خوزتوریسم

حس زیبای همدلی در حادثه متروپل آبادان

حادثه متروپل در کنار صحنه های تلخ لحظاتی به یادماندنی نیز از ایثار و همدلی میان مردم و امدادگران را به ثبت رسانده است.

ظهر روز دوشنبه دوم خرداد 1401 خیابان امیر کبیر واقع در مرکز شهر آبادان شاهد حادثه‌ای تلخ بود. برج شماره 2 متروپل ریزش کرد؛ طی این حادثه، تعدادی از هموطنان عزیزمان زیر آوارها خاک فوت و یا مجروح شدند.

در اولین لحظات این حادثه شوک‌آور، مردم منطقه از زن و مرد و نیز نیروهای نظامی و بسیج مردمی، همگام با نیروهای امدادی وارد عملیات امداد و نجات شدند و در روزهای بعد از سایر شهرهای اطراف بر حسب حس انسان‌دوستانه به این گروه‌ها اضافه شدند و حماسه‌ای دیگر را در نهضت مواسات و یاری‌رسانی رقم زدند.
در شرایطی که ریزش ساختمان متروپل آبادان منجر به مرگ و جراحت بسیاری از هم استانی های ما شد و این مسئله لحظات تلخ و جانگدازی را به جا گذاشت اما در کنار این تلخی ، جلوه هایی زیبا از همدلی مردم و امدادگران رقم خورد که می تواند مرهمی بر زخم ها و آب سردی تلخی های این حادثه باشد و تا اندازه زیادی از ابعاد منفی آن بکاهد. کمک به همنوع و بشردوستی یکی از خصایل بارز و نیکوی ایرانیان از قدیم بوده است و ایرانیان از قدیم به این صفات در دنیا شهره خاص و عام اند. نمونه بارز این خصلت های نیکو در جریان امدادرسانی نیروی‌های امدادی و عملیات آواربرداری رقم خورد جایی که مردم و نیروهای مردمی با تهیه و پخت غذا، توزیع آب معدنی و درست کردن شربت، تهیه و توزیع ماسک، دستکش، کلاه و پوتین ایمنی با هزینه شخصی خود برگ زرینی را به کارنامه خود اضافه کردند.

از دیگر اقدامات گروه‌های مردمی، ایجاد موکب‌های شبانه‌روزی برای پذیرایی از نیروهای امدادی است که بانیان این موکب‌ها با توزیع شربت و غذا تا حدود زیادی خستگی را از تن نیروهای حاضر در صحنه بر می‌دارند. در این بین برخی مغازه‌های اطراف متروپل نیز وارد صحنه همدلی شدند و محل کار خود را وقف خدمت‌رسانی به نیروهای امدادی کردند.

مساجد و تکایای اطراف متروپل درب خود را به صورت ۲۴ ساعته به روی امدادگران گشودند تا زمان استراحت خود را در این اماکن مقدس سپری کنند. حرکت گروه‌های مردمی متوقف به موکب نشد بلکه گروهی از ایشان به یاری نیروهای شهرداری شتافتند و به پاکسازی منطقه از زباله‌ها و مواد زائد پرداختند.

جان باختن مظلومانه شهروندان آبادانی را به ملت شریف ایران، به‌ویژه خانواده‌های معزز داغدار تسلیت عرض می نمایم و آرزوی سلامتی مصدومان این حادثه را از درگاه ایزد منان خواستاریم.

تالاب شادگان و خوریات ماهشهر از مهمترین اکوسیستم‌های دریایی خلیج فارس

معاون محیط زیست دریایی و تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست گفت: تالاب بندر شادگان و خوریات بندر ماهشهر به عنوان یکی از مهم‌ترین اکوسیستم های ساحلی دریایی در منطقه حساس و شکننده خلیج فارس و یکی از مهمترین نقاط صنعتی در سواحل کشور محسوب می‌شوند.

مجتبی ذوالجودی در آخرین جلسه هماهنگی همایش ملی محیط زیست دریایی و تالاب‌ها از برگزاری «پانزدهمین همایش ملی علوم و فنون دریایی» خبرداد و گفت: این همایش همزمان با روزجهانی اقیانوس در روزهای (۱۷ و ۱۸ خرداد ماه ماه) از طریق انجمن علوم وفنون دریایی ایران با همراهی و مشارکت اداره کل حفاظت محیط زیست استان خوزستان در کنار تالاب شادگان و خوریات بندر ماهشهر برگزار خواهد شد .

معاون محیط زیست دریایی و تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه اظهارکرد: تالاب بندر شادگان و خوریات بندر ماهشهر به عنوان یکی از مهم‌ترین اکوسیستم‌های ساحلی دریایی در منطقه حساس و شکننده خلیج فارس و یکی از مهم‌ترین نقاط صنعتی در سواحل کشورمحسوب می‌شوند.

وی در ادامه اظهار کرد: نامگذاری روز جهانی محیط زیست به دنبال افزایش روند نابودی محیط زیست و هر آنچه که در آن است، انجام شد تا در این روز توجه جهانیان را به این موضوع جلب کند.

معاون محیط زیست دریایی و تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه به تاریخچه روز جهانی محیط زیست اشاره کرد و گفت: تاریخچه روز جهانی محیط زیست به سال ۱۹۷۲ برمی گردد. در آن سال برای اولین بار سازمان ملل متحد کنفرانسی را با موضوع انسان و محیط زیست در استکهلم سوئد برگزار کرد. همزمان با برپایی این کنفرانس مجمع عمومی سازمان ملل قطعنامه‌ای را تصویب کرد که منجر به تشکیلبرنامه عمران ملل متحد (UNDP) شد. و در کشور ایران ضمن گرامیداشت روز جهانی محیط زیست هفته‌ای به این نام تعیین شده است که هر ساله برنامه‌های متعددی در این ایام برگزار می‌شود.

وی درادامه گفت : در سال ۱۴۰۱، با توجه به تاکیدات علی سلاجقه - معاون رئیس جمهوری و رییس سازمان حفاظت محیط زیست - برنامه‌های متنوع و تاثیرگذاری در حوزه های مختلف تدارک دیده و برنامه‌ریزی شده است. یکی از برنامه‌هایی که در این هفته توسط انجمن علوم وفنون دریایی ایران ومعاونت دریایی و تالاب‌های سازمان پیش‌بینی شده، برگزاری همایش ملی محیط زیست دریایی و تالابهای است که با مشارکت سایر سازمان‌های مرتبط و با هدف فرهنگسازی و استفاده از تجربیات اندیشمندان و محققان محیط زیست کشور در حوزه محیط زیست دریایی و تالاب‌ها به انجام خواهد رسید که امیدوار هستیم با اجرای این همایش بتوانیم قدم‌های قاطع و بلندی در جهت حفاظت از محیط زیست دریایی برداریم.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی سازمان حفاظت محیط زیست این همایش در چهار محور« فیزیک دریا و هواشناسی دریایی» ، « اثرات متقابل تغییر اقلیم و اقیانوس‌ها»، «آلودگی‌های محیط زیست دریایی و حفاظت از زیستگاه‌های دریایی» و «حفاظت از تالاب‌ها و تامین حق‌آبه‌ها و پدیده گردو غبار» برگزار خواهد شد.

سرای افضل شوشتر، یادگاری از دوره قاجار

سرای افضل (سرای افضل) از بناهای تاریخی دوره قاجار و یکی از اجزاءِ مجموعه تاریخی افضل در شهرستان شوشتر است که در خیابان طالقانی، کوچه سنگ‌فرش واقع شده و در تاریخ ۱۷ اسفند ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۷۹۴۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

سرای افضل یکی از آثار تاریخی و ثبت ملی این شهرستان در مسیر ثبت در فهرست میراث جهانی سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسکو) قرار گرفته است.

: این اثر از بناهای ارزشمند به جا مانده از دوره قاجار است که همنشینی با محله دلدل در بافت کهن و پیکره‌ای از بازار و خیابان تاریخی سپه آن را از موقعیت منحصر به فردی برخوردار کرده است.

سرای افضل به منظور بارانداز بعضی محصولات تجاری در دوره قاجار راه‌اندازی شده و در دوره‌هایی نیز به عنوان محل ثبیت (سیلو) شوشتر به کار خود ادامه داده است.

معمار این بنا حاج جعفر معمار، از معماران بزرگ و نامی همان دوره بوده که چندین سازه را در شوشتر همچون خانه مستوفی، بعضی از املاک افضل، و بخش هایی از قلعه تاریخی سلاسل را بنا کرده است

کاروانسرا تا دوره پهلوی دوم به کار خود که توزیع غله بوده، ادامه می‌دهد اما به مرور زمان نقش تجاری خود را با توسعه راه ها، گسترش و پیشرفت حمل و نقل و رونق گرفتن شهر اهواز به عنوان مرکز استان، از دست داد.

سرای افضل هم اکنون محل دائمی نمایشگاه صنایع دستی است و در غرفه‌های آن کارگاه‌های ویژه‌ی این هنرهای دستی برپاست.

این کاروان‌سرا، نامزد ثبت‌جهانی در کنار چند کاروانسرای دیگر ایران در فهرست میراث‌جهانی یونسکو در سال ۱۴۰۱ است.

آبادان و بناهایی که قرن و جنگ را سپری کرده و مانده اند 

آبادان، خوزستان و ایران این روزها داغدار و عزادار فاجعه ی برج های دوقولوی متروپل هستند و هستیم.فاجعه ای که در میان دلایل بروز آن، بیش از هرچیز، بی توجهی به اصول و فنون معماری و مهندسی سازه مشهود است و این سوال را پیش می آورد که چگونه است که ابنیه و ساختمان های آبادان، علی رغم قدمتی نزدیک به یکصد سال و حتی سپری کردن جنگی ناخواسته و هشت ساله باقی مانده اند، اما بنایی که به تازگی ساخته شده و قرار بوده آبرو و اعتبار آبادان باشد، به قتلگاه میراث داران سینما رکس و جنگ تحمیلی تبدیل شده است؟
شرکت-شهر نفتی آبادان، میراث دار بخش بسیار مهمی از تاریخ صنعت نفت و ایران معاصر است و جیمز مالیسون ویلسون، که در اسناد و منابع و نقشه های برجای مانده از میراث صنعتی کمپانی نفت انگلیس و ایران با نام جی.ام.ویلسون J.M.WILSON شناخته می شود، معماری چیره دست و متولد۱۸۸۷ میلادی در اسکاتلند بود که بی آنکه ظاهرا تعهدی به ایران و ایرانی داشته باشد، بناها و ساختمان هایی ساخت که با گذشت بیش از یکصد سال و سپری کردن تخریب های ناشی از هشت سال جنگ  تحمیلی عراق بر علیه ایران، همچنان پابرجا و استوار است.
در مقطعی که ویلسون کار خود را آغاز نمود، آبادان یا"عبادان"آن روزگار، به نخستین پالایشگاه نفت ایران و خاورمیانه تبدیل شده بود و با ایجاد کلونی های انسانی، ساخت منازل مسکونی و ابنیه و تاسیسات رفاهی، فرهنگی و آموزشی مورد نیاز بود تا شرکت-شهری نوین در ساحل خلیج فارس پا بگیرد.
جی.ام.ویلسون، برای ابراز مهارت های حرفه ای خود در امپراتوری بریتانیا پس از جنگ جهانی اول فرصت های بسیاری پیدا کرده بود و هنگامی که در سال ۱۹۴۴ به سمت معمار رسمی کمپانی نفت انگلیس و ایران منصوب شد،معماری باتجربه بود.
در واقع ویلسون از سال ۱۹۲۷ از کمپانی نفت ایران و انگلیس سفارش کار می گرفت، اما در دهه ۱۹۳۰  تعداد کارهای او از طراحی خانه های تک واحدی تا مجموعه های مسکونی وسیع رو به فزونی نهاد.گرچه کارهای ویلسون بیشتر مربوط به آبادان بود، اما در نقاط دیگر نظیر مسجد سلیمان، آغاجاری، گچساران، کرمانشاه و... نیز یادگارهایی از این معمار چیره دست بجای مانده است.ویلسون در آبادان به زبان معماری مشخصی دست یافت که تلفیقی از معماری انگلیسی و ایرانی بود و از این منظر نیز اقدامات و کارهای او قابل توجه و تامل هستند.
بدون شک، سرهنگ آرنولد ویلسون، نقش موثری در قسمت بعدی زندگی حرفه ای جی ام ویلسون ایفا کرد.سرهنگ آرنولد ویلسون بین سال‌های ۱۹۱۸ و ۱۹۲۰ بعنوان کمیسر در بغداد بود.او پس از دریافت نشان شوالیه، خدمات دولتی را ترک کرد و به عنوان مدیر عملیات خاورمیانه به کمپانی نفت انگلیس و ایران پیوست. سرهنگ ویلسون برای جی.ام احترام زیادی قائل بود و در اوایل سال ۱۹۲۴ در کنفرانسی در قاهره در مورد ستایش ویژگی ‌های جی.ام.ویلسون صحبت کرده و او را مردی با عقل و تجربه توصیف کرد.در حقیقت تا حد زیادی از طریق حمایت سرهنگ ویلسون بود که جی.ام.ویلسون معمار کمپانی شد.
اولین طراحی جی.ام.ویلسون برای شرکت نفت انگلیس و ایران در سال  ۱۹۲۷  برای یک بیمارستان عمومی در شهرک-شرکت آبادان بود که طرح آن در سال  ۱۹۲۸  در آکادمی سلطنتی به نمایش گذاشته شد.این طرح آنطور که تصور می شد ساخته نشد و تنها یک داروخانه سرپایی در سال ۱۹۳۱  ساخته شد، اما یک سال بعد او اولین کمیسیون عمده خود را برای طراحی دفتر مرکزی کمپانی در مرکز شهر تهران دریافت کرد.
پس از آن دامنه ی کار جی.ام.ویلسون برای شرکت بسیار بیشتر از ساختمان های فردی شد.او موظف شد یک طرح شهری برای یک منطقه کاملا جدید در آبادان تهیه کند.برای این کار، از تجربیات خود در طرح ‌ریزی دهلی نو استفاده کرد و از جاده‌های اصلی با ساختمان ‌های شاخص در تقاطع ‌ها و مسکن ‌های کم تراکم که توسط جاده‌ های فرعی بین طرح ‌بندی جاده اصلی طراحی شده بود، استفاده کرد.در طراحی ویلسون، بیشتر خانه ها دارای باغ بودند.در واقع او آبادان را به عنوان شکل یک باغ شهر طراحی و تعدادی از انواع خانه را مطابق با سلسله مراتب کارکنان شرکت طراحی کرده و ساخت.
ویلسون برای سلسله مراتب پایین تر و کارگران، نوعی خانه های با شیروانی مشترک طراحی کرد که شامل دو تا چهار خانه در یک بلوک بودند و بلوک ها در ردیف های موازی قرار گرفتند.
جی.ام.ویلسون همچنین در سال  ۱۹۳۷  مدرسه رازی را طراحی کرد، یک محدوده دو طبقه با مدل ‌سازی هندسی در آجرکاری.او همچنین در سال  ۱۹۳۹  موسسه فنی را طراحی کرد، یک بلوک دو طبقه دیگر، اما این بار با یک برج ساعت مرکزی باشکوه.ویلسون در همان سال یک طرح کاملاً منطبق با آرت دکو برای سینما تاج تولید کرد.این سینما تا سال ۱۹۴۷  به دلیل جنگ جهانی دوم راه اندازی نشد و برای ساخت آن ویلسون از آجرهای وارداتی از بریتانیا استفاده کرد.
در سال  ۱۹۳۹ ، پالایشگاه نفت آبادان به بزرگترین پالایشگاه جهان تبدیل شده بود و بسیاری از اروپایی ‌ها و همچنین ایرانی‌ ها و برخی از اتباع هندی در آن مشغول به کار بودند.با این حال هیچ تمهیدی برای عبادتگاه مسیحیان در نظر گرفته نشده بود.اگرچه در سال  ۱۹۳۶ در بغداد برنامه ‌ریزی شده بود تا طرحی برای یک کلیسای انگلیسی در آنجا به‌عنوان یادبودی برای سربازان امپراتوری که در جنگ جهانی اول جان خود را از دست داده بودند بسازند، اما این پروژه انجام نشد و در آبادان بود که با طراحی ویلسون کلیسایی به سبک کلیساهای انگلیسی ساخته شد.
ویلسون پس از ملی شدن نفت در ایران نیز ارتباط خود با ایران و ایرانیان را قطع نکرد و از جمله با عزیز فرمانفرمائیان، معمار شاخص ایرانی، دوستی و همکاری خود را ادامه داد و تا زمان مرگ در سال۱۹۶۵ هرازگاه با ایرانیان و معماران ایرانی در حشر و نشر بود.
ابنیه و ساختمان های ساخته شده توسط جی.ام.ویلسون بر پایه ی اصول علمی معماری و با رعایت اصول فنی و مهندسی ساخته شد تا یادگاری باشد و بماند از میراث صنعت نفت در جنوب غرب ایران و شاهدی بر اهمیت توجه به علم و اصول در بندر نفتی ایران.
شرکت-شهری نفتی و کهن که امروز داغدار مرگ مردمان خود در بی توجهی به ایمنی و اصول علمی و مهندسی است

فرشید خدادادیان
پژوهشگر تاریخ نفت و میراث صنعتی

پاسداشت هفته میراث‌فرهنگی در موزه باستان‌شناسی ایذه

موزه باستان‌شناسی شهرستان ایذه در هفته میراث‌فرهنگی میزبان انجمن‌ها، علاقه‌مندان و برخی از مدیران شهرستان بود.

به‌گزارش روابط‌عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خوزستان، مهدی فرجی مدیر پایگاه میراث‌فرهنگی آیاپیر سه‌شنبه شب سوم خردادماه ۱۴۰۱ ضمن اشاره به برنامه هفته میراث‌فرهنگی با شعار "میراث فرهنگی، دولت مردمی و قدرت ملی"، گفت: «به همت پایگاه میراث‌فرهنگی آیاپیر (ایذه) و به پاسداشت هفته میراث‌فرهنگی، مراسمی باحضور حسن نبوتی فرماندار، حسنقلی سبزعلی‌زاده بخشدار مرکزی، فرامرز خوشاب دبیر انجمن دوستداران میراث‌فرهنگی ایذه (تا ری شا)، صادق شیخی مسئول موزه باستان‌شناسی، کورش هاشمی‌فرد سرپرست اداره میراث‌فرهنگی و جمعی از اهالی فرهنگ‌دوست شهرستان برگزار شد.»

فرجی ادامه داد: «در این مراسم، از ملاحسین کی‌شمس یکی از چهره‌های ماندگار میراث ناملموس هنر حجاری بردشیر و بردمزارهای بختیاری و نقش بارز قلم او در ثبت و انتقال میراث‌فرهنگی به نسل‌های بعد به عنوان یک چهره ماندگار در حوزه میراث‌فرهنگی تجلیل شد.»

او افزود: «از آن‌جایی که شهر ایذه را به عنوان موزه روباز میراث‌فرهنگی می‌شناسند و در جای‌جای این شهر تاریخی آثار متعددی از کتیبه‌ها، نقوش سنگی و حجاری از دوران‌های مختلف را می‌توان دید، بدون شک وجود این آثار و حجاری‌ها در گرایش مُلاحسین کی‌شمس به سمت هنر حجاری بردشیر بختیاری بی‌تأثیر نبوده است.»

مدیر پایگاه میراث‌فرهنگی آیاپیر ضمن تقدیر از همه کسانی که در این مراسم شرکت کردند، گفت: «شهرستان ایذه یکی از مفاخر حوزه باستان‌شناسی کشور محسوب می‌شود و هرسال شاهد ورود گردشگران، محققان و دانشگاهیان بسیاری از داخل و خارج از کشور است که همچنان مردم این منطقه امیدوار هستند با ثبت نهایی پرونده منظر تاریخی ـ طبیعی این شهر در سازمان یونسکو، به نجات‌بخشی و معرفی آثار ارزشمند این جغرافیای تاریخی کمک شایانی شود.»

ایذه پایگاه میراث فرهنگی آیاپیر هفته میراث‌فرهنگی میراث ناملموس تجلیل موزه باستان‌شناسی حجاری صادق شیخی مهدی فرجی

سوم خرداد - خرمشهر

خرمشهر داستانی قدیمی اما زنده است؛ درد دارد اما ایستاده؛ هر محله، کوچه و خانه‌اش، داستانی دارد. برای تک تک آدم‌هایش می‌توان داستانی جداگانه نوشت؛ از زندگی دیروز، زخم‌های امروز و آرزوهای فردا. خرمشهر داغ دید؛ داغ خرمی‌اش را، داغ نخل‌هایش را و داغ فرزندانش را. چهل سال است که خرمشهر داغدار است؛ داغدار روزهای از دست رفته. صدای خرمشهر داغ خورد. برایش جشن بازسازی گرفتند اما دیگر شهر نشد. با این حال هنوز زنده است، هنوز نفس می کشد و هنوز جریان دارد.پس از سقوط خرمشهر بسیاری از مردم مهاجرت کرده‌اند و پس از جنگ به خرمشهر برگشتندپس از سقوط خرمشهر بسیاری از مردم مهاجرت کرده‌اند و پس از جنگ به خرمشهر برگشتند

گشت عکاسان اهوازی در معین‌التجار

به مناسبت گرامیداشت هفته میراث‌فرهنگی، اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی اهواز با مشارکت آموزشگاه عکاسی باغچه، گشت بازدید و عکاسی از آثار ثبت‌ملی سرا و ساباط معین‌التجار را برگزار کرد.

به‌گزارش روابط‌عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خوزستان، تبار قریب رئیس اداره میراث‌فرهنگی اهواز یکشنبه اول خردادماه ۱۴۰۱ با بیان این‌که گشت یادشده باحضور ۲۵ عکاس اهوازی اجرا شد افزود: «باتوجه به اهمیت آشنایی هرچه بیشتر شهروندان و علاقمندان با ظرفیت‌های میراث‌فرهنگی و با هدف مشارکت در حفاظت و پاسداشت آثار و نیز زمینه‌سازی معرفی و احیای بناهای پیش‌گفته، تصمیم گرفتیم تا به مناسبت هفته میراث‌فرهنگی، این برنامه را برای نخستین بار برگزار کنیم.»

او در ادامه بیان کرد: «احیای بناهای تاریخی اهواز نیازمند حرکتی جمعی است و امیدوار هستم تا همه دوستان، علاقمندان و هنرمندانی که دغدغه میراثی دارند و دوست‌دار آن هستند، به ما کمک کنند تا در وهله اول بتوانیم این بناها را حفظ، در وهله دوم احیا و مرمت و با ورود سرمایه‌گذار بخش خصوصی، کاربری آن‌ها را به گردشگری تبدیل کنیم تا بتوان به بدین‌وسیله از آن‌ها ایجاد اشتغال و درآمد نیز کرد.»

همچنین غلامرضا سلمان‌پور مسئول حفظ و احیا ابنیه تاریخی اداره‌کل میراث‌فرهنگی خوزستان نیز در حاشیه برگزاری  این گشت با بیان این‌که سرا و ساباط معین‌التجار بنایی مربوط به دوره قاجار و از شاخص‌ترین آثار تاریخی شهرستان اهواز محسوب‌ می‌شود که در سال ۱۳۷۷ در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده است گفت: «این بنا به عنوان یکی از ظرفیت‌های تجاری اهواز قدیم شناخته می‌شود که بخش حمل و نقل آبی را به حمل و نقل جاده‌ای و ریلی تبدیل می‌کرد و نقطه‌ عطفی در تجارت منطقه محسوب می‌شد.»

او در توصیف این بنای تاریخی عنوان کرد: «معین‌التجار از دو طبقه تشکیل شده است و حدود ۱۵۰۰ متر زیربنا دارد که با سازه آجری خود و مشرف بودن به رود کارون، چشم‌انداز زیبایی تشکیل داده است.»

مسئول حفظ و احیای ابنیه تاریخی اداره‌کل میراث‌فرهنگی خوزستان با تأکید بر این‌که در راستای حفاظت از چنین بناهایی، عکاسان می‌توانند با مستندنگاری و معرفی آن‌ها به مردم نقش تأثیرگذاری ایفا کنند افزود: «شاید بسیاری از شهروندان اهواز از وجود چنین بناهایی حتی بی‌خبر باشند، در صورتی که در این شهر بناهای تاریخی‌ای از جمله "هتل‌قو"، "دانش‌سرای مقدماتی" و "دانشکده سه‌گوش" وجود دارند که متعلق به اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی هستند و از معماری خاص و ویژه‌ای برخوردارند.»

او با اشاره به این‌که با معرفی این آثار و تشویق و ترغیب برای سرمایه‌گذای و احیای آن‌ها، می‌توان به پویایی و تداوم حیات این‌بناها کمک کرد افزود: «در حال حاضر نیز بیشترین انگیزه‌ای که میان ساکنان چنین بناهایی وجود دارد، احیا و تغییر آن‌ها به کاربری‌های هم‌شأن اثر است تا به‌واسطه آن از این بناها بهره‌برداری کنند واز مزایای آن بهره‌مند شوند.»

تصاویر ـ سیدجواد خراسانی

/گزارش تصویری/موزه سنگ شوشتر، جلوه‌گاهی از نقش قلم و سنگ

اگر تا پیش از این شهر شوشتر را با نام موزه روباز می‌شناختند، ازتاریخ یکم فروردین‌ماه ۱۴۰۱ به بعد در محل قلعه‌سلاسل موزه‌ای پا به عرصه حیات گذاشت که بخش عظیمی از تاریخ و هویت سنگی شهر شوشتر و نواحی اطراف را روایت می‌کند؛ این موزه، مجموعه‌ای از سنگ‌نگاره‌ها، سنگ‌نوشته‌ها، کتیبه‌ها، بخشی از تزئینات بافت سنگی شوشتر شامل ستون‌ها، سرستون‌ها و سنگ‌های قبور، شیرهای سنگی و... راتشکیل می‌دهد. از آن‌جایی که یکی از اصلی‌ترین مسالح بوم‌آورد شوشتر از گذشته تا به امروز سنگ بود، موزه سنگ شوشتر از دل همین تاریخ و گذشته سنگی به امروز منتقل شده است.

عکس: سپیده سلمانوندی/ روابط عمومی و امور بین الملل اداره کل میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی خوزستان

ظرفیت ثبت هفته اول خردادماه بعنوان خوزستان در تقویم فرهنگی کشور 

چنانچه می دانیم و در تقویم فرهنگی کشور نیز ثبت است،روزهای سوم،چهارم و پنجم خرداد،به مناسبت های به ترتیب؛آزاد سازی خرمشهر، مقاومت مردم دزفول در برابر موشک باران های رژیم بعثی و سالروز کشف نفت از چاه شماره یک مسجدسلیمان، بنام این سه شهر از شهرهای خوزستان ثبت و شناخته شده اند.
نه تنها این سه شهری، بلکه کل شهرها و مناطق خوزستان نماد و شاخص تاریخ باستان و تنوع فرهنگی و قومی در کشور نیز محسوب می شوند و در طول تاریخ ایران و خاورمیانه دارای جایگاه ارزشمندی بوده و خوزستان را شهره آفاق نموده.

سوم خردادماه؛ سالروز حماسه دلیرمردان و شیرزنان رزمنده ی ایرانی در بازپس گیری خرم ترین شهر ایران از دشمن بعثی بود که به قیمت خونین شهر شدن این شهر، مانع از جدا شدن آن از مام میهن شدند.خرمشهر و آبادان و بستان و سوسنگرد و دشت آزادگان و  دیگر مناطق خط مقدم جبهه خوزستان در دوران هشت ساله ی دفاع مقدس، مطهر به خون پاک ایرانیان وطن پرستی است که برای دفاع از خاک میهن مومنانه دست از جان شستند که؛ "حب الوطن من الایمان"و بدین ترتیب کدام خانواده از سراسر ایران را می شناسید که عزیزی نسبی یا سببی را در خوزستان تقدیم دفاع از ایران نکرده باشد؟!

چهارم خردادماه نیز نماد مقاومت مردم شمال خوزستان در شهرهای دزفول و اندیمشک و شوشتر در جنگ ناجوانمردانه ی شهرها است!حجم موشک های پرتاب شده به سمت دزفول و شهرهای شمال خوزستان، اگر بیشتر از موشک های رد و بدل شده در خط مقدم نبود، کمتر از آن هم نبود و زنان و کودکان و افراد کهنسال میزبان این شش متری ها و نه متری ها و دوزاده متری هایی بودند که در لحظه پرتاب آنها تنها از رادیوی دشمن بعثی می شندیدند؛ "هشدار دهنده معذور است"، اما مردم دزفول و خوزستان دلیرمردانه و شیرزنانه و در عین حال معصومانه و مظلومانه ماندند تا پشت گرمی باشند برای رزمندگان  خط مقدم در دفاع از کشور!

پنجم خرداد ماه نیز سالروز کشف نفت در ایران در چنین روزی به سال۱۲۸۷خورشیدی با فوران نفت از چاه شماره یک مسجدسلیمان است و تولد خوزستان و ایران صنعتی است. فارغ از مزایا و مواهبی که نفت بر اقتصاد و اجتماع ایرانی وارد نمود، از منظر فرهنگی پنجره ای باز کرد به فرهنگ مدرن برای ایران و تاثیرات این اتفاق را در سینما، تئاتر، نگارش و سرایش می توان دید و مظاهر آن در مدنیت و معماری و ساختارهای مدرن همچنان مشهود است. مسجدسلیمان و آبادان و سایر مناطق نفت خیز خوزستان شهرهای تاریخی و باستانی خوزستان و ایران هستند که با نفت حیاتی دوباره و مدرن یافته اند و تمامی شئون زیست در این استان از خرداد۱۲۸۷  به این سو متاثر از نفت است.

با عنایت به چنین سالروزهای مهم و ثبت شده ای،  این ظرفیت وجود دارد که هفته اول خردادماه را « هفته خوزستان» بدانیم و بنامیم و از منظر تاریخ و گردشگری و میراث دفاع مقدس و میراث صنعتی، ظرفیتی ایجاد کنیم برای توسعه اقتصادی و فرهنگی ثروتمندترین استان ایران که متاسفانه بخش قابل توجهی از ایشان را باید «میلیونرهای زاغه نشین» دانست.
این هفته می تواند  در  استان خوزستان و همچنین در پایتخت مجال و فرصتی باشد برای توجه بیشتر به زادگاه ثروتمند اما محروم مان که همه ایران مدیون آن هستند.
  بازخوانی اهمیت فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی سرزمینی که در دفاع از آن تمامی ایرانیان از جان خود مایه گذاشتند، به همگان یادآوری خواهد نمود که «خرم» شهر شدن و «آباد»ان شدن و «خوز»ستان شدن، توجه و هزینه ی مادی و معنوی  می خواهد 

ثبت هفته ی اول خردادماه بنام هفته فرهنگی خوزستان مجالی است برای توجه به این استان زرخیز و محروم که این روزها ساکنانش غبار و خاک را تنفس می کنند و اگر فکری بحال مشکلات زیست محیطی شان نشود در پاسخ دعوت ایشان به حضور در این مراسم مطمئنا خواهند گفت؛ "دل خوش سیری چند؟!"

فرشید خدادادیان 
پژوهشگر تاریخ و مولف کتاب«خوزستان، تمدن و نفت»