خوزتوریسم
سراي افضل شوشتر بزرگترين مركز توليد صنايع دستي خوزستان
معرفی سرای افضل شوشتر
سراي افضل شوشتر بزرگترين مركز توليد صنايع دستي خوزستان
استان خوزستان با توجه به پ‍ی‍ش‍ی‍ن‍ه تاریخی که در گذشته های دور م‍‍ه‍د ت‍م‍دن و فرهنگ و هنر بوده، استانی مستعد در زمینه صنایع دستی و ب‍س‍ت‍ر م‍ن‍‍اس‍ب‍‍ی برای رش‍د و شکوفایی هنر و صنایع دستی در زم‍ی‍ن‍ه‌ه‍‍ا‌ی مختلف محسوب می شود .
ت‍‍ع‍دد و ت‍ک‍ث‍ر ق‍وم‍‍ی و فرهنگی مردم خوزستان م‍وج‍ب شده تا صنایع دستی در خوزستان از ت‍ن‍و‌ع چ‍ش‍م‍گ‍ی‍ر‌ی برخوردار شود.
شهر های مختلف خوزستان با توجه فرهنگ وهنر و اداب و رسوم دارای صنایع دستی مختلف وهر کدام دارای پیشنیه ای فرهنگی تاریخی از روزگاران کهن این استان می باشد
.
شهرستان شوشتر با توجه به قدمت و پيشينه كهن با صنايع دستي متنوع در استان خوزستان و ایران از شهرهای با سابقه در زمینه تولیدات صنایع دستی به شمار می آید.
در گذشته های نه چندان دور و حتی در زمان حال بسیاری از این تولیدات صنایع دستی به اکثر نقاط ایران و حتی جهان صادر و در بسیاری از سفرنامه و روایات تاریخی نام برده شده است
.
بسياري از مردم اين شهر در توليد صنايع دستي اشتغال داشته اند. اگر چه صنایع دستی شهری امروزه رونق گذشته را ندارند ولی هنوز صنعتگرانی هستند که به امر تولید ابزار و لوازم دست ساز اشتغال دارند
با توجه به همین امر و شکوفایی صنایع دستی در بین جوانان و علاقه مندان سرای افضل شهرستان شوشتر با حضور علا قه مندان و صنعت گران بزرگترین مرکز تولید صنایع دستی استان خوزستان به شمار میرود . که انواع صنایع دستی در رشته مختلف تولید و آموزش داده میشود.
سرای افضل یکی از سالم‌ترین کارونسراهای قدیمی شوشترست که مربوط به دوران قاجار می شود. این بنا توسط خاندان افضل که همگی پیشه‌ی تجارت داشته‌اند،بنا گردیده‌است
ساحت کل این بنا ۱۰۰۰ مترمربع است که شامل یک طبقه و شبستان می شود که همنشینی با محله دلدل در بافت کهن و پیکره‌ای از بازار و خیابان تاریخی سپه آن را از موقعیت منحصر به فردی برخوردار کرده است.
سرای افضل به منظور بارانداز بعضی محصولات تجاری در دوره قاجار راه‌اندازی شده و در دوره‌هایی نیز به عنوان محل ثبیت (سیلو) شوشتر به کار خود ادامه داده است.
معمار این بنا حاج جعفر معمار، از معماران بزرگ و نامی همان دوره بوده که چندین سازه را در شوشتر همچون خانه مستوفی، بعضی از املاک افضل، و بخش هایی از قلعه تاریخی سلاسل را بنا کرده است
کاروانسرا تا دوره پهلوی دوم به کار خود که توزیع غله بوده، ادامه می‌دهد اما به مرور زمان نقش تجاری خود را با توسعه راه ها، گسترش و پیشرفت حمل و نقل و رونق گرفتن شهر اهواز به عنوان مرکز استان، از دست داد.
سرای افضل هم اکنون محل دائمی نمایشگاه صنایع دستی است و در غرفه‌های آن کارگاه‌های ویژه‌ی این هنرهای دستی برپاست..
سرا تا دوره پهلوی دوم به کار خود که توزیع غله بوده، ادامه می‌دهد اما به مرور زمان نقش تجاری خود را با توسعه راه ها، گسترش و پیشرفت حمل و نقل و رونق گرفتن شهر اهواز به عنوان مرکز استان، از دست داد. سرانجام در تاریخ ۱۷ اسفند ۱۳۸۱، با شماره ثبت ۷۹۴۰ این بنا به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
هم اکنون در کاروانسرای افضل حدود چهل غرفه صنایع دستی با محوریت هنرهایی نظیر سفال گری، کپو بافی، لنگ بافی، شال بافی، تابلو فرش، سجاده بافی، احرامی بافی، گلیم بافی، میناکاری، صنایع چوب، دوخت لباسهای محلی، چرم دوزی، دوخت انواع کیف های گلیمی، زیور آلات سنتی(طلاونقره)، قلم زنی مس، صنایع مس، چاقو سازی، قاب سازی، معرق چوب، گره چینی، مشبک کاری، ویترای و تذهیب مشغول فعالیت هستند و هم زمان با توسعه اشتغال محلی و در اختیار قرار دادن غرفه های عرضه محصولات به صنعتگران شهر، فرآیند مرمت و احیای این مجموعه توسط بخش خصوصی نیز ادامه دارد
این سرا در نشست عصر یکشنبه، ۲۶ شهریور(۱۷ سپتامبر ۲۰۲۳)، چهل‌وپنجمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو (UNESCO)، به همراه پرونده کاروانسراهای ایران (مجموع ۵۴ کاروانسرای تاریخی) بررسی و با تصویب اعضای کمیته به عنوان بیست و هفتمین میراث فرهنگی ملموس ایران در فهرست جهانی یونسکو ثبت شد
آدرس: شوشتر، خیابان طالقانی، کوچه سنگ‌فرش.
