خوزتوریسم

طبیعت سد مارون - خوزستان

سد مارون یک سد خاکی است که بر روی رود مارون در ۱۵ کیلومتری شمال بهبهان در استان خوزستان قرار دارد. این سد آب مورد نیاز کشاورزی و نیروی برق‌آبی را تأمین می‌کند

رودخانه مارون از رشته کوه زاگرس سرچشمه می‌گیرد و بعد از طی مسافتی 120 کیلومتری به دریاچه یا سد مارون می‌ریزد. رودخانه‌ی مارون در فصل پر آب از طریق خور موسی وارد خلیج فارس می‌شود.

نام اصلی و قدیمی رودخانه‌ی مارون، تاب بوده است اما امروزه به آن، مارون می‌گویند. این رودخانه در بالادست، بسیار تمیز و زلال است اما در پایین‌دست به علت عبور از لایه‌های گچی و نمکی و همچنین به علت گرما و تبخیر بسیار زیاد از کیفیت نامطلوبی برخودار است. با این حال مارون در پیدایش جوامع روستایی و شهری مانند بهبهان، رامشیر و شادگام در حاشیه‌ی خود نقش مهمی داشته است.

سد مارون بر روی رودخانه‌ی مارون در 19 کیلومتری شمال شرق بهبهان ایجاد شده است. بخشی از رودخانه‌ی مارون که در شهر بهبهان واقع شده به رودخانه‌ی امام رضا (ع) معروف است. سال احداث سد بر روی رودخانه مربوط به سال 1368 است که البته سد نهایتا در سال 1377 تکمیل شده است.

سد یا دریاچه‌ی مارون امروزه تبدیل به یکی از جاذبه‌های شهر بهبهان شده است و در کنار این دریاچه یا سد، امکانات تفریحی فوق‌العاده‌‌ای برای گردشگران تهیه شده است. یکی از این امکانات دهکده‌ی گردشگری و تفریحی به نام دهکده‌ی گردشگری مارون است.

این دهکده دارای مساحتی تقریبا 13 هکتار است. مجموعه‌ی تفریحی و اقامتی مارون دارای ویلاهایی برای اقامت، خدمات و امکانات تفریحی و گردشگری بسیاری است. تعداد ویلاهای مجموعه 18 دستگاه است که تعدادی از ویلاها سه خوابه و تعدادی یک خوابه هستند. فضای باز مجموعه با پوشش گیاهی بومی تزیین شده است که چشم‌انداز فوق‌العاده‌ای ایجاد کرده است. از دیگر امکانات این دهکده می‌توان به پیست دوچرخه سواری، موتورهای چهارچرخ، زمین بازی مینی فوتبال، بدمینتون، والیبال ساحلی، گشت اتوبوسی در دریاچه و همچنین امکانات و تفریحات آبی مانند ماهی‌گیری، قایق‌سواری، جت اسکی و شاتل نیز اشاره کرد.

مهدی پدرام خو.

دهدز بهشت پنهان - خوزستان

دهدز بهشت پنهان و کمتر شناخته شده استان خوزستان است. دهدز، شرقی ترین نقطه خوزستان به عنوان گلوگاه اصلی و ارتباطی با استان‌های چهارمحال و بختیاری و اصفهان مطرح بوده و به بخاطر همین موقعیت راهبردی می تواند به عنوان یکی از محورهای اصلی توسعه گردشگری خوزستان مطرح شود.

از جاذبه‌های آن نیز می‌توان به شالیزارهای دشت سادات حسینی، روستای گردشگری زراس، آبشار و روستای شیون، دریاچه‌های سد کارون ۳ و کارون ۴، پل‌های قوسی شالو و غیره اشاره کرد. بهترین زمان سفر به دهدز از اسفند ماه تا اواخر اردیبهشت است.

عکس :مهدی پدرام خو

l

خانه‌ای با ۵۰۰۰ شی تاریخی در خوزستان

خلیل دحیمی، موزه‌دارِ محلی ساکن شهرستان حمیدیه از توابع استان خوزستان در مدت ۳۸ سال گذشته نزدیک به ۵۰۰۰ ابزار قدیمی و تاریخی از مناطق مختلف این استان جمع آوری کرده و اکنون حدود ۶ سال است که واحدی مسکونی را به مکانی برای دیدن این اشیا اختصاص داده و می‌گوید که این ابزار و وسایل بخش بزرگی از فرهنگ و سنت مردم استان خوزستان را در خود دارد، آثاری که برخی از آن‌ها به هزار سال قبل برمی‌گردد. آثار قدیمی و تاریخی جمع‌آوری شده در این خانه مربوط به زندگی روزمره، کار، کشاورزی، فرش‌های دست‌باف، لباس‌ها و زیورآلات خانم‌ها و نیز شمشیرهای برجامانده از گذشتگان استان خوزستان است.

ار قدیمی و تاریخی جمع‌آوری شده در این خانه مربوط به زندگی روزمره، کار، کشاورزی، فرش‌های دست‌باف، لباس‌ها و زیورآلات خانم‌ها و نیز شمشیرهای برجامانده از گذشتگان استان خوزستان است.

خانه تاریخی «تیزنو» - دزفول

این خانه تاریخی که دلیل نام‌گذاری آن به اسم تیزنو، مالک آن بوده‌، در محله قلعه دزفول به یکی از تماشایی‌ترین اماکن گردشگری این شهر تبدل شده است. کف حیاط این بنای تاریخی به دلیل آب و هوای گرم خوزستان با آجر ساخته شده است. طاق‌های خانه تیزنو از دیگر بخش‌های معماری هنرمندانه این بنا است؛ آجرچینی‌هایی با طرح‌های متنوع و چشم‌نواز که به آجرچینی‌های «فریز» و «خونچینی» معروف است.

در ایوان طبقه همکف این بنا ۲ شیر سنگی قرار دارد که الحاقی به خانه تیزنو هستند. شیرسنگی نیز تندیس‌هایی از جنس سنگ هستند که در گذشته توسط سنگ‌تراش‌های ایل بختیاری در ایران در استان چهارمحال و بختیاری و شمال استان خوزستان به شکل شیر تراشیده می‌شدند و به نشانه شجاعت، دلاوری و ویژگی‌هایی چون هنرمندی در شکار و تیراندازی در جنگ و مهارت در سوارکاری، بر آرامگاه بزرگان قوم خود قرار می‌دادند. شبستان خانه تیزنو نسبت به سطح خانه حدود ۱۵۰ متر پایین‌تر است و دارای سه ورودی بوده که با چند پله، ارتباط آن با حیاط برقرار می‌شود. گویا از شبستان به عنوان انبار و برای نگهداری گندم استفاده می‌شده است. شوادان خانه تیزنو نسبت به شبستان در سطح بسیار پایین‌تری قرار دارد. شوادان‌ها نیز حفره‌هایی دست‌کن هستند که در قدیم اهل خانه با توجه به آب و هوای گرم خوزستان برای فرار از گرمای هوا در ظهر تابستان جهت استراحت از این مکان استفاده می‌کردند. برای رفتن به شوادان این خانه، باید حدود ۲۵ پله را طی کرد.

خانه تیزنو به شماره ثبت ملی ۲۵۷۳ در کاربری کنونی به عنوان دفتر نمایندگی یونسکو در دزفول مورد استفاده است. این بنا که برای اولین بار در سال ۸۴ توسط سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری دزفول با اعتبار اداره میراث فرهنگی مرمت شد اکنون محلی برای گلگشت گردشگران در دوره قاجار است.

تصاویر مسجدی زیبا به سبک معماری هند در آبادان

مسجد رنگونی ها که در فاصله کمی از اروند رود قرار دارد، به سبک معماری شبه قاره هند با گچبری‌هایی زیبا و برجسته و آرایه‌هایی سیمانی و منحصربه فرد در آبادان ساخته شده است. قدمت مسجد به دهه ۱۲۹۰ هجری شمسی بازمی‌گردد. این بنای تاریخی نهم فروردین ۱۳۷۸ به شماره ۲۲۸۹ به عنوان یکی از آثار ملی در فهرست آثار تاریخی کشور به ثبت رسید.

به گزارش همشهری آنلاین، سال ۱۲۹۱شمسی پالایشگاه آبادان به عنوان نخستین واحد تصفیه نفت ایران و مرکز عمده صدور فراورده‌های نفتی در نیمکره شرقی آغاز به کار کرد. با مطرح شدن آبادان به عنوان یکی از شهرهای صنعتی، هزاران تبعه انگلیسی، هندی و پاکستانی به این شهر مهاجرت کردند.

از نخستین گروه‌هایی که به آبادان آمدند کارکنان پالایشگاه رنگون از کشور برمه و عمدتاً رنگونی الاصل و مسلمان بودند. به همین لحاظ درصدد تأسیس عبادتگاه در زمین‌های شرکت نفت آمدند و بالاخره با موافقت این شرکت، ساخت مسجد به دست کارگران پاکستانی پالایشگاه آبادان آغاز و در سال ۱۲۹۹ خورشیدی بنای آن نهاده شد.

این مسجد دارای شبستان، حیاط اصلی و مأذنه و در پیشانی بنا نقشینه‌ای منقش به «بسم الله الرحمن الرحیم» است.

آرامگاه دعبل خزاعی

در شوش علاوه بر کاخ دیدنی آپادانا و آثار دوره هخامنشی، منطقه شکار ممنوع میشداغ در غرب رودخانه کرخه و.. ؛ می توان آثار مذهبی بی نظیری دید که در هیچ کجای ایران و حتی جهان به چشم نمی خورد.

آرامگاه «دعبل خزاعی» که می توان او را مشهورترین و پرآوازه ترین شاعر عصر رضوی نامید، در مرکز شهر شوش قرار گرفته است.

دعبل شاعر معروف شیعه و مداح اهل بیت(ع)،در زمان حکومت عباسیان و هم عصر امام رضا(ع) می زیست. این شاعر معروف عرب، زاده شهر کوفه مشهورترین شهر شیعی عصر ائمه است. در تاریخ آمده است او در محضر امام رضا(ع) شعرش(قصیده معروف به مدارس آیات) را قرائت کرد به نیمه های قصیده بلندش که رسید اشک امام جاری شد امام به ناگاه دو بیت بر اشعار دعبل افزود و اینطور خواند: «و قبر بطوس یالها من مصیبه الحت علی الاحشاء بالزفرات»(و در شهر طوس قبه ای خواهد بود و مصیبت صاحب آن قبر آتش آه و حسرت را بر دل ها می افروزد). «الی الحشر یبعث الله قائماً یفرج عنا الهم والکربات»(آتش این مصیبت ها تا روز قیامت در دل ماست تا روزی که خداوند متعال قائم آل محمد(ص) را ظاهر سازد و ظهورش این هم و غم را زایل سازد).

در این لحظه دعبل از امام پرسید: این قبری که فرمودید در طوس است قبر کیست؟ امام رضا(ع) فرمودند: «ای دعبل این قبر من است».

در طول تاریخ اسلام هیچ شاعری این افتخار نصیبش نشده بود که یکی از ائمه بیت شعری به اشعار او اضافه کنند مگر دعبل خزاعی.

آنگاه دعبل قصیده اش را ادامه داد تا که تمام شد. در پایان قصیده سرایی دعبل؛ امام رضا (ع) پیراهن خویش را به عنوان صله به او بخشیدند.

نقل است: دعبل پس از اینکه از مشهد به طرف قم و از آنجا قصد حرکت به عراق را داشت در حوالی شوش به شهادت رسید و در این شهر کنار امامزاده عبدالله ابن علی علیه السلام دفن شد.

دره «چالکندی» دزفول/چم سبز اندیمشمک

دره چال کَندی رودخانه دز، دره‌ای دیدنی در استان خوزستان است که بین شمال دزفول و شرق اندیمشک قرار دارد

این منطقه، از جاهای دیدنی دزفول و همچنین از مناطق تماشایی نزدیک اندیمشک به شمار می‌رود.

مردم دیار اندیمشک، به این منطقه چم سبز می‌گویند. «چم» در زبان لری به معنای کنار رودخانه هم به کار می‌رود.

وجود کلمه «سبز» نیز گویا به‌دلیل وجود گیاهان، سرسبزی و همچنین رنگ آب این منطقه است

عمق آب در چال کندی به ۳۰ متر هم می‌رسد؛ با وجود این، آبِ فوق‌العاده زلال آن، به شما اجازه می‌دهد کف رودخانه را ببینید.

آرامش رودخانه، حاشیه طبیعی آن و زیستگاه‌هایی که هنوز تخریب نشده‌اند.

نیزارها، بیشه‌زارها و علف‌زارهای منطقه هنوز حس آرامشی به گردشگران می‌دهد

چال کندی به دلیل داشتن عمق بالا و دیواره‌های بلند از دو طرف در فصل تابستان، هوایی خنک و فضایی آرامش بخش و دلنشین دارد.

سال‌ها پیش اهالی این دیار، در صخره‌ها، استراحتگاه‌هایی شبیه به غار ساختند. این اتاقک‌ها که در اندازه‌های مختلف ساخته شده‌اند، «کت» نام دارند.

چال کندی یکی از مهم‌ترین جاذبه‌ها و تفرجگاه‌های گردشگری مردم محلی در تابستان است و مردم برای فرار از گرمای شهر به این منطقه خنک سفر می‌کنند. در این محوطه شرایط شنا، قایق‌سواری و ماهی‌گیری فراهم است.

طبیعت زیبای چال کندی دزفول در کنار زیبایی و هیجان، گاهی اوقات خطر‌آفرین هم می‌شود. در دره پر آب چال کندی گرداب‌های زیادی وجود دارد که اگر توجهی به آنها نداشته باشید، ممکن است به دردسر بیفتید.پیشنهاد می‌کنیم سفر به این منطقه زیبا را همراه با لیدرهای باتجربه یا افراد محلی تجربه کنید. اتفاقات ناخوشایند در طول سفر، لذت را از شما گرفته و خاطره‌ای تلخ به جای می‌گذارند. برای سفر به این منطقه همراه داشتن جلیقه نجات ضروری است.

طبیعت همان‌قدر که زیباست، ممکن است خطرآفرین هم باشد. پس بهتر است احتیاط‌های لازم را برای سفر بهدره «چالکندی» دزفول/چم سبز اندیمشمک رعایت کنید.

آبشارهای بی نظیر آرپناه در شمال خوزستان

آبشارهای آرپناه در شهرستان لالی یکی از زیباترین چشم انداز های طبیعی استان خوزستان محسوب می شود که در چهار فصل سال گردشگر پذیر است .

اگرچه خوزستان یکی از استان‌های گرمسیری ایران به‌حساب می‌آید، اما مناطق خوش‌آب‌وهوا و پردرختی هم دارد که گردشگران را جذب خود می‌کند. آبشارهای آرپناه لالی یکی از این دیدنی‌ها هستند.

منطقه‌ای سرسبز را تصور کنید که صدای آب روان که از چشمه‌ای پرخروش جاری می‌شود، در آن پیچیده باشد. چشمه‌ای که‌ در نهایت به‌شکل چند آبشار ازکوه سرازیر می‌شود. این‌جا مجموعه آبشارهای آرپناه لالی است.

آبشارها در فاصله‌ی ۴۴ کیلومتری لالی، در جاده لالی به پِبده قرار گرفته‌‌اند و فاصله‌ی آبشارها تا اندیکا نیز ۴۳ کیلومتر است. دیگر مسیرهای دسترسی به آبشار آرپناه از جاده‌های مسجدسلیمان، دزفول و گُتوَند است که رسیدن به آبشار را ساده‌تر می‌کند.

آبشارهای آرپناه خارج از شهر و در دامنه‌ی کوه قرار دارند. با این وجود امکانات رفاهی لازم در این منطقه تعبیه شده است.

البته وسیله‌ نقلیه‌ی عمومی به منطقه رفت‌وآمد نمی‌کند. باید با ماشین شخصی یا تاکسی دربست خودتان را به آرپناه برسانید. ماشین را به پارکینگ می‌سپارید و پیاده‌روی شروع می‌شود.

منظره‌ی تک‌درخت‌های پراکنده در دشت سرسبز، نوید کوه‌پیمایی دلچسبی را می‌دهد. خیلی زود آلاچیق‌ها و سکوهای سیمانی را می‌بینید که برای چادر زدن یا برپاکردن بساط پیک‌نیک درنظر گرفته شده‌اند. آب آشامیدنی و خوراکی به‌حد کافی همراه داشته باشید. این محل سرویس بهداشتی دارد تا مسافران از این بابت خیالی آسوده داشته باشند.

پل عابر کمک می‌کند گردشگران بتوانند از روی آب جاری بگذرند و به دشت آن‌سوی چشمه دسترسی پیدا کنند. پس محدودیتی برای گشت‌وگذار مقابل‌تان نیست.

آب چشمه در چند نقطه به آبشار تبدیل می‌شود، از این‌رو چندین آبشار پیش روی شما خواهد بود. بستر این آبشارها به حد کافی وسیع و امن هست که بتوانید آب‌تنی کنید و پاشیدن آب پودری خنک را روی پوست‌تان حس کنید.

در عمیق‌ترین جای رود، آب به‌زحمت ممکن است تا کمر شما برسد؛ در گوشه و کنارها آب در حد مچ پا بالا می‌آید. خنکی آبشار و چشمه و سبزی منطقه باعث شده تابستان‌ها هم هوای دلچسبی داشته باشد. آب خنک است و اگر تابستان به چشمه‌های آرپناه بروید، گرما را از تن‌تان می‌گیرد.

آب این آبشارها آنقدر به راهش ادامه می‌دهد تا به چشمه تلوک یا بی‌بی‌ترخان و آب شور برسد و در نهایت به رودخانه کارون می‌ریزد. نکته‌ی جالب دیگر آسیاب‌های آبی‌ست که در مسیر رسیدن به چشمه تلوک ساخته‌اند، مانند آسیاب نهنگ و پلنگ

حصیر بافی با نخل خرما

نخل درخت مقدس و محبوب خوزستانی‌ها می‌باشد.

این درخت پربرکت علاوه بر تنوع خوراکی که از محصولش یعنی خرما دارد، زنان روستایی با برگ‌های خشک شده این درخت جارو، انواع ظروف و زیرانداز تهیه می‌کنند که به عنوان یک صنایع دستی بومی (حصیربافی) معروف شده است.

الام حسین (مادر حسین) ساکن روستای غزاویه بوده که از برگ‌های خشک شده‌ای که حسین از درخت جدا می‌کند حصیربافی کرده و به دیگر روستاییان می‌فروشد.

عکس:سید خلیل موسوی/مهر

احیای هنر ملحفه بافی در شوشتر

ملحفه بافی(روانداز بافی) با پیشینه ای ۱۲۰ ساله، یکی از هنر- صنعت های بومی خوزستان با محوریت شوشتر بوده که در سال ۸۹ عملا منسوخ شد. این هنر دستی با راه اندازی کارگاهی در شوشتر بار دیگر احیا شده است.

در متون كهن ايران اگرچه به صنعت پارچه بافي(نساجي) اشاره شده ولي در هيچ كجا اثري از 'ملحفه بافي' به نحو خاص وجود ندارد.ملحفه يا روانداز بافي به عنوان يكي از رشته هاي بومي شوشتر شناخته مي شود و روايات بافندگان قديمي استان گوياي آن است كه گرمسيري بودن اقليم خوزستان و نياز به رو انداز نازك در فصول گرم، مهم ترين دليل توليد آن بوده است.سرانجامِ مسير پرفراز و نشيب ملحفه بافي شوشتر به عنوان مركز و تنها نقطه توليد اين محصول در استان، آرام گرفتن در خاطره و ياد نسل قديم و ملحفه بافان قديمي اين شهر بوده است.اكنون ملحفه بافي در شمار رشته هايي است كه به جاي تمركز بر رونق بازار و بازآموزش آن بايد راههاي احياي آن را بازگفت و همين احيا نيز اگر صورت نگيرد، از آن چيزي جز پژوهش ها و نقل قول هاي كتبي و شفاهي پراكنده در تاريخ نساجي سنتي خوزستان نخواهد ماند

.