خوزتوریسم

ضرورت راه اندازی اکو موزه کشتی های غرق شده در خرمشهر

18 می (مصادف با 29 اردیبهشت) روز جهانی موزه گرامی باد موضوع ایکوم (شورای بین المللی موزه ها) برای روز جهانی موزه در سال ۲۰۲۰: موزه ها برای برابری؛ تنوع و فراگیری

مفهوم موزه:

موزه، بر اساس اساسنامه شورای بین المللی موزه ها، موزه موسسه ای اسـت دائمی که به منظور حفظ و بررسـی و گسـترش مجموعه های هنـری، تاریخـی، علمـی و فنـی غیـره از راههـای گوناگـون بـه ویـژه بـا نمایش آنها برای همگان در جهت بهره مندی و آموزش بر پا می شود. موزه یک نهاد سازماندهی شده ی غیر انتفاعی یا خصوصی است که برای دستیابی به اهداف ضروری آموزشی و زیبایی شناختی به وجود آمده و به دنبال محافظت، گردآوری و نمایش اشیای محسوس و قابل لمس (جاندار و غیر جاندار) می باشد.

موزه ها در جوامع بشری نقشی بدیع، ماندگار و آموزنده داشته و مروج بخشی از فرهنگ، هویت و اصالت آن جامعه میباشند. در واقع موزه ها از معدود مراکز حافظ میراث نسل گذشته و در حقیقت چراغ راهنمایی جهت آشنایی با زندگی گذشتگان هستند. هر یک از آثار موجود در موزه در عین بی زبانی به هزار زبان از هنر، فنون، تکنیک و روش زندگی نسلهای پیش از ما سخن می گویند. یکی از مهمترین وظایف یک موزه برقراری ارتباط فرهنگی و بصری بازدیدکننده با شیء به نمایش درآمده است. در حقیقت باید همان ارتباط و حسی را که بین خالق یک اثر و خود اثر وجود داشته با روشهایی متنوع به بازدیدکنندگان منتقل نمود. یک موزه ی موفق باید پیوسته با جامعه درارتباط باشد و زبان گویای رسالتی باشد که دنبال کرده است.

موزه ها بیش از هر چیز بازتابی از انسان و فعالیت های او، از محیط طبیعی، فرهنگی و اجتماعی هستند و در واقع گذرگاه هایی می باشند که میراث گذشتگان را برای آیندگان حفظ و معرفی می کنند. دیگر موزه ها فقط محل انبار آثار، اشیا و لوازم مادی گذشتگان در یک فضای بسته نیستند بلکه امروزه موزه های باز یا اکو موزه ها با نمایش آثار بصورت زنده و در مقیاس طبیعی باعث جذب مخاطبین بیشتر و متنوع تری شده اند.

گزارش کامل در ادامه نوشته 

شوشـتر نـو

کامران دیبا معمار مدرن، آوانگارد و تاریخ­‌گرای ایرانی‌ست که گرچه اندک‌زمانی در وطن به کار پرداخت، اما تأثیری پابرجا و قابل‌ستایش بر معماری، هنر و سبک اندیشه و زندگی ایرانی از خود بر جای گذاشت. او هم الگوی معماران بود و هم برای بهتر کردن سطح فکری و زندگی عامه‌ی مردم می‌کوشید. آن زمان که نگاه معماران به غرب و معماری مدرن آن معطوف بود، کامران دیبا نگاهش را به ارزش‌های پایدار و انسان دوستانه­‌ی معماری و شهرسازی در فرهنگ ایرانی معطوف کرد. کریم امامی در دانشنامه‌ی ایرانیکا، کامران دیبا را چنین توصیف می‌کند: «معمار، نقاش و یک کاتالیزور هنری؛ او روند پیشرفت جریان‌های هنری را سرعت می‌بخشد.»

یکی از آخرین کارهای دیبا در سال­‌های کاری در ایران، طراحی شهرک شوشتر نو بود که سرانجام دیبا را به آرزوی دیرین طراحی شهر و شهرسازی رساند و او توانست ایده‌های شهرسازی خود را که جسته و گریخته در طرح‌های دیگر معماری‌اش نمود یافته بود، در این پروژه به اجرا درآورد. به اصرار دیبا محل احداث شهرک شوشتر نو از وسط صحرا به مجاورت شوشتر منتقل شد، چرا که می‌خواست شهرک نو به‌نوعی ادامه و گسترش شهر موجود باشد. کامران دیبا کادر بزرگ و مجهزی را در دفترش برای طراحی این شهرک اختصاص داد و خود با عشق و علاقه‌­ی زیادی، تا جزئیاتی از جمله نام­‌گذاری معابر با نام­‌هایی از ادبیات ایران مانند شیرین و فرهاد و بلوار وصال را زیر نظر داشت. آن روز که دیبا بر انتقال پروژه‌ی شهرک شوشترنو از میان صحرا به کنار شهر تاریخی شوشتر اصرار ورزید، می‌دانست چه مجموعه‌ی ارزشمندی در این شهر حیات دارد، یعنی همان مجموعه‌ی سازه‌های آبی شوشتر که به‌عنوان بزرگ‌ترین موزه‌ی آبی جهان مطرح است. بی‌شک قرارگیری در کنار چنین مجموعه‌ی عظیمی ضمن تضمین حیات شهرک شوشتر نو، عاملی هویت‌ساز برای طرح شوشتر نو بوده است.

متأسفانه دیبا فرصت نیافت طرح شهرک را همان‌گونه که می‌خواست با تمام جزئیات آن و سرویس­‌های اجتماعی، آموزشی، مذهبی، فرهنگی و تفریحی به اتمام برساند. او معتقد بود در کشورهای در حال رشد، نقش معمار با تحویل ساختمان‌ها به اتمام نمی‌رسد و روش استفاده­‌ی صحیح از ساختمان، اغلب محتاج دخالت مستقیم معمار سازنده است.

گفتنی است در حال حاضر این شهرک ارزشمند با همه‌ی جوایز، شناسایی جهانی و افتخارات گذشته­‌ی خود، به مدت سه دهه قربانی بی‌توجهی‌­ها و دچار تخریب شده است.

این پروژه‌­ی بزرگ­‌مقیاس در زمره­‌ی بهترین و تأثیرگذارترین آثار طراحی شده توسط کامران دیبا است؛ مخصوصاً که ما سابقه­‌ی ایجاد نمونه‌­های بی­شمار این چنینی را نداریم. از این رو به بررسی این پروژه با تشریح جرئیات در همه‌­ی جوانب طراحی تا ساخت و بی­‌مهری، بی­توجهی و فراموش شدن آن خواهیم پرداخت.

دیبا معتقد بود که نقش شهرساز هم با ساخت مجموعه‌ی مسکونی به پایان نمی‌رسد و مجموعه تا اسکان ساکنان و بهره‌برداری صحیح از آن، محتاج نظارت و پاسداری است. مدیریت مسئولین مربوطه و هماهنگی خدمات در مراحل ابتدایی، امری ضروری است.

گزارش کامل در ادامه نوشته

معاون میراث‌فرهنگی وزارت میراث: شوشترنو را به زودی ثبت می‌کنیم

انتشار تصاویری از تخریب خانه‌‌‌های شوشترنو، بار دیگر دوستداران میراث‌فرهنگی را متاثر و با این واقعیت رو‌به‌رو کرد که روند تخریب در بخش‌هایی از محله شوشترنو شدت گرفته است. این در حالی است که شوشترنو به کوشش کامران دیبا از معماران برجسته ایران با توجه به عناصر میراث‌کهن شوشتر طراحی، معماری و اجرا شده و قرار بود نمونه‌ای متعالی از محله‌ای با ساختار مبتنی بر میراث این شهر کهن باشد. اکنون دوستداران میراث‌فرهنگی نگران هستند که این روند همچنان ادامه پیدا کند. محمدحسن طالبیان، معاون میراث‌فرهنگی وزارت میراث فرهنگی به میراث‌ خبر می‌گوید:« به زودی شوشترنو را در فهرست آثار ملی ثبت کشور ثبت می‌کنیم.»

پیگیری‌های مجتبی گهستونی، از فعالان میراث‌فرهنگی استان خوزستان نشان داد؛ خانه‌ای با مجوز مرمت از سوی شهرداری در این محله از سوی مالک ویران شده است و بسیاری از خانه‌های دیگر روند تخریب را آغاز کرده‌اند؛ روز به روز شرایط این محله نامناسب‌تر می‌شود.

محمدعلی چهارمحالی، رییس میراث‌ فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شوشترنو درباره دلیل این وضعیت می‌گوید: «مراحل ثبت ملی شوشترنو را از سال ۱۳۹۴ تا کنون پیگیری کردیم اما به دلیل نبود همکاری‌های لازم از سوی ارگان‌ها و نهادهای مختلف تا امروز به نتیجه نرسیده است.» به گفته او، متاسفانه هر گونه اقدام برای ساخت‌وساز در این محله بدون استعلام از میراث‌فرهنگی و گردشگری شوشتر انجام می‌شود.

این موضوع را از شهرداری شوشتر پرسیدیم. عباس اسکندری‌نیا، شهردار شوشتر می‌گوید: «ما مجوز مرمت به مالک دادیم نه تخریب. بنابراین ما تقصیری در این اتفاق نداریم.» اما پرسش این‌جاست اگر قرار باشد با همین روند تخریب‌ها ادامه پیدا کند؛ دیگر مهم نیست که چه نهادی مجوز داده است یا نه. امروز زمان آن است که تصمیمی جدی و اساسی برای صیانت از شوشترنو گرفته شود. اولین مرحله برای نجات از این وضعیت ثبت ملی این محله است.

گهستونی می‌گوید: «به عکس‌ها با دقت نگاه کنید، ببینید چقدر زیبا و شگفت‌انگیز و مرتب کار شده، اما به مرور با خارج شدن کنترل از دست مدیران شهری و در نهایت نبود ثبت محله شوشترنو در فهرست آثار ملی کشور، شوشترنو با دادن مجوزهای شهرداری و تخلف مالک و در نهایت نبود یک مدیر محله با تخریب مواجه شده است. اما هنوز امید به مراقبت از صدها خانه، گذار و میدان باقی است. شوربختانه این شهرک ارزشمند با همه‌ی جوایز، شناسایی جهانی و افتخارات گذشته‌ی خود، به مدت سه دهه قربانی بی‌توجهی‌‌ها و دچار تخریب شده است.»

از آخرین کارهای دیبا در سال‌های حضور در ایران، طراحی شهرک شوشترنو بود که سرانجام این معمار را به آرزوی دیرین طراحی شهر و شهرسازی رساند و او توانست ایده‌های شهرسازی خود را که جسته و گریخته در طرح‌های دیگر معماری‌اش نمود یافته بود، در این پروژه به اجرا درآورد. به اصرار دیبا محل احداث شهرک شوشترنو از وسط صحرا به مجاورت شوشتر منتقل شد، چرا که می‌خواست شهرک نو به‌نوعی ادامه و گسترش شهر موجود باشد. کامران دیبا گروه بزرگ و مجهزی را در دفترش برای طراحی این شهرک اختصاص داد و خود با عشق و علاقه‌‌ی زیادی، تا جزئیاتی از جمله نام‌گذاری معابر با نام‌‌هایی از ادبیات ایران مانند شیرین و فرهاد و بلوار وصال را زیر نظر داشت. آن روز که دیبا بر انتقال پروژه‌ی شهرک شوشترنو از میان صحرا به کنار شهر تاریخی شوشتر اصرار ورزید، می‌دانست چه مجموعه‌ی ارزشمندی در این شهر حیات دارد، یعنی همان مجموعه‌ی سازه‌های آبی شوشتر که به‌عنوان بزرگ‌ترین موزه‌ی آبی جهان مطرح است. قرارگیری در کنار چنین مجموعه‌ی عظیمی با تضمین حیات شهرک شوشترنو، عاملی هویت‌ساز برای طرح شوشترنو بوده است.

گهستونی درباره این سرنوشت این محله توضیح می‌دهد:«دیبا فرصت نیافت طرح شهرک را همان‌گونه که می‌خواست با تمام جزئیات و خدمات اجتماعی، آموزشی، مذهبی، فرهنگی و تفریحی به اتمام برساند. او معتقد بود در کشورهای در حال رشد، نقش معمار با تحویل ساختمان‌ها به اتمام نمی‌رسد و روش استفاده‌‌ی صحیح از ساختمان، اغلب محتاج دخالت مستقیم معمار سازنده است.»

حال این پرسش مطرح است که چقدر باید صبر کرد تا محله‌ای که بر اساس آخرین اصول شهرسازی و با نگاهی به تاریخ شوشتر ساخته شد‌ه است ویران شود. آیا زمان این نیست که به خاطر آینده مردم شوشتر آن چه امروز داریم برای همیشه حفاظت شود؟ و دوباره بار مالی شهرک‌سازی را بر گرده مردم شهر سوار نکنیم؟ آیا نباید دوباره به خود تذکر دهیم که شوشتر دارای یک اثر ثبت جهانی و آبروی ایران است؟

منبع :میراث نیوز

https://miras.news//

گزارش عبدالامیر نگهبان از مسجدسلیمان در سال 1306

با پایان يافتن سلسله قاجار و انتقال سلطنت به رضا شاه پهلوی وفرزندان ذکور او ، اولین مجلسی که پس از این تغییر افتتاح شد ، مجلس ششم شورای ملی بود . با توجه به اوضاع در حال دگرگونی کشور ، نمایندگان تلاش كردند که با روش های مختلف توجه دولتمردان دولت جدید را به حوزه انتخابیه خود معطوف کنند. در این میان عبدالامیر نگهبان ، نماینده دوره ششم مجلس شورای ملی که فردی فرهیخته و فرهنگی بود ، کتابچه ای را با عنوان (اطلاعات مهمه راجع با اوضاع طبیعی و فلاحتی خوزستان) به نگارش و چاپ رساند .او در مقدمه این نگارش هدف از کار خود را به اینگونه شرح می دهد:
(به طور مختصر و اجمالی فهرستی از اوضاع جغرافیائی و طبیعی خوزستان را برای تذکر هموطنان خود به تحریر درآورده. امید است مقبول خاطر واقع شود.و انتظار دارم مقامات مربوطه نیز عطف توجهی به این قسمت زرخیز ایران بنمایند تا مشاهده کنند از چه نعمت های طبیعی و خداداده بی بهره مانده ایم.که هر گاه اقدام در عمران و آبادی سدهای مکسوره و مخروبه آن شده و درصدد استفاده از نعم طبیعی آن برآیند ابنای ایرانی غنی ترین مردم عصر خود و همدوش ملل راقیه و ستون دنیا می باشند.)

این کتابچه در بیست صفحه به رشته تحرير درآمده و تاریخ پایان نگارش آن هشتم تیرماه 1306 ذكر شده است . از موارد جالب در نگارش اين كتاب اشاره به اوضاع مسجدسلیمان دربین سالهای 1305 و 1306 است. نگهبان در این کتابچه در مورد مسجد سلیمان می نویسد: (محل استخراج نفت است- در آن جا قریب دویست و پنجاه چاه نفت توسط اداره نفت جنوب حفر شده و در حدود یکصد و شصت چاه آن مورد استفاده است – مؤسسات نفتی در آن جا زیاد می باشد (شرح آن از موضوع ما خارج است).خط آهن از مسجدسلیمان تا درخزینه که بندر مسجد سلیمان است برای حمل اشیاء اداره نفت به طول سی و سه میل (ده فرسخ) کشیده شده است.سه رشته لوله نفت از مسجد سلیمان تا عبادان در حدود چهل فرسخ کشیده شده که نفت از مسجد سلیمان به وسیله آن لوله ها به عبادان می رود و به طول این لوله ها در پنج نقطه مؤسسات اداره نفت بین عبادان و مسجد سلیمان تأسیس شده است.اهالی مسجد سلیمان تمام از کارگران نفت ،بختیاری ، اصفهانی ، شوشتری و غیره می باشند، در حدود ده هزار نفر جمعیت دارد.)

لازم به ذکر است که عبدالامیر نگهبان، نماینده دوره ششم مجلس شورای ملی از حوزه جنوب خوزستان از رجال سیاسی و فرهنگی خوزستان بود . او داماد شیخ خزعل و پدر دکتر عزت اله نگهبان(پدر باستان شناسی ایران) است. این کتابچه در قطع جیبی و به صورت تک رنگ منتشر شده است

امین زاده درویش کارشناس مدیریت موزه ها و مرکز اسناد صنعت نفت

پايگاه اطلاع رساني پتروميوزيم

پیشنهاد فدراسیون راهنمایان گردشگری اروپا برای بقای این حرفه پس از کرونا

فدراسیون راهنمایان گردشگری اروپا پیشنهاد داد که دولت‌ها حمایت خود از راهنمایان گردشگری را پس از محدودیت‌های سفر هم ادامه دهند.

به گزارش خبرنگار حوزه میراث و گردشگری  گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان به نقل از تراول دیلی نیوز، چند ماه از تعطیلی کامل گردشگری جهان می‌گذرد. در این مدت قرنطینه همه کشورها، بسته شدن مرزها، محدودیت سفر، تعلیق تقریبی همه پروازها و تعطیلی هتل‌ها و رستوران‌ها گردشگری را با بحران بی‌سابقه‌ای مواجه کرده است.

راهنمایان گردشگری گروهی از فعالان عرصه گردشگری به حساب می‌آیند و آسیب‌پذیرترین فعالان این عرصه هستند.

فدراسیون راهنمایان گردشگری اروپا (FEG) با بررسی تأثیر سه ماه گذشته بر درآمد، ساعات کاری از دست رفته و جبران دریافتی اعضایش متوجه شد که ۲۳.۶۷ درصد از افرادی که در نظرسنجی شرکت کرده‌اند، حداقل ده سال به عنوان راهنمای گردشگری فعال بوده‌اند.

۸۳.۵۸ درصد شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی منابع مالی دیگری بجز فعالیت به عنوان راهنمای گردشگری ندارند. آنها بسیار آسیب‌پذیر هستند و در ماه‌های اخیر به دلیل کنسل شدن تورهای رزروی بخشی از ساعات کاری خود را از دست داده‌اند.

البته در زمان برگزاری نظرسنجی فدراسیون راهنمایان گردشگری اروپا بسیاری از دولت‌ها اعلام کردند که اقداماتی را برای حمایت مالی از فعالان عرصه گردشگری انجام می‌دهند اما هیچ کدام از راهنمایان گردشگری که در نظرسنجی شرکت کردند، جبران خسارتی دریافت نکردند. پس از اتمام نظرسنجی برخی از دولت‌های ملی توزیع بازپرداخت را شروع کردند؛ اما مبلغ ۸۰۰ یورو که به طور معمول ارائه می‌شود، تقریباً در حد متوسط سطح درآمد مورد انتظار برای راهنمایان گردشگری نیست. علاوه بر این کمک مالی در زمانی محدود ارائه می‌شود و خسارت درآمدها را برای ماه‌های آینده پوشش نمی‌دهد. این در صورتی است که از دست رفتن درآمد در شروع فصل گردشگری و برخی دیگر از موارد تأثیرگذار باید مورد توجه قرار بگیرند؛ زیرا تأثیرشان روی کار و زندگی راهنمایان گردشگری در ماه‌های آینده همچنان مشهود خواهد بود.

فدراسیون راهنمایان گردشگری اروپا برای بقای حرفه راهنمایان پیشنهاداتی را مطرح کرد؛ این فدراسیون پیشنهاد کرد که کمک‌های مالی برای راهنمایان گردشگری حتی پس از رفع محدودیت‌های سفر ادامه داشته باشد و اتحادیه اروپا با بهره‌گیری از وام‌های کم‌بهره آموزش دادن به راهنمایان گردشگری را ادامه بدهد.

ارتقای جایگاه راهنمایان گردشگری به عنوان یک الگوی خدمات پایدار، یکی دیگر از پیشنهادهای فدراسیون راهنمایان گردشگری اروپا به دولت‌ها بود.

گفتنی است راهنمایان گردشگری آلبانی، اتریش، قبرس، چک، دانمارک، استونی، فرانسه، فنلاند، آلمان، یونان، مجارستان، ایسلند، ایرلند، ایتالیا، کوزوو، مالت، مونته نگرو، هلند، لهستان، پرتغال، رومانی، روسیه، اسلوونی، اسپانیا، سوئد، اوکراین و انگلستان اعضای فدراسیون راهنمایان گردشگری اروپا هستند.

ساسان تاجگردون

گردشگری در پساکرونا

قانون بودجه ۹۹ کل کشور مانند سنوات گذشته پس از جمع بندی لازم توسط سازمان برنامه و بودجه کشور و تصویب در هیئت دولت در قالب لایحه بودجه در اسفند ۹۸ تقدیم مجلس شورای اسلامی شد و در نهایت به تصویب رسید.

اختصاص بودجه مناسب به وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی می تواند درکمک به این حوزه و رفع مشکلات حادث شده برفعالان آن گره گشا باشد. خوشبختانه بودجه سال ۹۹ با توجه و اهتمام نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی با رشد ۳۹ درصدی مواجه شد.

روح حاکم بر لایحه بودجه با توجه به شرایط تحریم و شرایط خاص اقتصادی و از طرفی ضرورت تأمین معیشت و تنظیم نیازهای مردم خصوصا جامعه بزرگی که در حوزه گردشگری و صنایع دستی در کشور فعال بوده اندو در این بحران جهانی آسیب دیده اند را مورد توجه قرار داد و خوشبختانه به نتیجه مناسب رسید.

از این منظرگردشگری کشور که در زمینه جذب گردشگر خارجی با ۸ میلیون و ۶۰۰ هزار گردشگر ورودی قبل از شیوع کرونا بسیار موفق عمل کرده بود امیدوار است به روزهای قبل بازگردد، البته پس از ورود ویروس کووید۱۹، مصوبه‌ دولت درباره بخشش یا امهال اجاره‌بهای اماکن متعلق به وزارتخانه اجرا شد و تسهیلات حمایتی دولت به ۳ رشته وزارتخانه از ۱۰ رشته مورد حمایت دولت نیز مورد استقبال قرار گرفت.

یکی دیگر از حوزه هایی که در این شرایط بسیار آسیب دیده است صنعتگران و هنرمندان تولیدکننده صنایع دستی و هنرهای سنتی کشور هستند، این قشر تلاشگر و هنرمند با توجه به همه گیری ویروس کرونا مجبور به تعطیلی کارگاه های تولیدی خود شدند که خود به روند تولید محصولات صنایع دستی در رشته های مختلف در کشور صدمه وارد کرده است، موجی از بیکاری، کمبود مواد اولیه و کاهش تولید می تواند به پیکر این حوزه صدمات جبران ناپذیری را در طولانی مدت وارد کند، در این مقطع بودجه اختصاص یافته می تواند نقش تاثیرگذاری برای حمایت از صنعتگران و هنرمندان داشته باشد که با برنامه ریزی در سال جهش تولید راهکارهای اجرایی برای برون رفت از این مشکل صورت پذیرد.

از این رو است که تمامی ارکان وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با تمام قوا باید در تلاش باشند تا صنعت گردشگری کشور را که این روزها با توجه به شیوع جهانی ویروس کرونا دچار آسیب شده است حمایت کرده و با بررسی و شناسایی نقاط آسیب دیده به ترمیم آن بپردازند.

اکنون با کاهش اتکا به منابع درآمدنفتی در کشور رویکرد تازه ای در حوزه درآمدزایی در اقتصاد کشور ایجاد شده است، صنعت سبز گردشگری و دنیای صنایع دستی بدون مرز می تواند از ارکان تاثیر گذار در حوزه ارز آوری در کشور باشد، رونق گردشگری و صنایع وابسته و همچنین صنایع دستی به کاهش آمار بیکاری، رشداقتصادی، افزایش تولید داخلی، توانگری تولیدکننده داخلی منجر می شود و در پس این اتفاق به نفس نام سال ۱۳۹۹ یعنی جهش تولید دست خواهیم یافت و به این گونه تولیدکننده و صنعتگر داخلی را خودکفا می سازد.

با افزایش توان سرمایه گذاری در حوزه زیرساختهای گردشگری و پروژه های این حوزه به رونق هرچه بیشتر این صنعت ارزآور جهانی بیش از پیش کمک خواهد شد، در صورتی که وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نیز منابع مالی قابل قبولی داشته باشد می تواند در مواقع لزوم با ارائه تسهیلات از سرمایه گذاران و فعالان این حوزه حمایت بیشتری داشته باشد و به مرور به رونق گردشگری با وجود تمامی ظرفیت های موجود در کشور کمک کند.            

با عنایت به اضافه شدن دو عنوان جدید به برنامه های اعتباری سال ۱۳۹۹ و رشد بودجه وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی این مهم می تواند راهی رو به آینده توسعه این صنعت سبز در کشور بگشاید بدین گونه که با حمایت از صنایع آسیب دیده این حوزه  می توان جان دوباره ای به پیکره این صنعت بخشید.

بدون شک این بودجه با تلاش های بی وقفه مسئولین وزارتخانه با همراهی نمایندگان و فراکسیون گردشگری مجلس شورای اسلامی تحقق پیدا کرد و قطعا دولت به شکل ویژه از این بودجه حمایت کرده است. امیدواریم که با همت متعالی فعالان این حوزه پس از پشت سرگذاشتن دوره سخت بیماری کووید۱۹ به شاخص های مورد نظر در حوزه گردشگری بازگردیم و رشد پیش بینی شده در این حوزه محقق گردد.

*سرپرست معاونت سرمایه‌گذاری و امور مجلس وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی

** روزنامه اعتماد / سه‌شنبه ۲۳ اردیبهشت ماه ۱۳۹۹

مسجد شیخ نبهان (اول)؛ قدیمی ترین بنای تاریخی کلانشهر اهواز

مرمت و باز سازی مسجد شیخ نبهان اول همچنان در دستور کار اداره کل میراث فرهنگی قرار دارد، خانواده بیت نبهان، هیئت امناء این مسجد، هیئت عزادارن حسینه حاج احمد عامری و اهالی منطقه اهواز قدیم همگی دست به دست هم داده اند تا این میراث گرانبها و مقدس به خوبی حفظ و نگهداری شود .

مسجد شیخ نبهان اول در ساحل شرقی رودخانه کارون بر بلند ترین نقطه شهر اهواز قدیم بر روی تپه های عامری واقع شده است ، آن چه در تاریخ شفاهی منطقه و به نقل از خانواده بیت نبهان مذکور است ، شیخ نبهان اول پس از ورود به شهر اهواز یک قلعه ، کاروانسرا (۱) و یک عمارت مجلل بنا می کند، (۲) که در این بین بنای مشرف بر رودخانه را به مسجد مبدل کردند.
طبق روایت های متولدین ۱۳۰۰ تا ۱۳۰۴ از خانواده بیت نبهان و اهالی اهواز قدیم نسبت به شیوه ساخت و موقعیت ساخت بنای مسجد شیخ نبهان اول، نقل شده است که این سازه تاریخی بر روی خرابه هایی بنا شده بود که توسط شیخ نبهان اول به همان شیوه قدیم و با استفاده از سنگ هایی که از منطقه صخیریه تهیه شده بود برای ساخت آن به کار گرفته شد، حتی اشاره به استفاده مجدد برخی از سنگ ها و مصالح قدیمی موجود در این خرابه ها نیز شده است .(۳)
این مسجد که در حال حاضر جزء قدیمی ترین سازه های ارزشمند تاریخی – اسلامی کلانشهر اهواز بر شمرده می شود، در گذر زمان توسط نوادگان شیخ نبهان اول در چندین مرحله مرمت شد و پس از آن نیز سال هاست که مرمت مسجد شیخ نبهان (اول) و دیگر بناهای تاریخی در دستور کار میراث فرهنگی استان خوزستان قرار گرفت.(۴) اما تاکنون این پروژه به اتمام نرسیده ومورد بهره برداری قرار نگرفته است.

گزارش کامل در ادامه نوشته 

 ژئوتوریسم کوه سوخته امیدیه

میدان آغاجاری یکی از مشهورترین میدان های نفتی خاور میانه است که در سال 1315 بوسیله شرکت سابق نفت انگلیس و ایران کشف گردید. این میدان در فاصله 90کیلومتری جنوب شرقی اهواز واقع شده است. در این میدان مخازن آسماری و بنگستان حاوی نفت و مخزن خامی (داریان و فهلیان) حاوی گاز می باشد. رخنمون سطحی میدان آغاجاری از یک سری لایه های چین خورده در سازندهای گچساران، میشان و آغاجاری تشکیل شده است (سراج،1384). بر اساس نظر مطیعی (1374) یک گسله واژگونه در سطح زمین در یال جنوبی تاقدیس آغاجاری عمل کرده و موجب برگشتگی این یال در سطح و باعث حذف طبقات سازند گچساران (پوش سنگ) شده است. به همین علت گاز در لایه های غیر مخزنی (بخش هفتم سازند گچساران) تجمع حاصل کرده و یا به سطح زمین راه یافته است. در مورد اخیر می توان به محلی به نام کوه سوخته (به زبان زرتشتی زوهیات به معنی آتش جاویدان جهنم خوانده شده است) که محل نشت گاز به سطح زمین و به عبارتی قبلا آتش جاودان بوده است، اشاره نمود.

کوه سوخته  در نزدیکی امیدیه قرار دارد و غیر از تشکوه که در نزدیکی رامهرمز قرار دارد نیز کوهی وجود دارد که مردم محلی آن را کوه سوخته می‌نامند. از لابه‌لای خاک و سنگ‌های کوه سوخته زبانه‌های آتش بیرون می‌آید و دود سیاهی روانه آسمان می‌شود. تیرگی این دود باعث می‌شود تا فضای اطراف چشمه‌های آتش این کوه نیز سیاه رنگ به نظر برسد. کوه سوخته کوچک‌تر از تشکوه است و رنگ سیاهش آن را از سلسله جبال اطراف مجزا کرده است. در قله کوه در اثر زمین لغزش یا رانش زمین شکاف عمیقی وجود دارد که دهانه اصلی خروج گاز بوده و آتش از درون آن شعله‌ور است. کوه سوخته امیدیه به دلیل شکل و شمایل ظاهری و آثار و شواهد هیدروکربوری در سطح زمین یک اثر ژیوتوریسمی ارزشمند و گرانبهای زمین‌شناسی است که نه تنها برای زمین‌شناسان، بلکه برای همه علاقه‌مندان به طبیعت جذاب و دیدنی است.

برای دانلود مقاله روی تصویر زیر کلیک کنید

سفر به دهدز، بام خوزستان را از دست ندهيد

اهواز-ايرنا -بخش دهدز از توابع شهرستان دهدز، از طبيعتي كوهستاني و زيبا بهره‌مند است كه با جغرافياي خاص و آب و هوايي كوهستاني، ذهنيت عام از خطه گرم خوزستان را تغيير مي‌دهد.

به گزارش ايرنا، بخش دهدز كه مرز بين استان‌هاي خوزستان و چهارمحال و بختياري محسوب مي‌شود به بام خوزستان معروف شده است، اين منطقه از تمام موهبت‌هاي الهي بهره‌مند است، برف منگشت، آب كارون، باغ‌هاي شيوند و غريبي‌ها، تلفيقي از رنگ‌هاي سفيد و آبي و سبز را در اين منطقه به نمايش مي‌گذارد.

شهر دهدز به واسطه بارش چندين باره برف در زمستان، چندين نقطه دهدز تا ماه‌ها پس از فصل زمستان نيز پوشيده از برف است و علاقمندان به طبيعت برفي را به سوي خود مي‌كشاند، روستاهاي سرصحرا، لنده و خواجه انور و منطقه دشت بزرگ و كوچك در دامنه كوه سفيد از جمله مناطق برف‌گير دهدز محسوب مي‌شود.

درياچه سد كارون سه به عنوان يكي از بزرگترين درياچه هاي مصنوعي كشور و بزرگترين درياچه آب شيرين كشور در بخش دهدز واقع شده است، اين درياچه مانند يك نوار آبي رنگ در كنار كوه‌هاي سر به فلك كشيده و برف‌گير زاگرس، منظره‌اي زيبا را به وجود مي‌آورد.

در آنسوي درياچه سد كارون سه، دنياي بكري وجود دارد كه تا حدودي ناشناخته باقي مانده‌ است، روستاي شيوند با باغ‌هاي فراوان يكي از اين روستاهاست، اين روستا به دليل همجواري با درياچه سد و رودخانه كارون از يكسو و رشته كوه هاي زاگرس با جنگلهاي بلوط، رودخانه ها، آبراه ها، آبشارها، صخره‌‎ها و نيز برخورداري از طبيعت مطلوب از سوي ديگر از جذابيت هاي بي نظيري براي گردشگري برخوردار است.

از وسط روستا كه عبور كنيد پس از حدود 30 دقيقه پياده روي در كوه، به يك آبشار زيبا با ارتفاع حدود 70 متر مي‌رسيم، اين آبشار، مرتفع ترين آبشار خوزستان است كه طراوت خاصي به اين منطقه بخشيده است.
عبور رودخانه از ميان درختان و اين منطقه سرسبز منظره‌اي زيبا به وجود آورده است كه توجه هر گردشگري را به خود جلب كرده و مي‌تواند خاطره‌اي به ياد ماندني در ذهن دوست‌داران طبيعت برجا بگذارد.

بردگوري (دخمه سنگي) و سنگ نگاره هاي شيوند كه قدمت آنان به يك هزار و 700سال پيش، يعني دوره اشكانيان مي رسد نيز در همين منطقه‌ واقع شده‌اند.
در همين منطقه و در همسايگي شيوند روستاهاي غريبي ها واقع شده اند كه شامل پنج روستا مي‌شوند، منطقه‌اي زيبا با مردمي مهربان كه مي‌تواند زمينه‌ساز يك سفر خاطره انگيز براي شما باشد، وجود چند آبشار بزرگ و كوچك در كوه‌هاي اطراف اين منطقه بر زيبايي‌هاي آن افزوده است.

روستاهاي سادات حسيني در دهستان دنباله رود دهدز، با شاليزارهاي برنج مناظر دلپذيري را به وجود آورده‌اند، امامزاده شهپير(ع) يكي از بقاع متبركه مهم ايذه است كه مورد اقبال مردم دهدز نيز هست .

پارك جنگلي بلوط بلند با مساحتي حدود 50 هكتار، در سه كيلومتري شمال شرقي شهر دهدز واقع شده است. كوهستاني بودن منطقه به همراه گل و گياهان مختلف و جنگل انبوه بلوط، پسته­­ كوهي، كلخونگ، و ... اين پارك را به يكي از زيباترين پاركهاي جنگلي ايران تبديل كرده است، اين پارك جزء مناطق نمونه گردشگري استان خوزستان است.
اين منطقه كه قبلاً جاده اصلي خوزستان به سمت چهارمحال و بختياري را در خود جاي داده بود، بعد از آب‌گيري كارون سه و احداث جاده جديد، تردد در آن كم شد و اين مورد باعث خلوت شدن اين منطقه شده است‌.
بلوط بلند كه چندين روستا را در دل خود جاي داده است در طول پاييز و زمستان چندين بار به احاطه برف در مي‌آيد و به همين دليل طبيعت بهاري آن بسيار مطبوع و دل‌انگيز است.
به گزارش ايرنا دهدز در 240كيلومتري شرق اهواز با طبيعتي بكر و زيبا يكي از مناطق شگفت انگيز و ديدني خوزستان است كه در فصل بهار زيباييش دو چندان مي شود.
دهدز از جمله شهرهايي است كه جاذبه هاي طبيعي و آثار تاريخي با ارزشي را در خود جاي داده و اكنون روستاهاي شيوند، سادات حسيني، لهبيد، حاجي كمال و... هر ساله مقصد گردشگران و طبيعت گردان بسياري است.
همچنين وجود بقعه ها و زيارتگاهها باعث شده كه در فصل هاي مختلف سال، زائران زيادي براي زيارت به اين منطقه سفر كنند.

«پل بند لشکر» شوشتر؛ برگی از شکوه گذشتگان

شهرستان شوشتر در شمال خوزستان یکی از شهرهای تاریخی کشور است و جاذبه های گردشگری متنوع و غنی را در دل خود جای داده که یکی از این آثار زیبا و تاریخی پل بند تاریخی لشکر است.

به گزارش ایرنا شهرستان شوشتر علاوه بر سازه های آبی که در فهرست آثار یونسکو ثبت شده، دارای حدود ۳۵۰ اثر ثبت ملی و ۱۳ سند تاریخی در فهرست میراث فرهنگی کشور است.

تاریخ غنی، معماری کم نظیر، طبیعت زیبا و صنایع دستی تولید شده در شوشتر باعث شده تا این شهرستان در چهار فصل سال به ویژه ایام نوروز میزبان حضور گردشگران خارجی و داخلی زیادی باشد.

پل بند لشکر یکی از آثار ۱۳ گانه ثبت جهانی در این شهرستان و یک بنا از مجموعه نظام آبی تاریخی شوشتر است.

دروازه لشکر، یکی از دروازه‌های ششگانه تاریخی شوشتر در کنار این پل بند بوده و پیشینه ساخت این پل همانند دیگر بناهای آبی تاریخی شوشتر، به دوره ساسانیان بازمی‌گردد.

جنس مصالح به کار رفته در ساختمان بند، ماسه سنگ، ملات ساروج، طول پل ۱۲۴ متر و میانگین ارتفاع آن ۸/۳۵ متر است.

پل بند لشکر ۱۳ دهانه داشته که امروزه ۱۱ دهانه از آن باقی مانده و آب جاری در نهر داریون از این دهانه ها می‌گذرد.

هنگام قدم زدن اطراف این پل تلفیقی زیبا از طبیعت، تاریخ و معماری گذشتگان را می توان به نظاره نشست.

در سال های اخیر راه اندازی یک مجموعه تفریحی و خدماتی در جوار این پل تاریخی بر رونق گردشگری آن افزوده و باعث شده تا در این ایام میزبان گردشگرانی از سراسر خوزستان برای گذراندن تعطیلات پایان هفته باشد.

یکی از جالب ترین ویژگی های این مجموعه گردشگری اختلاف دمای چشمگیر مجموعه با فضای بیرون است که این اختلاف دما گاهی به بیش از هفت درجه سانتیگراد نیز می رسد.

عبور رودخانه از دل این مجموعه کم نظیر و راه اندازی سیستم های خنک کننده و مه پاش دلیل اختلاف دمای چشمگیر این مجموعه با فضای بیرون به ویژه در شب هنگام است.

همسایگی این مجموعه گردشگری با بقعه متبرکه امامزاده عبدا…، صفای گشت و گذار در این مکان را دو چندان کرده و باعث شده تا گردشگران در این مجموعه سفری سیاحتی و زیارتی را رقم بزنند.

شوشتر با بیش از ۱۰۰ بنای آبی تاریخی متعلق به دوران مختلف از شهرهای کهن ایران است و شاهکارهای مهندسی آب در این شهرستان، شوشتر را به عنوان موزه مهندسی آب ایران تبدیل کرده است.
سازه‌های آبی تاریخی شوشتر مجموعه‌ای به هم پیوسته از پل‌ها، بندها، آسیاب‌ها، آبشارها، کانال‌ها و تونل‌های عظیم هدایت آب هستند که در ارتباط با یکدیگر کار می‌کنند و در دوران هخامنشیان تا ساسانیان برای بهره گیری بیشتر از آب ساخته شده اند؛ در سفرنامه ژان دیولافوآ باستان شناس نامدار فرانسوی از این محوطه به عنوان بزرگ‌ترین مجموعه صنعتی پیش از انقلاب صنعتی یاد شده است.
آثار باستانی این سازه‌های آبی، با عنوان «نظام آبی تاریخی شوشتر» به صورت یکجا به عنوان دهمین اثر ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو با شماره ۱۳۱۵ به ثبت رسیدند.