.نخستين تور گردشگرى درون شهرى انديمشك با عنوان تور " ايستگاه راه آهن انديمشك "

نخستين تور گردشگرى درون شهرى انديمشك با عنوان تور " ايستگاه راه آهن انديمشك " به مناسبت نود و دومين سالروز افتتاح راه آهن اين شهر برگزار شد.


نخستين تور گردشگرى درون شهرى انديمشك به مناسبت نود و دومين سال تاسيس راه آهن اين شهر و با هدف بازشناسايى تاريخ و هويت راه آهن انديمشك به مردم ، و به صورت تلفيقى از ميراث صنعتى راه آهن و بافت گردى نخستين منازل سازمانى راه آهن اين شهر موسوم به " ٩ فاميلى" برگزار شد.

 اين تور روز جمعه ١٧ دى ماه ١٤٠٠ ، توسط شركت گردشگرى " پايدارگشت ويرا پارس "  و با همكارى ناحيه راه آهن زاگرس برگزار شد. 

ايمان مولايى نژاد مى گويد ايستگاه راه آهن انديمشك كه تا دى ماه ١٣١٦ صالح آباد نام داشت، چهل و يكمين ايستگاه راه آهن سراسرى در شمارش از ايستگاه تهران به سمت جنوب است. شهر انديمشك ، عمده توسعه خود در سده اخير را از راه آهن گرفته و از اين جهت، " ريل شهر ايران " يعنى شهرى كه شكل گيرى آن در دوران نوين، بر اساس عبور ريل و راه آهن است لقب گرفته است.

وى در ادامه مى گويد از سال ٩٦ كه جشنواره ٩٠ سالگى احداث راه آهن سراسرى در كشور برگزار شد به دنبال معرفى راه آهن به عنوان نماد شهر انديمشك با رويكردى نو بوديم. راه اندازى موزه راه آهن زاگرس در شهر انديمشك و برگزارى تور عكاسى به مناسبت نودمين سال احداث راه آهن سراسرى در آذرماه ٩٦ در ناحيه زاگرس و كندوكاو پيرامون تاريخچه راه آهن انديمشك و سير تحولات تاريخى آن، ما را بر آن داشت كه به صورت يك برنامه تخصصى و در قالب يك تور صنعتى - تاريخى - بافت گردى ، مجموعه ايستگاه راه آهن انديمشك ، منازل منطقه ٩ فاميلى و نكات كمتر گفته و شنيده شده آن را به مخاطبان معرفى كنيم. 

آغاز احداث راه‌آهن ایران در سال ۱۳۰۵ شمسی به تصویب رسید. در چهارم اسفند ۱۳۰۵ لایحهٔ تأسیس راه‌آهن سراسری ایران به تصویب نمایندگان مجلس شورای ملی رسید و یک سال پس از آن، احداث این مسیر ۱۳۹۴ کیلومتری آغاز شد. در ۲۳ مهر ۱۳۰۶ اولین کلنگ ساختمان راه‌آهن سراسری در تهران( محل کنونی ایستگاه تهران) بر زمین زده شد و از همان زمان رسماً ساختمان راه‌آهن از سه نقطهٔ جنوب و مرکز و شمال آغاز شد.

طبق روزشمار تاريخ راه آهن سراسرى ، در اسفندماه ١٣٠٥ چند نفر از مهندسين نقشه بردارى راه آهن به جنوب كشور وارد و مشغول به كار مى شوند و در سال هاى بعد ، عمليات اجرايى آن به مرور ، پيشرفت نمود تا اينكه روز يكشنبه ١٥ دى ماه ١٣٠٨ طى تشريفات مخصوص ، راه آهن انديمشك توسط رضاشاه افتتاح گرديد. ريل گذارى راه آهن از جنوب تا ايستگاه دورود در ارديبهشت ١٣١٧ خاتمه يافت و در سوم شهريور همان سال مراسم افتتاح راه آهن سراسرى ايران با اتصال راه آهن شمال و جنوب در ايستگاه سفيدچشمه كه بعدها فوزيه و پس از انقلاب سميه نام گرفت برگزار گرديد. آذرماه ١٣١٧ اولين قطار مسافربرى از اهواز به سمت دورود حركت نمود. 

حضور نيروهاى متفقين جهت استفاده از راه آهن و جاده عبورى از اين شهر جهت ارسال كمك ها و تجهيزات به شوروى در جنگ جهانى دوم ، حمل برخى تجهيزات ساخت سد دز  انديمشك به عنوان ششمين سد مرتفع دنيا در زمان ساخت از طريق ايستگاه راه آهن خرمشهر به ايستگاه انديمشك ، توسعه زيرساخت هاى شهرى از جمله اعطاى زمين جهت ساخت مدرسه ، بيمارستان ، سينما ، بانك ، فضاى سبز ، تامين برق و آب لوله كشى ، باشگاه ورزشى و انتقال رزمندگان و ادوات و تجهيزات نظامى در دوران جنگ ٨ ساله عراق عليه ايران و.... قسمتى از خدمات راه آهن انديمشك در قرن اخير است. 


اين تور با دعوت از " كسرى نالتى" نوه " هاريس نالتى" مدير خط فقيد ايرلندى تبار پروژه ساخت راه آهن انديمشك با ذكر خاطراتى از ورود ايشان به پروژه راه آهن ايران و ماندگار شدن در كشورمان تا پايان حيات ايشان برگزار گرديد.

هاريس نالتى (Horace Nulti) اصالتى بریتانیایی داشت. پيش از ورود به ايران و مشاركت در ساخت راه آهن سراسرى ايران ، در پروژه كشور عراق مشغول به كار بود كه با همسری کرد از کردهای عراقی به نام صبریه ازدواج نمود و نام " نورمحمد" را براى خود برگزيد. مستر هاریس به عنوان «مدیرخط» به عنوان يكى از متخصصين کارآشنای راه‌آهن شهر مطرح می‌شود و سال‌ها درشكل گيرى و توسعه راه‌آهن انديمشك ، خدمت می‌کند. به همین دلیل در سال  ۱۹۳۳ میلادی (۱۳۱۲ خورشیدی) مورد تشویق سرمهندس آمریکایی ساخت راه‌آهن جنوب به نام سی. ج. کارول (C. J. CARROLL.) قرار می‌گیرد.

در سال ١٣١٣ خورشيدى يعنى حدود شش سال بعد از اسکان مستر هاریس (نورمحمد) نالتی و صبریه در انديمشك( صالح‌آباد قديم) در سفرى که هاریس با «درزین» عازم اهواز و از آنجا راهی بندرشاهپور (بندر امام خمینی فعلی) است دچار سانحه شده ، درزین واژگون می‌شود و وی جان خود را از دست می‌دهد و در اهواز به خاك سپرده مى شود.

در اين تور " صنعتى - بافت گردى" ساختمان آشيانه لوكوموتيوها به عنوان يكى از اولين ابنيه اين ايستگاه ، ساختمان قديمى مخزن سوخت ، سوله تعمير واگن و مخازن آب قديمى ايستگاه ، پارك مجاور خطوط ريلى موسوم به " سه باغ " ، نخستين منازل سازمانى محل سكونت متخصصين ساخت راه آهن انديمشك موسوم به منازل " ٩ فاميلى" با معمارى معاصر بومى ، مهمانسراى ناحيه راه آهن زاگرس ساخته شده به سبك خانه باغ با معمارى معاصر و داراى دو حياط مملو از درختان ، لوكوموتيو قديمى مجاور موزه راه آهن زاگرس و ساختمان ايستگاه انديمشك مورد بازديد شركت كنندگان قرار گرفت. شركت كنندگان ضمن بازديد از نخستين آثار به جاى مانده از سال هاى آغازين ساخت راه آهن انديمشك ، در جريان تحولات تاريخى اين ايستگاه و مجموعه پيرامون آن قرار گرفتند.اين تور با عكس يادگارى شركت كنندگان در پلكان ورودى ايستگاه راه آهن انديمشك خاتمه يافت.

راه آهن سراسرى ايران در سال ٩٧ به صورت مجموعه اى ، ثبت ملى گرديد. در آذرماه ٩٨ نيز شمارى از آثار و ابنيه راه آهن ناحيه جنوب و زاگرس به صورت اختصاصى ثبت ملى گرديد تا مقدمات ثبت جهانى راه آهن ايران در فهرست يونسكو فراهم گردد.در چهل و چهارمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو در سوم مرداد ماه ۱۴۰۰ ، با تصویب اعضای کمیته، راه‌آهن سراسری ایران با طول ١٣٩٤ کیلومتر و بر اساس معيارهاى فرهنگى شماره ٢ و ٤ يونسكو ، به عنوان بیست و پنجمین میراث فرهنگی ملموس و نخستین میراث صنعتی ايران در فهرست جهانی یونسکو ثبت گرديد. اين اثر جهانى محدوده وسيعى از كشور را در ٧ استان خوزستان، لرستان، مرکزی، قم، تهران، مازندران و گلستان با اقليم هاى متنوع در بر مى گيرد. 

پيش از اين ، استان خوزستان با سه اثر جهانى شوش ، چغازنبيل و سازه هاى آبى شوشتر جايگاه ويژه اى در استان هاى كشور داشت و اميد است با ثبت جهانى راه آهن سراسرى ايران كه بخش قابل توجهى از آن در محدوده استان خوزستان واقع شده است ، بيش از پيش ، زمينه رونق صنعت گردشگرى در اين استان ، فراهم شود.

 

ایمان مولایی نژاد فعال گردشگری/میراث خبر