مقاله مطالعه ی تطبیقی- تحلیلی محوطه ی گچ سنگی گتوند بر اساس مدارک سفالی

سفال در جایگاه چونان ماده‌ی فرهنگی، مدرک مهمی برای دست‌یابی به گاهنگاری و شناخت دوره‌های استقراری در هر محوطه‌ی باستانی است. یکی از محوطه‌های مهم و شاخص از نظر داده‌های فرهنگی، به‌ویژه یافته‌های سفالی، محوطه‌ی گچ‌سنگی شهرستان گتوند است. این محوطه در شمال دشت شوشان و در کنار رودخانه‌ی‌ کارون است. در راستای کاوش آموزشی محوطه، مقادیری سفال در بررسی سطحی و محدوده‌ی کارگاه I و گمانه‌های آن گردآوری و مبنای پژوهشی بر بنیاد چند پرسش گردید. پرسش‌های اصلی مطرح در این پژوهش عبارتند از: 1-‌‌گونه‌های شاخص سفالی از چه نوع و منقش به چه طرح‌هایی است؛ 2- این گونه‌ها به کدام فازها تعلق دارد؟ در ضمن، بررسی تحلیلی وضعیت و جایگاه محوطه در بین محوطه‌های دشت شوشان مسأله‌ی دیگر این پژوهش است. برای رسیدن به پاسخ‌های مستدل 86 قطعه سفال شاخص انتخاب شد و با روش تطبیقی-تحلیلی مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج این مطالعه نشان داد که بیشترین سفال‌ها از گونه‌ی دهانه‌باز مانند کاسه‌ها و لیوان‌ها است. غیر از تعداد انگشت‌شمار که دارای نقوش حیوانی، مابقی منقش به طرح‌های هندسی است و از منظر زمانی متعلق به فازهای شوشان میانی و متأخر است. به‌عبارتی از منظر گاهنگاری سفالی می‌توان گفت: این زیستگاه در اواخر هزاره‌ی ششم و اوایل هزاره‌ی پنجم قبل‌ازمیلاد (شوشان میانی) شکل گرفته بود؛ مسأله‌ای که در بررسی‌های پیشین باستان‌شناسانی چون هنری رایت (1969) این فاز زمانی در محوطه شناسایی نشده بود. این محوطه بی‌وقفه از زمان شکل‌گیری در فاز مذکور تا واپسین دوران آغازشهرنشینی محل سکونت بوده است. همچنین مطالعه و مقایسه‌ی سبکی و تکنیکی سفال‌های شاخص نشان می‌دهد، صرف‌نظر از استمرار برخی گونه‌ها، به تناسب تغییر و نفوذ سنت سفالی، به‌ویژه در شوشان جدید 1، این محوطه نیز بی‌تأثیر از این تحولات نبوده و روابط فرهنگی با سایر مناطق فرهنگی داشته است.

برای دانلود روی تصویر زیر کلیک کنید

«تحفة العالم و ذیل التحفه» شوشتری یکی از نخستین سفرنامه‌های ایرانی

سفرنامه‌نویسی یکی از سبک‌های ادبی است که در آن شخصی که به سرزمین‌های دیگر سفر کرده،  دیده‌ها، شنیده‌ها، تجربیات، رخدادها و احساساتش را درباره آن سرزمین‌ها برای آگاه کردن دیگران در قالب کتابی می‌نویسد...

«تحفة العالم و ذیل التحفه» میرعبداللطیف خان شوشتری یکی از نخستین سفرنامه‌های ایرانی است که هم‌زمان با دوران سلطنت قاجارها در ایران و در سال‌های حضور در هند نگارش یافته است..

 عبداللطیف شوشتری در سال ۱۱۷۲قمری در شوشتر در خانواده ای متولد شد که سال ها شیخ الاسلامی آن ولایت را به عهده داشتند. او از نوادگان سید نعمت الله جزایری می باشد. مقدمات علوم را در شوشتر نزد عمویش و تنی چند از علمای آنجا فراگرفت و پس از آموزش ابتدایی به آموختن هیات، نجوم و شیوه استخراج تقویم سرگرم شد. سپس برای ادامه تحصیلات خود به شهرهای مختلف ایران، عراق و برخی از کشورهای خلیج فارس سفر کرد و در کربلااز درس آقا محمدباقر بهبهانی بهره گرفت.

وی سپس به مشهد رضوی رفت و از آنجا به موطن خود شوشتر بازگشت. پس از این تاریخ وی تحصیل علوم دینی را به اتمام نرساند و سفر هند و فکر تجارت، او را از ادامه تحصیل منصرف ساخت و دیگر به مباحثه و تحصیل ادامه نداد.

شوشتری تا سال ۱۲۱۶.ق که در هندوستان مشغول نگارش تحفه العالم بود، چیزی از دروس رسمی تحصیل نکرده بود. وی در هندوستان و در روز یکشنبه پنجم ماه ذی القعده سال ۱۲۲۰.ق در شهر حیدرآباد دکن درگذشت.

صاحب مرات الاحوال جهان نما که خود از نزدیک با عبداللطیف آشنا بوده است، درباره ویژگی های وی اینگونه می نویسد: «به غایت خجسته گفتار و نیکو اطوار و آرمیده و بزرگ منش و مبادی آداب بود... در تحریر و تقریر نیز سلیقه تامه داشت و در بدو امر فی الجمله از مراتب علمیه را نیز تحصیل کرده بود... و چیزی که در هنگام فوتش موجب حیرت و عبرت من شد، این بود که از مفارقت آن مرحوم، دوست و دشمن و خویش و بیگانه همه نالان و گریان بودند... خار مفارقتش بر دل دوستان نشست، اعزه و اعیان بر جنازه اش حاضر شدند و با دستگاه تمام تشییع کرده و در دایره میر مدفون کردند.»

لازم به یادآوری است که وی به فرنگ مسافرت نکرده بود و تنها از طریق تماس با انگلیسی هایی که در هندوستان به سر می بردند، با آداب و رسوم آنان آشنا شده و در کتاب خود در پی وصف و توضیح آنها برآمده است.
وی یکی از اولین ایرانیانی است که کتب و نسخ خطی نفیس و فاخری را که در کتابخانه یکی از صاحب منصبان انگلیسی در هند به نام ویلیام چمبرز، می بیند، از او- ولو به قیمت گزاف- خریداری می کند. شوشتری تا سال۱۲۱۶ قمری  که در هندوستان مشغول نگارش تحفه العالم بود، چیزی از  دروس رسمی تحصیل نکرده بود. میر عبداللطیف خان شوشتری سرانجام در ۴۸ سالگی در حیدرآباد دکن هندوستان درگذشت.
 

علاقه مندان می توانند برای دانلود  مقاله بازتاب غرب و مدرنیته در سفرنامه عبداللطیف شوشتری روی تصویر زیر کلیک کنند

تحلیل تاثیر راه آهن به عنوان میراث صنعتی در ایران

با پیشــرفت فنــاوری و دانــش بشــری، بســیاری از صنایع که پــس از انقالب صنعتی شــکل یافتــه بودند در مســیر تغییــر و تحول واقع شــدند. اهمیــت و ارزشهای نهفتــه در صنعت، موضوع میــراث صنعتی را وارد حوزه فرهنگ جهانی نموده و موجب شــکل گیری برنامه های گســتردهای در حفاظت، نگهداری و بهره بــرداری مجــدد از مراکز، معــادن، مجتمعها، نواحی و مناظر صنعتی در جهــان و توجه به ثبت این آثار در فهرست میراث جهانی گردید. با توجه به سابقه طولانی صنعت در ایران، میزان شناخت جامعه از تاریــخ شــکل گیری و ارزشهــای هویتــی، ملــی و بومــی مســتتر در ایــن صنایع بســیار محــدود و تعریف میراث صنعتی در کشــور، همچنان مهجور مانده اســت. این پژوهش با رویکرد کاربردی-کیفی به شیوه توصیفی و ارجاع به مطالعات کتابخانه ای، اسناد و تصاویر به موضوع پرداخته است. با پرسشهایی، به بازشناسی مفاهیم کلی در میراث و بررسی تاریخ شکل گیری صنایع جدید و چالشهای آن از دوره قاجار تا پهلوی دوم میپردازد. جهت تدقیق موضوع، تاریخ شــکل گیری راه آهن ایران بررســی و ارزشهای آن معرفی شده و راهکارهایی جهت حفاظت و توسعه و ترویج میراث صنعتی در کشور به دست میدهد.

برای دریافت مقاله روی تصویر زیرکلیک کنید

تاریخچه بنای شهر آبادان

علی رغم مطرح بودن نام آبادان در عرصه ی تعاملات اقتصادی،اجتماعی و حتی سیاسی، با این حال، پژوهشی علمی در خصوص تاریخ بنای این شهر، وجه تسمیه و سیر تحول تاریخی آن انجام نگرفته است. نویسنده نوشتار حاضر را با هدف ارایه تصویری واقعی و گویا از تاریخ بنای شهر آبادان، وجه تسمیه آن، موقعیت جغرافیایی و سیر تحول عبادان، به رشته تحریر درآورده و برای وصول به این هدف از روش های کتابخانه ای و میدانی استفاده نموده است. وی با مطالعه کتب معتبر و منابع دست اول بجا مانده از جغرافی نویسان و سیاحان و همچنین استماع نظرات اهالی بومی و آگاه شهر، دانستنی ها و اطلاعات جدیدی را بدست آورده است. تأمل در دانستنی ها و اطلاعات جدید و تجزیه و تحلیل یافته های مزبور بیانگر این است که این شهر از جمله شهرهای قدیمی است که قدمت آن به سال های اولیه ظهور دین مسیح باز می گردد.

 برای دانلود روی تصویر زیرکلیک کنید

مقاله ای با عنوان گردشگری کودک 

روزانه حدود 300 هزار نفر در دنیا متولد میشوند. این رقم به اين معني است که 300 هزار کودک به دنیایی پای میگذارند که در آن و از همان بدو تولد نیازمند حمایت و مراقبت و رفاه هستند. حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، حقوقی است که کودک باید برای رشد و ارتقا از آن بهرهمند باشد.کودک حق دارد در زمان کودکی، یعنی زمانی که شخصیتاش در حال شکل گیری است، در حد توانش، خود و محیط اطرافش را درک کند و هویتش را بشناسد.

 سازمان جهانی گردشگری در تعریف گردشگری و گردشگر، شرط سنی قایل نیست. بنابراین، کودکان هم میتوانند بخشی از جامعه گردشگری یا گردشگران محسوب شوند؛ اگرچه نیاز به همراهی بزرگترها دارند. اما آیا اینکه بتوان گردشگری کودک را بهعنوان شاخهای از گردشگری به حساب آورد، مبحثی است که نیاز به تأمل بیشتری دارد. پیدایش شاخههای گردشگری به شکلی که در مراجع و منابع مربوط به این رشته به روی کاغذ آمده و در تقسیمبندیهای گردشگری جای گرفته است بر اساس شاخصه های زیر شکل میگیرد:

1.به طور معمول نوع و خصوصیات مقصد است که گردشگری را به شاخه های مجزا تفکیک میکند، نه نوع گردشگر.

2- نوع تجربه تدریجی در بازدید از مکانهایی خاص، در نهایت شکل خاصی  از گردشگری را پدید میآورد.

3نیاز، انگیزه، گرایش به بازدید از مکانهایی خاص با خصوصیات مشترک، نوع گردشگری را تعیین میکند. 

برای  دانلود فایل pdf  روی تصویر زیر کلیک کنید.

مقالع عوامل انگیزشی در گردشگری جنگ مورد مطالعه /موزه جنگ خرمشهر

 در مطالعات اخیر گردشگری، انگیزه همواره از اهمیت زیادی برخوردار بوده است، زیرا رفتار گردشگر را توصیف میکند و در شناخت نحوه تصمیم گیری و انتخاب مقصد گردشگر مؤثر است. بررسی ها نشان میدهد هر ساله گردشگران زیادی به مناطق جنگی سفر میکنند و در این مقصدها یادمانهای مربوط به جنگ، بخش مهمی از جاذبه های گردشگری جنگ را تشکیل میدهند. در ایران نیز با توجه به آثار مربوط به جنگ تحمیلی هشت ساله، تقاضا و ظرفیت مطلوبی وجود دارد. هدف از پژوهش حاضر شناسایی عوامل مؤثر در ایجاد انگیزه گردشگران جنگ است و موزه جنگ خرمشهر، به عنوان مورد این مطالعه انتخاب شده است. جامعه آماری این تحقیق را بازدیدکنندگان موزه جنگ تشکیل میدهند

برای دانلود مقاله روی تصویر زیر کلیک کنید

آیین سوگواري در میان صابئیان (تلفیقی از اندیشهها و آیینها)

یکی از مسائل فرهنگی و اجتماعی در هر جامعه اي، آداب و رسوم سوگواري است. بررسـی آیـین هـاي سوگواري، ازآنجا که میتواند نشان دهندة فرهنگ و باورهاي افراد یک جامعه باشد، بسیار مهم مینمایـد. در ایران نیز از دیرباز، از دوران باستان تا ورود اسلام و تا کنون، آداب و مراسم مختلف سوگواري وجود داشته است؛ از جمله میتوان به سوگواري در میان اقلیتهاي مذهبی و از میان ایشان، صابئین اشاره کرد. این پژوهش بر آن است تا آداب سوگواري در میان صابئین، و در واقع افکار و اندیشه هاي ایشان دربـارة این مراسم را کانون توجه قرار دهد. این پژوهش به شیوة تحلیلی- تاریخی نگارش یافته است.

برای دانلود مقاله روی عکس زیر کلبک کنید

مقاله مدارس و کتابخانه هاي شوشتر در دوره قاجار

در شهر شوشتر، بسیاری از بازرگانان و تجار در ساخت امکان فرهنگی، پیشگام بودند. از جملهآنها محمد تقی خان کلانتر را میتوان نام برد؛ که در دوره حکومت فتحعلی خان فرزند واخوشتی در ساخت مدرسه برای سید نعمت الله جزایری پیش قدم بوده است. همچنین عالمان دینی نیز در احداث و توسعه کتابخانههای شوشتر اهتمام داشتهاند. به عنوان نمونهکتابخانه خاندان شرف الدین شوشتری، کتابخانه سید میر عبدالوهاب مرعشی، کتابخانه ساداتشوشتر، کتابخانه سید نعمت الله جزایری، کتابخانه شیخ جعفر شوشتری را میتوان ذکر کرد.

برای دانلود روی تصویر  زیر کلیک کنید.

مقاله ای با موضوع قلعه تاریخی سلاسل شوشتر

شوشتر، شهری تاریخی است در شمال استان خوزستان. شوشتر در خودش آثار تاریخی و طبیعی متفاوت و منحصر به فردی را جای داده، آثاری که در میراث جهانی ثبت شده اند و مردم محلی با حساسیت کامل و دقیقی از آنها حفاظت میکنند.

خانه های تاریخی، کتیبه ها و آسیابها و قلعه، قلعه سلاسل یکی از ده ها اثر تاریخی است که در شمال غربی شوشتر بر بلندایی کنار رود شطیط ساخته شده است. قلعه سلاسل در ادوار مختلف تاریخی از اسلام تا قاجار محل حکومت حاکمین شوشتر و خوزستان بوده است.

این قلعه تاریخی در خود کوشک حکومتی، سربازخانه، اسلحه خانه، اصطبل و برج و بارو و خندق و چندین حیاط داشته.
روایت های مختلفی از تاریخ و قدمت این قلعه در تاریخ آماده است به طوری که، ژان دیولافوآ باستان‌شناس معروف درباره شوشتر می‌گوید: «قلعه سلاسل به عنوان اقامتگاه رسمی والی خوزستان شناخته می‌شود، روی فلات کوچک کوه مانند قرار گرفته، یکی از شعبه‌های رود کارون به نام شطیط از پای کوه عبور می‌کند، ساختمان‌ها که از عهد ساسانیان باقی مانده دارای استحکام بالایی است که از شهر دفاع می‌کند.»

برای دانلود مقاله روی تصویر زیر کلیک کنید

مقاله ماهیت دیبای شوشتری از نظر منابع مکتوب

پژوهش حاضر می کوشد تا با واکاوی متون کهن در حوزه نظم و نثر ، به یافته هایی نو در زمینه گونه ای از دیبا ، به نام دیبای شوشتری ، دست یابد و با تطبیق این یافته ها با شواهد باستان شناختی و نظرات پزوهشگران ، ابزاری برای شناخت نسبی و احیای مجدد این منسوج ارزشمند و ناشناخته باستانی ارایه نماید.در این فرایند با توجه به شواهد تاریخی و ادبی به بررسی تاریخچه بافت و ویژگی های فنی و هنری دیبای شوشتری پرداخته خواهد شد تا نمونه های بازشناسی شده از این منسوج معرفی و بررسی شوند اما پیشتر ذکر کلیاتی پیرامون منسوجاتی ساسانی بایسته است"

اینها بخشی از مقدمه مقاله ماهیت دیبای شوشتری از نظر منابع مکتوب ، نوشته احسان  پورابریشم و دکتر فریناز فربود است که در نشریه هنرهای زیبا چاپ شده است.در ادامه مقاله به مباحثی مانند ریشه شناسی واژه دیبا ، پیشینه نساجی در خوزستان ، تاریخ آغاز بافت دیبای شوشتری ، دیبای شوشتری پس از اسلام ، شیوه بافت دیبا ، طرح و رنگ دیبا ، کاربردهای دیبای شوشتری و ...پرداخته شده است

برای دانلود روی تصویر زیر کلیک کنید