خوزتوریسم
شوشتر ؛ پایتخت سازه های آبی تاریخی جهان
به مناسبت پنجم تیر ماه سالوزثبت جهانی سازه های آبی تاریخی شوشنر
شوشتر ؛ پایتخت سازه های آبی تاریخی جهان
در خطه جنوب کشور گنجینه‌پنهانی به نام استان خوزستان وجود دارد که در درون خود شهرها و روستاهایی با قدمت تاریخی و کهن پروانده است و هر کدام از آن‌ها قدمت و تاریخی پرشکوه این خطه را بازگو میکنند.
کهن شهر باستانی شوشتر یکی از شهرهای باستانی است که از زمان ساسانیان تا ابتدای پهلوی در اغلب دوره‌های تاریخی مرکز استان خوزستان بوده‌است.
شوشتر شهری است که نبض کارون در دستش است. آنجا که طغیان می‌کند، آرامش می‌کند تا مایه آرامش باشد نه ویرانگری ؛ راز طبیعت در این سرزمین بر مردمانش پوشیده نیست.
شوشتر پر از داستانهای تاریخیست است؛ تاریخی که با افزایش عمرشهر، قیمتش نیز افزون می‌شود. رنگ قدیمی بودن را نمی‌شود از شوشتر گرفت. بوی تاریخ می‌دهد و رنگش رمزآلود است.شهری که گویی تاریخش را هنوز سر به مهر در سینه دارد
اگر هر یک از شهرهای بزرگ ایران، روزگاری ـ کوتاه و یا بلند ـ پایتخت سیاسی، اقتصادی و مذهبی ایران بوده اند، شوشتر را شاید بتوان پایتخت آب ایران و حتی جهان دانست. شوشتر در دامن آبی کارون و متأثر از مسیرهای آبی خوزستان شکل می گیرد و به نوبه خود بر این مسیرها تأثیرات تازه ای می گذارد. رشد و توسعه شهر به علوم و قواعد هیدرولیک بستگی تام و از طرفی به آزمون های تازه ای در این زمینه دست پیدا کرده است
شوشتر تجربه کم نظیری از توافق انسان ، رودخانه و تقابل قدرت شگفتی آفرین اراده انسانی با نیروهای سرکش طبیعت است.
معماری سازه های آبی شوشتر را می‌توان یکی از عجایب تاریخ دانست در آن دوران ساخت چنین آثاری با ابزارهای ساده، نیاز به دانش بسیار بالایی داشت
.سازه هایی آبی شوشتر براساس نقش آب و هنر نیاکان ما با استفاده از معماری خاص طراحی شده است و همه این سازه ها چون یک منظومه آبی با هم قرن هاست در ارتباط هستند.
سازه های آبی شوشتر نشان دهنده این موضوع هستند که چقدر اقوام باستانی ایران، به سیستم توزیع آب و البته صرفه‌جویی در مصرف آن اهمیت می‌دادند. معماری و مقاومت این بنا در طی این سال‌ها، یکی از ویژگی‌های بارز و منحصربه‌فرد آن است
یر همین اساس پایگاه سازه‌های آبی فعالیت‌های پژوهشی پیرامون این سازه‌ها را آغاز کرد و در ابتدا پرونده مجموعه آسیاب‌های شوشتر که سال‌ها در فهرست پیشنهادی ثبت جهانی ایران قرار داشت تهیه شد اما به پیشنهاد و نظر کارشناسان میراث جهانی یونسکو مبنی بر اینکه محوطه آسیاب‌ها تنها بخشی از مجموعه به هم پیوسته سازه‌های آبی در شوشتر است تهیه پرونده منظومه آبی ـ تاریخی شوشتر در دستور کار قرار گرفت
این پرونده پس از تکمیل و رقابت موفقیت‌آمیز در مقایسه با آثار پیشنهادی دیگر از سوی سازمان میراث فرهنگی کشور به عنوان دهمین اثر ایران به کمیته میراث جهانی یونسکو ارایه شد. سرانجام در نشست سالانه اعضای این کمیته در ۲۶ ژوئن ۲۰۰۹ (پنج تیر ۱۳۸۸) در شهر سویل اسپانیا این پرونده با احراز معیارهای یک، ۲ و پنج با عنوان سیستم آبی‌ـ‌تاریخی شوشتر در فهرست میراث جهانی یونسکو با شماره ۱۳۱۵ به ثبت رسید تا با این آثار گرانبها که یادگار نیاکان ما برای بهره برداری از آب می باشد بهتر معرفی شود
به امید حفاظت و نگه داری بیشتر از این اثار ارزشمند
نگارش: ابوالفضل مهدی پور
