خوزتوریسم
سینی‌گردانی حضرت قاسم(علیه‌السلام) در اهواز
سینی‌گردانی حضرت قاسم(علیه‌السلام) در اهواز
یکی از جلوه‌های عشق و ارادت مردم خوزستان به صاحب این روزها، حضرت اباعبدالله‌الحسین(ع)، آیینی است که به سینی‌گردانی حضرت قاسم(ع) شهرت دارد. این آیین در نقاط بسیاری از استان خوزستان برگزار می‌شود و به سبب قدمتی که میان مردم بندر ماهشهر دارد، به نام مردم این شهر به ثبت ملی رسیده است.
آئین سنتی سینی گردانی حضرت قاسم (علیه‌السلام)، فرزند امام حسن مجتبی (علیه‌السلام) هر ساله در هشتم ماه محرم برگزار می‌شود؛ این آئین که با عنوان عروسی قاسم نیز یاد می‌شود در استان‌های مختلف ایران از جمله خوزستان طی آداب و رسوم خاصی برگزار می‌شود.
مراسم عروسی قاسم در اکثر شهرهای خوزستان در روز هشتم ماه محرم برگزار می‌شود. به این مراسم در زبان محلی «عرس القاسم» می‌گویند. مراسم عروسی حضرت قاسم مردانه و زنانه برگزار می‌شود. مجلس زنانه معمولاً در یکی از خانه‌های محل یا حسینیه اجرا می‌شود؛ به این صورت که یک حجله نصب می‌شود و هنگام اجرای مراسم، بانوان سینی‌های خود را در تاریکی که فقط شمع‌های سینی روشن هستند به دور حجله می‌چرخانند و سایر بانوان با سینه‌زنی آن‌ها را همراهی می‌کنند.
محتویات این سینی‌ها عبارت بود از پارچه سبز که نماد پاکی و قداست است و همچنین لباس رزم اهل بیت(ع) در روز عاشورا که به رشادت یاران امام حسین(ع) اشاره دارد. حنا، نماد زینت و آراستگی برای عروس در زمان قدیم و اشاره به دامادی حضرت قاسم در واقعه عاشورا دارد. شمع نمادی از روشنایی و پاکی و جاودانگی است و به مظلومیت یاران امام اشاره دارد.
گلاب نیز نماد تازگی و طراوت و نماد باروری و تداوم زندگی است و به ازدواج حضرت قاسم(ع) در واقعه عاشورا اشاره دارد. برگ‌های گل یاس یا به نام محلی «موم»، نماد راستی، صداقت، عشق، دوستی و معصومیت است که به عشق پاک و معصومیت حضرت قاسم(ع) اشاره دارد. اسپند(اسفند) نیز برای جلوگیری از چشم زخم در این سینی‌ها گذاشته می‌شود. محتویات دیگر سینی‌ها شامل تنقلاتی همچون کیک و کلوچه، بیسکوییت، شیرینی، میوه و... است که بین کودکان تقسیم می‌کنند.
بعد از تزیئن سینی‌ها، آن‌ها را به ردیف قرار داده و با پارچه سبز روی سینی‌ها را می‌پوشانند.
به رسم دیرینه و هرساله به یاد این جوان شهید دشت کربلا به صورت نمادین مراسم «سینی حضرت قاسم» در شامگاه هشت محرم برگزار می‌شود
در سینی‌ها مشکل‌گشا، شمع، گلاب، حنا، شیرینی و میوه می‌گذارند، روی آن را با پارچه سبز می‌پوشانند و بالای سر گذاشته و عزاداری می‌کنند. محتویات سینی‌ها معمولاً با نذورات کسانی که نذرشان در سال‌های قبل برآورده شده پر می‌شود. قبل از بر سر گذاشتن سینی، فانوس‌های آن‌ها با نیت و نذر مردم روشن می‌شوند و سپس برای بازگشایی از کار، گره‌های دور سینی را باز می‌کنند.
این آیین به شماره ۱۴۴۵ در تاریخ ۱ مهر ۱۳۹۶ در فهرست ملی میراث فرهنگی ناملموس ثبت شد.
عکس : سید خلیل موسوی/مهر
