تجلیل فرهنگستان هنر از دو هنرمند صنایع دستی شوشتر به مناسبت روز جهانی صنایع دستی

در جای جای کشور عزیزمان ایران هنر آفرینانی هستند که روایتگر بخشی از هنرهای فراموش شده این آب و خاک می باشند و دستان خلاق آنان احیاگر این هنرهای گمنام است. هنرهایی که میتوان با باز زنده سازی آنها زندگی و کاربرد های نوینی در فرهنگ امروزی برای آنها تعریف نمود‌
دومین مراسم پاسداشت روز جهانی صنایع دستی، با عنوان کلک خیال‌انگیز ویژه بزرگداشت هنر و هنرمندان ایران زمین، روز چهارشنبه مورخ ۲۱ خرداد ۱۴۰۴ در تالار ایران فرهنگستان هنر برگزار می‌شود.

در این رویداد از سرکار خانم زهره رکابی هنرمند دوم باف شوشتر و استاد محمد علی قماش باف هنرمند نازک کار و پارچه بافی تجلیل خواهد شد.


زهره رکابی در سال ۱۳۵۹ در خانواده ای صنعتگر در شهرستان شوشتر دیده به جهان گشود. پدر ایشان استاد مراد رکابی از سرآمدان هنر مسگری در استان خوزستان بوده که از این هنرمند فقید دست ساخته های فراوانی به یادگار باقی مانده است. مادر بزرگ ایشان در زمان حیات از استاد کاران هنر گیوه بافی بوده و با دوخت لباس های محلی شوشتر نیز آشنا بوده است.

هنر دوم چنی (dumcheni) از هنرهای بومی و محلی مردمان شوشتر و دزفول است که بخشی از پوشش لباس زنانه این شهرها در مراسمهای شادی و غیره بوده است. زنان با قرار دادن این دست بافته های رنگارنگ بر روی رو سری خود البسه خود را هر چه زیبا تر به نمایش می گذاشتند. قریب نیم قرن میباشد که این هنر دیگر توسط زنان بافنده آن تولید نمی شده است و علاقه مندان این هنر از دوم های قدیمی در مراسمها استفاده می نمودند. اما بودند زنان کهنسالی که روایت گر این هنر بوده و هر چند مختصر اطلاعاتی در خصوص ابزار و نوع بافت آن را از گذشتگان به یاد داشتند. این امر باعث گردید که خانم زهره رکابی بانوی هنرمند شوشتری با همکاری اداره میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی شوشتر و مهندس علیرضا و علیمحمد چهارمحالی از کارشناسان و پژوهشگران اداره به دنبال این هنر فراموش شده روزها و ماه ها نزد افراد مطلع رفته و از اطلاعات و دانش آنان در جهت احیای این هنر بهره مند گردند

استاد حاج محمد قماش باف در سال ۱۳۳۱ در شهرستان شوشتر در خانواده‌ای از هنر دوست و بافنده متولد شد. پدرش مرحوم استاد علی قماش باف و همچنین عمویی او استاد مشهدی عباس قماشباف از بافندگان شناخته شده و نام آشنا در محله عبدالله بانوی شوشتر بودند. او از آغاز کودکی با حضور در کارگاه نازک بافی پدر با هنرهای ملحفه بافی.. لنگ بافی... چپیه بافی و مغنابافی و برخی دیگر از هنرهای بافندگی شوشتر آشنا شد و در دوره جوانی تقریباً تمامی اصول بافندگی را از پدر ومادر و ایتادان دبرجیته فرا گرفت

بعد از پایان خدمت سربازی به دلیل کم رونق شدن مشاغل سنتیو جایگزینیبرخی کحصولات بافندگی وادارتیدیگر این هنر را دنبل نکرد و رو به مشاغل اداری آن زمان نهاد

بعد از درگذشت مرحوم سید علی زوارزاده پیر هنرمند و بافنده شوشتر تا مدت ها هنر نازک بافی در شوشتر رو به فراموشی نهاد و خبری دیگر از این هنر که روزگاری در بازارهای هند و عراق و سایر کشورها را رونق و زینت می بخشید نبود
در سال ۱۳۹۵ با تأسیس کارگروه احیاء هنرهای از یاد رفته در اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان شوشتر با مدیریت مهندس علی محمد چهار محالی اقدام به پیگیری جهت راه اندازی مجدد این هنر شد و از استادان خانه نشین از جمله حاج محمد قماشباف دعوت به کار شد. در این کار زنده یاد استاد عیدی طوبایی زنده یاد استاد حاج رجبعلی فروزان زاده استاد رضا پنبه دانه و استاد مرضیه برگ ریزان همکاری فراوان کردند تا روحی تازه در کالبد فرسوده این هنر دمیده شد..

در حال حاضر کارگاه نازک بافی استاد حاج محمد قماشباف تنها کارگاه فعال هنر در استان خوزستان و شهرستان شوشتر است که مشغول به تولید دست بافته هایی چون ملحفه لنگ چپیه و دیگر پارچه های سنتی است. استاد قماشباف در کنار تولید از آموزش غافل نشده و در ترویج و آموزش به هنرجویان و علاقه مندان غافل نگردیده است و در حال حاضر هنرجویان زیادی از دانش سنتی او بهرمند میشوند.

*با سپاس ویژه از مهندس چهارمحالی پژوهشگر و کارشناس حفاظت و مرمت آثار و بناهای تاریخی*

علاقه مندان جهت مطالعه بیشتر از طریق لینک زیر کاتولوگ مراسم تجلیل را دریافت کنند

https://uupload.ir/view/کاتالوگ_کلک_خیال_انگیزfinal_0hs3.pdf/