خوزتوریسم

«سینما شیرینِ» آبادان

سینما شیرین در سال ۱۳۱۰ (دوره پهلوی اول) توسط یک تاجر هندی ساخته شد و تنها سینمای غیردولتی آن زمان و نخستین سینمای مجهز آبادان به شمار می‌رفت. این سینما که دوطبقه آن سرپوشیده بود، یک سالن نمایش تابستانی نیز داشت و پس از آنکه جنگ جهانی به پایان رسید دو طبقه دیگر نیز به آن اضافه و بر همین اساس به بزرگترین سینمای ایران تبدیل شد. این سینما که اکنون در فهرست آثار ملی ایران نیز به ثبت رسیده است، در تملک سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری است. این سینما مانند بسیاری دیگر از سینماهای آبادان پس از شروع جنگ ایران و عراق به تعطیلی کشیده شد و خسارت‌هایی نیز در اثر جنگ به آن وارد شد.

فرید حمودی/فارس

قلعه «دمورگان» شوش

قلعه تاریخی شوش در سال ۱۸۹۷ به دستور ژان ژاک دمورگان فرانسوی برای سکونت باستان شناسان فرانسوی، در نزدیکی آرامگاه دانیال نبی در شهر شوش و روی تپه‌ای تاریخی ساخته شد و به همین دلیل به قلعه دمورگان هم معروف است. البته به آن قلعه اکروپل و قلعه فرانسوی‌ها هم می‌گویند. این قلعه شباهت زیادی به زندان باستیل فرانسه دارد که با استفاده از آجرهای به دست آمده از کاخ داریوش و تعدادی از آجرهای منقوش به خط میخی چغازنبیل به دست معماران دزفولی بنا شده است. پلان قلعه ذوزنقه‌ی شکل است قلعه تاریخی شوش در سال ۱۳۸۰ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. این اثر تاریخی در دوره جنگ تحمیلی بارها مورد حمله دشمن قرار گرفت و آسیب‌های زیادی دید. از این قلعه به عنوان نوعی موزه استفاده شده و اشیای تاریخی و ابزار باستان شناسی فرانسوی‌ها در آن نگهداری می‌شوند. تزئینات این قلعه شامل نعل درگاه‌های قوسی و نماهای تزئینی با آجر و نقاشی‌هایی به سبک تلفیقی اروپایی و شرقی و نیزمعماری شوشتر و دزفول و آجرهای کتیبه‌دار است

از نیروی کار ایرانی و نظارت خاندان فیلی که امنیت ساخت را بر عهده داشتند و مصطفی دزفولی ساخته شده‌ است. ساخت قلعه با استفاده از آجرهای کاخ داریوش هخامنشی (کاخ آپادانای شوش) و تعدادی از آجرهای منقوش به خط میخی چغازنبیل که ناشی از تخریب قسمت‌هایی از این بناها بوده انجام شده‌است. پیگیری‌ها و مکاتبات دولت ایران برای بازپس‌گیری اسناد و مدارک قلعه فرانسوی‌ها که روی تپه آکروپل ساخته شده بود منجر به تحویل اسناد و مدارک این قلعه در سال ۱۳۷۳ از سوی دولت فرانسه به ایران شد. نقشهٔ قلعه، ذوزنقه‌شکل است که قاعدهٔ کوچک آن در سمت شمال واقع شده و دور تا دور آن را راهرویی احاطه کرده و چند ردیف اتاق به سمت حیاط، بر گِرد آن قرار گرفته‌است. برج شمال‌غربی قلعه، مربع‌شکل و برج شمال‌شرقی، دایره‌شکل است.

دشت شیمبار خوزستان

دشت شیمبار؛ یکی از بکر ترین، زیباترین، هیجان‌انگیز‌ترین جاذبه‌های طبیعی و جاهای دیدنی خوزستان پهناور است که از توابع بخش چلو شهرستان اندیکا و دارای بیش از ۵۰ هزار هکتار مساحت است.

شیمبار را با بهار می شناسند؛ زمانی که دشت شیمبار با جامه‌ای دل‌انگیز و سبز و هوایی مطبوع و دلپذیر به زیباترین حالت خود می‌رسد.

البته پاییزهای دشت شیمبار نیز با رنگ‌هایی دل‌فریب، جذابیت خودش را دارد و برخی از گردشگران این زمان را ترجیح می‌دهند. همچنین تابستان‌ها، این دشت با برخورداری از هوای خنک، میزبان بسیاری از مسافران و طبیعت‌دوستان است.

این مکان در نزدیکی مرز استان‌های خوزستان و چهارمحال بختیاری است که با شهرستان مسجدسلیمان حدود ۱۰۰ کیلومتر، تا اهواز حدود ۲۵۰ کیلومتر و تا شهرکرد حدود ۲۷۳ کیلومتری فاصه دارد که در طول سال گردشگران بسیاری را پذیراست.

از میان سایر جاذبه‌های طبیعی و تاریخی دشت شیمبار می‌توان تالاب گندیکال، رودخانه‌ شیمبار، آبشار پل نگین، دشت جنگلی جلگه شیمبار، پل نگین، بقایای آسیاب‌های آبی تتگ سنان، قلعه دختر، کوه قلندرون، قلعه کله قندی، قلعه آهنگری، امامزاده صالح ابراهیم در دامنه کوه دمه، امامزاده بابا زاهد، امامزاده محمد ابن حمام در ضلع شرقی شیمبار و شیرهای سنگی و کهریزهای عهدکهن را می‌توان نام برد.

عکاس:علیرضا هنرجویان/برنانیوز

اولین پمپ بنزین ایران در آبادان با قدمت یک قرن

در حدود یکصد سال پیش نخستین پمپ بنزین در ایران شروع به کار کرد و بنزینی با عنوان پارس عرضه می‌کرد. این پمپ بنرین در شهر آبادان و در سال ۱۳۰۶ توسط یک شرکت انگلیسی بنا شده است و ابتدا برای توزیع و فروش نفت سفید بوده است. بعد از آن و با ورود اتومبیل ها این جایگاه به پمپ بنزین هم تبدیل شد. سپس این محل به موزه نفت تبدیل شده است و در آن نمونه ای از انواع مخازن، نازل ها، تلمبه ها از دوران مختلف و تعدادی عکس قدیمی و مستندات در معرض نمایش است.

طبیعت سد مارون - خوزستان

سد مارون یک سد خاکی است که بر روی رود مارون در ۱۵ کیلومتری شمال بهبهان در استان خوزستان قرار دارد. این سد آب مورد نیاز کشاورزی و نیروی برق‌آبی را تأمین می‌کند

رودخانه مارون از رشته کوه زاگرس سرچشمه می‌گیرد و بعد از طی مسافتی 120 کیلومتری به دریاچه یا سد مارون می‌ریزد. رودخانه‌ی مارون در فصل پر آب از طریق خور موسی وارد خلیج فارس می‌شود.

نام اصلی و قدیمی رودخانه‌ی مارون، تاب بوده است اما امروزه به آن، مارون می‌گویند. این رودخانه در بالادست، بسیار تمیز و زلال است اما در پایین‌دست به علت عبور از لایه‌های گچی و نمکی و همچنین به علت گرما و تبخیر بسیار زیاد از کیفیت نامطلوبی برخودار است. با این حال مارون در پیدایش جوامع روستایی و شهری مانند بهبهان، رامشیر و شادگام در حاشیه‌ی خود نقش مهمی داشته است.

سد مارون بر روی رودخانه‌ی مارون در 19 کیلومتری شمال شرق بهبهان ایجاد شده است. بخشی از رودخانه‌ی مارون که در شهر بهبهان واقع شده به رودخانه‌ی امام رضا (ع) معروف است. سال احداث سد بر روی رودخانه مربوط به سال 1368 است که البته سد نهایتا در سال 1377 تکمیل شده است.

سد یا دریاچه‌ی مارون امروزه تبدیل به یکی از جاذبه‌های شهر بهبهان شده است و در کنار این دریاچه یا سد، امکانات تفریحی فوق‌العاده‌‌ای برای گردشگران تهیه شده است. یکی از این امکانات دهکده‌ی گردشگری و تفریحی به نام دهکده‌ی گردشگری مارون است.

این دهکده دارای مساحتی تقریبا 13 هکتار است. مجموعه‌ی تفریحی و اقامتی مارون دارای ویلاهایی برای اقامت، خدمات و امکانات تفریحی و گردشگری بسیاری است. تعداد ویلاهای مجموعه 18 دستگاه است که تعدادی از ویلاها سه خوابه و تعدادی یک خوابه هستند. فضای باز مجموعه با پوشش گیاهی بومی تزیین شده است که چشم‌انداز فوق‌العاده‌ای ایجاد کرده است. از دیگر امکانات این دهکده می‌توان به پیست دوچرخه سواری، موتورهای چهارچرخ، زمین بازی مینی فوتبال، بدمینتون، والیبال ساحلی، گشت اتوبوسی در دریاچه و همچنین امکانات و تفریحات آبی مانند ماهی‌گیری، قایق‌سواری، جت اسکی و شاتل نیز اشاره کرد.

مهدی پدرام خو.

دهدز بهشت پنهان - خوزستان

دهدز بهشت پنهان و کمتر شناخته شده استان خوزستان است. دهدز، شرقی ترین نقطه خوزستان به عنوان گلوگاه اصلی و ارتباطی با استان‌های چهارمحال و بختیاری و اصفهان مطرح بوده و به بخاطر همین موقعیت راهبردی می تواند به عنوان یکی از محورهای اصلی توسعه گردشگری خوزستان مطرح شود.

از جاذبه‌های آن نیز می‌توان به شالیزارهای دشت سادات حسینی، روستای گردشگری زراس، آبشار و روستای شیون، دریاچه‌های سد کارون ۳ و کارون ۴، پل‌های قوسی شالو و غیره اشاره کرد. بهترین زمان سفر به دهدز از اسفند ماه تا اواخر اردیبهشت است.

عکس :مهدی پدرام خو

l

خانه‌ای با ۵۰۰۰ شی تاریخی در خوزستان

خلیل دحیمی، موزه‌دارِ محلی ساکن شهرستان حمیدیه از توابع استان خوزستان در مدت ۳۸ سال گذشته نزدیک به ۵۰۰۰ ابزار قدیمی و تاریخی از مناطق مختلف این استان جمع آوری کرده و اکنون حدود ۶ سال است که واحدی مسکونی را به مکانی برای دیدن این اشیا اختصاص داده و می‌گوید که این ابزار و وسایل بخش بزرگی از فرهنگ و سنت مردم استان خوزستان را در خود دارد، آثاری که برخی از آن‌ها به هزار سال قبل برمی‌گردد. آثار قدیمی و تاریخی جمع‌آوری شده در این خانه مربوط به زندگی روزمره، کار، کشاورزی، فرش‌های دست‌باف، لباس‌ها و زیورآلات خانم‌ها و نیز شمشیرهای برجامانده از گذشتگان استان خوزستان است.

ار قدیمی و تاریخی جمع‌آوری شده در این خانه مربوط به زندگی روزمره، کار، کشاورزی، فرش‌های دست‌باف، لباس‌ها و زیورآلات خانم‌ها و نیز شمشیرهای برجامانده از گذشتگان استان خوزستان است.

خانه تاریخی «تیزنو» - دزفول

این خانه تاریخی که دلیل نام‌گذاری آن به اسم تیزنو، مالک آن بوده‌، در محله قلعه دزفول به یکی از تماشایی‌ترین اماکن گردشگری این شهر تبدل شده است. کف حیاط این بنای تاریخی به دلیل آب و هوای گرم خوزستان با آجر ساخته شده است. طاق‌های خانه تیزنو از دیگر بخش‌های معماری هنرمندانه این بنا است؛ آجرچینی‌هایی با طرح‌های متنوع و چشم‌نواز که به آجرچینی‌های «فریز» و «خونچینی» معروف است.

در ایوان طبقه همکف این بنا ۲ شیر سنگی قرار دارد که الحاقی به خانه تیزنو هستند. شیرسنگی نیز تندیس‌هایی از جنس سنگ هستند که در گذشته توسط سنگ‌تراش‌های ایل بختیاری در ایران در استان چهارمحال و بختیاری و شمال استان خوزستان به شکل شیر تراشیده می‌شدند و به نشانه شجاعت، دلاوری و ویژگی‌هایی چون هنرمندی در شکار و تیراندازی در جنگ و مهارت در سوارکاری، بر آرامگاه بزرگان قوم خود قرار می‌دادند. شبستان خانه تیزنو نسبت به سطح خانه حدود ۱۵۰ متر پایین‌تر است و دارای سه ورودی بوده که با چند پله، ارتباط آن با حیاط برقرار می‌شود. گویا از شبستان به عنوان انبار و برای نگهداری گندم استفاده می‌شده است. شوادان خانه تیزنو نسبت به شبستان در سطح بسیار پایین‌تری قرار دارد. شوادان‌ها نیز حفره‌هایی دست‌کن هستند که در قدیم اهل خانه با توجه به آب و هوای گرم خوزستان برای فرار از گرمای هوا در ظهر تابستان جهت استراحت از این مکان استفاده می‌کردند. برای رفتن به شوادان این خانه، باید حدود ۲۵ پله را طی کرد.

خانه تیزنو به شماره ثبت ملی ۲۵۷۳ در کاربری کنونی به عنوان دفتر نمایندگی یونسکو در دزفول مورد استفاده است. این بنا که برای اولین بار در سال ۸۴ توسط سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری دزفول با اعتبار اداره میراث فرهنگی مرمت شد اکنون محلی برای گلگشت گردشگران در دوره قاجار است.

تصاویر مسجدی زیبا به سبک معماری هند در آبادان

مسجد رنگونی ها که در فاصله کمی از اروند رود قرار دارد، به سبک معماری شبه قاره هند با گچبری‌هایی زیبا و برجسته و آرایه‌هایی سیمانی و منحصربه فرد در آبادان ساخته شده است. قدمت مسجد به دهه ۱۲۹۰ هجری شمسی بازمی‌گردد. این بنای تاریخی نهم فروردین ۱۳۷۸ به شماره ۲۲۸۹ به عنوان یکی از آثار ملی در فهرست آثار تاریخی کشور به ثبت رسید.

به گزارش همشهری آنلاین، سال ۱۲۹۱شمسی پالایشگاه آبادان به عنوان نخستین واحد تصفیه نفت ایران و مرکز عمده صدور فراورده‌های نفتی در نیمکره شرقی آغاز به کار کرد. با مطرح شدن آبادان به عنوان یکی از شهرهای صنعتی، هزاران تبعه انگلیسی، هندی و پاکستانی به این شهر مهاجرت کردند.

از نخستین گروه‌هایی که به آبادان آمدند کارکنان پالایشگاه رنگون از کشور برمه و عمدتاً رنگونی الاصل و مسلمان بودند. به همین لحاظ درصدد تأسیس عبادتگاه در زمین‌های شرکت نفت آمدند و بالاخره با موافقت این شرکت، ساخت مسجد به دست کارگران پاکستانی پالایشگاه آبادان آغاز و در سال ۱۲۹۹ خورشیدی بنای آن نهاده شد.

این مسجد دارای شبستان، حیاط اصلی و مأذنه و در پیشانی بنا نقشینه‌ای منقش به «بسم الله الرحمن الرحیم» است.

آرامگاه دعبل خزاعی

در شوش علاوه بر کاخ دیدنی آپادانا و آثار دوره هخامنشی، منطقه شکار ممنوع میشداغ در غرب رودخانه کرخه و.. ؛ می توان آثار مذهبی بی نظیری دید که در هیچ کجای ایران و حتی جهان به چشم نمی خورد.

آرامگاه «دعبل خزاعی» که می توان او را مشهورترین و پرآوازه ترین شاعر عصر رضوی نامید، در مرکز شهر شوش قرار گرفته است.

دعبل شاعر معروف شیعه و مداح اهل بیت(ع)،در زمان حکومت عباسیان و هم عصر امام رضا(ع) می زیست. این شاعر معروف عرب، زاده شهر کوفه مشهورترین شهر شیعی عصر ائمه است. در تاریخ آمده است او در محضر امام رضا(ع) شعرش(قصیده معروف به مدارس آیات) را قرائت کرد به نیمه های قصیده بلندش که رسید اشک امام جاری شد امام به ناگاه دو بیت بر اشعار دعبل افزود و اینطور خواند: «و قبر بطوس یالها من مصیبه الحت علی الاحشاء بالزفرات»(و در شهر طوس قبه ای خواهد بود و مصیبت صاحب آن قبر آتش آه و حسرت را بر دل ها می افروزد). «الی الحشر یبعث الله قائماً یفرج عنا الهم والکربات»(آتش این مصیبت ها تا روز قیامت در دل ماست تا روزی که خداوند متعال قائم آل محمد(ص) را ظاهر سازد و ظهورش این هم و غم را زایل سازد).

در این لحظه دعبل از امام پرسید: این قبری که فرمودید در طوس است قبر کیست؟ امام رضا(ع) فرمودند: «ای دعبل این قبر من است».

در طول تاریخ اسلام هیچ شاعری این افتخار نصیبش نشده بود که یکی از ائمه بیت شعری به اشعار او اضافه کنند مگر دعبل خزاعی.

آنگاه دعبل قصیده اش را ادامه داد تا که تمام شد. در پایان قصیده سرایی دعبل؛ امام رضا (ع) پیراهن خویش را به عنوان صله به او بخشیدند.

نقل است: دعبل پس از اینکه از مشهد به طرف قم و از آنجا قصد حرکت به عراق را داشت در حوالی شوش به شهادت رسید و در این شهر کنار امامزاده عبدالله ابن علی علیه السلام دفن شد.