خوزتوریسم

معاون گردشگری خوزستان تغییر کرد / عامری‌نسب جایگزین نبهانی شد

در حکمی از سوی محمدحسین ارسطوزاده مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خوزستان، جمال عامری‌نسب به عنوان سرپرست معاونت گردشگری اداره‌کل میراث‌فرهنگی استان منصوب شد.

به‌گزارش روابط‌عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خوزستان، آیین تکریم و معارفه سرپرست معاونت گردشگری اداره‌کل میراث‌فرهنگی خوزستان ۳۰ آذرماه ۱۴۰۱ با حضور مدیرکل، معاونان و جمعی از کارشناسان اداره‌کل میراث‌فرهنگی برگزار و ضمن تقدیر از تلاش‌های پیمان نبهانی در دوران تصدی، جمال عامری‌نسب به عنوان سرپرست جدید این معاونت منصوب شد.

در این آیین، مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خوزستان، ضمن تشریح شرایط گردشگری استان به عنوان یکی از مقاصد اصلی گردشگری کشور و قابلیت‌های بی‌شمار این حوزه و همچنین تقدیر از تلاش‌های صورت‌گرفته در مجموعه گردشگری استان، افزود: گستردگی و جایگاه ویژه گردشگری خوزستان نیازمند ارائه راهکارهای جدید، بازنگری، مشورت و تهیه برنامه‌ای مدون برای ارتقاع سطح کیفی در همه ارکان این حوزه است.

محمدحسین ارسطوزاده ادامه داد: ما همواره در همه تغییر و تحولات، ضمن برشمردن و تقدیر از فعالیت‌های صورت‌گرفته، به دنبال یک جهش و حرکت تازه و رو به جلو هستیم و این توقع همیشه وجود داشته و دارد که با تلاش‌های شبانه‌روزی و ممارست در همه امور برای آینده گردشگری استان اهداف روشن‌تری را ترسیم کنیم و امیدوار به حصول نتایج مثبت‌تری نسبت به گذشته باشیم که اعتقاد ما بر این بوده و هست که کار نشدنی وجود ندارد.

او با تأکید بر تعامل بیشتر میان حوزه گردشگری با مردم، سازمان‌های مردم‌نهاد، فعالان گردشگری، بخشداران، دهیاران و لزوم تسهیل‌گری در صدور مجوزها، بیان کرد: برنامه‌محور بودن و گرفتن بازخورد، سلامت کاری، استانداردسازی تأسیسات گردشگری، تقسیم استان به چند بخش به منظور مدیریت کارآمدتر، دوری از هرگونه جزیره‌ای عمل کردن، آموزش و معرفی هرچه بیشتر داشته‌های استان از جمله اولویت‌های کاری ما از آغاز تاکنون بوده است و این اصل را نباید فراموش کرد که از آنجایی که فعالیت‌های ما فرابخشی است، باید بخشی از حوزه گردشگری را به مردم و تشکل‌های مردمی واگذار کنیم و تا آنجا که می‌شود گردشگری را به سمت غیردولتی شدن سوق دهیم، تا به آنچه مطلوب ما بوده و هست دست یابیم.

جمال عامری‌نسب متولد ۱۳۵۷ و فارغ‌التحصیل مقطع کارشناسی‌ارشد مدیریت دولتی است. از جمله سوابق کاری او می‌توان به ریاست ادارات میراث‌‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شادگان، خرمشهر و آبادان اشاره کرد. او پیش از به دست گرفتن سکان گردشگری استان، مسئولیت امور مجلس و شهرستان‌های اداره‌کل میراث‌فرهنگی خوزستان را بر عهده داشت. همچنین از دیگر سوابق عامری‌نسب می‌توان به مشاور اجرایی شهردار شادگان، رئیس هیات نظارت بر انتخابات شورای اسلامی شهر شادگان، عضو کمیته حفاظت از تالاب‌های کشور، عضو ثابت شورای فرهنگی شهرستان شادگان، ناظر تأسیسات گردشگری استان، ناظر بر عملکرد ادارات جنوبی استان و کارشناس صنایع‌دستی، منابع انسانی و امور اداری اداره‌کل میراث‌فرهنگی خوزستان اشاره کرد.

اولین مزرعه گردشگری کشاورزی در شهرستان اندیمشک گشایش یافت

سرپرست اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان اندیمشک از گشایش یک مزرعه گردشگری کشاورزی در این شهرستان خبر داد.

به‌گزارش روابط‌عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خوزستان، هانی خادمی‌مهر روز چهارشنبه ۳۰ آذرماه ۱۴۰۱ ضمن اعلام این خبر گفت: باحضور کارشناسان نظارت گردشگری اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و برخی از مدیران شهری، دومین مزرعه گردشگری کشاورزی استان در شهرستان اندیمشک افتتاح شد.

او ادامه داد: باتوجه به این‌که شهرستان اندیمشک دارای زمین‌های حاصلخیز کشاوری، باغات، مرکبات و مراتع مستعد فراوان و از وجود نعمت سد بزرگ دز بهره‌مند است، وجود چنین مزارعی علاوه بر این‌که به تقویت حوزه گردشگری کمک‌های فراوانی خواهد کرد، به ارتقای محیط‌های طبیعی و رشد اقتصادی بوم‌گردی‌ها خواهد انجامید.

سرپرست اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان اندیمشک افزود: مجموعه فعلی دارای مجوز باغداری، پرورش اسب، مزرعه کشاورزی، دامداری و کندوی عسل از سازمان جهاد کشاورزی هستند و در فازهای بعدی تولید گیاهان دارویی، پرورش ماکیان و احداث اقامتگاه بوم‌گردی به آن افزوده خواهد شد.

این مزرعه در ده کیلومتری شهرستان اندیمشک و در شمال شرق شهر چَم‌گُلَک قرار دارد.

برگزاری یازدهمین دوره جشنواره ملی گل نرگس بهبهان نیازمند برنامه ریزی درست و راهبردی در جهت حفظ این میراث ملی و معرفی ظرفیتهای فرهنگی ،تاریخی و گردشگری شهرستان بهبهان است .
-این جشنواره می بایست زمینه رشد و رونق جامعه میزبان را فراهم ساخته و شهروندان از منافع مادی و معنوی آن بهره مند شوند.
-متولیان برگزاری این رویداد ملی ؛بایدفرایند اجرای جشنواره گل نرگس را مورد بازنگری قرار داده و گزارش مستندی از ره آورد و ارزش آفرینی برگزار ی جشنواره مذکور برای بهبهان در طول ده سال گذشته ؛ ارائه نمایند.برگزاری رویدادهای ملی خارج از زمانبندی و برنامه ریزی اصولی ؛اتلاف هزینه است.
-باید دبیر خانه دائمی جشنواره ملی گل نرگس راه اندازی شود.

زیبا راکی فعال گردشگری و رئیس انجمن سفیران گردشگری خوزستان در مصاحبه با رسانه تخصصی گردشگری و فرهنگی خوزستان گفت : بهبهان از خواستگاه های معروف گل نرگس است و این گل در سال ۱۳۹۳ به ثبت ملی رسیده است.

بهمین مناسبت سالانه اوایل فصل زمستان که موسم رویش گل نرگس بهبهان است جشنواره ای با حضور علاقمندان و گردشگران از سراسر استان خوزستان و گاها از نقاط مختلف کشور در این شهر برگزار می شود . اما آنچه همه ساله هنگام برگزاری این جشنواره ملی
مشاهده شده است محتوای بسیار معمولی و نه چندان مرتبط با موضوع جشنواره همراه با خدمات رسانی و کیفیت پائین به مهمانان و گردشگران است و همین عوامل باعث شده است بهبهان علیرغم میزبانی این رویداد ملی هم نتواند به مقصد پایدار گردشگری تبدیل شود.

برگزاری یازدهمین جشنواره ملی گل نرگس بهبهان؛ نیاز به برنامه ریزی درست و راهبردی در راستای معرفی ظرفیتهای فرهنگی ،تاریخی ،گردشگری و تولیدات صنایع دستی بهبهان دارد . معرفی ظرفیت ها ،جلب مشارکت جامعه محلی و بهره گیری از توان بخش خصوصی ،تشکل های مردم نهاد حوزه های فرهنگی و‌گردشگری ،خبرنگاران ،اهالی رسانه و مطبوعات از عوامل مؤثر در برگزاری موفق این جشنواره و سبب جذب گردشگر ،رونق اقتصادی و معرفی بهبهان به عنوان یکی از مقاصد گردشگری در خوزستان خواهد بود.

جشنواره ملی گل نرگس بهبهان علاوه بر اینکه باید سبب معرفی هرچه بیشتر و حفظ این میراث ملی شود ، می بایست زمینه رشد و رونق جامعه میزبان را فراهم ساخته و شهروندان از منافع مادی و معنوی آن بهره مند شوند.

بازار «ماهی فروشان خرمشهر»

بازار ماهی‌فروشان خرمشهر به دلیل عرضه ماهیان تازه از دریا زیبایی و استقبال خاصی به خود گرفته است.

بازار ماهی فروشان خرمشهر در نزدیکی رودخانه کارون مقابل درب خروجی ‏بازار صفا قرار دارد. در کنار این بازار لنج‌ها و قایق‌های صیادی پهلو گرفته که ‏حکایت از تازه بودن ماهی‌های آن دارد. انواع ماهی‌های این بازار کپور، ‏سنگسر، شوریده، شانگ، صبور هستند که مردمان جنوب این منطقه با ‏دست‌پخت خاص خود غذایی خوشمزه از این ماهی‌ها طبخ می‌کنند. ‏

ماهی یکی از غذاهای موردعلاقه مردم خرمشهر است که معمولاً مردم این شهر بعد از خرید ماهی به بازار صفا هم می‌روند و مایحتاج دیگر خود را تهیه می‌کنند.

فرید حمودی/فارس

افتتاح اولین مرکز تخصصی نجوم در اهواز

زیبا راکی؛فعال گردشگری و رئیس انجمن سفیران گردشگری خوزستان با اشاره به افتتاح اولین مرکز تخصصی نجوم در اهواز گفت : این مرکز می تواند از مقاصد جذاب تورهای اهواز گردی باشد.

زیبا راکی فعال گردشگری و رئیس انجمن سفیران گردشگری خوزستان با اشاره به افتتاح اولین مرکز تخصصی نجوم در اهواز گفت : این مرکز با ایجاد رصدخانه ، برگزاری کارگاه های آموزشی ،همایش و سمینار در حوزه علم نجوم و ستاره شناسی فعالیت می کند و اعضای آن پیش از این نیز با انجام پژوهش های مختلف نجومی موفق به کسب مقام های ملی و بین المللی شده اند.
راکی در ادامه گفت : مرکز تخصصی نجوم اهواز با سرمایه گذاری بخش خصوصی توسط خانواده امیرکیا در آذرماه جاری در منطقه کوی ملت اهواز راه اندازی شد و با ایجاد فضایی مناسب و طراحی شده با نمادهای نجومی ، وجود تلسکوپ های حرفه ای ،برپایی نمایشگاهی از نقاشی ها و دست سازه های نجومی ، امکان رؤیت آسمان وستارگان از طریق رصدخانه مرکز می تواند از مقاصد جذاب تورهای اهواز گردی باشد.

لزوم رونق پرنده نگری در اهواز/ پل سفید باید پیاده راه شود

خوزستان به عنوان یکی از کانون های اصلی پرنده نگری در کشور محسوب می شود و هر سال هزاران نفر برای دیدن پرنده ها به اهواز سفر می کنند اما این پتانسیل کمتر مورد توجه قرار گرفته است.

پل سفید اهواز (ساخته شده در سال ۱۳۱۵) به عنوان اولین پل معلق ایران و چهارمین پل معلق دنیا یکی از هشت پل ساخته شده بر رودخانه کارون در محدوده شهر اهواز است.

تابستان سال ۱۳۸۹ عملیات بازسازی و مرمت این پل انجام و تجهیزات نورپردازی آن از کشور ایتالیا تهیه و بعد از عملیات رنگ‌آمیزی، عملیات نورپردازی پل شروع شد.

پل سفید ۲۶ آبان سال ۱۳۷۸ به عنوان یکی از آثار ملی ثبت ملی شده است؛ همچنین با توجه به قدمت بالای این پل فعالان حوزه گردشگری بارها درخواست کردند تا منع تردد وسایل نقلیه حداقل در روزهای جمعه و استفاده از آن برای پیاده‌روی و رونق گردشگری در دستور کار قرار بگیرد.

حضور پرندگان مهاجر در فصل پاییز و زمستان در اهواز و به خصوص گونه کاکایی سرسفید در کنار پل سفید باعث زیبایی دوچندان جاذبه‌های گردشگری در رودخانه کارون شده است.

حضور گسترده مردم روی پل سفید برای ثبت عکس‌های یادگاری به عنوان یکی از نمادهای قدیمی شهر اهواز در فصول مختلف سال تکرار می‌شود ولی در فصل زمستان تعداد زیادی از شهروندان با ظروف و یا کیسه‌های پلاستیکی مختلف حاوی نان و خوراکی‌های متعدد برای پرندگان روی پل سفید حضور پیدا می‌کنند.

فعالان محیط زیست و کارشناسان متخصص این حوزه در خصوص غذا دادن به حیات وحش از جمله پرندگان نظر دیگری دارند که نباید به حیات‌وحش و از جمله پرندگان غذادهی صورت بگیرد چون انجام این کار تبعات منفی مختلفی دارد که از آن جمله می‌توان به رشد گونه‌های مهاجم و تأثیرگذاری بر خلق و خوی این جانداران و… اشاره کرد.

ورود سالانه ۶۰۰ هزار پرنده به خوزستان

رئیس اداره حیات‌وحش حفاظت محیط زیست خوزستان در گفت‌وگو با خبرنگار مهر بیان می‌کند: گونه‌های مهاجر پرندگان که به‌طور عمومی مهاجر زمستان‌گذران هستند، هر ساله به‌طور تقریبی از اوایل مهرماه وارد خوزستان می‌شوند و اواخر اسفندماه به نواحی شمالی مهاجرت می‌کنند.

رحیم الوندی ادامه می‌دهد: به‌طور عمده این پرندگان آبزی و کنار آبزی هستند که در تالاب‌ها، آبگیرها، کنار رودخانه‌ها، برکه‌ها و هر کجا منابع آبی وجود داشته باشد، زمستان گذرانی می‌کنند؛ البته گونه‌های دیگر خشک‌زی و پرندگان شکاری همچون بازها، شاهین‌ها، سارگپ‌ها، عقاب‌ها و به‌طور کلی پرنده‌های گوشت‌خوار یا پرندگان خشکی مثل هوبره برای زمستان‌گذرانی به نواحی جنوبی مثل خوزستان، نواحی ساحلی خلیج‌فارس و تالاب‌ها کوچ می‌کنند.

او یادآور می‌شود: عمده این پرندگان مثل مرغابی سانان آبزی و گونه‌هایی نظیر غاز پیشانی‌سفید کوچک، عروس غاز، درنا، بالکان کوچک و… در معرض خطر انقراض قرار دارند.

رئیس اداره حیات‌وحش حفاظت محیط زیست خوزستان خبر می‌دهد: طبق آمار اعلام شده هر سال ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار پرنده مهاجر که شامل ۳۷۵ گونه مختلف است، وارد خوزستان می‌شود.

الوندی در خصوص گونه‌هایی که در پل سفید اهواز وجود دارد، بیان می‌کند: به‌طور عمده این نوع پرندگان گونه‌های کنار آبزی مثل کاکایی‌ها و حواصیل کنار پل کابلی و جزایر رودخانه کارون هستند.

او در خصوص غذا رسانی به گونه‌های حیات‌وحش از جمله به پرندگان تصریح می‌کند: به دلایل علمی به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود که به گونه‌های حیات‌وحش خواه پرندگان یا سایر حیوانات باشد، غذا رسانی شود چون به‌طور عمده به‌جای اینکه نفعی برای گونه باشد، به آنها آسیب می‌رساند.

الوندی تأکید می‌کند: غذا رسانی به گونه‌های حیات‌وحش از جمله به پرندگان باید در شرایط بسیار خاص مثلاً به هنگام گرمای شدید یا خشکسالی و آن هم زیر نظر کارشناس سازمان محیط زیست باشد.

برنامه ریزی برای گردشگران

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی اهواز نیز در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار می‌کند: در حال برنامه‌ریزی هستیم تا حداقل در ماه‌های حضور پرندگان مهاجر که شرایط آب و هوایی مطلوبی و فصل حضور گردشگر است، تردد وسایل نقلیه از پل سفید محدودتر شود.

تبار قریب اضافه می‌کند: سال گذشته جلسات متعددی برای اجرای طرح پیاده‌رو شدن پل سفید برگزار شد و طرح پیشنهادی از سوی میراث فرهنگی ارائه شده بود؛ همچنین در سال جای نیز پیگیری‌های لازم برای اجرایی شدن این طرح را در دستور کار داریم.

او با اشاره به اینکه پل سفید به عنوان یکی از محورها و مسیرهای راهبردی کلان‌شهر اهواز است که در صورت تغییر کاربری ترافیک سنگینی را به هسته مرکزی شهر اهواز تحمیل می‌کند، یادآور می‌شود: پل سفید یکی از آثار ثبت ملی شده و از جاذبه‌های گردشگری مهم خوزستان در شهر اهواز به شمار می‌رود.

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی اهواز تصریح می‌کند: پل سفید آثار تاریخی غرب و شرق رودخانه کارون را با هم مرتبط می‌کند و همواره در مسیر ورود گردشگران و تورهای گردشگری قرار دارد.

خوزستان شاه‌راه مهاجرت پرندگان ۳ قاره جهان

فعال محیط زیست خوزستان در گفت‌وگو با خبرنگار مهر بیان می‌کند: خوزستان به لحاظ تعداد گونه‌های پرندگان در خاورمیانه موقعیت ممتازی دارد و محلی که خوزستان واقع شده به نوعی شاه‌راه ارتباط و در مسیر مهاجرت آسیا، اروپا و آفریقا است، یعنی پرندگان مهاجر این سه قاره از خوزستان تردد می‌کنند.

کرامت حافظی ادامه می‌دهد: چون خوزستان در شمال خلیج‌فارس قرار گرفته و به طور معمول بیشتر پرندگان سعی می‌کنند از روی دریاها عبور نکنند، معمولاً از جنوب غرب ایران و خوزستان تردد می‌کنند.

او اظهار می‌کند: پرندگان با توجه به نوع تغذیه و عادت نسبت به آب و هوای مطبوع مهاجرت می‌کنند، پرندگانی که تابستان‌ها در سرزمین‌های شمالی مثل شمال سیبری و اروپا هستند و آنجا زادآوری می‌کنند، معمولاً زمستان‌ها به جنوب یا در ایران و یا در آفریقا مهاجرت می‌کنند.

فعال محیط زیست خوزستان می‌افزاید: پرندگانی هم که زمستان‌ها در آفریقا هستند در فصل تابستان به سمت خوزستان می‌آیند.

حافظی تصریح می‌کند: خوزستان مقصدی برای پرندگان مهاجر در فصل تابستان و زمستان محسوب می‌شود؛ آن دسته از پرندگانی که تابستان‌ها به این استان مهاجرت دارند برای زادآوری است.

او می‌گوید: هر گونه پرنده برنامه مهاجرتی خود را دارد و خوزستان هم مسیر عبور گذری و چند روزه برای پرندگان محسوب شده و هم محلی برای تابستان و زمستان گذرانی پرندگان است.

حافظی بیان می‌کند: خوزستان زیست‌گاه‌های متنوعی شامل جنگل‌های زاگرس، مزارع کشاورزی، شن‌زار، نیزار، رودخانه‌ها و تالاب‌های متعددی دارد که هر کدام گونه‌های خاص خودش را جذب می‌کند.

او اضافه می‌کند: پرنده‌های مختلفی در اطراف رودخانه کارون از گنجک‌سانان کوچک تا مرغ دریایی یا همان کاکایی حضور دارند که کاکایی و پرستوهای دریایی هستند؛ پرستوهای دریایی کوچک‌تر و آنهایی که اطراف کارون زادآوری دارند، تابستان‌ها به خوزستان می‌آیند و به خاطر جثه کوچک خیلی جلب توجه نمی‌کنند.

حافظی توضیح می‌دهد: کاکایی‌ها که عمدتاً سرسیاه کوچک هستند در اطراف رودخانه کارون زمستان‌گذرانی دارند؛ البته فقط اواخر زمستان که به ایام زادآوری نزدیک می‌شوند، کله آنها سیاه می‌شود، هنگام زادآوری از خوزستان خارج و به مناطق ارزهای شمالی و سرزمین‌های شمالی مهاجرت می‌کنند.

فعال محیط زیست خوزستان می‌افزاید: کاکایی صورتی هم اطراف کارون و هورالعظیم دیده می‌شوند، این کاکایی بومی خوزستان و جمعیت همیشگی محسوب می‌شود.

او ادامه می‌دهد: در میان گونه کاکایی سرسیاه کوچک در رودخانه کارون برخی مواقع گونه کاکایی ارمنی و چند زیرگونه از کاکایی پشت سیاه کوچک دیده می‌شوند؛ همچنین کاکایی سر سیاه بزرگ هم در کارون دیده می‌شود که کمتر از گونه‌های دیگر هستند.

تبعات منفی غذادهی به حیات وحش و پرندگان

حافظی اظهار می‌کند: تغذیه کاکایی سرسیاه کوچک (بلک هِدد گال) از ماهی‌ها و مواد غذایی موجود در رودخانه‌هاست و غذا دادن به پرندگان و به حیات‌وحش کار اشتباهی است و در کشورهای پیشرفته و مناطقی که دانش محیط‌زیستی کامل‌تری دارند، این کار جرم محسوب شده و جریمه سنگینی هم دارد.

فعال محیط زیست خوزستان خبر می‌دهد: این غذا دادن به پرندگان خوب نیست چون ممکن است آنها را بیمار کند و یا اینکه به انسان عادت و از فعالیت‌های طبیعی برای پیدا کردن غذا باز بمانند؛ همچنین شاید باعث افزایش یک گونه از آنها و برهم خوردن تعادل گونه‌های دیگر شود.

او ادامه می‌دهد: غذایی که انسان‌ها به این پرندگان می‌دهد می‌تواند باعث بیماری و یا حتی مرگ آنها شود؛ البته با توجه به اینکه پایش هم نمی‌شوند، پس چیزی مشخص نیست.

فعال محیط زیست خوزستان بیان می‌کند: همین کاکایی‌ها حالت تهاجمی داشته و برخی از آنها در بین دیگر پرندگان به دزدان دریایی معروف هستند چون غذای دیگر پرندگان را دزدیده و یا جوجه‌ها و تخم آنها را می‌کُشند؛ حالا اگر این پرنده افزایش پیدا کند، دیگر گونه‌ها را آزار می‌دهد.

پرنده‌نگری باید ترویج داده شود

حافظی تاکید می‌کند: به صورت کلی غذا دادن به این پرندگان توصیه نمی‌شود، برخی‌ها فکر می‌کنند از روی دلسوزی و مهربانی باید این کار را انجام داد ولی راه بهتر این است که از حضور آنها برای پرنده‌نگری استفاده کرد و با تماشای آنها از طریق تلسکوپ‌ها و یا دوربین‌های پرنده‌نگری لذت برد.

او با تأکید بر اینکه بدون غذادهی به پرندگان باید آنها را مشاهده کرد، می‌گوید: جمعیت پرنده‌نگری در کشورهای اروپایی به اندازه هواداران فوتبال است، یعنی حاضر هستند که با سفر به مناطق مختلف پرندگان را در محیط طبیعی بدون غذا دادن، ایجاد مزاحمت و یا آزار دادن فقط از دیدن و رفتار طبیعی آنها لذت می‌برند.

توسعه صنعت گردشگری با محوریت پرنده نگری یکی از ضروریات در شهر اهواز و استان خوزستان است که کمتر مورد توجه قرار گرفته است.

خانه‌ای با ۵۰۰۰ شی تاریخی در خوزستان

خلیل دحیمی، موزه‌دارِ محلی ساکن شهرستان حمیدیه از توابع استان خوزستان در مدت ۳۸ سال گذشته نزدیک به ۵۰۰۰ ابزار قدیمی و تاریخی از مناطق مختلف این استان جمع آوری کرده و اکنون حدود ۶ سال است که واحدی مسکونی را به مکانی برای دیدن این اشیا اختصاص داده و می‌گوید که این ابزار و وسایل بخش بزرگی از فرهنگ و سنت مردم استان خوزستان را در خود دارد، آثاری که برخی از آن‌ها به هزار سال قبل برمی‌گردد. آثار قدیمی و تاریخی جمع‌آوری شده در این خانه مربوط به زندگی روزمره، کار، کشاورزی، فرش‌های دست‌باف، لباس‌ها و زیورآلات خانم‌ها و نیز شمشیرهای برجامانده از گذشتگان استان خوزستان است.

با توجه به سخنان نماینده شوش در انتقاد به میراث‌فرهنگی؛

*نسل آینده باید با آگاهی و شناخت کم‌کاری نسل برنامه‌ریزان شهری امروز و دیروز شوش را جبران کنند*

*برخی نمایندگان مجلس دوست دارند کم کاری خود و همکارانشان را گردن میراث‌فرهنگی بیندازند*

*برخی عادت دارند با پافشاری مردم و میراث را مقابل هم بگذارند*

*مجتبی گهستونی*

در این نوشتار قصد دارم که گریزی به سخنان یک نماینده مجلس بزنم که البته ایشان و برخی از دیگر همکارانش در مجلس گاهی برای اینکه از مسئولیت محوله بر دوش خود فرار کنند مسئولیت را متوجه دیگران می‌کنند.
اخیرا مصاحبه‌ای از نماینده شوش در مجلس خواندم و گفته بود که وزارت میراث‌فرهنگی و گردشگری در شهرستان شوش آن هم با دو اثر جهانی هیچ کار ماندگار و ارزشمندی در حوزه میراثی و گردشگری انجام نداده است.
قبل از اینکه به ذکر چند نکته بپردازم ابتدا بخشی از سخنان این نماینده که نکات خاصی در آن وجود دارد را بخوانید. البته قصد من تعریف از وزرات میراث‌فرهنگی نیست بلکه هدف یادآوری وظیفه فراموش شده نمایندگان است.
ایشان در سخنان بعدی خود یادآور شده بود که نیایشگاه چغازنبیل یک اثر باستانی آن‌هم جهانی است که این روزها به علت بی‌توجهی و نبود امکانات در اطراف آن در بیابان رها شده است.
و البته باز تاکید می‌کند که وقتی اعضای کمیسیون اجتماعی مجلس در بازدید از آثار تاریخی شهرستان شوش به خصوص موزه هفت‌تپه تعجب کردند که این مکان‌های ارزشمند چرا باید چنین وضعیتی داشته باشند. چرا وزارت میراث‌فرهنگی توجهی ویژه‌ای به این مکان‌های ارزشمند نکرده است.
ایشان حتی یادآور می‌شود که ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های شهرستان شوش برای مردم ایران به خوبی معرفی نشده است. چرا باید این شهر جهانی آن هم با قدمت بسیار بالا از داشتن جشنواره یا همایش کشوری یا بین‌المللی محروم باشد؟ پیشرفت شهرستان شوش در حوزه اشتغالزایی میراث‌فرهنگی و گردشگری قفل شده است.
اگر چه ایشان به طرح توسعه حرم حضرت دانیال نبی(ع) اشاره می‌کند و خواستار در نظر گرفتن اعتبارات ویژه از سوی وزارت میراث‌فرهنگی برای طرح توسعه حرم می‎شود اما باید به ایشان یادآور شوم که سالانه مبالغ هنگفتی از وجوهات نقدی و غیر نقدی مردم تحویل حرم می‌شود و سازمان اوقاف و امور خیریه آن را برداشت می‌کند. آیا بهتر نیست نماینده محترم از سازمان متولی جویای طرح توسعه حرم شوند.
ضرورت دارد که به این نماینده و سایر همکارانش یادآور شوم که حفاظت از آثاری که فخر بشریت است خود سر آمد وظایف میراث‌فرهنگی است که علی رغم همه ناملایمات همچنان با ایستادگی کارشناسان در پایگاه‌های میراث جهانی ادامه یافته و میابد، چه نماینده مجلس در تمام ادوار پیگیر حقوق بر باد رفته ایشان باشد چه نباشد.
قطعا برنامه‌ریزی برای توسعه شهرستان بر اساس ظرفیت‌های میراث جهانی وظیفه شورای برنامه‌ریزی شهرستان و پیگیری شخص نماینده است. موضوعی که بارها در جلسات کارشناسی به آن تاکید شده است. آیا ایشان تاکنون طرحی که اجرایی باشد و مخاطره‌ایی برای میراث جهانی نداشته باشد ارائه داده‌اند؟
ایشان و سایر همکاران خود کدام شورای مشورتی را از ابتدای جلوس بر صندلی نمایندگی برای اعتلا و توسعه پایدار شوش بر مبنای داشته‌های فرهنگی‌اش تشکیل داده است؟
متولیان برنامه‌ریز شهرستان شوش تاکنون چه آمایشی از ظرفیت‌های شوش داشته‌اند که حوزه فرهنگ در آن برجسته دیده شده باشد؟ بر اساس کدام آمایش تصمیم دارند شهرک صنعتی شماره ۲ شوش را بر روی طاقدیس سردار آباد که نشانه مسلط محیطی و از دلایل مکان‌یابی «شهر اونتاش ناپیریشا» و «زیگورات چغازنبیل» است بسازند و پافشاری و اصرار بی‌حد می‌کنند؟
آقای نماینده، مگر با اصرار بی‌حد مجوز ساخت «پل نظام مافی» را در یک سال گذشته نگرفته‎اید. مگر نمی‌گفتید گرفتن حق مردم فریاد نمی زدید؟ مگر از گره ترافیکی نمی گفتید. مگر از دسترسی نامناسب به تنها بیمارستان شهر (که خود جای هزار اما و اگر تخصصی دارد) حرف نمی‌زدید، پس چرا با گذشت یکسال از دریافت مجوز نهایی میراث‌فرهنگی آن هم با گمانه‌زنی محل پایه‌ها هنوز هیچ اقدامی صورت نداده‌اید؟ نکند میراث‌فرهنگی وظیفه ساخت پل را هم باید بر عهده بگیرد؟
آقای نماینده، ورودی ناهماهنگ شهر شوش با بلواری عظیم و بی‌استفاده و بی‌ریخت بدون هیچ منطق شهرسازی در کدام شورای ترافیک بررسی و تایید شده است؟ آیا صاحب نظری هست بگوید این همه پهنای بلوار و آی‌لند در این ورودی چه مفهومی دارد؟ میراث‌فرهنگی که از سال ۹۲ واضح و روشن موضع خود را در مورد عدم ساخت زیر گذر شفاف بیان کرد چرا با پافشاری بیش از حد بدون پشتوانه فکری و علمی مردم و میراث را مقابل هم گذاشتید و امروز برای ورودی شهری که سرآمد شهرهای روزگار بوده این‌همه نابسامانی افریده‌اید؟ چه کسی پاسخگوی حق مردم بی‌نوای شوش است؟
اگر شما هم از جمله افرادی هستید که به ساخت میدان تعزیه بر روی میراث جهانی ایرادی ندارد، پس حتما به بهره‌‎برداری از ساختمان ترمینال و تسطیح و ساخت دیگر تاسیسات که نشانه تعرض به میراث‌فرهنگی است رضایت می‎دهید. اما واقعا این معنی توسعه نیست. اما تعریف شما از کار ارزشمند که از قضا از وظایف میراث‌فرهنگی باشد چیست؟
ساخت راه آهن شکست خورده شوشتر به هفت‌تپه که تعرض آشکار به جنگل ملی دز است آیا ایده‌آل شماست؟ یا ساخت پروژه کارخانه قند آن هم بر روی عرصه و حریم میراث جهانی؟ اینها که همه‌اش نادیده گرفتن قوانینی است که قانون‌گذاران قبلی در مجلس وضع کرده بودند. به نظر شما می‌توان شهری را ثبت جهانی کرد ولی به ضوابط عرصه و حریم آن پایبند نبود؟ جواب خیر است.
پس لازم شد یادآوری کنم اولین وظیفه میراث‌فرهنگی حفاظت و صیانت از آثار بوده و هست خود شما، نمایندگان پیشین، فرمانداران و... چقدر در انجام این وظیفه همراه بوده‌اید؟ چقدر بدنبال دور زدن قوانینش بوده‌اید؟
ما که اعتقاد داریم ثروت فرهنگی شوش را نسل حاضر متوجه نشده است، اما امیداریم نسل آینده با آگاهی و شناخت و برنامه‌ریزی این همه کم‌کاری نسل برنامه‌ریزان شهری امروز و دیروز شوش را جبران کنند.

نماینده مردم شوش در مجلس:

وزارت میراث فرهنگی هیچ کار ارزشمندی در شوش انجام نداده است

شوش- نماینده مردم شوش در مجلس با انتقاد از عملکرد وزارت میراث فرهنگی و گردشگری کشور گفت: این وزارت در شوش آن هم با دو اثر جهانی، هیچ کار ارزشمندی در حوزه میراثی و گردشگری انجام نداد.

محمد کعب عمیر در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: وزارت میراث فرهنگی و گردشگری در شهرستان شوش آن هم با دو اثر جهانی هیچ کار ماندگار و ارزشمندی در حوزه میراثی و گردشگری انجام نداده است.

نماینده مردم شوش و کرخه در مجلس گفت: زیگورات چغازنبیل یک اثر باستانی آن‌هم جهانی است که این روزها به علت بی توجهی و نبود امکانات در اطراف آن در بیابان رها شده است.

وی ادامه داد: بسیار اسفبار است که هیچ گونه امکانات رفاهی برای بازدید کنندگان معبد جهانی چغازنبیل «زیگورات» وجود ندارد؛ چرا نباید امکانات رفاهی زیبا آن هم با طراحی‌های تاریخی در اطراف این محوطه تاریخی ارزشمند دیده نشود؟

کعب عمیر یادآور شد: اعضای کمیسیون اجتماعی مجلس در بازدید از آثار تاریخی شهرستان شوش به خصوص موزه هفت‌تپه تعجب کردند که این مکان‌های ارزشمند چرا باید چنین وضعیتی داشته باشند. چرا وزارت میراث فرهنگی توجهی ویژه‌ای به این مکان‌های ارزشمند نکرده است.

وی به طرح توسعه حرم حضرت دانیال نبی (ع) اشاره کرد و افزود: انتظار می‌رود تا اعتبارات کافی و نگاه ویژه‌ای به اجرای پروژه طرح توسعه حرم حضرت دانیال نبی (ع) از سوی وزارت میراث فرهنگی انجام شود تا هرچه سریع‌تر شاهد اتمام این پروژه بسیار مهم و ارزشمند باشیم.

کعب عمیر با یادآوری اینکه وزارت میراث فرهنگی هیچ گونه برنامه و طرحی برای حوزه گردشگری در شهرستان شوش نداشته است، گفت: چرا شهری مثل شوش با دو اثر جهانی نباید یک جای تفریحی و گردشگری داشته باشد؟

وی اظهار کرد: شهرستان شوش هنوز از داشتن یک هتل خوب محروم است و از وزارت میراث فرهنگی انتظار می‌رود در حوزه گردشگری در شهرستان شوش کارهای ماندگار و ارزشمندی را انجام دهد.

کعب عمیر گفت: ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های شهرستان شوش برای مردم ایران به خوبی معرفی نشده است. چرا باید این شهر جهانی آن هم با قدمت بسیار بالا از داشتن جشنواره یا همایش کشوری یا بین‌المللی محروم باشد؟

عضو کمیسیون اجتماعی مجلس تصریح کرد: پیشرفت شهرستان شوش در حوزه اشتغالزایی میراث فرهنگی و گردشگری قفل شده است.

کعب عمیر به برگزاری جلسات متعدد در این زمینه اشاره کرد و افزود: جلسات بدون خروجی دردی را دوا نمی‌کند و از وزارت میراث فرهنگی انتظار می‌رود تا فکری به حال حوزه میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان شوش داشته باشد.

وی بیان کرد: معاون وزیر میراث فرهنگی در حوزه صنایع دستی در پاسخ به سوال بنده در صحن مجلس اعلام می‌کند که این مقدار اعتبار برای این حوزه در شهرستان شوش هزینه شده است. چرا به ما نمی‌گویید این اعتبار در کجاها هزینه شده تا ما هم بدانیم این اعتبار صرف چه کارهایی شده است؟

نماینده مردم شوش و کرخه در مجلس ادامه داد: امروز مردم شهرستان شوش از عملکرد میراث فرهنگی ناراضی هستند، نه خود میراثی‌ها کاری می‌کنند نه اجازه می‌دهند که دیگران در این شهرستان کاری انجام بدهند.

کعب عمیر اظهار کرد: سرمایه گذاری را می‌شناسم که حاضر است در حوزه میراث فرهنگی و گردشگری یک میلیارد دلار هزینه کند اما از بروکراسی اداری و دیگر مشکلاتی که در هنگام اجرای این طرح جلوی پایش قرار می‌دهند، ترس دارد.

نماینده مردم شوش و کرخه در مجلس انتقاد کرد: آنگونه که باید با سرمایه گذار برخورد شود در خوزستان و شهرستان شوش دیده نمی‌شود.

وی تصریح کرد: از وزارت میراث فرهنگی انتظار می‌رود با تشکیل کارگروهی نسبت به رفع مشکلات حوزه میراثی در شهرستان شوش اقدام کند.

کعب عمیر به ظرفیت‌های شهرستان شوش اشاره کرد و گفت: شهر تاریخی شوش ظرفیت و پتانسیل‌های فراوانی در حوزه میراثی و گردشگری دارد که با استفاده از آنها هم چهره شهر زیباتر و مکان‌های تفریحی ایجاد خواهد شد و در نتیجه شاهد ایجاد اشتغال در حوزه میراث فرهنگی و گردشگری خواهیم بود.

همسایگی مسجد و کلیسا در «آبادان»

يكي از جاذبه‌هاي گردشگري جنوب خوزستان مجاورت مسجد و كليساي آبادان است كه جلوه‌اي بارز از احترام متقابل پيروان اديان الهي را به تصوير كشيده است.
كليساي سورت قاراپت آبادان، سال 1319 ساخته شده است؛ اين كليسا در زمان جنگ تحميلي آسيب ديد، و از سوي ستاد بازسازي مناطق جنگزده مرمت شد و سال 1382به عنوان يكي از آثار ملي ايران به ثبت رسيد.
اين روزها اگرچه به خاطر اندك بودن تعداد مسيحيان در آبادان آييني در اين كليسا برگزار نمي‌شود، اما اين كليسا بزرگترين تالار اجتماعات ارامنه مقيم آبادان محسوب مي‌شده است.
بر اساس اسناد، اين كليسا نخستين كليساي ارامنه آبادان در عصر حاضر محسوب نمي‌شود، بلكه پيش از احداث اين كليسا در آبادان دو كليساي ديگر نيز وجود داشته‌ است.
كليساي كريستوفر در منطقه بريم آبادان كه سال 1928 ميلادي (1306 هجري شمسي) احداث شد و متعلق به مسيحيان پروتستان آبادان بود و ديگر كليساي آبادان كه سال 1951 ميلادي (1329 هجري شمسي) تاسيس شد، كليساي آشوري بوده كه نزديك فلكه الفي جاي داشته و مورد استفاده مسيحيان آشوري آبادان قرار مي‌گرفته، كه امروزه ديگر از آن دو كليساي قديمي اثري بر جاي نمانده است.

کلیسا و مسجد دیوار به دیوار هم یکی از جاذبه‌های گردشگری و میراث فرهنگی جنوب خوزستان است که جلوه‌ای بارز از احترام متقابل پیروان ادیان الهی را به تصویر کشیده است. کلیسای قاراپت مقدس آبادان همجوار با مسجد امام موسی کاظم(ع) معروف به مسجد بهبهانی ها است و آبادان تنها مکانی است که در آن کلیسا و مسجد دیوار به دیوار در همسایگی هم هستند و تصویری از احترام متقابل میان پیروان ادیان مختلف الهی و از زیباترین جلوه های گفت و گوی تمدن ها را به تصویر کشیده است. در واقع آبادان تنها نقطه ای از ایران است که در آن کلیسا و مسجد همسایه هستند.

وقتی با دقت به گوشه و کنار خیابانها و مناطقی مثل زند و بریم آبادان نگاه بیندازید، می توان به وضوح بناهایی را دید که نشان از وحدت اقوام ساکن آن داشته و دارد. ساکنانی که با خوبی و خوشی در کنار یکدیگر زندگی می کنند و آئین های اعتقادی خود را نیز برپا می دارند.
زند نام خیابانی است در آبادان که از قدیم الایام کلیسای سورقارپت (کارپت) در کنار مسجد امام جعفر صادق (س) گذر ایام را به نظاره نشسته است و آن را خیابان ادیان می خوانند. در شهر آبادان به طور مجموع چهار کلیسا توسط گروه اطلاعات و آمار خوزستان شناسایی شده که متاسفانه تاکنون مشخصاتی از کلیسای قلب مسیح در اختیار این گروه پژوهشگر و یا سایران قرار ندارد.
کلیساهای شهر آبادان در مجموع دارای چهار هزار و ۷۱۰ متر مربع مساحت کل و دو هزار و ۵۱۰ متر مربع زیر بنا هستند، این کلیساها که متعلق به مسیحیان آشوری، پروتستان و گریگوری آبادان بودند در گذشته توسط سه کشیش ۴۷، ۶۰ و۶۱ ساله، یک متولی ۴۳ ساله، یک خادم ۵۷ ساله و دو سرایدار ۳۰ و ۶۲ ساله اداره می شدند.

کلیسای سورت قاراپت آبادان، سال ۱۳۱۹ ساخته شده و اگرچه این کلیسا در زمان جنگ تحمیلی آسیب، از سوی ستاد بازسازی مناطق جنگزده مرمت شد و سال ۱۳۸۲به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. این کلیسا اکنون یکی از جاذبه های گردشگری خوزستان و جاهای دیدنی آبادان است که در سفر به این شهر نباید از دست داد. جهت بازدید از کلیسا بایستی از خادمان آن اجازه بخواهید که اغلب با روی خوش پذیرای مهمانان هستند.
این کلیسا اولین کلیسای ارامنه آبادان در عصر حاضر محسوب نمی‌شود، بلکه پیش از احداث این کلیسا در آبادان دو کلیسای دیگر نیز وجود داشته‌اند: کلیسای کریستوفر، در منطقه بریم آبادان که در سال ۱۹۲۸ میلادی (۱۳۰۶ هجری شمسی) احداث شد و متعلق به مسیحیان پروتستان آبادان بوده است و دیگر کلیسای آبادان که در سال ۱۹۵۱ میلادی (۱۳۲۹ هجری شمسی) تاسیس شد، کلیسای آشوری بوده که در نزدیکی فلکه الفی جای داشته و مورد استفاده مسیحیان آشوری آبادان قرار می‌گرفته، که امروزه دیگر از آن دو کلیسای قدیمی اثری بر جای نمانده است.

دیوارهای کلیسا دارای چهار در دو لنگه قهوه ای رنگ چوبی است که بر هر لنگه آن نقش صلیبی برجسته است؛ کلیسا دارای دو گنبد مخروطی شکل آلومینیومی است که یکی بر ساختمان اصلی کلیسا و دیگری در قسمت انتهایی کلیسا جایی که ناقوس واقع شده قرار دارند. در زمان حاضر تنها مادر مسیحی شهر بنام «صوفی کاروازیان» ملقب به خانم مانوکیان (به واسطه نام فامیل همسرش) تنها کلیدار کلیسای این شهر است که به طور سالانه و در روز عید کریسمس، در کلیسا را به روی مردمان شهرش که برای تبریک سال نو به او می آیند، می گشاید.