خوزتوریسم
خوزستان؛ پیشگام بسیاری از «اولینها» در ایران
خوزستان؛ پیشگام بسیاری از «اولینها» در ایران
سفر من به خوزستان، هرچند کوتاه و محدود، تجربهای ناب و تأثیرگذار بود. با وجود آنکه فرصت بهرهگیری کامل از تنوع جاذبههای طبیعی و فرهنگی استان فراهم نشد، اما آنچه بیش از همه در ذهنم ماند، مهربانی، سخاوت و گشادهرویی مردمان خوزستان بود؛ مردمانی که با وجود رنجها، کرامت انسانی خود را حفظ کردهاند.
لیلا ضامنی، فعال رسانه در یادداشتی نوشت: نام خوزستان برای من تنها یک نام جغرافیایی نیست؛ مفهومی است درهمتنیده با تاریخ، فرهنگ، هنر، موسیقی، مقاومت، نفت، تکنولوژی و رودخانههایی که شریانهای حیاتی جنوبغرب ایران را شکل دادهاند. سرزمینی که از یکسو به کوههای استوار زاگرس تکیه دارد و از سوی دیگر به آبراهههای خلیجفارس میپیوندد و در این پیوند، هویتی منحصربهفرد و چندلایه ساخته است.
خوزستان مهد بخش وسیعی از تمدن کهن ایران، یعنی تمدن ایلامی است؛ تمدنی که ریشههای آن به دوران ماقبل تاریخ بازمیگردد. اسناد تاریخی نشان میدهد که پیشینه زیست بشر در این منطقه به حدود ۲۷۰۰ سال پیش از میلاد مسیح میرسد. همین پیشینه عمیق، خوزستان را به یکی از کانونهای اصلی شکلگیری تمدن ایرانی بدل کرده است؛ سرزمینی که تاریخ در آن زنده و قابل لمس است.
سفر من به خوزستان، هرچند کوتاه و محدود، تجربهای ناب و تأثیرگذار بود. با وجود آنکه فرصت بهرهگیری کامل از تنوع جاذبههای طبیعی و فرهنگی استان فراهم نشد، اما آنچه بیش از همه در ذهنم ماند، مهربانی، سخاوت و گشادهرویی مردمان خوزستان بود؛ مردمانی که با وجود رنجها، کرامت انسانی خود را حفظ کردهاند. مشاهده چهرههای رنجدیده مردم جزیرهنشین تالاب شادگان بغضی سنگین بر دلم نشاند و این پرسش را پررنگتر کرد که چرا استانی که بر نفت بنا شده و روزگاری پیشگام بسیاری از «اولینها» در ایران بوده، امروز با محرومیت دستوپنجه نرم میکند.
دفاع و مقاومت مردم خوزستان در هشت سال جنگ تحمیلی بر کسی پوشیده نیست. زخمهای عمیق آن سالها هنوز بر پیکر خرمشهر و آبادان دیده میشود؛ زخمهایی که نهتنها نشانه رنج، بلکه سندی از ایستادگی و فداکاریاند. در کنار این تاریخ مقاومت، جاذبههای تاریخی شهرهایی چون شوش، شوشتر و دزفول از نظر اهمیت و غنا همسنگ جاذبههای تاریخی استان فارساند و ظرفیت عظیمی برای جذب گردشگر دارند. با این حال، ضعف زیرساختها مانعی جدی در مسیر شکوفایی گردشگری استان به شمار میآید.
در چنین شرایطی، جشنواره چندرسانهای میراثفرهنگی میتواند فرصتی ارزشمند برای بازنگری و توجه دوباره به خوزستان و ظرفیتهای میراثی آن باشد. تولیدات این جشنواره در قالبهای متنوع رسانهای قادر است جاذبههای پنهان و کمتر دیدهشده خوزستان را به مخاطبان داخلی و جهانی معرفی کند و تصویری واقعیتر و عمیقتر از این استان ارائه دهد.
برای من، خوزستان تنها یک اقلیم نیست؛ خوزستان یک «ایران» است، با همه کامیابیها و ناکامیهایش. سرزمینی سرشار از جاذبههای طبیعی، تاریخی و انسانی که امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند دیدهشدن و شناساندهشدن است. تحقق این امر، جز با بهرهگیری هوشمندانه از ظرفیتهایی چون جشنواره چندرسانهای میراثفرهنگی ممکن نخواهد بود. این جشنواره میتواند آغازی برای آیندهای درخشانتر در حوزه گردشگری و صنایع دستی خوزستان باشد؛ آیندهای که در آن، خوزستان دلیر و مقاوم، جایگاه شایسته خود را در نگاه جهانیان بازمییابد.
لیلا ضامنی
گزارش مجتبی گهستونی/میراث آریا
