خوزتوریسم

آشنایی با رود کرخه 

همشهری آنلاین - محمد ملاحسینی: کرخه نام رودخانه‌ای است که در جنوب غربی ایران در استان خوزستان جریان دارد.

رودخانه کرخه از مناطق میانی و جنوب‌غربی رشته کوه‌های زاگرس در نواحی غرب و شمال غرب کشور سرچشمه گرفته و پس از طی مسافتی در حدود ۹۰۰ کیلومتر در امتداد شمال به جنوب، سرانجام در مرز مشترک ایران و عراق به مرداب هورالعظیم می‌رسد.

رودخانه کرخه پس از رودخانه‌های کارون و دز سومین رودخانه بزرگ ایران از نقطه نظر آبدهی محسوب می‌شود.

حوزه آبریز رودخانه کرخه به وسعت حدود ۴۳ هزار کیلومتر مربع، بین ۴۶ درجه و ۵۷ دقیقه تا ۴۹ درجه و ۱۰ دقیقه طول شرقی و ۳۱ درجه و ۴۸ دقیقه تا ۳۴ درجه و ۵۸ دقیقه عرض شمالی واقع شده و شامل استان‌های همدان، کرمانشاه، کردستان، ایلام، لرستان و خوزستان است.

رودخانه کرخه از شمال به سوی جنوب جریان دارد و پس از گذر از کنار آثار شوش باستان به سوی غرب تغییر مسیر می‌دهد. در ۴۰ کیلومتری شمال اهواز مسیر آن دوباره تغییر کرده و وارد عراق می‌شود.

کرخه در عراق به رودخانه‌ای که از پیوستن دجله و فرات پدید آمده می‌پیوندد.

بزرگ‌ترین سد ایران روی رود کرخه ساخته شده و سد کرخه نام دارد. نام کرخه نامی بسیار باستانی است و نام منطقه و حکومتی کهن در جنوب خوزستان بوده‌است.

سد کرخه یکی از بزرگ‌ترین سدهای خاکی دنیا و بزرگ‌ترین سد خاکی ایران و خاورمیانه است. این سد بر رودخانه کرخه در ۲۲ کیلومتری شمال غربی شهرستان اندیمشک در استان خوزستان ساخته شده است.

سرشاخه‌های اصلی تشکیل دهنده رودخانه کرخه، رودخانه‌های سیمره، کشکان، قره سو، گاماسیاب و چرداول هستند.

چرا زنان بختياری لباس‌های با رنگ شاد می‌پوشند؟

یك دوستدار ميراث فرهنگی گفت: زن در عشاير بختياری در همه شرايط زندگي كوچ‌نشيني و در هر كار طاقت‌فرسايي هم‌چون هيزم آوردن، گله‌داري و... هم‌پاي مرد است.

به گزارش خوزنیوز، يونس شفيعي در گفت‌وگو با ایسنا بيان كرد: زن در قوم بختياري از ارزش و احترام خاصي برخوردار است به طوري كه در بيش‌تر نزاع‌هاي خانوادگي كه اتفاق مي‌افتد زن باعث امنيت خاطر است. براي نشان دادن پاكي يك خانواده يا شخص به مادر وي يا در اصطلاح محلي "شكم زاي" او اشاره مي‌كرده‌اند.
او خاطرنشان كرد: "دالو" كه به پير زن طوايف در قوم بختياري اطلاق مي‌شود، به شكلي رهبري كوچ را به عهده دارد كه در بيش‌تر نزاع‌ها و مشكلات سخن او حرف اول و آخر به شمار مي‌آيد زيرا هدايت نسل جوان قوم با "دالو" است.

 اين دوستدار ميراث فرهنگی توضيح داد: هر زن بختياري در هر شرايط سني پوشش و زيورآلات خاص خود را دارد. لباس دخترها از رنگ‌هاي بسيار شاد دوخته مي‌شود كه رابطه مستقيمي با رنگ طبيعت دارد. همان طور كه نام آن‌ها برگرفته از گل و زيبايي‌هاي طبيعي است.

وي ادامه داد: لباس دختران با سليقه‌ بسيار خاص متعلق به خودشان و با توجه به شرايط زندگي در كوهستان انتخاب مي‌شود. لباس زنان بختياري شامل پيراهني بلند است كه تا زانو ادامه دارد و "دامن قري"، "مينا" و "لچك" نام دارند.
 

او يادآور شد: دوخت لباس‌هاي محلي و انتخاب رنگ‌هاي متعلق به هر نسل بر عهده زن بختياري است. در دوخت پيراهن‌هاي محلي شكاف‌هايي 2 گوشه آن به منظور مشخص شدن بهتر چين‌هاي تنبون قري ايجاد مي‌كنند. اين تنبون با لباس‌هاي زنان زردشتي يكي است. به اين معنا كه در آن زمان نيز زنان دامن‌هايي قري به اين شكل با تنبون‌هايي كه تا زانو كشيده مي‌شد، مي‌پوشيده‌اند.

شفيعي گفت: زنان بختياري براي راحتي در راه رفتن و مشخص شدن رقص چين‌هاي تنبون خود شلوارهايي تنگ شبيه به ساپورت مي‌پوشيده‌اند. "مينا" نيز نام روسري محلي است كه زنان بختياري بر سر مي‌گذارند و رنگ‌هاي آن نسبت به سن زنان و دختران متفاوت است.

 وي اظهار داشت: روسري دختران جوان الواني يا سفيد رنگ است كه به همراه پولك‌هاي ريز از الوان، روسري و يا حاشيه‌هاي آن را مي‌پوشانند تا زيباتر شده و در هنگام حركت صدا كند. زنان بختياري به جاي پولك سكه‌هايي از طلا و نقره بر روسري‌هايشان وصل كرده و لچك‌ بر سر قرار مي‌دهند. لچك كلاهچه‌اي است كه زنان بختياري پس از بافت گيسوان خود بر سر مي‌گذارند.

 او تصريح كرد: زنان بختياري علاوه بر لچك پيشاني خود را نيز با سكه‌هايي از طلا و نقره پر مي‌كنند. لچك بر سر كردن ميان همه زنان بختياري مرسوم است اما دختران كم‌تر بر سر مي‌گذارند. زنان چيز ديگري شبيه به كت كوتاه بر تن مي‌كنند كه "دلك" نام دارد و از جنس مخمل مي‌باشد. "دلك" از رنگ‌هاي متفاوت و آستري گل‌دار دوخته مي‌شود كه حاشيه آن را با رنگ‌هاي طلايي يا زرد به شكل زيگ‌زاگ مي‌دوزند.

 او بيان كرد: زنان بختياري در پوشش محلي بر پيراهن خود پيراهن ديگري بر تن مي‌كنند كه "‌جوه" نام دارد. زنان در دوخت "جوه" از رنگ‌هاي شاد استفاه مي‌كنند و تنها زنان عزادار هستند كه جوه تيره مي‌پوشند. استفاده از رنگ‌هاي متنوع و شاد در لباس زنان بختياري از اهميت ويژه‌اي برخوردار است به طوري كه رنگ سرخ تنها رنگ ثابت در لباس آن‌ها است كه هيچ گاه عوض نمي‌شود. رنگ سرخ لباس زنان بختياري برگرفته از رنگ سرخ و شاد گل‌هاي كوه‌هاي زاگرس است.

 اين دوستدار ميراث فرهنگي گفت: در لباس زنان بختياري چادر وجود نداشته و بعدها وارد فرهنگ آن‌ها شده است. استفاده از چادر تنها به شركت در مهماني‌ها و يا مراسم عزاداري محدود مي‌شود. هم‌چنين معمولا زنان مسن‌تر دور سرئخود پارچه‌هاي سياه و نازكي به طول نيم متر مي‌بندند كه در زبان محلي به آن "مينا" گفته مي‌شود. بيرون بودن گوش زنان بختياري نيز به فرهنگ اين قوم بازمي‌گردد زيرا صدا نقش اصلي در زندگي عشايري ايفا مي‌كرده‌‌ است. به همين خاطر زنان بختياري براي شنيدن صداهاي كوهستان، گله، حركت حيوانان وحشي و... گوشهاي‌شان را خارج از پوشش روسري‌هايشان قرار مي‌دهند.

 وي افزود: لباس زنان بختياري نسبت به شرايط زندگي عوض مي‌شود اما رنگ آن‌ها هميشه شاد است. سوزن‌دوزي لباس‌ها، رختخواب‌ها و... از ديگر هنرهاي زنان عشاير است. هم‌چنين دست‌بافت‌هاي زنان عشاير بختياري زبان‌زد همگان است.

 او خاطرنشان كرد: علت گره زدن گيسوان زنان بختياري و قرار دادن آن در دو طرف صورتشان در اين فرهنگ به دلايل مختلف است كه به گواه پيرزن‌هاي بختياري اشاره به گره خوردن زندگي آن‌ها با همسرانشان است و رسم ديرينه‌اي همانند زنان زردشتي دارد. پَل (گيسوان) زنان بختياري همانند كمر زردتشتيان كه 72 گره زده مي‌شد، 38 گره دارد كه به تعداد گره‌هاي آن سن زن مشخص مي‌شود.

شفيعي توضيح داد: ايرانيان رسمي به نام "گيسو برون" دارند كه اين آيين در ميان زنان بختياري نيز اجرا مي‌شود. به اين معنا كه اگر زني يك از عزيزان مرد خود همانند پدر، شوهر و يا برادر را ازدست دهد گيسوانش را مي‌برد. پس از آن گسيوان بريده زن را به نشانه عزاداري به "مانگه" آويزان مي‌كنند. اين آيين در دوران اساطيري و پس از مرگ سياوش نيز اجرا شده است.

 او تصريح كرد: گيسو در فرهنگ بختياري نشانه عصمت و وقار يك زن است به طوري كه هر زني كه كار زشت و ناسزايي انجام مي‌داد گيسوانش را مي‌بريدند كه اين خود بدترين نوع تنبيه براي زنان نابكار در اين فرهنگ به شمار مي‌آمد.

وي گفت: زنان در فرهنگ بختياری براي آرايش خود از وسايلي هم‌چون سورمه، گل‌هاي سرخ كه پس از خيساندن در آب براي سرخ كردن لب‌ها و گونه‌ها استفاده مي‌شده و هم‌چنين سوراخ كردن سمت چپ بيني دختران تازه عروس شده، استفاده‌ مي‌كرده‌اند

عکس:مهر

سدهای کرخه و دز در اندیمشک ثبت ملی شدند

اندیمشک- ایرنا - رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اندیمشک گفت:سدهای کرخه و دز در همایش ثبت ملی آثار صنعتی کشور، ثبت ملی شدند.

روح اله شاهرخیان روز یک‌شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: این همایش امروز در شهرستان ماهشهر با حضور نمایندگان ۲۶ استان و با حضور معاون میراث فرهنگی کشور، هیات ثبت آثار میراث فرهنگی کشور، هیات همراه داوری و مسئولان میراث فرهنگی استان ها، برگزار شد.
وی گفت: در این همایش آثار مختلفی ارایه شد که در این بین پرونده سد دز و سد کرخه شهرستان اندیمشک پس از بررسی طولانی ثبت ملی شدند.
وی بیان کرد: پرونده ثبت ملی راه آهن ناحیه زاگرس نیز در جریان است که نتیجه آن تا فردا اعلام خواهد شد.

وی اظهار کرد:با ثبت ملی این سدها که از مزایای گردشگری ارزنده ای برخوردارند، شاهد رونق بسیار خوبی در این بخش خواهیم بود.

شهرستان اندیمشک ورودی شمالی استان خوزستان است که از ظرفیت های اقتصادی و صنعتی مختلفی مانند کرخه،دز ،بالارود ،راه آهن و غیره برخوردار است.

سد دز یک سد بتُنی برق‌آبی است که بر روی رودخانه دز در ۲۳ کیلومتری شمال شرق اندیمشک احداث شد. این سد ۱۲۵ هزار هکتار از اراضی پایین دست را آبیاری می‌کند و نقش مهمی در کنترل سیلاب‌های بالادستش دارد. نیروگاه این سد دارای قدرت نصب ۵۲۰ مگاوات می‌باشد.

سد کرخه یکی از بزرگ‌ترین سدهای خاکی دنیا و بزرگ‌ترین سد خاکی ایران و خاورمیانه است که بر روی رودخانه کرخه در ۲۲ کیلومتری شمال غربی شهرستان اندیمشک در استان خوزستان ساخته شده‌است.

سدهای کرخه و دز نقش مهمی در مهار سیلاب های اوایل سالجاری داشتند.
بیش از ۵۰ اثر تاریخی در شهرستان اندیمشک ثبت ملی شده‌اند.

مقاله مطالعه ی تطبیقی- تحلیلی محوطه ی گچ سنگی گتوند بر اساس مدارک سفالی

سفال در جایگاه چونان ماده‌ی فرهنگی، مدرک مهمی برای دست‌یابی به گاهنگاری و شناخت دوره‌های استقراری در هر محوطه‌ی باستانی است. یکی از محوطه‌های مهم و شاخص از نظر داده‌های فرهنگی، به‌ویژه یافته‌های سفالی، محوطه‌ی گچ‌سنگی شهرستان گتوند است. این محوطه در شمال دشت شوشان و در کنار رودخانه‌ی‌ کارون است. در راستای کاوش آموزشی محوطه، مقادیری سفال در بررسی سطحی و محدوده‌ی کارگاه I و گمانه‌های آن گردآوری و مبنای پژوهشی بر بنیاد چند پرسش گردید. پرسش‌های اصلی مطرح در این پژوهش عبارتند از: 1-‌‌گونه‌های شاخص سفالی از چه نوع و منقش به چه طرح‌هایی است؛ 2- این گونه‌ها به کدام فازها تعلق دارد؟ در ضمن، بررسی تحلیلی وضعیت و جایگاه محوطه در بین محوطه‌های دشت شوشان مسأله‌ی دیگر این پژوهش است. برای رسیدن به پاسخ‌های مستدل 86 قطعه سفال شاخص انتخاب شد و با روش تطبیقی-تحلیلی مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج این مطالعه نشان داد که بیشترین سفال‌ها از گونه‌ی دهانه‌باز مانند کاسه‌ها و لیوان‌ها است. غیر از تعداد انگشت‌شمار که دارای نقوش حیوانی، مابقی منقش به طرح‌های هندسی است و از منظر زمانی متعلق به فازهای شوشان میانی و متأخر است. به‌عبارتی از منظر گاهنگاری سفالی می‌توان گفت: این زیستگاه در اواخر هزاره‌ی ششم و اوایل هزاره‌ی پنجم قبل‌ازمیلاد (شوشان میانی) شکل گرفته بود؛ مسأله‌ای که در بررسی‌های پیشین باستان‌شناسانی چون هنری رایت (1969) این فاز زمانی در محوطه شناسایی نشده بود. این محوطه بی‌وقفه از زمان شکل‌گیری در فاز مذکور تا واپسین دوران آغازشهرنشینی محل سکونت بوده است. همچنین مطالعه و مقایسه‌ی سبکی و تکنیکی سفال‌های شاخص نشان می‌دهد، صرف‌نظر از استمرار برخی گونه‌ها، به تناسب تغییر و نفوذ سنت سفالی، به‌ویژه در شوشان جدید 1، این محوطه نیز بی‌تأثیر از این تحولات نبوده و روابط فرهنگی با سایر مناطق فرهنگی داشته است.

برای دانلود روی تصویر زیر کلیک کنید

موسیقی در ایستگاه اهواز

موسيقي و الحاني كه آغشته به غم و اندوه مي باشند در این اقلیم به عنوان موسيقيِ غالب، دائما در ادوارِ مختلفِ تاریخی بر فضای موسیقی جامعه حکم فرما شده است، البته شايد اين موضوع يك صبغهٔ تاريخي را نیز دنبال مي كند

– سبك علوانيه

اين سبك از آواز، از ابداعات مرحوم علوان الشويع از اهالي دورق يا شادگان است كه در حدود صد سال پیش مي زيسته است. این نوع موسیقی و لحن پس از مدت زماني کوتاه مورد استقبال عامهٔ مردم و سایر هنرمندان قرار گرفت.

بعد ها این نوع موسیقی به نام سرایندهٔ آن (علوان) نامگذاری شد. در اين سبك،خواننده، ابياتي از اشعارِ ابوذيه را با ذكرِ نامِ سراينده يا شاعرِ آن اشعار، با لحنِ حزينِ علوانيه بصورت آوازي مي خواند و با سازِ ربابه مي نوازد. علوانیه آوازی است توأم با موسيقي غمگین که تنها با سازِ ربابه نواخته می‌شود.
در حال حاضر هنرمنداني به تقليد از علوان الشويع اين سبك را زنده نگه داشتند از جمله : حسان اگزار، علي الرشداوي، ابوسعيد التميمي، ابوسعد الزرگاني و ….

– گذری به تاریخ ادب و هنر اهوازی

در ادوارِ تاريخِ موسيقيِ اهوازي،هنرمنداني بوده اند كه در عرصهٔ موسيقي ظهور كردند اما در كل، چهره هاي سرشناسي به آن شكلي كه مي بايست، نبودند،اما در حوزهٔ علم و ادب،سخن خيلي بيشتر از موسيقي است،چرا كه شخصيتهايي قدم در اين مرز و بوم ( اهواز ) نهادند كه جايگاهي بس رفيع در تاريخ ادبيات جهان داشتند و از جملهٔ ايشان مي توان از شاعر و اديب توانا و بزرگِ اهوازي، ابونؤاس اهوازي را نام برد كه در قرن دوم هجري مي زيست. ديگر اديبِ اهوازی حسين بن سعيد بن حماد اهوازي است که  شيخ طوسي از این شخصیت علمی-ادبیِ اهوازی یاد کرده  است، ایشان نیز تاليفاتِ زيادي را به جای گذاشته اند.

مرو ابن عثمان الحارثی ملقب به سیبویه، متولد به سال ۱۴۸ هجری ومتوفی به سال ۱۸۰ هجری ( ۷۶۵-۷۹۶م) شهر البیضاء اهواز. این عالم و ادیب بزرگ، همچون ابو نواس در جوانی راهی بصره شد و در کنار خلیل بن احمد الفراهیدی کتابی در علم نحو تألیف نمود که نامش را (الکتاب) نهاد و در اواخر حياتش به اهواز بازگشت و در همانجا وفات يافت.
البته از ادبيات كه بگذريم كساني نيز بوده اند كه در موسيقيِ اهوازي پا به عرصه نهادند، از جملهٔ آن ها مي توان از نام عبدالامير ادريس، محمد شهابي از اهالي شهر ويس، (از جملهٔ نوازندگان متبحر در حوزهٔ سنتور) و … را نام برد.

چنانچه بخواهيم از حوزه الحان و مقامات موسيقي سخن به ميان آوريم، می بایست از اين نكته غافل نمانیم كه جامعهٔ ما عموماً متمایل به سبکی از موسیقی اند كه حال و هواي شجن ياهمان غم و حزن در آن ملموس باشد، به طوری که حتي در مراسم های مختلف شادي ، عروسي و پايكوبي ها نيز در اغلب مواقع هنرمند با آوازي حزين برنامه شان را شروع مي كنند.
بطور کل موسيقي و الحاني كه آغشته به غم و اندوه مي باشند در این اقلیم به عنوان موسيقيِ غالب، دائما در ادوارِ مختلفِ تاریخی بر فضای موسیقی جامعه حکم فرما شده است، البته شايد اين موضوع يك صبغهٔ تاريخي را نیز دنبال مي كند كه مجالِ بيانش در اين مختصرنميگنجد.ٔ

– سازِ عود

امروزه گرایش به شنیدن تکنوازی هایی با صدای عود و آموزش عود بسیار گسترش یافته است ، آلتِ موسیقی که صدایش از دیرباز سحرانگیز و شگفت آور بوده است.
اگر بخواهیم در این حوزه ورود کنیم و سخن از عود نوازي و عود نوازان به ميان بياوريم، در بين ۱۰تا۱۵سال أخير نوازندگان اين ساز به طور چشمگيري پا به عرصهٔ هنر گذاشتند كه بنده تيتر وار از نامهاي آنها گذر می کنم : ابوفؤادفلاحپور ، فريدسليماني ، حسين لامي ، احمد بيت سياح ، مهدي سواري ، كاظم بني اسد ، مهدي كوتي ، شفيق چناني ، شكيب بني اسد ، جاسم رفيعي ، انور ، ياسين منبوهي ، حنيف نبهاني ، حامد حميدي ، ازهار موسوي نيا و…..

البته ناگفته نماند كه حال و هوای موسیقی در اهواز بشدت آشفته است و دوران سخت و حزین خود را سپری می کند، كه البته، نبودِ فضاهای مناسب هنری ، عدم رعایت کپی رایت، نبود آکادمی های معتبر، عدم حمایت مالی و عدم پی ریزی آکادمی های علمی جهت حفظ موسیقی های محلی و سنتی از سوی دانشگاه های استان و .. مزید بر علت شده است.

ادیب احمد

منبع: شط پرس

صد ها سال ماهی گیری لب شط کارون

ماهی گیری سنتی نه تنها می تواند حرفه ای تفریحی به شمار آید بلکه  قادر خواهد بود با اختصاص فضا های مشخصی در طول مسیر رودخانه کارون از سوی ارگان های ذی ربط سبب جذب و رونق گردشگری شهری و فرهنگی شود.

ماهی گیری به دو دسته تقسیم می شود ، ماهی گیری تفریحی و ماهی گیری تجاری ، در سال های اخیر به دلیل عدم لایروبی رودخانه ، کوچک شدن حریم رودخانه و کم شدن حجم آب ، ریختن فاضلاب های صنعتی و غیر صنعتی به رودخانه سبب شده است این جاذبه بی نظیر گردشگری و تجاری شهر اهواز به طور کل با خطر نابودی مواجه شود .
عاشور شوقی یکی از ماهی گیرانی ست که پنجاه سال به این حرفه مشغول است ، ایشان وضع ماهی گیری را به شدت آشفته اعلام می دارد و بیان می کند ، متاسفانه نه تنها علل فوق الذکر آسیب جدی به محیط زیست این شهر وارد کرده است بلکه صید غیر حرفه ای و غیر مجاز همچون صید با برق سبب شده است که نسل ماهیان بومی این رودخانه را منقرض کند از سوی دیگر به گفته وی وجود ماهی های چینی در رودخانه مزید بر علت شده است به طوری که محیط ماهی های مفید و بومی رودخانه کارون همچون بنی را با خطر نابودی مواجه کرده است .
شوقی می گوید : خود شاهد وجود کوسه ، مار ماهی و انواع لاک پشت در رودخانه کارون بوده است و از انقراض این آبزیان بشدت ابراز ناراحتی می کند و عشق و علاقه ماهی گیران قدیمی را چنین وصف می کند که این حرفه آن چنان آن ها را جذب زیست بوم منطقه کرده بود که خودشان را موظف به حفظ این محیط منحصر به فرد می دانستند .
شوقی از رویارویی این صیادان سنتی با صیادان منفعت طلبی که به دنبال استفاده از صید با برق ، انفجار، سم و مواد شیمیایی بودند قصه های زیادی را حکایت کرد .

شوقی می افزاید : ماهی گیری سنتی نه تنها می تواند حرفه ای تفریحی به شمار آید بلکه  قادر خواهد بود با اختصاص فضا های مشخصی در طول مسیر رود خانه کارون ، از سوی ارگان های ذی ربط سبب جذب و رونق گردشگری شهری و فرهنگی شود.
عاشور شوقی ، منطقه اهواز قدیم و عامری را سمبل شاخص ماهی گیری عنوان می کند و این حرفه را در این منطقه به عنوان یکی از میراث های مهم شهر اهواز ذکر می کند خصوصا آن که در گذشته این منطقه پاتوق ماهیگیران شهر بوده است که اکنون هنوز که هنوزه عده ای در نقاط مشخص و زمان های خاص در منطقه اهواز قدیم به این حرفه مشغولند.

علی قریشی

نویسنده : علی قریشی | منبع خبر : مجله الکترونیکی شط

گلافی، هنر قدیمی مردمان جنوب ایران

در جنوب به کسانی که در کار ساخت لنج می‌باشند جلاف یا گلاف گفته می‌شود. در ایران لنج‌ها در کرانه‌های خلیج فارس بسیار یافت می‌شوند و لنج‌سازی یکی از صنایع بومی مردمان این منطقه است. با توجه به اهمیت دریا برای مردم جنوب و نیاز آن ها به لنج و قایق، دلیلی بوده بر اینکه یکی از هنرهای مردمان این منطقه از دیرباز تاکنون لنج سازی یا گلافی باشد. اگرچه این هنر رفته رفته در حال فراموشی است اما سبب نمی شود که از تاریخ حذف شود و تعلق این هنر از مردم جنوب گرفته شود. در حال حاضر که لنج های فایبر گلاس جایگزین لنج های چوبی شده است گلاف های بندر چوئبده به مرمت لنج های چوبی قدیمی می پردازند و این هنر قدیمی را در منطقه اروندکنار زنده نگه می دارند.

برای مطالعه گزارش کامل به لینک زیر مراجعه کنید

http://www.shattpress.com/?p=1010

مهمانان پاییزی کارون

هرساله پرندگان مهاجر در فصل سرما یکی از رودخانه ها یا آبگیرهای مناطق گرمسیر را برای گذران این فصل انتخاب می کنند. رودخانه کارون هم در این فصل سال تا اواخر فروردین میزبان انواع کاکائی، حواصیل و باکلان است.

تختی در پایتخت نفت

غلامرضا، پنجم شهریور 1309 در خانی آباد تهران متولد شد. حاج قلی، پدربزرگ غلامرضا، در محله خانی‌ آباد، از اربابان خانی آباد و یخچال دار شناخته شده ی تهران بود. توضیح اینکه یخچال یا یخدان ها، گونه ‌ای ساختمان بودند که در معماری قدیمی ایران برای تولید و نگه ‌داری یخ ساخته می ‌شد. معمولاً هر یخچال دارای یک استخر و یک دیوار بلند (بنام حصار) و یک مخزن گنبد دار بود. حصار طوری ساخته می ‌شد که تمام روز سایه آن بر استخر می‌افتاد و از گرم شدن آب استخر جلوگیری می‌ کرد. یخچال دارها که در روزگار خود افراد متمولی بودند، یخی را که در زمستان در استخر یخچال درست می ‌شد، می‌ شکستند و در خزانه انبار می‌ کردند و در فصل گرما آن را به مردم می فروختند.

غلامرضا در نوجوانی به فکر کارکردن و کمک به خانواده افتاد.اواسط دهه بیست خورشیدی اوج رونق کاری در کمپانی نفت ایران و انگلیس بود و خوزستان و مناطق نفتخیز محل مراجعه جویندگان کار از اقصی نقاط کشور. تختی نیز از طریق یکی از همسایگانشان در خانی آباد که اصالت خوزستانی و مسجدسلیمانی داشت با این موقعیت کاری آشنا و سوار بر قطاری که احداثش به بیکاري و ورشکستگی پدرش منجر شده بود، رهسپار خوزستان شد. جزئیات این رفتن بخش مهمی از تحقیقات زنده یاد علی حاتمی بود که قرمي خواست نخستین فیلم از زندگی تختي را بسازد. چنانچه خسرو نطافت دوست، دوست دوران کودکی و ورزشی تختی نقل می کند مرحوم حاتمی برای اینکه متوجه شود تختی موقع رفتن به مسجدسلیمان چه شرایطی داشته و حتی ناهار چه خورده، آشپز آن روزگار راه آهن را نیز پیدا کرده بود! خود شادروان تختی در بعدها و در مصاحبه ای با اشاره به فقر و مشقت زمان نوجوانی گفته بود: "با آن که علاقه فراوانی به ورزش داشتم، مجبور بودم که در جستجوی کاری برآیم. زندگی، نان و آب لازم داشت. برای مدتی به خوزستان رفتم و در ازای روزی هفت یا هشت ریال، کار کردم."

فرشید خدادادیان

پژوهشگر تاریخ نفت

گزارش کامل در ادامه مطلب

 زندگی زنان بختیاری کنار چشمه

زنان و دختران ایل بختیاری، کار آوردن آب از چشمه، برکه یا رود را انجام می‌دهند. آوردن آب با الاغ توسط دختران و زنان بختیاری و گذر از راه‌های سخت و کوهستانی کار بسیار دشواری است و مسئولیت‌های مختلف زنان در خانواده و علاوه بر خانه‌داری و بچه‌داری باعث می شود که در این کار شتاب کنند. در حالی که زنان مشغول شستن لباس در چشمه هستند، بچه‌ها با آب تنی تفریح می‌کنند. یکی از عناصر اساسی این اتفاق اجرای نواهای بومی و محلی هست که سینه به سینه به دختران امروز ایل رسیده است .

منبع ایرنا