خوزتوریسم
"شَشه دالو" رمزی از باورهای کهن
به مناسبت ثبت ملی ششه دالو در میراث نامملوس کشور
"شَشه دالو" رمزی از باورهای کهن
ایرانیان باستان، عناصر مفید و سودمند را که به نحوی در زندگی مؤثر بوده است مقدّس داشته و ایزدی را نگهبان آن می‌دانستند.
پس از آتش، آب برای ایرانیان مقدس‌ترین عنصر بوده است. «آناهیتا» ایزد و فرشتۀ موکل آن و «تیشتر» ایزد نگهبان باران و فرشتۀ روزی و رزق است.
با وجود تمام تغییر و تحولات در این گذار، آنچه همواره پایدار مانده است، روح معنایی آن‌هاست؛ تقابل «نیکی و بدی» یا «خیر و شرّ» به عنوان یک بن‌مایۀ کهن و اصیل اسطوره‌ای در قالب نبرد تیشتر در برابر دیو «اپوش» حضور پررنگی دارد. بررسی‌های میدانی در مناطقی که هنوز بکر و دست نخورده باقی مانده‌اند، نشان می‌دهد که باورهای اساطیری پس از قرن‌ها همچنان زنده‌اند و با اندکی تغییر و تحول به حیات خود ادامه می‌دهند.
این باورها گاه چنان با زندگی مردم آمیخته‌اند که بر همۀ ارکان آن تأثیر می‌گذارند؛ به گونه‌ای که جداکردن و گاه تشخیص آن‌ها بسیار دشوار است.
قوم بختیاری یکی از منابع غنی اسطوره‌ها و باورهای کهن ایرانی است که پیوندی عمیق و مانا با اسطوره‌ها و باورهای ساکنان سرزمین ایران و حتی بین‌النهرین دارد. «شَشَه دالو» آیینی است که طی قرن‌های متمادی، سینه به سینه و نسل به نسل منتقل شده است و یکی از اسطوره‌های این قوم، مرتبط با آب و بارندگی است. رمزهایی از ایزدان آناهیتا و تیشتر را به وضوح می‌توان در آیین «ششه دالو» در قوم بختیاری مشاهده کرد.
نویسنده
امین احمدی بیرگانی*
عضو پژوهشکدۀ قوم بختیاری شهرکرد
برای دانلود مقاله روی تصویر زیر کلیک کنید
