خوزتوریسم

پنجم تیرماه سالروز ثبت جهانی سازه‌های آبی‌ـ‌تاریخی شوشتر

پایگاه سازه‌های آبی و گسترش فعالیت‌های پژوهشی پیرامون این سازه‌ها ابتدا پرونده مجموعه آسیاب‌های شوشتر که سال‌ها در فهرست پیشنهادی ثبت جهانی ایران قرار داشت تهیه شد اما به پیشنهاد و نظر کارشناسان میراث جهانی یونسکو مبنی بر اینکه محوطه آسیاب‌ها تنها بخشی از مجموعه به‌ هم پیوسته سازه‌های آبی در شوشتر است تهیه پرونده منظومه آبی‌ ـ‌ تاریخی شوشتر در دستور کار قرار گرفت

این پرونده پس از تکمیل و رقابت موفقیت‌آمیز در مقایسه با آثار پیشنهادی دیگر از سوی سازمان میراث فرهنگی کشور به عنوان دهمین اثر ایران به کمیته میراث جهانی یونسکو ارایه شد. سرانجام در نشست سالانه اعضای این کمیته در ۲۶ ژوئن ۲۰۰۹ (‎پنج تیر ۱۳۸۸) در شهر سویل اسپانیا این پرونده با احراز معیارهای یک، ۲ و پنج با عنوان سیستم آبی‌ـ‌تاریخی شوشتر در فهرست میراث جهانی یونسکو با شماره ۱۳۱۵ به ثبت رسید.

اجزای سازه‌های آبی‌ـ‌تاریخی شوشتر

بند میزان

بند میزان یک اثر بسیار مهم در مجموعه بناهای آبی‌ـ‌تاریخی شوشتر است که رودخانه کارون را به ۲ شاخه شطیط و گرگر با نسبت مشخص چهار دانگه و ۲ دانگه تقسیم می‌کند. این بند با شماره ۲۳۳۱ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده ‌است.

برج کلاه فرنگی

بقایای برج هشت ضلعی در کنار رود شطیط است که بر فراز تپه کوتاهی مشرف به بند میزان ساخته شده ‌است. مردم شوشتر این بنا را «کلاه فرنگی» می‌نامند

نهر گرگر

نهر گرگر آب‌راهی ساختگی از رود کارون است که در دوره هخامنشیان تا دوره ساسانیان حفر شده و در شمال شهر شوشتر توسط بند میزان از رود کارون جدا می‌شود و راه جنوب را در پیش می‌گیرد. این نهر با شماره ۱۷۵۹۹ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده ‌است.

مجموعه آبشارها و آسیاب‌های آبی

مجموعه آبشارها و آسیاب‌های آبی بزرگترین و پربازدیدترین بخش سیستم آبی تاریخی شوشتر (سازه‌های آبی‌ـ‌تاریخی شوشتر) است. در این مجموعه باستانی تعداد درخور توجهی آسیاب آبی وجود دارد و نمونه کامل و بزرگی از به‌کارگیری نیروی آب برای چرخاندن آسیاب‌ها را می‌توان در آن مشاهده کرد. این مجموعه از بی‌مانندترین نمونه‌هایی است که برای استفاده بهینه از آب در ادوار کهن مورد بهره‌برداری قرار گرفته ‌است.

بند ماهی‌بازان (بند خداآفرین)

بند ماهی‌بازان در اراضی شهر تاریخی دستوا و به منظور بالا نگهداشتن سطح آب ساخته شده‌ است. این بند با شماره ۴۲۰۷ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده‌ است.

قلعه سلاسل

قلعه سلاسل دژی بسیار بزرگ و دارای حیاط‌های مفصل و متعدد، سربازخانه‌ها، طویله‌ها، حمام‌ها، شبستان‌ها، برج‌ها، باغچه‌ها، قورخانه، نقاره‌خانه، حرم‌خانه، آشپزخانه، قاپی‌های متعدد، حوض‌های بزرگ، حصار و خندق بوده ‌است. این قلعه مرکز کنترل نهر داریون و همچنین محل استقرار والی خوزستان بوده ‌است. با وجود تخریب قسمت عمده این قلعه بخش‌های باقیمانده چشمگیر و بسیار دیدنی هستند.

نهر داریون

نهر داریون در دوره داریوش اول هخامنشی حفر شده و وظیفه آبیاری دشت میاناب شوشتر را داشته ‌است. این نهر با شماره ۴۱۴۱ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده‌ است.

پل شادِروان (بند قیصر)

پل شادِروان شوشتر یا بند قیصر مربوط به دوران ساسانی است. به موجب روایات شرقی شاپور یکم شاهنشاه ساسانی پس از اسارت والریانوس امپراتور روم او را مجبور کرد که در ساخت پل‌بند شوشتر کار کند. فردوسی در شاهنامه خود ابیاتی را در وصف ساخت پل شادروان آورده ‌است.

پل‌بند لشکر

پل‌بند لشکر یا دروازه لشکر یکی از دروازه‌های شش‌گانه تاریخی شوشتر بوده و هنوز آثاری از حصار شوشتر را در کنار این پل‌بند می‌توان دید. بر بلندای صخره‌ای مشرف به نواحی اطراف یک بنای مذهبی به نام امامزاده عبدالله واقع است که بر روی معبد آناهیتا (الهه آب و باروری در ایران باستان) بنا شده ‌است.

پل‌بند شرابدار

بند شرابدار در منطقه شرابدار (کمیته سوخت) شوشتر و بر روی شاخه‌ای از نهر داریون موسوم به نهر رقط به صورت شرقی‌ـ‌غربی قرار گرفته ‌است. این سازه را بین ۲ بنای آبی مهم پل‌بند لشکر و پل‌بند ماهی‌بازان شاهدیم که در ضلع جنوبی آن قسمتی از حصار شهر قرار گرفته ‌است. این پل‌بند با شماره ۴۲۱۸ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده ‌است.

بند دختر

بند دختر در آخرین تنگه کوهستانی که رود کارون از آن عبور می‌کند بنا شده ‌است.

بند دارا

بند دارا در منطقه میاناب و روی رود گرگر ساخته شده و مربوط به دوران هخامنشیان است.

اروندکنار؛ سرزمین نخل‌های بی سر

اروندکنار از توابع شهرستان آبادان و در ۵۲ کیلومتری این شهرستان واقع شده و همچنین در حدود ۳۰۰ متری خاک کشور عراق قرار دارد. در زمان جنگ تحمیلی، درختان نخل زیادی خشک شدند و اروندکنار به «سرزمین نخل‌های بی سر» مشهور شد. درخت نخل فیزیولوژی‌ای همچون بدن انسان دارد و چنانچه سر آن قطع شود درخت به طور کامل خشک می‌شود.

مرضیه بهبهانی

تولد یکصد و هفت سالگی بی بی لوعه بانوی دارخوینی

بی‌بی لوعه یا مادر دارخوین که نام اصلیش لوعه ناصریان است. ۴ تیرماه ۱۴۰۲ یکصد و هفت سالگی‌اش را آغاز کرد.

بی‌بی لوعه حالا کهنسال‌ترین زن خوزستان است. او حوادث زیادی را با چشم خودش دیده از هجوم انگلیسی‌ها حدود ۹۰ سال قبل به آبادان و دارخوین تا حمله عراق و حصر آبادان. بی‌بی لوعه بعد از ۱۰۷ سال زندگی در سلامت کامل است و هشیاری خود را دارد.

بی‌بی‌لوعه متولد سال ۱۲۹۴ است که در سن ۱۲ سالگی ازدواج کرده و ساکن دارخوین است، هم‌زمان با آغاز جنگ تحمیلی و در شرایطی که شهر دارخوین خالی از سکنه می‌شود، بی‌بی لوعه در دارخوین می‌ماند و همراه با پسرانش ضمن شکل‌دهی نیروهای مقاومت مردمی، خدماتی را به رزمندگان ارائه می‌دهد که از آن جمله می‌توان به پخت نان و غذا، شستن لباس‌های رزمندگان و … اشاره کرد.

بسیاری از رزمندگان آن سال‌ها که در این منطقه عملیاتی خدمت می‌کردند، بی‌بی را به خوبی می‌شناسند و حتی به واسطه فعالیت‌هایش به او لقب «مادر جبهه‌ها» را می‌دهند.

لوعی ناصریان که مردم دارخوین او را بی‌بی صدا می‌کنند خاطرات یک قرن زندگی‌اش را بدون هیچ فراموشی به یاد دارد.

گزارش کامل در ادامه نوشته

عروسی هزار رنگ بختیاری و قشقایی

بختیاری‌ها و قشقایی ها در ازدواج جوانان این جشن را با مراسم و آیین‌های زیبا و نمایشی برپا می‌دارند تا در این برگزاری در کنار همتباران خود آنچه ماندگار‌تر را در ذهن به صورتی نمایشی ثبت نمایند. ازدواج دارای خصوصیات و آداب و رسومی است که در هر جا و هر قومی ممکن است متفاوت باشد. زن‌ها کل می‌کشند و در صف مرتب می‌ایستند، رنگ‌های تند و زیبا در زیر نور آفتاب می‌درخشند، لباس‌ها بلند و پوشیده و خوش رنگ روستا را فرا می‌گیرند دستمال‌ها در حرکت مواج تکان می‌خورند. مراسم عروسی در قوم بختیاری و قشقایی جایگاه ویژه‌ای دارد.

جشن ازدواج بختیاری یکی از زیباترین و با نشاط‌­ترین عروسی ها در ایران است.

ایران سرزمین اقوام و فرهنگ‌هاست که هرکدام از این اقوام آداب و رسوم خاص خود را در جشن ها و مراسمات دارند.

در ایل بختیاری همواره پیوندهای زناشویی به صورت خویشاوندی برقرار شده و در طی قرن‌ها اجازه وصلت به کسی خارج از ایل داده نمی‌شود.

اسپند دود در بسیاری از فرهنگ ها، آئین معنوی محسوب می شود. مادر داماد برای سلامتی عروس و داماد،اسپند دود آماده کرده است.

یکی از اقوامِ عروس "بندِسوزن" را که یکی از تزئینات رنگی و مهره ای لباس زنانه محسوب می شود را برای عروس تنظیم می کند.

زنان روستا با لباس های سنتی و الوان، دسته جمعی برای شرکت در مراسم عروسی به خانه مادر عروس میروند.

دخترها در حال آراستنِ مِینا و لَچَک (روسری محلی) خودهستند تا برای جشن عروسی آماده شوند.

زنان فامیل دورتا دور عروس حلقه بسته اند و برای او اشعار شادی و مرسوم بختیاری را میخوانند.

رقص های گروهی ایل بختیاری یکی از زیباترین رقص های محلی ایران است. مراسم جشن ازدواج کنارِ خانه پدری عروس و درطبیعت انجام می شود.

پدر عروس به همراه یکی از زنانِ فامیل، عروس را برای رفتن به خانه بخت آماده می کند. آن ها مبلغی از هدایایی را که اقوام به خانواده عروس پیشکش کرده اند را طبق رسم، روی سرِ عروس سنجاق می کنند. این رسم نشانه رزق و روزی برای عروس و داماد است.

روز عروسی برای خانواده عروس بسیار سخت وغم انگیز است.اعضای خانواده از غصه رفتن دختروجای خالی او اشک می ریزند.

طایفه داماد عصر روز عروسی به ­عنوان شادی، جشن و سرور با اسلحه تیراندازی می کنند و عروسِ خود را به خانه داماد می برند.

ماشین عروس به سبک محلی با شیردنگ های رنگارنگ آذین بندی شده است.

عکاس فرزانه چخماق ساز / رضا کامران سامانی

صید ماهی‌‌ روی «پل صَنگور»

پل صنگور، محل تلاقی دو شهرستان آبادان و خرمشهر است که مردمان اهل بوم منطقه از دیرباز برای صید انواع ماهی در کنار این پل به صیادی می‌پرداختند.

فرید حمودی

آسیاب‌های آبی دزفول؛ قرن‌ها گردش آب و سنگ

آسیاب‌های تاریخی دزفول حدود ۱۷۰۰ سال قبل یعنی در دورۀ ساسانیان و در واقع همزمان با ساختِ اولیۀ شهر دزفول ساخته شده‌اند.

پیشینه تاریخی آسیاب‌های آبی در ارتباط با سازه پل قدیم دزفول بوده که به دوره ساسانیان بر می‌گردد اما عمده آثار موجود از آسیاب‌ها که در سه بخش از رودخانه موجود می‌باشند به دوره‌های تاریخی صفویه و قاجاریه برمیگردد

کنار هم قرارگیری آسیاب‌ها به شکلی است که در گذشته حالت سد مانند داشته تا آب را به جای مورد نظر هدایت کنند.

شکل معماری آسیاب‌ها برگرفته از سبک معماری بومی شهرستان دزفول بوده و به صورت یک مجموعه به هم پیوسته ساخته شده و به هم مرتبط است.

پایه آسیاب‌ها از ملات گچ، خاکستر و آجرها در سه ردیف ساخته شده‌اند که تکرار شده و در قسمت‌هایی از سنگ ساخته می‌شود. دیوارها نیز از آجر و سنگ قلوه رودخانه و ملات ساروج که نوعی آهک‌بندی بوده پوشیده شده است.

تعداد این آسیاب‌ها بین ۵۰ تا ۶۰ حلقه بوده که برخی از آن زیر پل قدیم ، برخی زیر پل جدید و برخی در محدودۀ «علی کله» شهر دزفول قرار گرفته‌اند.

البته به مرور زمان به دلیل طغیان رودخانه و قرار گرفتن در مسیر جاده ساحلی برخی از آن‌ها تخریب شده‌اند، به گونه‌ای که امروز فقط حدود ۲۰ حلقه از این آسیاب‌ها باقی مانده‌اند.

آسیاب‌های آبی دزفول تیرماه ۱۳۸۰ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است، اما اهمیت این سازه‌ها امروزه به حدی است که مطالعاتی ویژه روی این سازه‌ها، مجموعه پل‌های باستانی و دیگر سازه‌های آبی دزفول با هدف ثبت در فهرست میراث جهانی یونسکو آغاز شده است.

عکس: امین نظری/ایسنا

"جلال نصیریان" از استادان برجسته گردشگری کشور در گذشت

شادروان "جلال نصیریان" متولد سال ۱۳۲۲ در شهر "اهر" در استان آذربایجان شرقی و جزو اولین افرادی بودند که به صورت حرفه‌ای آموزش گردشگری در کشور را آغاز نمودند.

▪️ وی که به زبان‌های انگلیسی، فرانسوی و عربی تسلط داشت، مدرک کارشناسی خود را در رشته علوم سیاسی از دانشگاه تهران و کارشناسی ارشد خود را نیز در رشته مدیریت هتلداری و جهانگردی از انگلستان، دریافت کرده بود.

▪️ "جلال نصیریان" از سال ۱۳۴۸ و در سن ۲۶ سالگی به عنوان کارشناس تسهیلات جهانگردی، وارد سازمان جلب سیاحان و در سال ۱۳۸۰ پس از بیش از ۳۰ سال سابقه کار مدیریتی و دولتی در صنعت گردشگری کشور، بازنشسته شد.

▪️مرحوم استاد نصیریان، سال‌ها کارشناس درجه‌بندی هتل‌های کشور بود و همچنین در طول مدت فعالیت دولتی خود، استانداردهای آموزشی و روندهای کاری در هتل‌های ایران را تنظیم و جهت‌دهی می‌کرد.

▪️مرحوم "نصیریان" در سال ۱۳۸۰ و پس از بازنشستگی از مناصب دولتی‌، موسسه آموزشی "آوای جلب سیاحان" به عنوان یکی از بزرگترین و معتبرترین موسسات آموزش گردشگری در کشور را راه‌اندازی و با استفاده از تجربیات مدرسین حرفه‌ای و متخصصین گردشگری، در زمینه خدمات آموزش گردشگری و هتلداری، فعالیت نمود.

▪️بسیاری از مدیران سابق و فعلی هتل‌ها و مراکز اقامتی، آژانس‌های مسافرتی و تور لیدرهای حرفه‌ای در کلاس‌های اخلاق حرفه‌ای، الگوهای رفتاری و آداب معاشرت، شاگرد ایشان بوده‌اند.

*🔳 برخی از سوابق کاری شادروان جلال نصیریان*

▪️مهمترین سوابق کاری و حرفه‌ای، شادروان استاد "جلال نصیریان" در صنعت گردشگری و هتلداری ایران؛

▫️ رئیس هیات علمی مرکز آموزش عالی صنعت جهانگردی و هتلداری

▫️ معاون مرکز آموزش عالی صنعت جهانگردی و هتلداری

▫️ مسئول نمایشگاه‌های ایرانگردی و جهانگردی در داخل و خارج از کشور

▫️ کارشناس مسئول آموزش توریسم

▫️ مدیر کل ارشاد ملی استان‌های آذربایجان شرقی و خوزستان

▫️ معاون اداره کل اطلاعات و جهانگردی استان خوزستان

▫️ رئیس سازمان جلب سیاحان استان کرمان

▫️ کارشناس درجه‌بندی هتل‌های کشور

▫️ کارشناس تسهیلات جهانگردی سازمان جلب سیاحان

▫️ مدیرعامل موسسه آموزش خدمات جهانگردی و هتلداری آوای جلب سیاحان

▫️ عضو هیات بازنگری محتوای دروس دوره‌های کاردانی و کارشناسی جهانگردی و هتلداری

▫️ رئیس گروه واژه گزینی ایرانگردی و جهانگردی در فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی

▫️ عضو هیات علمی مراکز آموزش عالی صنعت گردشگری و هتلداری

▫️ عضو هیات اصلی کمیته متناظر استانداردسازی گردشگری و خدمات وابسته

▫️ عضو کمیته کارشناسی تدوین برنامه ملی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی

اسب اصیل عرب

اسب اصیل عرب قدیمی‌ترین نژاد اسب در جهان است که در استان خوزستان نیز پرورش داده می‌شود.

اسب‌های اصیل عرب علاوه بر برخورداری از خصوصیات ظاهری بسیار خوب همچون اندام ورزیده، چابک، سریع و رنگ مو و یال‌های زیبا، از شجاعت، جرئت، استقامت، هوش و نجابت برخوردار هستند که این ویژگی‌ها آنان را به بهترین گزینه برای مسابقات زیبایی و سوارکاری بدل کرده است.

خاستگاه این اسب‌ها استان خوزستان است که اصطبل‌های پرورش اسب زیادی در شهرستان‌های این استان وجود دارد.

در این اصطبل‌ها مربی‌های آموزش دیده به پرورش، نگه داری، مراقبت و آماده سازی اسب‌ها برای مسابقات می‌پردازند.

اگر چه تاریخ دقیق اسب‌ عرب بسیار اولیه، در زیر شن و ماسه‌های صحرای باستانی پنهان شده است، اما اکثر متخصصان به این نتیجه رسیده‌اند

که اسب‌های عربی از شبه‌جزیره عربستان برخاسته‌اند. قبایل بدوی، ردپای تاریخ مشترک خود با این اسب‌ها را از 3000 سال پیش از میلاد به جای گذاشته‌اند و سوابق دقیق اجداد یا همان شجره‌نامه آن‌ها را حفظ کرده‌اند. مقاومت نژاد امروزی اسب‌ عرب نتیجه آب و هوا و زمین‌های آن‌قدر ارزشمند بودند که برخی از افراد برای گرم نگه داشتن و محافظت از آنها، اسبشان را شب‌ها به چادرهای خانوادگیشان می‌آوردند.

اسب عرب بدون شک یکی از زیباترین نژادهای اسب میباشد. این نژاد برای هزاران سال با دقت و ریزبینی تولید نسل شده و به همین سبب به عنوان خالص ترین نژاد در میان تمامی نژادهای اسب پنداشته میشود. اسب عرب همچنین یکی از قدیمی ترین نژادهای اسب به شمار میرود و حدود ۵۰۰۰ سال است که به عنوان همراهی برای بشر وجود داشته و یکی از سواری های مورد علاقه ی چهره های تاریخی ای مانند چنگیز خان، ناپلئون و جورج واشینگتن بوده است. در ادامه به بررسی این نژاد میپردازیم.

به طور کلی اسب عرب جزو اسب های کوتاه قد به حساب می آید. قدرت و تعادل این اسب ها ناشی از بدن جمع و جور، سم های محکم، ران های قوی، استخوان های محکم و فاصله ی نسبتا کم بین ران پا و کتف آنهاست. اعضای بدن متناسب با هم، چشم ها و مجراهای تنفسی درشت، پوزه ی کوچک، گردن ظریف و قوس دار، بالا گرفتن دم به هنگام حرکت، گوش های کوچک و رو به جلو و یال و دمی لطیف بعضی از دلایل ظریفی و زیبایی اسب عرب به شمار میروند. بعضی از اسب های عرب نسبت به سایر نژاد ها یک مهره ی کمر (۵ عدد به جای ۶ عدد) و یا یک جفت دنده (۱۷ جفت به جای ۱۸ جفت) کمتر دارند. حرکت این اسب بلند و با سرافرازی است. قدم رفتن اسب عرب متوازن و خوش نما، یورتمه اش بلند و پر انرژی و حرکت چهارنعلش روان و تماشایی است. ظاهر اسب عرب بیانگر زیبایی، قدرت و چابکی آن است.

اسب های عرب برای قرن های متعددی در صحراها و کویر ها و در ارتباط نزدیکی با انسان ها وجود داشته اند. مالکان اسب های مادیان ارزشمند جنگی به منظور جلوگیری از دزدیده شدن مادیان های قیمتی خود، آن ها را درون خیمه های خود و در کنار خانواده و فرزندان خود نگهداری میکردند. تنها اسب هایی که به طور طبیعی از سرشت خوبی برخوردار بودند اجازه ی تکثیر داشتند و نتیجه ی آن، این شد که امروزه اسب های عرب از آنچنان خوی خوبی برخوردارند که جزو یکی از تنها نژادهای اسبی هستند که قوانین فدراسیون سوارکاری آمریکا (United States Equestrian Federation) به افراد زیر ۱۸ سال اجازه ی نمایش دادن نریان های آن ها را در اکثر مسابقات زیبایی میدهد.

عکاس : فاطمه رحیماویان

دردنامه اولین باشگاه کارگری خاورمیانه

باشگاه کاوه مسجدسلیمان -اولین باشگاه ورزش کارگری خاورمیانه-؛ می خواستند تخریبش کنند و زمینش را به فروش برسانند ولی ما مردم منطقه بازار چشمه علی نگذاشتیم، چون پای خاطرات و آمد و رفت بزرگان به نام ورزش مثل آقا تختی به این باشگاه در میان است. اگر تخریبش کنند تکلیف آن همه خاطره چه می شود؟ اصلا خاطره هم هیچ، تکلیف جوانان این شهر که حتی یک پارک درست و حسابی هم برای گذراندن اوقات فراغت ندارند، چیست؟

به گزارش ایسنا، این جملات را حسین خیراللهی از ساکنان منطقه قدیمی بازار چشمه علی می گوید که خانه شان در همسایگی باشگاه کاوه است. باشگاهی فرهنگی ورزشی که در سال ۱۳۰۷ در این منطقه احداث شد و اکنون در حال فروپاشی و پاتوق کارتون خواب ها و افراد معتاد است. مجموعه ای که به جای مرمت و ارزش نهادن به آن به عنوان یک بنای تاریخی، حالا در گیر و دار بی توجهی و بی مهری، هر لحظه در معرض تخریب است.

در همین روزهای گرم خوزستان برای دیدن وضعیت باشگاه قدیمی کاوه (هخامنش یا بدر) که مردم محلی می گویند اولین باشگاه ورزش کارگری خاورمیانه است، راهی مسجدسلیمان شدیم، شهری که آن را به واسطه نخستین چاه شماره یک خاورمیانه در سال ۱۹۰۱ میلادی و نخستین اکتشاف نفت و ... با لقب شهر اولین ها می شناسند

گزارش کامل در ادامه نوشته

تصاویر قدیمی از معبد چغازنبیل

محوطه چغازنبیل در مختصات جغرافیایی 39 S 265895m E, 3544110m N در دشت خوزستان و در فاصله حدود 30 کیلومتری جنوبشرقی شهر شوش است. نام "چغازنبیل" از آن جهت انتخاب شده است که بلندترین و بارزترین بنای موجود در محوطه که زیگورات آن است، قبل از کاوش به صورت یک تپه بزرگ و مانند یک سبد برگشته دیده می‌شد. محوطه چغازنبیل در واقع یک شهر به جا مانده از دوره ایلام و به وسعت 100 هکتار است.ایلام نام تمدنی باستانی است که از حدود 2900 پیش از میلاد تا 646 پیش از میلاد در پهنه گسترده‌ای از غرب تا جنوب‌ غرب و جنوب ایران کشیده شده است. این تمدن متشکل از شاهک‌ نشینانی در دو نوع زیستگاه کاملا متفاوت یعنی ارتفاعات و دشت های جلگه‌ای زاگرس بوده است که در هر مقطع زمانی یکی از این خوانین یا شاهک‌ نشینان این مناطق به قدرت رسیده‌ اند. اغلب شاهان ایلام به خود لقب "شاه انشان و شوش" داده‌اند. این دو شهر دو مرکز مهم ایلامیان، یکی در ارتفاعات (انشان) و دیگری در دشت‌ های جلگه‌ ای (شوش) است. باستان‌ شناسان تمدن ایلام را با توجه به وقایع سیاسی به سه دوره ایلام قدیم، ایلام میانه و ایلام جدید تقسیم می‌کنند. چغازنبیل در دوره ایلام میانه تاسیس شده است.

این شهر در زمان حیات به زبان ایلامی "ال- اونتاش" و به زبان اکدی به "دور اونتاش" شناخته می‌شده است. این شهر به دستور اونتاش ناپیریشا یکی از پادشاهان مقتدر عیلامی بنا شده ، به همین دلیل آن را ال اونتاش یعنی شهر یا قلعه اونتاش می‌خواندند. اوج رونق ساخت و ساز در شهر دوراونتاش در زمان بيست سال سلطنت اونتاش ناپيرشا یعنی از 1320 الی 1300 پیش از میلاد بوده است، اگرچه پس از مرگ وي از رونق شهر كاسته مي‌شود ولي همچنان ساخت و سازهايي غير سلطنتي و پرستش معابد در آن صورت گرفته است.

شهر ال اونتاش یک شهر سلطنتی و مذهبی است، از آن جهت سلطنتی که کاخ‌ های به جا مانده از آن مخصوص اشراف ایلامی ساخته شده است و از آن جهت مذهبی که دارای معابد مختلفی برای خدایان مختلف ایلامی است. اونتاش ناپیریشا در ساخت شهر دستور داده که برای هر دو دسته خدایان ایلامی مورد پرستش مردم ساکن در ارتفاعات و مردم ساکن در دشت‌ ها، معابدی برپا شود و معبد اصلی شهر که همان زیگورات شهر است، برای پرستش دو خدای اینشوشینک (مهم‌ترین خدای ساکنین دشت خوزستان) و نپیریشا (مهم‌ترین خدای ساکنین ارتفاعات) ساخته شده است، از اینرو بسیاری از باستان‌ شناسان معتقدند هدف اونتاش ناپیریشا در ساخت این شهر اتحاد بین مردم ساکن ارتفاعات و مردم ساکن دشت‌ بوده است.

بارزترین بنای شهر ال اونتاش زیگورات آن بوده که در مرکز شهر برپا شده است. زیگورات به بناهای مطبقی گفته می‌شود که به عنوان معبد یا مکانی مذهبی استفاده می‌شده‌اند. سنت زیگورات سازی یک سنت قدیمی از هزاره چهارم پیش از میلاد در بین‌النهرین است که در هزاره دوم این سنت در بین‌النهرین توسط کاسی‌ها و در جنوب غربی ایران توسط ایلامی‌ها احیا می‌شود. زیگورات شهر ال اونتاش با وجود آنکه از زیگورات‌های بین‌النهرینی الهام گرفته است، ویژگی‌های مخصوص به خود را در ساخت، تزئینات و کاربری دارد.

زیگورات چغازنبیل یک بنای مربع است که هر ضلع آن حدود 105 متر طول دارد. چهار گوشۀ بنای زیگورات دقیقا منطبق بر چهار جهت اصلی جغرافیایی است. زیگورات در پنج طبقه به ارتفاع 52 متر ساخته شده که امروزه فقط دو و نیم طبقه از آن یعنی 25 متر باقی مانده است. بر روی طبقه چهارم زیگورات احتمالا معبد اعلی ساخته شده که امروزه آثاری از آن وجود ندارد و صرفا گل میخ‌ها و آجرهای لعابدار باقی مانده، به وجود این معبد اشاره می‌کنند.

گزارش کامل در ادامه نوشته