاه‌های دوکوهه، گل محک، بالارود، مازو، شهبازان و تله زنگ ساخته شده است. همچنین پوشش گیاهی و درختان مسیر ناحیه زاگرس، زیستگاه جانوری سمندر لرستانى، منطقه حفاظت شده چهل پا، پل دم دم، پل شهبازان، بقعه متبرکه شاهزاده احمد و دشت لاله در آن گنجانده شده است.

گزارش :ایمان مولایی نژاد/عکس: خوزنیوز/انیس قلاوند

مسافران نوروزی در پل سفید اهواز

پل سفید یکی از نمادهای شهر اهواز است که همه ساله با شروع تعطیلات نوروز میزبان بازدیدکنندگان زیادی از سراسر کشور است. پل سفید یا پل معلق نماد شهر اهواز یکی از قدیمی‌ترین پل‌های مدرن ایران محسوب می‌شود که بر روی رود کارون ساخته شد تا عبور و مرور بین دو بخش شهر را آسان کند. این پل در سال ۱۳۱۵ ساخته شد و در تاریخ ۱۳۷۸/۰۸/۲۶ با شمارهٔ ثبت ۲۴۹۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌ است.

علیرضا محمدی

بازار کهنه دزفول

بازار کهنه دزفول که با نام بازار قدیم دزفول نیز شناخته می‌شود، حدود ۲۰۰ سال قدمت دارد و محل داد و ستد و تامین نیازهای عشایر ییلاقات زاگرس و قشلاق خوزستان بوده است. این بازار شامل چندین راسته می‌شود که هر کدام از راسته‌ها مخصوص به صنفی خاص بوده‌اند. برخی از این راسته‌ها بازار آهنگران، بازار بزازان، بازار خراطان و بازار زرگران نام داشته‌اند. قدیمی‌ترین بنای حاضر در بازار دزفول مقبره شیخ اسماعیل قصری است. همچنین از چندین کاروانسرای آن، تنها یکی دو بنای مخروبه به جای مانده‌اند. در این بازار می‌توانید انواع صنایع دستی از قبیل خراطی (شامل ساخت شمعدانی و قلیان و…) کپو و کرتله‌بافی، گلیم‌بافی، سجاده‌بافی، ورشوسازی ، طلاسازی و نمدمالی را تهیه کنید. با توجه به ارزش تاریخی، بازار کهنه دزفول به‌عنوان یکی از جاهای دیدنی دزفول میزبان گردشگران داخلی و خارجی است و در ۲ آبان ۱۳۵۶، با شماره ثبت ۱۵۴۰ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

عکس: پبمان حمیدی پور

لینک کوتاه: snn.ir/004jKF

0

بازدید بیش از ۲ میلیون مهمان نوروزی از مناطق گردشگری خوزستان

مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خوزستان گفت: از آغاز تعطیلات نوروزی تاکنون ۲ میلیون و ۱۶۹ هزار نفر از مناطق گردشگری استان بازدید کرده اند.

به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای استان خوزستان، محمدحسین ارسطوزاده با تبریک فرارسیدن ماه مبارک رمضان و عید نوروز با اشاره به آمادگی شهر‌های استان خوزستان برای بازدید گردشگران و پذیرایی از مهمانان نوروزی در مقایسه با پارسال گفت: در آغاز تعطیلات نوروزی تاکنون ۲ میلیون و ۱۶۹ هزار مهمان نوروزی و گردشگر از مناطق گردشگری استان بازدید کرده اند.

وی به اقامت ۲۶۳ هزار مسافر در اقامتگاه‌های رسمی و غیر رسمی استان اشاره کرد و افزود: وضعیت مناطق گردشگری استان به صورت هوایی رصد می‌شوندو مهمانان نوروزی از وضعیت اقامتگاه‌ها و امکانات این مناطق رضایت دارند و ثبت شکایت‌ها به صفر رسیده است.

ارسطوزاده می‌گوید: براساس آمار‌های موجود اقامت در خوزستان در مقایسه با پارسال ۳۰ درصد و ورود به استان نیز ۴ درصد کاهش نشان می‌دهد که علت آن تقارن ماه مبارک رمضان با عید نوروز است.

محمد جولانژاد، مدیر کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای خوزستان گفت: بیشترین ورود به استان از آزادراه خرم آباد و خروج از دیلم است و ساعت اوج تردد بین ۱۷ و ۱۸ بوده ثبت شده است.

وی با بیان اینکه بیشترین پلاک ورودی به خوزستان از استان تهران، لرستان و اصفهان است، افزود: باتوجه به پایان تعطیلات رسمی نوروز، با پیک بازگشت مسافران روبرو هستیم و آمادگی کامل برای خدمت رسانی به مهمانان نوروزی را داریم.

عبدالله حبیبی، سرپرست اداره کل آموزش پرورش خوزستان می‌گوید: امسال ۵ و ۵۰۰ کلاس درس در قالب یکهزار و ۱۱۴ مدرسه برای پذیرش مهمانان نوروزی آماده شده و تاکنون ۴۶ هزار مسافر در مدارس اسکان داده شده اند.

مهر گزارش می دهد؛

«تالاب شادگان» تلاقی زیبای آب و نخل و نیزار

تالاب شادگان جایی است که آب و نخل و نیزار، تلاقی زیبایی با هم دارند و این پدیده زیبا باعث جذب گردشگران شده است.

خبرگزاری مهر؛ گروه استان‌ها: تالاب شادگان خوزستان سرزمینی آبی است. نقطه‌ای از جاهای دیدنی خوزستان که تلاقی آب و آفتاب و نخل و نی زار ترکیب جذابی را به وجود آورده‌اند. از یک سو گاومیش‌ها برای آب‌تنی به آب می‌زنند و از سوی دیگر پرندگان مهاجر بر فراز آب و نخل بال می‌کشند. همزیستی مسالمت‌آمیز حیوان و انسان به وضوح در این تالاب قابل رؤیت است.

تالاب شادگان بزرگترین تالاب ایران است که در جنوب استان خوزستان قرار دارد، برای رسیدن به این تالاب باید از مسیر جاده شادگان به دارخوین حرکت کرد و در ادامه مسیر به روستای صراخیه رسید؛ این روستا در حاشیه تالاب شادگان قرار دارد. در بخش غربی روستای صراخیه ایستگاه قایق سواری است. مسافران و گردشگران با استفاده از قایق‌های کرایه‌ای می‌توانند گشتی در تالاب بزنند و لحظات جالبی را تجربه کنند.

شاید هنگام ورود به تالاب شادگان تصور بشود که همه خانه‌ها کاملاً در آب هستند و اتصالی به خشکی ندارند اما در حقیقت چنین چیزی نیست و خانه‌هایی که با بلوک و آجر سیمانی ساخته شده‌اند از یک طرف به خشکی و از سه طرف به آب راه دارند. به همین علت تصور می‌شود که خانه‌ها روی آب قرار گرفته‌اند. در کنار هر خانه تعدادی قایق وجود دارد که وسیله رفت و آمد اهالی تالاب است.

عبور از میان نیزارها با قایقی که آب‌های تالاب را می‌شکافد و خواب پرندگان را آشفته می‌کند، تجربه‌ای است که مسافران و گردشگران از سفر به این تالاب از یاد نخواهند برد. این تالاب مکان مناسبی برای پرندگان مهاجر است. دیدن از نزدیک پرندگانی چون اردک کرکری، انواع غاز وحشی، لک لک‌ها و فلامینگو در حین گردش در تالاب بسیار جالب و البته دلنشین خواهد بود.

میزبانی از مسافران در مضیف‌های تالاب

به‌علاوه مضیف‌هایی (استراحتگاهی ساخته شده از نی و برگ درخت نخل) برای گردشگران در جزیره‌ای وسط تالاب تدارک دیده شده است. در مضیف‌ها به و میان منطقه با چای و قهوه از کسانی که از این منطقه دیدن می‌کنند، پذیرایی می‌شود. استراحت در مضیف‌ها و بهره‌مندی از طعم دلچسب قهوه در قاب خاطرات مسافران تا همیشه باقی خواهد ماند.

گردشگران و مسافران می‌توانند از بازارچه خرید سوغات و صنایع دستی که اغلب شامل سبد، حصیر و … که حاصل دست هنرمندان تالاب نشین است، به عنوان سوغاتی خریداری کنند. از دیگر امکاناتی که در اطراف تالاب شادگان وجود دارد می‌توان به پارکینگ، مسجد (مسجدی بدون گنبد و مناره)، تعدادی کپر و آلاچیق برای استراحت و رستوران محلی اشاره کرد.

این تالاب نزدیک به شهرستان‌های شادگان، ماهشهر و آبادان است. در گویش محلی به اینجا «هور» یا «هورالعظیم» می‌گویند. برای رسیدن به مرکز تفریحی و گردشگری تالاب شادگان خوزستان چندین راه دسترسی وجود دارد؛ نخست می‌توان از جاده آبادان اهواز به سمت تالاب حرکت کرد و آنگاه که به سه راهی شادگان دارخوین که رسید، می‌توان وارد جاده تالاب شد. این یک جاده آسفالتی است. بعد از طی مسیری نزدیک به روستای صراخیه این جاده آسفالتی از وسط تالاب می‌گذرد. پس از گذر از میان آب‌ها به تالاب و روستای صراخیه می‌رسید. اینجا ونیز ایران است.

جاذبه‌های نزدیک به شادگان

مهمترین هدف گردشگران برای سفر به شادگان بازدید از هورالعظیم است. از دیگر جاذبه‌های نزدیک به شادگان پناهگاه حیات وحش را می‌توان نام برد که غنی از گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری است. بازدید از روستای صراخیه و دیدن خانه‌هایی روی آب و ساخته شده از خشت و نی می‌تواند عجیب و جالب باشد.

آرامگاه ملافاضل لنکرانی از شاعران معاصر و نامدار این منطقه و مضیف‌ها از دیگر بخش‌های مهم این ناحیه هستند. مردم می‌توانند در این بازارها انواع صنایع دستی ساخته شده با نی و حصیر را خریداری کنند.

تالاب شادگان خوزستان جزو تالاب‌هایی است که توسط سازمان یونسکو به عنوان میراث جهانی ثبت شده اما این تالاب با وجود جذب گردشگران بسیاری از سراسر ایران هنوز دارای امکانات کامل و کافی نیست.

مهر گزارش می‌دهد؛

«سازه های آبی شوشتر» شاهکار نبوغ و خلاقیت ایرانی

طبق اعلام سازمان یونسکو، سازه‌های آبی شوشتر به عنوان شاهکار نبوغ و خلاقیت معرفی شده است که این آثار تاریخی در استان خوزستان همه ساله پذیرای مسافران و گردشگران به شمار می‌رود.

خبرگزاری مهر؛ گروه استان‌ها: با فرارسیدن ایام نوروز و آغاز مسافرت‌های نوروزی، گردشگران بیشماری اعم از ایرانی و خارجی به استان خوزستان سفر می‌کنند چرا که این استان با تمدن ۹ هزار ساله خود و داشتن آثار تاریخی و جاذبه‌های گردشگری، زبانزد عام و خاص شده است.

زیگورات چغازنبیل، مسجد رنگونی های آبادان، آرامگاه دانیال نبی، تشکوه رامهرمز، شهر تاریخی شوش، دشت سوسن ایذه، پل ۱۷۰۰ ساله ساسانی دزفول، تالاب بین‌المللی شادگان و… فقط بخشی از جاذبه‌های مهم گردشگری خوزستان به شمار می‌روند که همه ساله پذیرای مسافران و گردشگران هستند.

شهرستان شوشتر یکی از مقصدهای گردشگران و مسافران است چرا که وجود سازه‌های آبی در شوشتر و داشتن سیستم آبیاری قدمتی به درازای تاریخ ایران سبب شده که مردم بسیاری از این آثار دیدن کنند؛ سازه‌های آبی شوشتر از بزرگ‌ترین مجموعه‌های صنعتی شناخته شده در عصر پیش از انقلاب صنعتی در جهان است و از سوی سازمان یونسکو «سازه های آبی شوشتر، شاهکار نبوغ و خلاقیت» نامیده شده است.

سازه‌های آبی شوشتر در دوران ساسانیان، برای بهره‌گیری از نیروی آب به‌عنوان محرک آسیاب‌های صنعتی ساخته شده است. در این مجموعه بزرگ، ساختمان آسیاب‌ها، آبشارها، کانال‌ها و تونل‌های عظیم هدایت آب و سیکا که محلی برای استراحت و تفریح است قابل توجه و جالب هستند.

در سفرنامه مادام ژان دیولافوآ باستان‌شناس نامدار فرانسوی از این محوطه به عنوان بزرگ‌ترین مجموعه صنعتی پیش از انقلاب صنعتی یاد شده است.

با این‌که تاریخچه ساخت سازه آبی شوشتر به دوران هخامنشی می‌رسد اما اغلب برنامه‌های نوسازی و ‏توسعه این بنا در قرن سوم میلادی و در عهد ساسانیان اجرا شده است. کارگرانی که این مجموعه سترگ را ‏بنا کرده‌اند، سربازهای رومی بوده‌اند که پس از شکست والرین، امپراتور روم از شاپور یکم، شاهنشاه ‏ساسانی به اسارت درآمدند. طبق نقل تاریخ، فرمانروای ساسانی دستور داد با نیروی کار سربازان اسیر ‏رومی، سازه آبیاری عظیمی با یک آبراهه و دو بند بنا شود تا با استفاده از آن، جریان آب این دیار ‏کنترل شود.

بازدید جهانگردان از سازه آبی شوشتر

جالب است بدانید این سازه در جهان بسیار شناخته شده تر از ایران است! ده‌ها کتاب و مقاله در خصوص این مجموعه نگاشته شده و هزاران جهانگرد سالانه از این مجموعه بازدید می‌کنند. خیلی از گروه‌های جهانگردی اروپا تنها برای بازدید از این سازه به ایران سفر می‌کنند.

در این مجموعه بزرگ، ساختمان آسیاب‌ها، آبشارها، کانال‌ها و تونل‌های عظیم هدایت آب و سیکا که محلی جهت استراحت و تفریح است قابل توجه و جالب هستند. در قسمت انتهایی ضلع غربی این مجموعه، سیکا قرار دارد که دسترسی به فضای درون آن از طریق چند پله دستکند میسر است. درون این فضا یک حوض ۸ ضلعی با کانال‌های کوچک به چشم می‌خورد. آب این حوض از طریق یک جوی که از دیواره سیکا خارج می‌شود تأمین و از طریق دو کانال کوچک به درون رودخانه هدایت می‌شود.

این مجموعه جزئی از کانال‌های آبرسانی به آسیاب‌ها بوده که بعدها در دوره قاجار و در زمان حکومت محتشم (از حکام محلی) سدی در این مکان زده شده و در این مکان آب از یک قسمت داخل و وارد یک ۸ ضلعی گود شده و سپس از این هشت ضلعی وارد دو کانال و از آنجا وارد رودخانه می‌شود.

اساس کار مجموعه به این صورت است که سد گرگر مسیر رودخانه را مسدود کرده و سطح آب را برای آبگیری سه تونل حفر شده در تخته سنگ بالا می‌آورد. تونل‌های سه‌گانه، آب را به مجموعه هدایت می‌کنند و به کانال‌های متعددی تقسیم می‌شوند که پس از گرداندن چرخ آسیاب‌ها، آب به صورت آبشارهایی به محوطه‌ای حوضچه مانند سرازیر می‌شود.

یکی از ویژگی‌های بسیار بارز مجموعه آسیاب‌ها و آبشارها مجاورت آن با بافت تاریخی شهر شوشتر است. این محوطه علاوه بر استفاده‌های صنعتی، در ایام کم آبی نیز، آب مورد نیاز ساکنان را تأمین می‌کرد.

جاذبه‌های چشم‌نواز تونل‌های سه‌گانه در سازه آبی شوشتر

یک ویژگی بسیار زیبا و منحصر به فرد بصری نیز که در این مجموعه وجود دارد و جلوه‌ای خاص به آن می‌بخشد این است که آب حاصل از پساب آسیاب‌ها به صورت آبشارهای مصنوعی زیبا به محوطه‌ای حوضچه مانند می‌ریزد که منظره‌ای چشم‌نواز و دل‌انگیز را در مقابل دیدگان هر بیننده به وجود می‌آورد. همچنین در محوطه پشت بند که محل آبگیری سه تونل معروف «سه کوره»، «دهانه شهر» و «بلیتی» است نیز چشم‌انداز زیبایی به چشم می‌خورد.

تونل‌های سه‌گانه در پشت «پل بند گرگر»، وظیفه انتقال حجم معینی از آب را برای به حرکت درآوردن پره‌های آسیاب برعهده داشته‌اند.

مجموعه آسیاب‌ها و آبشارهای شوشتر با توجه به زمان ساخت از شاهکارهای فنی و مهندسی در جهان است. این شاهکار مهندسی هم در ایران و هم در جهان بی‌نظیر است. با توجه به اهمیت شهر شوشتر در برهه‌هایی از تاریخ و توجه ویژه به احداث تأسیسات آبی در این منطقه که از فنون مهندسی پیچیده‌ای سود می‌جوید، ما را در نتیجه نهایی مصمم می‌کند که احداث آسیاب‌ها را متعلق به دوران کهن و حتی هم عصر با ساسانیان بدانیم. مجموعه آسیاب‌ها و آبشارهای شوشتر در سال ۱۳۷۷ توسط سازمان میراث فرهنگی با شماره ۲۱۸۱ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.

همچنین مجموعه آسیاب‌ها و آبشارهای شوشتر به عنوان دهمین اثر ایران به کمیته میراث جهانی یونسکو معرفی شد و در نشست سالانه اعضای این کمیته در سال ۲۰۰۹ با احراز معیارهای ۱، ۲ و ۵ با عنوان نظام آبی تاریخی شوشتر در فهرست میراث جهانی یونسکو با شماره ۱۳۱۵ به ثبت جهانی رسید

هم‌زمان با آغاز بهار ۱۴۰۳ انجام شد

گشایش رسمی موزه پزشکی دکتر عبدالجلیل کلانتر هرمزی در رامهرمز

سرپرست معاونت میراث‌فرهنگی خوزستان گفت: همزمان با آغاز سال نو، مجوز موزه پزشکی دکتر عبدالجلیل کلانتر هرمزی در رامهرمز از سوی قائم‌مقام وزیر میراث‌فرهنگی و سرپرست اداره‌کل موزه‌های کشور صادر شد.

به‌گزارش میراث‌آریا به نقل از روابط‌عمومی دبیرخانه ستاد اجرایی خدمات سفر خوزستان، سیدمحسن حسینی سوم فروردین‌ماه ۱۴۰۳ اظهار کرد: باتوجه به پیگیری‌های به‌عمل آمده از سوی معاونت میراث‌فرهنگی خوزستان در سال ۱۴۰۲، مجوز موزه پزشکی دکتر کلانتری هرمزی از سوی علی دارابی قائم‌مقام و معاون وزیر و معاون میراث‌فرهنگی و هادی میرزایی سرپرست اداره‌کل موزه‌های کشور دریافت شد که این مجوز در تاریخ ۲۷ اسفندماه ۱۴۰۲ طی مراسمی باحضور مسئولان میراث‌فرهنگی استان به منصور معتمدی نماینده دکتر کلانتر هرمزی تقدیم شد و موزه به‌صورت رسمی گشایش شد.

سرپرست معاونت میراث‌فرهنگی خوزستان با بیان این‌که موزه پزشکی دکتر کلانتر هرمزی موزه‌ای کاملاً تخصصی و پزشکی است که در شهرستان رامهرمز واقع در کوی جوی آسیاب، خیابان میرنوروزی قرار دارد، افزود: در این موزه، وسایل پزشکی برخی از پزشکان متوفی شهرستان شامل ابزار پزشکی جراحی، وسایل دندانپزشکی، ابزار ارتوپدی، وسایل سنجش سختی آب، وسایل نگهداری داورهای حساس به گرما، تلمبه‌های سم‌پاشی و ضدعفونی قدیمی، یخچال نفتی، لباس‌های پزشکی اتاق عمل، تعدادی پایان‌نامه پزشکی، آسیاب‌های دستی مخصوص آسیاب کردن داروهای گیاهی، وسایل آزمایشگاهی، ترازوهای وزن و کودک، قالب‌های دندان برنجی، نمونه‌ای از انواع گیاهان داروهای گیاهی، وسایل شکسته‌بندی سنتی و ماسک‌های شیمیایی، وسایل شخصی برخی پزشکان متوفی و... نگهداری می‌شود.

او خاطرنشان کرد: بازدید از این موزه پزشکی در ایام نوروز برای عموم آزاد است و هیچ‌گونه هزینه‌ای نیز از گردشگران و بازدیدکنندگان دریافت نمی‌شود.

حسینی یادآور شد: با گشایش این موزه تعداد موزه‌های شخصی مجوزدار استان به سه موزه افزایش یافت.

سرپرست معاونت میراث‌فرهنگی خوزستان افزود: همچنین در حال حاضر تعداد هشت موزه مجموعه‌داری و ۹ موزه وابسته به میراث‌فرهنگی نیز در سطح استان فعالیت می‌کنند؛ ضمن این‌که ۲۰ موزه غیروابسته به میراث نیز در استان وجود دارند.