گردشگری و نقش آن در تخریب و حفظ محیط زیست

گردشگری  به عنوان یکی از ارکان توسعه، رونق و آبادانی جوامع امروزی می باشد ولی یکی از نکاتی که نباید نادیده گرفت نقش آن درحفظ یا تخریب محیط زیست می باشد که اگر  گردشگری مدیریت قانون مندی درآن صورت نگیرد  مانند یک چاقوی برنده میتواند به جای رونق وآبادانی باعث تخریب محیط زیست شود.

متاسفانه فرهنگ گردشگری مسئول گرایانه هنوز در کشور ما رواج پیدا نکرده است وباعث شده است گردشگران به فکر حفظ محیط زیست پیرامون خود نبوده    و چون اطلاعات کافی  در زمینه  حفظ محیط زیست صورت نگرفته است شاهد تخریب روز افزون محیط زیست هستیم

بیشترین تاثیرات منفی  که  گردشگری امروزه    بر محیط زیست  دارد شامل   کاهش و تجزیه ی زیستگاهها و مناظر طبیعی ناشی از فعالیت انسانی که شامل دپوی زباله و پسماند، آلودگی آبها،
 ایجاد آتش سوزی، شکستن درختان ، تغییرحریم و از بین رفتن مسیر آبراهه ها در اثر فعالیت های انسانی، رفت و آمد خودروها، بسط و گسترش برخی طرح های عمرانی که لازمه اش حذف درختان و تغییر کاربری زمین زراعی و مراتع در بعضی نقاط است، می باشد. همچنین از بین رفتن چشم انداز های طبیعی حاصل از فعالیتهای عمرانی و آثار سوء ناشی از توسعه  گردشگری و بدون برنامه ریزی و ارزیابی زیست محیطی،  صنعت توریسم و محیط زیست   می با شد که اگر به آن توجه کافی نشود باعث اثراث بسیار مخرب بر محیط زیست داشته باشد.
امروزه با گسترش گردشگری به عنوان های مختلف مانند گردشگری آفرود گردشگری هیجانی گردشگری که  پای ماشین و موتور با لاستیک های سنگین و بزرگ به طبیعت برای تجربه لحظاتی لذتبخش و هیجانی  بدون اینکه قانونی  مشخصی داشته باشد به قیمت اثرات نامطلوب محیط زیستی شامل  فرسایش شدید خاک و افزایش ریسک سیل‎خیزی، رشد نیافتن گیاه به‎دلیل کوبیدگی خاک، آلودگی هوا و صوتی و به‎دنبال آن مزاحمت و کاهش امنیت منطقه برای حیات وحش، از بین رفتن برخی حیوانات و مهاجرت اجباری برخی گونه ها تمام شده است.
وظیفه و مسئولیتی همگانی، طبیعت نباید تاوان کم‌کاری ارگان‌ها یا ضعف رفتار شخصی گردشگر را بدهد.

راهکارهای مختلفی برای پیشگیری از نقش توسعه گردشگری در  تخریب محیط زیست تعریف شده است که به عنوان نمونه میتوان به موارد زیر  اشاره کرد
- کمترین زباله را تولید کنید: میتوانیم در سفرهای خود از مواد، وسایل و مواد غذایی استفاده کنید که کمترین زباله را تولید کند. زباله ها را جمع آوری و به سطح زباله برسانید:تا جای ممکن زباله‌های خود را تا شهر و به نزدیک‌ترین سطل زباله حمل کنید.
زباله‌های تر خود را با فکر برگشت‌پذیر بودن به طبیعت و قابل بازیافت بودن آن، در طبیعت رها نکنید.
- هیچ اثر در طبیعت برجای نگذارید:
- احساس مسئولیت داشته باشید:
در صورتی که زباله‌ای در طبیعت می‌بینید، خود را مسؤول بدانید و آن را بردارید و در کیسه‌ی زباله قرار دهید." فرهنگ‌سازی کنید
- در طبیعت اختلال و آلودگی ایجاد نکنید:
در طبیعت از صدای طبیعت (صدای پرندگان و جانوران، رودخانه و برگ‌ها) لذت ببرید و از سر و صدا و بلند کردن صدای موزیک بپرهیزید، چرا که باعث اختلال در حیات وحش منطقه می‌شود.
- از یادگاری و نمونه برداری خودداری کنید
 خاطرات خود را با برداشتن عکس از جاذبه‌ها به ثبت برسانید و از برداشت هرگونه نمونه‌ی جانوری و گیاهی و زمین‌شناختی، رسوبات و فسیل‌های دریایی بپرهیزید، چراکه برداشت هر تکه از آن، چرخه‌ی اکوسیستم را برهم می‌زند.
-  از تخریبگران طبیعت حمایت نکنید:
در صورتی که با افرادی مواجه می‌شوید که از عناصر طبیعت برای درآمدزایی استفاده می‌کنند، آن‌ها را با خرید خود حمایت نکنید.
در طبیعت از مسیر تردد استفاده کنید:
در رفت‌وآمدهای خود به طبیعت سعی کنید از مسیرهایی تردد کنید که کمترین خسارت و کمترین فرسایش را به طبیعت بزند.
 با حافظان طبیعت همکاری کنید:
با محیط بانان در مناطق محیط زیست و مسؤولان گردشگری در سایت‌های مورد هدف همکاری کنید.
- به حریم ساکنان طبیعت احترام بگذارید:
در مسیرهایی که با عشایر و خانواده‌های کوچنده (عشایر) مواجه می‌شوید، بدون هماهنگی به چادرهای آن‌ها وارد نشوید و عکاسی نکنید، چراکه چادرهای آن‌ها مانند خانه‌های ماست.
و در پایان محیط زیست مانند یک میراث گرانبهاست که از گذشتگان برای ما به ارث رسیده است و وظیفه همه ما حفظ این میزاث و گرانبها و انتقال آن برای آیندگان میباشد.


نویسنده مقاله:ابوالفضل مهدی پور
فعال گردشگری و فرهنگی استان خوزستان
.چاپ روزنامه اصفهان زیبا مورخه ۹۶/۱۰/۷

 

علاقه مندان میتوانند برای دانلود و  مطالعه کامل مقاله  و همچنین ویژه نامه دیده بان  به کانال گردشگری و فرهنگی استان خوزستان به آدرس زیر مراجعه کنند. 

http://t.me/khouzestan_tourleader