خوزتوریسم
سیری در سینماهای نوستالوژیک یک شهر!
سیری در سینماهای نوستالوژیک یک شهر!
در آبادان عمر سينما تقريباً برابر عمر پالايشگاه عظيم نفت (1287) است.
به موازات گسترش تأسيسات صنعت نفت و همگام با آن گسترش شهر و افزايش جمعيت در كمتر از 65 سال آبادان با داشتن 13 سالن سينماي عمومي و بيش از شش سينما متعلق به شركت ملي نفت ايران داراي بيشترين سالن‌هاي سينما در استان خوزستان و به احتمال زياد بين شهرهاي ايران بعد از تهران شد كه البته با گذشت زمان از شمار اين سينماها كاسته شد.
همزمان با شروع پروژه ساختماني پالايشگاه نفت انگليسي‌ها محلي براي نمايش فيلم احداث كردند و با دستگاه آپاراتي كه از انگلستان آورده بودند تقريباً به طور منظم به نمايش فيلم‌هايي به زبان اصلي پرداختند. آبادان قلب تپندة صنعت نفت ايران از همان سال هاي آغازين پيدايش نفت به سبب حضور گروه هاي مختلف مهندسان، تكنسين‌ها و كارگران خارجي كه در صنايع نفتي به كار گمارده شده بودند از سال‌ها قبل از تأسيس و ايجاد سالن‌هاي رسمي سينما شاهد نمايش فيلم‌هاي صامتي بود كه در مكان‌هاي پراكنده مثل ایستگاه‌های اتومبيل و باغ‌ها با قيمت نازل براي مردم برگزار مي‌شد.
كارمندان انگليسي شركت نفت آن زمان گهگاه با خودروهاي سيار در گوشه و كنار شهر مستقر مي‌شدند و به نمايش فيلم‌هاي كوتاه بهداشتي و تبليغاتي مي‌پرداختند.
از اولين سالن نمايش نه فقط مردم شهر بلكه كارگران ايراني و هندي شركت نيز حق استفاده نداشتند. البته انگليسي‌ها گهگاه در مناطق مختلف شهر با آپارات سيار فيلم‌هاي خبري بهداشتي و تبليغاتي به زبان اصلي نمايش مي‌دادند كه اگرچه مردم چيزي از فيلم‌ها دستگيرشان نمي‌شد ولي به محل نمايش هجوم مي‌بردند. اين سينماي سيار معمولاً در محل قرنطينه (محل سابق اداره بهداشت در كنار اروند رود) و حياط دبيرستان رازي مستقر مي‌شد.
با پايان يافتن كارهاي ساختماني پالايشگاه و نزديك شدن زمان بهره‌برداري انگليسي‌ها در كنار ساير امكانات و تسهيلات رفاهي نظير خانه‌هاي مجلل و مشجر، بيمارستان‌ها، فروشگاه‌هاي بزرگ، باشگاه‌هاي قايق‌راني، اسب‌دواني، گلف و استخر در محل نزديك منازل سازماني رؤسا و كارمندان عالي رتبه شركت باشگاهي ورزشي و تفريحي به نام «جيم خانه» ساختند كه مدت‌ها در آن جا فيلم نمايش مي‌دادند.
تاریخچه سینماهای آبادان
پس از انقلاب شش سالن از مجموعه سالن‌های سینما در آبادان فعال بودند که با شروع جنگ تحمیلی همه سینماها تعطیل شده و همگی نیز در طول جنگ آسیب دیدند. سینماهایی که در سال‌های اخیر در آبادان بازگشایی شدند عبارتند از سینما نفت (تاج)، سینما ایران، سینما آبادان، سینما پیروز، سینمای تابستانی بریم، سینمای تابستانی باشگاه آبادان. اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی آبادان نیز در تالار مهر سالن سینمای مجهزی را آماده کرد که بهره‌برداری از آن شروع شده است.
سینما شیرین
در سال ۱۳۱۰ با ظرفیت ۷۰۰ نفر توسط یک تاجر هندی ساخته شد که در دوره پهلوی اول به عنوان تنها سینمای غیردولتی ایران به حساب می‌آمد. این سینما نخستین سینمای مجهز آبادان به شمار می‌رفت که در 2 طبقه سرپوشیده و یک سالن نمایش تابستانی احداث گردیده است و از این لحاظ نخستین سینمای سه طبقه در خاورمیانه به شمار می‌آید.
سینما شیرین با شروع جنگ تحمیلی در سال ۱۳۵۹ تعطیل و سپس هیچ گاه بازگشایی نشد و در اثر جنگ خسارت‌های بسیاری به آن وارد شد. این سینما در ۱۷ خرداد ۱۳۸۵ با شماره ۱۵۶۲۶ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده و به تملک سازمان میراث فرهنگی درآمد.
سینما شیرین در مرکز آبادان در خیابان شهید منتظری (شاپور سابق) قرار دارد و از جمله جاذبه‌های دیدنی این سینما وجود درخت نخلی در آن با ارتفاع بیش از ۲۰ متر می‌باشد.
سینما رکس
روز ۲۸ مرداد سالروز آتش‌سوزی در سینما رکس آبادان است. سال ۱۳۵۷ در چنین روزی و درست در فردای روزی که سینما آریای مشهد توسط عوامل رژیم شاه به آتش کشیده شد سینمای رکس آبادان با بیش از ۴۰۰ نفر از تماشاچیان آن در آتش سوخت و از آن جز تلی از خاکستر بر جای نماند.
سینما نفت
عمر این سینما تقریباً برابر با عمر پالایشگاه عظیم نفت آبادان (۱۲۸۷) است. با پایان یافتن کارهای ساختمانی پالایشگاه و نزدیک شدن زمان بهره‌برداری انگلیسی‌ها در کنار سایر امکانات و تسهیلات رفاهی نظیر خانه‌های مجلل و مشجر، بیمارستان‌ها، فروشگاه‌های بزرگ، باشگاه‌های قایق‌رانی، اسب‌دوانی، گلف، و استخر در نزدیکی محله بوارده جنوبی سینمای مجللی نیز با آجر نسوز قرمز رنگ موسوم به آجر لندنی ساختند که در سال ۱۳۲۳ با نام سینما تاج افتتاح شد و محل اجرای نمایش و کنسرت های بزرگ نیز بود.
سینما تاج با ۱۱۷۸ نفر گنجایش تا مدت‌های طولانی فقط در انحصار رؤسا و کارکنان شرکت نفت قرار داشت. با گسترش پالایشگاه برای کارمندان و کارگران ایرانی و هندی شرکت نیز چند سالن سینما تأسیس گردید. سینمای باشگاه نفت آبادان با دو سالن در منطقه بهمنشیر ساخته شد. سالن زمستانی آن ۷۰۰ نفر و محوطه تابستانی آن ۱۵۰۰ نفر گنجایش داشت و ویژه استفاده کارگران شرکت نفت و اعضای خانواده آنان بود.
سینما آبادان
این سینما واقع در خیابان امیری و این روزها تعطیل است.
«متروپل»، «نیاگارا»، «شهناز»، «ساحل»، «کیهان»، «سهیلا»، «شعله»، «پیروز»، «تابستانی بریم»، «تابستانی خورشید (شرین)» دیگر سینماهای آبادان بودند.
(توضیح: منبع-ایسنا، در تهیه این گزارش از پاره‌ای منابع اینترنتی استفاده شده و بمناسبت روز ملی سینما بازنشر شده است)
