📚آغاز انتشار نسخه الکترونیک؛ کتاب: باززنده‌سازی بناهای باقی مانده از جنگ در خرمشهر با رویکرد‌‌ توسعه گردشگری

 

در بسیاری از کشورها، سیاست‌های مربوط به حفظ یادمان‌ها و بناهای پراکنده و دیگر ساختمان‌ها ریشه در قرن نوزدهم دارد. بعد از این زمان خصوصا از شروع قرن بیستم تفکر اقدام تک بعدی و توجه به تک بناها و ساختمان‌های منفرد جای خود را به اقدامی هماهنگ جهت حفظ بافت‌های شـهری ارزشمند داده است. تکدانه‌های ارزشمند موجود در بافت‌های تاریخی بخشی از هویت و تاریخ معماری هر شهر محسوب می‌شوند که حفظ، نگهداری و مرمت آنها علاوه بر حفظ کالبد بنا باعث حفظ اصالت و هویت معماری ارزشمند باقی مانده در بافت خواهد شد.


رشد روزافزون فرهنگی و اجتماعی شهرها موجب ایجاد نوعی احساس نیاز به خاطرات و تعلق خاطر آنها بـه گذشـته‌ی تاریخی و اصالت خود شده است که از طریق حفظ نشانه‌ها و عناصر موجود در شهر چه از نظر معنوی و چه از نظر کالبدی و فیزیکی می‌توان به این احساس نیاز پاسخ گفت.


مرمت و احیاء تکدانه‌های ارزشمند علاوه بر تقویت حس تعلق خاطر و حفظ هویت و اصالت معماری از نظر اقتصادی نیز نسبت به توسعه‌ی شهر در نواحی پیرامون مقرون به صرفه بوده و باعث ایجاد جاذبه‌های توریستی و گردشگری در مراکز شهری و در نهایت ایجاد اشتغال پایدار خواهد شد.


درصورتی‌که بنای تاريخی را به صورت وابسته به مجموعه‌ی شهری و بافت پیرامون آن تلقی كنيم در واقع به آن امکان نقش‌پذيری و تعامل با ساير عناصر شهری را داده‌ايم بنابراین مرمت تک دانه‌های ارزشمند با دورنمای هدفی یکسان در نهایت منجر به احیای بافت شهری خواهد شد؛ مانند دانه‌های تسبيح كه يك‌به‌يك كنار هم گرد می‌آیند و یک تسبیح کامل برای انجام یک عمل معنوی و اعتقادی را به‌وجود می‌آورند، تکدانه‌های ارزشمند موجود در یک بافت نیز درصورتی که با احترام به ارزش‌های نهفته در آنها، مرمت شوند با نقش مهمی که ایفا می‌کنند موج‌ب بازگرداندن سلامت کالبدی و اجتماعی به پيکر شهر تاریخی و رونق و پویایی آن می‌شوند.

اما مرمت به تنهایی ضامن بازگشت حيات بنا نخواهد بود بلکه نگرش و برنامه‌ریزی صحيح جهت احياء این ابنیه خواه به‌صورت منفرد و خواه به‌صورت مجموعه‌ای با عناصر پيرامون علاوه بر باززنده‌سازی بافت تاریخی، تأثير چشم‌گیری بر وضعيت اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و حتی توسعه‌ی گردشگری محيط اطراف می‌گذارد.
«نباید فراموش کرد که میراث شهری ایران، واجد عناصر باارزش و تکرار نشدنی است، آن هم در نقاطی مشخص و غیر قابل جابجایی؛ اما، برای دوام آوردن در این رقابت، تکیه بر یگانگی عناصر تاریخی و ارزشمند موجود کافی نیست، بلکه می‌بایست با استفاده از این تک عنصرها، به مجموعه‌ها و مکان‌هایی ابداعی، شکل داده شود کـه جذابیت هرچه بیشتری برای یک گردشگر جهانی که اکنون «شـهروندی جهانی» نیز شده، داشته باشد». (لطفـی، ۱۳۹۱)

این تک عنصرها و مکان‌های ارزشمند بخشی از حافظه‌ی تاریخی و خاطره‌ی ساکنان هر شهر می‌باشند که در پی یک واقعه مانند جنگ در شهر باقی مانده‌اند. حفظ خاطرات و توجه به آنها مي‌تواند حس تعلق خاطر به فضا را بيشتر و حس تأثيرگذاری بر فضا را توسط انسان تقويت كند. مردم همواره، علاقمند به حفاظت از هويت و اصالت بوده و بايد اين امكان فراهم شود كه نيازهای معاصر آنها عامل اصلی تصميمات و برنامه‌ریزی‌های مهم در احیاء و باززنده‌سازی بناهای واجد ارزش در شهر باشد تا بدین وسیله حس مشارکت آنها در زمینه‌ی توسعه‌ی گردشگری پایدار ایجاد شود.
در این کتاب سعی شده بناهای ارزشمند باقی مانده از جنگ ایران و عراق در خرمشهر شناسایی و معرفی شوند و به هر کدام از آنها با توجه به شأن و منزلت و ویژگی‌های معماری‌شان کاربری جدیدی جهت احیا در راستای توسه‌ی گردشگری منطقه پیشنهاد شده است.
هدف اصلی از نگارش و گردآوری این مجموعه جذب سرمایه‌گذار در کنار حفظ آثار باقی مانده از جنگ که خود بخش مهمی از جاذبه گردشگری منطقه‌ی آزاد اروند محسوب میشوند، بوده است، امید که این پژوهش توانسته باشد گامی در جهت توسعه گردشگری منطقه برداشته و به معرفی پتانسیل‌ها و فرصت‌های سرمایه‌گذاری به سرمایه‌گذاران علاقمند در این حوزه کمک رسان بوده باشد.

نجلا درخشانی؛ کارشناسی ارشد مرمت و احیا بناها و بافتهای تاریخی
سجاد پاکگهر؛ کارشناسی ارشد مرمت و حفاظت آثار فرهنگی – تاریخی

 

جهت تهیه نسخه الکترونیک کتاب روی تصویر زیر کلیک کنید⬇️🔻🔻