۱۲ ژوئن روز جهانی فلافل

۱۲ ژوئن ⁧روز جهانی “فلافل⁩” است. ⁧یک خوراک خاورمیانه‌ای که از نخود سرخ شده و ادویه‌ درست می‌شود.

در سال ۲۰۱۲ بن لانگ،فردی عاشق غذا و کارآفرین، روز جهانی فلافل را ایجاد کرد. لانگ یکی از بنیانگذاران Innovation Israel است و همچنین به خاطر ایجاد روز بین المللی هوموس اعتبار دارد. اینکه مفهوم فلافل دقیقا کجا و چه زمانی شکل گرفته است جای بحث دارد. در بیشتر موارد، بسیاری از مردم موافق هستند که این غذا برای اولین بار در مصر به طور گسترده خورده شد، زمانی که مسیحیان قپیت ممکن است پس از آن از این غذا به عنوان جایگزینی برای گوشت در طول روزه (فصل قبل از عید پاک که مسیحیان به طور سنتی از خوردن گوشت روزه می‌گیرند) استفاده کرده باشند. به نظر می رسد فلافل در ابتدا با باقالی درست می شد. اما امروز فلافل بیشتر در شکل درست شده آن با نخود وجود دارد. در خاورمیانه و مصر، فلافل در نهایت تبدیل به یک شکل محبوب از غذاهای خیابانی شد. اغلب، آن را به عنوان بخشی از مجموعه ای از بخش های کوچک دیگر غذا که به عنوان مزه شناخته می شود، خورده می شود. پس از اینکه عمدتاً در منوی رستوران ها و محله های یهودی یا یونانی در آمریکای شمالی قرار گرفت، پس از سال ۱۹۷۰ این غذای خوشمزه به عنوان یک غذای خیابانی محبوبیت پیدا کرد و امروزه اغلب به عنوان یک گزینه بدون گوشت به گیاهخواران ارائه می شود. اما مهم نیست که این غذا از کجا سرچشمه گرفته باشد،

درباره نام‌گذاری این غذای مدیترانه‌ای، نظرات مختلفی وجود دارد. نجف دریابندری در کتاب مستطاب آشپزی، فلافل را جمع مکسر فلفل می‌داند که اشاره به طعم تند آن دارد

در کشورهای مختلف فلافل اسم‌های متفاوتی دارد، در مصر به آن «الطعمیه» می‌گویند در یمن به «باجیة» معروف است، گفته می‌شود، فلافل یک واژه قبطی است که ساکنان اولیه اسکندریه آن را ابداع کردند، آن‌ها به جای فلافل از واژه فالافل استفاده می‌کردند.

فالافل یعنی دارای (فول) باقلای زیاد.
لافل فقط یک غذا نیست بلکه یک نوستالژی است. فلافل به معنی گوله نخود است؛ گوله نخودی پر ادویه‌ که در روغن فراوان سرخ می‌شود و با سس و مخلفات به ساده‌ترین و در عین حال خوشمزه‌ترین غذای ساندویچی تبدیل می‌شود. هرچند فلافل در بیشتر شهرهای ایران پیدا می‌شود اما برای چشیدن طعم واقعی آن باید به جنوب سفر کنید

. این غذا علاوه بر شهرهای جنوبی کشور مانند اهواز، آبادان و بندرعباس در سایر شهرهای خاورمیانه مانند بیروت، دمشق و بغداد هم محبوب است. مواد اولیه فلافل کم‌هزینه است و به‌سادگی پیدا می‌شود.

برای تهیه فلافل به آرد نخودچی، ماش، عدس، سیر و جعفری نیاز دارید. انتخاب ادویه نیز تأثیر زیادی در طعم نهایی فلافل دارد. ادویه‌هایی که به‌طور معمول برای تهیه فلافل استفاده می‌شود فلفل سیاه، زیره، تخم گشنیز و نمک است.

تازه بودن مواد اولیه، نوع ادویه استفاده شده و سسی که درنهایت به فلافل اضافه می‌شود همگی در بهتر شدن طعم غذا تاثیر دارند.

خاستگاه فلافل، كشورهاي عربي است و آن‌طور كه جنوبي‌ها مي‌گويند، فلافلي كه در ايران رواج پيدا كرده، همان سبك لبناني است كه ابتدا به خوزستان و سپس به شهرهاي ديگر ايران وارد شده. اما اين ورود به‌قدري ريشه‌دار و عميق است كه حالا فلافل جزء فوري‌ترين غذاهايي است كه به غذاهاي كنار خيابان شهرت دارند.
غذايي كه شايد بتوان از نظر ارزان‌بودن در قيمت، محبوب‌بودن بين قشرهاي مختلف مردم و البته فست‌فودبودن آن را با fish and chips انگليسي‌ها و هات‌داگ آمريكايي‌ها قياس كرد. فيش اند چيپس مصداقي كاملا دقيق براي شباهت با فلافل است؛ ماهي و سيب‌زميني پيچيده‌شده در روزنامه كه محبوبيت بسيار بالايي دارد و در خيابان‌هاي شلوغ انگلستان قطعا چندنفري در حال خوردن آن ديده مي‌شوند.
حالا ديگر عرضه فلافل به‌سادگي قبل نيست؛ حالا فروشندگان اين غذا، پا را فراتر گذاشته‌‌اند و با ابتكار عمل آن را به صورت سلف‌سرويس هم به فروش مي‌رسانند.

دكتر نسرين اميدوار، متخصص تغذيه در گفت‌وگو با «شرق»، درباره قياس فلافل و غذايي مثل فيش اند چيپس مي‌گويد: «به اين نوع غذاها deep fat fries گفته مي‌شود. من حدس مي‌زنم فلافل بعد از مهاجرت جنوبي‌ها به مناطق مركزي همه‌گير شد. پس اين غذا جزء غذاي مهاجرت محسوب مي‌شود. اين غذا بعد از جنگ و مهاجرت مردم جنگ‌زده به ديگر شهرها آمد و جزء غذاهاي deep fat fries شد؛ يعني غذايي كه در روغن غوطه‌ور سرخ مي‌شود.
اين نوع غذاها در بين جوانان محبوب است و نسخه غربي آنها دقيقا چيپس و ماهي انگليسي‌ها يا هات‌داگ و سيب‌زميني سرخ‌كرده آمريكايي‌هاست». وي افزود: «اقلام تشكيل‌دهنده فلافل هم بد نيستند.
نخود و پياز و تخم‌مرغ. در واقع مي‌شود گفت اين غذا پايه گياهي هم دارد». اميدوار در پاسخ به اين سؤال كه آيا مي‌توان گفت چون فرهنگ رستوران‌رفتن در ايران باب شده، فلافل‌فروشي جايگزيني براي قشر ضعيف است كه بتوانند جاي خالي رستوران را پر كنند، گفت: «فلافل غذاي رستوراني نيست و ويژگي‌هاي يك فست‌فود كم‌ارزش و سرخ‌كردني را دارد.

یکی از مراکز عرضه و فروش فلافل در کشور منطقه لشکر آباد اهواز است که علاقه مندان میتوان فلافل و انواع غذاهای جنوبی را تهیه کنند