از مقدم تهران تا مقدم شوشتر
از زمان بهره برداری خانه تاریخی مقدم شوشتر
چندین سال میگذرد و در این مدت از سراسرکشور پیامهایی دریافت کردیم که این خانه با خانه تاریخی مقدم تهران ارتباطی دارد یا نه!!
با توجه به علاقه مندی دوستان تاریخچه این دو اثر تاریخی را به صورت خلاصه در اختیار دوستان قرار گرفته است.این مقاله براساس توضیحات و گفتگوهای مستقیم با خاندان مقدم در سرار کشور تنظیم شده است.
معرفی خاندان مقدم:
خاندان مقدم یکی از خاندان‌های معروف ایرانی در دوره صفوی، افشار، زندیه و قاجار بود که از نسل روسای ایل مقدم بودند. شاخه‌های این خانواده درمراغه، هشترود، تهران و منطقه چرگر در نزدیکی زنجان زندگی می‌کردندو عنوان ایل مقدم به این خاطر بوده که در لشکرکشی ها، مقدم و جلودار سپاه بودند
نمایی از خانه و موزه مقدم تهران
موزه مقدم دانشگاه تهران
موزه مقدم دانشگاه تهران یا به عبارتی خانه مقدم از جمله خانه‌های مجلل دوران قاجار، متعلق به یکی از درباریان آن دوران به نام محمد تقی خان احتساب الملک، است. احتساب الملک دارای دو پسر به نام‌های حسن و محسن بود که برای ادامه تحصیل به اروپا رفتند.
تصویر حسن و محسن مقدم
برادر کوچکتر، محسن، پس از اتمام تحصیلات خود در رشته‌های نقاشی، تاریخ هنر و باستان‌شناسی در سال ۱۳۱۵ ه.ش به ایران بازگشت و به همراه همسرفرانسوی خود «سُلما» در خانه پدری ـ محل کنونی موزه مقدم ـ ساکن شدند و در کنار فعالیت‌های علمی به گردآوری آثار و اشیاء تاریخی و فرهنگی پرداختند.
تصویر استاد محسن مقدم در کنار استادان دانشگاه تهران
نماهایی از خانه و موزه مقدم تهران
این خانه لقب زیباترین و باارزش‌ترین خانه جهان را از دید بسیاری از نویسندگان و بازدیدکنندگان گرفته است. در طراحی و ساخت این خانه به اصول معماری ایرانی مانند حوض ایرانی، شیشه رنگی ایرانی و اصول فضاسازی باغ ایرانی توجه شده است.
خانه مقدم شوشتر
با توجه به اینکه خاندان مقدم در زمینه تجارت و بازرگانی فعالیت داشتند برای تجارت و بازرگانی به استانها و شهرهای که در روزگار خود مشهور بودند مهاجرت کردند که یکی از این شهرها شهرشوشتر مرکز استان خوزستان تا حدود صد سال پیش بود.که در شهر شوشتر مجموعه ای به نام مجموعه مقدم ساخته که این مجموعه شامل خانه...مسجد...حمام...ساباط و سرا می باشد
خاندان مقدم در شوشتر بیشتر به کار بازرگانی و تجارت مشغول بودند و طبق گفته های بازماندگانی بیشتر تجارت خاندان مقدم با کشور هندوستان و شهربئمبی بوده است.
از مجموعه شهری مقدم هنوز آثاری به یادگار باقی مانده است
که از نمونه های بارز آن میتوان به خانه تاریخی مقدم نام برد.
نمایی از خانه تاریخی مقدم شوشتر
خانه تاریخی مقدم بخشی از مجموعه تاریخی مقدم شوشتر و يكي از خانه های ارزشمند دوره ي قاجاریه و متعلق به خاندان مقدم از خاندان معروف دوره قاجاریه می باشد که در زمان قاجاریه برای داد و ستد و تجارت به استان خوزستان و شهرستان شوشتر مهاجرت کردند و درسال ۹۵ توسط سرمایه گذاری دو برادر دکتر کاظم مدرسیان و صادق خلیفه خریداری و با هزینه شخصی و توسط شرکت ساختمانی روشن راه جنوب مرمت شده است.
.
حضور چشم گیر مهمانان و گردشگران نوروزی ۹۷ در خانه تاریخی مقدم شوشتر
این خانه از لحاظ معماری تمامی عناصر و ویژگی های یک خانه شوشتری را دارا می باشد و معمار بنا با استفاده از دانش وهنر خود خانه ای زیبا با رعایت اصول خانه های سنتی ایران بنا نهاده است.استفاده از ستونهای سنگی که به نام گرگری معروف است و همچنین ستونهای آجری که در خانه های سنتی شوشتر مرسوم است استفاده از خوون چینی (تزیینات آجری)،پنجره های ارسی رنگی از ویژگی های معماری این خانه تاریخی می باشد.
.افتتاحیه خانه تاریخی مقدم شوشتر
خانه تاریخی مقدم از لحاظ زیر بنایی در سه طبقه شامل شوادون(زیر زمین)،طبقه هم کف وطبقه اول بنا شده است. شوادون این خانه که در گذشته با کاربری فضایی برای استراحت اهالی خانه در فصل گرما با عمق حدود ۱۰ در زیر زمین بنا شده و دارای سی سرا (نور سرا و تهویه هوا ) و کوره راه (راه های ارتباط زیرزمینی با خانه های اطراف) می باشد
همچنین در کنار این خانه ساباط مقدم یکی از ساباط های تاریخی شوشتر نیز واقع شده است.
ساباط تاریخی مقدم شوشتر
این خانه با توجه به اینکه در بافت تاریخی و ارزشمند شوشتر قرار گرفته است با کاربری شامل شوادون (زیر زمین) به عنوان نگارخانه دائمی ، طبقه هم کف و طبقه اول به عنوان سفره خانه سنتی و کافی شاپ مشغول به فعالیت می باشد.
نگارخانه شوادون واقع در زیر زمین خانه تاریخی مقدم شوشتر
در طول تحقیق با برخی از بازماندگان خاندان مقدم نیز درباره خاندان مقدم مصاحبه ای انجام شد که با توجه به گستردگی خاندن مقدم در ایران و کشورهای مختلف بر ارتباط خانه مقدم تهران با خانه مقدم شوشتر تاکید داشتند که براساس اسنادی که در اختیار خاندان مقدم می باشد گواه بر این ارتباط می باشد.
عکس یادگاری با بازماندگان خاندان مقدم
تحقیق و نگارش :ابوالفضل مهدی پور
خوزتوریسم
ص
