خوزتوریسم

یزله خوانی چیست /فلسفه رقص شمشیر و قهوه تلخ فیلم

یزله نوعی مراسم آیینی و موسیقی محلی در جنوب است که از دیر باز تا امروز رواج داشته است.

به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، عرب‌های اهوازی در دل خود رسم و رسومات کهنی دارند که ریشه تاریخی برخی از آن‌ها به هزاران سال قبل و به عصر ایران باستان باز می‌گردد.

یَزله یا هوسه

یکی از این مراسم، آئین موسیقایی مرسوم به یزلهیا هوسه است، یزله نوعی مراسم آیینی و موسیقی محلی در جنوب ایران است که از دیر باز تا امروز رواج داشته و استاد عبدالحسین احمدی پژوهشگر فرهنگ عامه در بوشهر، در جلد اول کتاب سنگستان در تعریف یزله آن را مراسم رقص و پایکوبی گروهی که بیشتر هنگام جشن و عروسی برپا می‌شود، معنا کرده است.

در بوشهر، این مراسم در شادی‌ها و عروسی‌ها و یا عزاداری (خصوصاً در ماه محرم) اجرا می‌شود.

نحوه انجام آن بدین صورت است که افراد با گرفتن کمر فرد جلو (مانند قطار بازی بچه‌ها)، تشکیل یک قطار انسانی داده و با ضرب آهنگ شعر یزله، به نرمی قدم برداشته و به جلو می‌روند.
در مراسم عزاداری، گروه پس از طی مسافتی ایستاده و دایره وار و خمیده به سمت مرکز، با ریتم یزله شروع به سینه زنی می‌کنند که اشعار و نوحه‌هایی که در این مراسم می‌خوانند بستگی به زمان آن مراسم دارد.

گروه هنری میسان یکی از گروه‌های هنری است که به نمایندگی از مردم عرب خوزستان در جشنواره‌های مختلف فرهنگی و هنری در سراسر کشور به نمایش آداب و رسوم محلی خود از قبیل: نصب سیاه چادر (مُضیف)، پذیرایی با چای و قهوه عربی، اجرای موسیقی سنتی و رقص آئینی، پخت غذا‌های محلی و بازی‌های بومی و محلی می‌پردازند.

از شمشیر به عنوان نماد قدرت استفاده می‌کنیم

باسم حمادی، سرپرست گروه هنری میسان در گفتگو با خبرنگار میراث فرهنگی فارس در خصوص یزله و فلسفه شمشیر در میان اعراب، گفت: ما از شمشیر به عنوان نماد قدرت استفاده می‌کنیم و در مراسم آیینی، رقص محلی و استقبال از میهمان که به آن یزله یا هَوسه می‌گوییم از شمشیر استفاده می‌کنیم تا اعلام کنیم که شمشیر علاوه بر اینکه نماد قدرت است نماد شادی‌های ما هم محسوب می‌شود.

وی افزود: شمشیر همیشه نماد خشونت و جنگ و خونریزی نیست و می‌توان از آن در مراسم جشن و شادی هم استفاده کرد.

پذیرایی از مهمان با ایما و اشاره

حمادی درباره رسم خوردن قهوه در میان اعراب، گفت: ما دانه‌های قهوه را تفت می‌دهیم و آن را دم می‌کنیم، قهوه ما بسیار تلخ و غلیظ است و علاوه بر خصوصیاتی که دارد با آن پیغام می‌دهیم، همیشه بعد از خوردن قهوه تلخ، چای شیرین می‌خوریم تا بگوییم تا تلخی نباشد شیرینی معنایی ندارد.

وی با بیان اینکه رسم قهوه یکی از رسم‌های مهم و مقدس بین اعراب خوزستان است، گفت: هم کسی که قهوه را می‌دهد و هم کسی که قهوه را می‌گیرد باید از دست راست استفاده کند که نشان می‌دهد از هر دستی بگیری با همان دست هم پس می‌دهی و عرف و دین بر راست بودن تأکید می‌کند.

سرپرست گروه هنری میسان تصریح کرد: مهمان باید بدون زمین گذاشتن فنجان، قهوه را سر بکشد. اگر بعد از خوردن قهوه فنجان را تکان دهی به معنای این است که دیگر قهوه نمی‌خواهی، اما اگر آن را به لبه قوری بزنی یعنی مجدداً باید برایتان قهوه بریزیم.

وی با بیان اینک تمام این مراسم با ایما و اشاره انجام می‌شود، گفت: دلیل این امر آن است که اگر کسی در مجلس صحبت کند باید به احترام او سکوت کنی و کلاً پذیرایی ما با ایما و اشاره انجام می‌شود.

حضور اقوام کنار هم نشان‌دهنده وحدت و همبستگی است

حمادی درباره حضور گروه هنری میسان در جشنواره‌های مختلف فرهنگی گفت: ما با حضور در این جشنواره‌ها می‌خواهیم بگوییم که اقوام نمادی از ایرانی کوچک از آن رنگین کمان بزرگ هستند و تنوع زبان، لباس، گویش و آداب و رسوم زیادی دارند.

وی افزود: این تفاوت فرهنگی نه تنها اختلافی ایجاد نمی‌کند بلکه نشان‌دهنده برادری ماست. از این همه فرهنگ متعدد یک فرهنگ واحد خارج می‌شود و آن فرهنگ ایرانی بودن است، بنابراین حضور اقوام کنار هم نشان‌دهنده وحدت و همبستگی است.

تلاش دشمن برای ایجاد اختلاف بین اقوام ناکام ماند

حمادی تصریح کرد: هر چقدر دشمنان خواستند بین این اقوام اختلاف بیندازند، اما اقوام هوشیارتر بودند و در تمام برهه‌های تاریخی از وحدت سرزمین خود دفاع کردند.

وی ادامه داد: بسیاری از افراد خارجی شرکت کننده در جشنواره‌های فرهنگی با با فرهنگ عربی ایرانی آشنایی ندارند و برایشان جالب است که وقتی وارد هر چادر می‌شوند انگار وارد یک کشور جدید می‌شوند و این نشان دهنده غنای فرهنگی ماست.

در زیر بخشی از یزله خوانی اعراب خوزستان را در دوازدهمین جشنواره بین‌المللی فرهنگ اقوام می‌بینید.روی تصویر کلیک کنید

دومین جشنواره ملی اقوام ایرانی در خوزستان 

دومین جشنواره ملی اقوام ایرانی در خوزستان با حضور مسئولین استانی گشایش یافت. این جشنواره از یک اسفند لغایت چهار اسفند در محل دائمی نمایشگاههای بین المللی استان خوزستان پابرجاست.

 مهدی پدرام خو

الکترونیکی شدن بلیت‌فروشی در پایگاه‌های میراث جهانی خوزستان

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خوزستان از الکترونیکی شدن بلیت‌فروشی در مجموعه‌های پایگاه‌های میراث جهانی استان خبر داد.

به گزارش روابط عمومی اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خوزستان، سیدحکمت‌اله موسوی امروز یکشنبه چهارم اسفندماه ۹۸ با اعلام این خبر افزود: «در فاز اول مجموعه‌های پایگاه‌های میراث جهانی استان به دستگاه خرید الکترونیکی بلیت مجهز شده‌اند و در فار بعدی دیگر مراکز به این دستگاه‌ها مجهز خواهند شد.»
 
او با بیان این‌که این مجموعه‌های فرهنگی ـ تاریخی جزو پربازدیدترین جاذبه‌های فرهنگی تاریخی استان هستند گفت: «پیش از این فروش بلیت به صورت دستی انجام می‌شد که علاوه بر نیاز به نیروی انسانی بسیار زیاد، رضایت‌مندی کافی برای گردشگران ایجاد نمی‌کرد؛ اما با راه‌اندازی سامانه فروش الکترونیکی در چند مجموعه فرهنگی تاریخی، اکنون در استان خوزستان شاهد بهره‌برداری از این سامانه فروش بلیت هستیم.»
 
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خوزستان با تأکید بر این‌که راه‌اندازی این سامانه، صحت و سلامت کار را ارتقاء می‌دهد و باعث افزایش سطح ارائه خدمات به گردشگران می‌شود افزود: «باتوجه به این که گردشگران در سراسر دنیا بلیت اماکن و محوطه‌های تاریخی را به عنوان یادگاری نزد خود نگهداری می‌کنند، تمهیداتی پیش‌بینی خواهد شد تا بلیت الکترونیکی به ‎گونه‌ای باشد که امکان نگهداری آن وجود داشته باشد.»
 
او عنوان کرد: «استفاده از ابزارهای نوین برای افزایش سطح خدمات و ارتقای کیفیت در دستورکار اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی قرار دارد و تلاش داریم با ابزارهای نرم‌افزاری تاریخ را در این‌جا بازگو کنیم؛ چراکه باید از حداکثر فناوری برای بازگو کردن تاریخ به گردشگران به ویژه گردشگران خارجی استفاده کنیم.»
 
موسوی جلوگیری از چاپ بلیت‌های کاغذی رنگی در چاپخانه مرکزی دولتی و دشواری‌های انتقال آن به مراکز استان‌ها  و شهرستان‌ها، نظارت دقیق بر سیستم فروش و عرضه بلیت، دریافت آمارهای به‌روز و لحظه‌ای، سرعت، سهولت، حذف صف‌های طولانی تهیه بلیت و راه‌اندازی مراکز فروش بلیت به صورت کاملاً مکانیزه و خودکار را از مزایای این طرح برشمرد و خاطرنشان کرد: «کلیه گردشگران علاقمند به بازدید از آثارهای میراث جهانی چغازنبیل و هفت‌تپه، میراث جهانی شوش و میراث جهانی شوشتر می‌توانند با مراجعه به یکی از سایت‌های www.tik۸.com، www.alaedin.travel و www.cinematicket.org بلیت خود را به صورت اینترنتی دریافت کنند.»
 
او با اشاره به این‌که بلیت فروشی الکترونیکی با همکاری مرکز فناوری اطلاعات وزارت میراث فرهنگی کشور انجام می‌شود اضافه کرد: «همچنین گردشگران در صورتی که برنامه کاربردی تاپ را روی گوشی همراه خود نصب کنند، می‌توانند بلیت خود را در هر مکانی خریداری کنند.»

عوامل شکل دهنده هویت شهري دزفول

با وجود ارتباط نزدیک و متقابل هویت شهري و توسعه ي پایدار، کمتر به تاثیرگذاري رابطه آنها در برنامه ریزي شهري، توجه شده است. در عصر جهانی شدن، بیش از گذشته هویت ایرانی- اسلامی مورد تهدید قرار گرفته، لذا بررسی این موضوع براي شهرهاي ایرانی حیاتی به نظر می رسد. در این مقاله به مطالعه و شناسایی عوامل شکل دهنده هویت شهري دزفول به عنوان یکی از شهرهاي مهم تاریخی و گردشگري کشور، پرداخته شده است و مهمترین عوامل هویت بخش و تاثیرات آن در رسیدن به توسعه پایدار مورد توجه قرار گرفته است. روش تحقیق به دو صورت مطالعات اسنادي و میدانی صورت گرفته است. نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان داد ضروري است برنامه ریزان شهري در دستیابی به توسعه ي پایدار شهر دزفول، حفظ عواملی چون رود دز ، پل تاریخی، بافت تاریخی، بناهاي مذهبی تاریخی، صنایع دستی، اراضی کشاورزي و باغات اطراف شهر را به عنوان مهمترین عوامل هویت بخش شهري، در اولویت برنامه هاي خود قرار دهند و بدون در نظر گرفتن نقش و تأثیرات آنها نمی توان به سمت شهري پایدار حرکت نمود. همچنین نتایج نشان داد هویت شهر تاریخی دزفول، به عنوان سرمایه اي ارزشمند و ماندگار، نقش ویژه اي در رونق گردشگري و ارتقاي شاخص هاي مختلف شهري داشته و در رسیدن به شهري انسان مدار و پایدار، با ارزش هاي ایرانی- اسلامی نقشی شایان، ایفا می نماید

برای دانلود روی تصویر زیر کلیک کنید

وارسیِ زیستگاه های روستانشینی آغازینِ دشت شمالِ مرکزی خوزستان

باتوجه به فراوانی زیستگاه های پیش ازتاریخی شناخته شده طی هفتاد سال گذشته در دشت شمال مرکزی خوزستان، شمار زیستگاه های متعلق به مراحل آغازین استقرار در روستا، بسیار ناچیز است. تاریخچۀ مدارک شناسایی شدۀ مربوط به دورۀ روستانشینی آغازین، گواهی می دهد که تقریباً همگی شواهد مربوط به آن دوره به طور تصادفی به دست آمده است؛ بنابراین، اولین مسئلۀ ما این است که چه عواملی باعث شده است تا یافته های ما عمدتاً تصادفی به دست آیند؟ برای توضیح چنین مسئله ای، فرضیاتی مدنظر قرار گرفته است؛ احتمالاً به دلیل پهنه های زیست محیطی پویا که عمدتاً در دشت شمال مرکزی خوزستان به کار است، فرآیندهای نهشته گذاری باعث ناپیدا بودن زیستگاه های مربوط به این دوره شده است. برای این فرضیه، مقیاس کوچک چنین زیستگاه هایی که عمده مصالح به کار رفته در آن ها چینه و خشت های اولیه بوده نیز مدنظر قرار گرفته است. علاوه بر آن، توان زیست محیطی مساعد و روند رو به رشد زیستگاه های ادوار بعدی به سان پوششی گسترده بر بقایای برجای ماندۀ زیستگاه های اولیه قرار گرفته و آن ها را برای همیشه ناپیدا ساخته است. در آخر این که، حدس قوی می رود که روش های به کار گرفته شده در بررسی های باستان شناسی طی چند دهۀ گذشته نیز ازجمله مشکلاتی است که دانسته های اندک ما را درخصوص زیستگاه های آغازین خوزستان باعث شده است؛ بنابراین، برای توضیح مسئلۀ ایجاد شده و با توجه به فرضیات اشاره شده، ارزیابی ما ابتدا معطوف به پهنه های مرتفع و مناطق سیلابی کهن تر در سطح دشت شده است. منطقه ای حدفاصل رودهای شور و عجیروب در جنوب دزفول که بیشترین شواهد مربوط به روستانشینی آغازین دشت شمال مرکزی خوزستان از آنجا به دست آمده است. ارزیابی برخی شواهد منتشر شده در مجموعه های قدیمی، که کمتر به آن ها اعتنا شده و بازدید میدانی این نوید را به ما داده است که روستا های اولیۀ دشت شمال مرکزی خوزستان بسیار بیش از میزانی است که پیش تر دانسته شده بود. نتایج این ارزیابی نشان داده است که حداقل بیش از 11 زیستگاه در دشت شمال مرکزی خوزستان شواهدی از روستا های اولیه را در خود دارند؛ این درحالی است که پیش تر شش محوطه از این دوره شناسایی شده بود.

برای دانلود مقاله روی تصویر زیر کلیک کنید

ویژگی های هنر ایران در سنگ نگاره های منطقه ایذه

اولین تمدنی که در قلمرو امروزی ایران پا به عرصه وجود نهاد،تمدن عیلام بود که خوزستان کنونی،بخش هایی از لرستان،قسمت هایی از اصفهان ،کرمان و در جنوب فارس و بوشهر را در بر می گرفت.این تمدن حدود 25 قرن به وسیله سلسله های مختلفی اداره گردید.از آن جا که نوعی سیاست فدرالی در قلمرو عیلام حکومت می کرد،لذا هر گاه در اثر درگیری های دائمی با همسایگان بین النهرینی قسمت جلگه ای دچار ضعف می شد، بخش کوهستانی با مرکزیت آنزان (ایذه فعلی )به حیات سیاسی خود ادامه می داد و باعث می شد تا سلسله ای جدید در جلگه با مرکزیت شوش قد علم کنند.در این مقاله پس از معرفی آثار هنری به جا مانده در بخش کوهستانی عیلامیان به استخراج برخی ویژگی های هنر ایران از میان خصوصیات سنگ نگاره های منطقه ایذه می پردازد. این تحقیق به روش توصیفی- تحلیلی بوده و به روش کتابخانه ای و میدانی اطلاعات آن جمع آوری شده است

برای دانلود مقاله روی تصویر زیر کلیک کیند

به دلیل جلوگیری از شیوع ویروس کرونا

جشن راهنمایان گردشگری ملغی شد

برای جلوگیری از انتقال احتمالی ویروس کرونا و بنا به درخواست استاندار گلستان، جشن راهنمایان گردشگری تا اطلاع ثانوی ملغی شد.

سمیه قدمنان دبیر سیزدهمین گردهمایی راهنمایان گردشگری در استان گلستان به خبرنگار مهر گفت: به دلیل درخواست استاندار استان گلستان و شیوع ویروس کرونا، سیزدهمین گردهمایی راهنمایان گردشگری کشور که قرار بود از ۶ تا ۹ اسفند ماه امسال در شهر گرگان برگزار شود، به زمان دیگری موکول شد.

نایب رئیس انجمن صنفی راهنمایان استان گلستان گفت: ما آمادگی کامل را برای برگزاری این جشن داشتیم و استانداری نیز همکاری لازم را کرده بود اما از آنجا که اعلام شده در حال حاضر نشست‌ها و گردهمایی‌ها تا برطرف شدن موضوع ویروس کرونا برگزار نشود، این جشن به زمان مناسب‌تری موکول خواهد شد ما هم در اولین فرصت پس از رسیدن به شرایط عادی در کشور، این جشن را برگزار می‌کنیم.

قدمنان گفت: تا کنون نزدیک به ۴۰۰ راهنمای گردشگری برای شرکت در این برنامه ثبت نام کرده بودند.

نفت در سفرنامه ابن بطوطه

یونس صادقی
واحد پژوهش و تاریخ شفاهی مدیریت موزه ها و مرکز اسناد صنعت نفت

ابن بطوطه مراکشی از مهم­ترین جهانگردان سده هشتم هجری قمری است که حاصل مسافرت او به اقصی نقاط جهان، کتابی است تحت عنوان «سفرنامه ابن بطوطه»كه وي به آن معروف شده است. این کتاب به همت استاد محمد علی موحد، تصحیح و چاپ شده است. از آنجایی که بخشی از مشاهدات ابن بطوطه حکایت از جریان نفت در مناطق پیرامونی ایران است، بازخوانی آن می­ تواند گامی در فهم گذشته نفت باشد.
ابن بطوطه در دو مقطع زمانی به ایران و کشورهای همجوار مسافرت کرده است که حاصل مشاهدات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی خود را به رشته تحریر درآورده است. در یکی از این مشاهدات او از محلی به اسم بقیاره در نزدیکی دجله در نزدیکی موصل عراق خبر داده که زمین آن منبع چشمه های قیر بوده است بنا به گفتار این جهانگرد در سده هشتم هجری قمری، این قیرها را در حوضچه هایی جمع می­ کردند و مانند گِل و لای که در اثر تابش آفتاب خشکیده باشد، قشر سیاه شفاف و نرمی در روی خاک تشکیل می­ دهد و بوی مطبوعی داشته است. در اطراف این چشمه ها برکه سیاه رنگ بزرگی به وجود می­ آمده و بر کناره های آن چیزی شبیه به چغرلاوه (سبزه ای که بر سر آب های راکد پدید می آید) جمع می­ شود و این جِرم ها مبدل به قیر می شود. بنا به گفته ابن بطوطه در نزدیکی این محل چشمه بزرگی است و برای استخراج قیر از آن آتشی برمی افروزند و رطوبت آب به وسیله حرارت آتش مرتفع می شود و قیر باقی می­ ماند که آن را به صورت قطعات درمی­ آورند.(ج1، ص288)

http://www.petromuseum.ir/

روز جهانی زبان مادری

 روز ۲۱ فوریه از طرف یونسکو به عنوان روز جهانی زبان مادری نامگذاری شده‌است.

روز ۲۱ فوریه از طرف یونسکو به عنوان روز جهانی زبان مادری نامگذاری شده‌است. نامگذاری این روز در کنفرانس عمومی یونسکو در سال ۱۹۹۹ به منظور کمک به تنوع زبانی و فرهنگی انجام شده‌است. مجمع عمومی سازمان ملل متحد نیز به دلیل اهمیت زیاد آن، سال ۲۰۰۸ را سال جهانی زبان‌ها اعلام کرد. زبان مادری مانند رنگ چشم، شکل بینی، حالت ابرو و … است، یعنی قبل از اینکه بخواهی نقشی در انتخابش داشته باشی آن را داری، بنابراین بخشی از هویت هر شخص است.

دلیل نامگذاری روز جهانی زبان مادری از زمانی آغاز شد که در سال ۱۹۵۲ دانشجویان دانشگاه‌های مختلف شهر داکا پایتخت امروزی کشور بنگلادش که در آن زمان پاکستان شرقی نامیده می‌شد و هنوز مستقل نشده بود، از جمله دانشجویان دانشگاه داکا و دانشکده پزشکی آن تلاش جهت ملی کردن زبان بنگالی به عنوان دومین زبان پاکستان (در کنار زبان اردو) تظاهرات مسالمت آمیزی در این شهر براه انداختند.به دنبال این حرکت دانشجویان، پلیس به آنها تیراندازی کرده عده‌ای از آنها را کشت. بعد از استقلال بنگلادش از پاکستان و به درخواست این کشور، برای اولین بار سازمان یونسکو در ۱۷ نوامبر سال ۱۹۹۹ روز ۲۱ فوریه (برابر با دوم و گاهی سوم اسفند) را روز جهانی زبان مادری نامید و از سال ۲۰۰۰ این روز در بیشتر کشورها گرامی داشته می‌شود و برنامه‌هایی در ارتباط با این روز برگزار می‌گردد.

مجمع عمومی سازمان ملل متحد نیز به دلیل اهمیت زیاد آن، سال ۲۰۰۸ را سال جهانی زبان‌ها اعلام کرد. سال زبان‌ها، هم‌زمان با «روز جهانی زبان مادری» (۲۱ فوریه) آغاز می‌شود. این مراسم به‌صورت رسمی در مقر یونسکو در شهر پاریس و با سمیناری آغاز می‌شود که در آن شرکت‌کنندگان از سراسر دنیا، برنامه‌های منطقه‌ای و ملی خود را برای حفظ تنوع زبانی اعلام می‌کنند
حدود نیمی از زبان‌های دنیا در معرض نابودی قرار دارند. مرگ هر زبان به معنای از دست رفتن مجموعه‌ای از فرهنگ، تاریخ و آداب گروهی از ساکنان زمین است.

مطابق برآورد یونسکو، از حدود ۶ هزار زبانی که در جهان شناخته شده است، بیش از سه هزار زبان در حال نابودی هستند. این زبان‌ها هم‌اکنون نیز توسط گروه‌های بسیار کوچکی به کار برده می‌شوند و تقریبا هیچ‌کدام شانسی برای بقا ندارند. ۹۶ درصد از زبان‌ها تنها در بین ۴ درصد از جمعیت جهان رواج دارند.

درباره اصطلاح زبان مادری باید گفت این اصطلاح در کاربرد وسیع می‌تواند به چندین موقعیت گوناگون اشاره داشته باشد که برخی از آن‌ها شامل موارد زیر است:

– زبان اول First language یا زبان مادری به اولین زبانی گفته می‌شود که کودک تکلم به آن را یاد می‌گیرد.
– زبان یا زبان‌هایی که آدمی با آن به شناخت و آگاهی دست پیدا می‌کند.

در بعضی از کشورها، اصطلاحات زبان بومی یا زبان مادری بیشتر به زبان قومی یک فرد اشاره می‌کند تا زبان اول او. در انگلیسی این اصطلاح اغلب هنگامی مورد استفاده قرار می‌گیرد که فرد در یک کشور خارجی باشد.

در ایران افزون بر زبان فارسی در مجموع حدود ۶٩ زبان و گویش رواج دارد و بزرگ‌ترین گروه‌های زبانی ایران را فارسی، آذربایجانی، کُردی، ترکمنی، گیلکی، مازندرانی، تالشی، لری، عربی، بلوچی، لکی و تاتی تشکیل می‌دهند.

میراث صنعت نفت در فهرست آثار ملی ایران

قدمت و ارزش‌های تاریخی، اجتماعی، فنی وفرهنگی آثار صنعت نفت، امروزه این آثار را به یکی از دارایی‌های مهم عرصه فرهنگی و تاریخی کشور تبدیل کرده است.

به گزارش پايگاه اطلاع رساني پتروميوزيم ، توجه به میراث صنعتی موضوعی جدید و در بیشتر کشورهای دنیا موضوعی رو به توسعه است. شکل‌گیری نهادهای بین‌المللی مرتبط با حفاظت از این میراث همچون TICCIH (کمیته بین‌المللی حفاظت از میراث صنعتی) بیانگر این علاقه رو به گسترش در مقیاس جهانی است. در ایران نیز این مسأله مورد توجه متخصصان، کارشناسان، و جامعه علمی و عمومی علاقمند به موضوع فرهنگ قرار گرفته است.
بخش مهمی از میراث صنعتی کشور ما را، با توجه به تاریخ و جایگاه آن، می‌توان متعلق به صنعت نفت دانست. این آثار گستره متنوعی از سازه‌ها و بناها شامل پالایشگاه‌ها، ساختمان‌های مسکونی، اداری، آموزشی و درمانی، شهرک‌ها، پمپ بنزین‌ها، تلبمه‌خانه‌های نفتی، پل‌ها و سایر گونه‌های سازه‌ای و ساختمانی را در بر می‌گیرد.
یکی از اهدافی که مدیریت موزه‌ها و مرکز اسناد صنعت نفت همواره پیگیر آن بوده، مسأله شناسایی، مستندنگاری و ثبت آثار باارزش صنعت نفت در فهرست آثار ملی کشور است تا زمینه حفاظت از این آثار بیش از پیش فراهم شود .
تا کنون این مدیریت تعداد قابل توجهی از آثار صنعت نفت را در میراث فرهنگی به ثبت رسانده. آثاری که در این فهرست ثبت می‌شوند مورد حمایت قانون قرار گرفته و هرگونه دخل و تصرف غیر علمی و غیرکارشناسی و بدون مجوزهای لازم از وزارت میراث فرهنگی ممنوع بوده و جرم تلقی می‌شود.
علاوه بر این، ثبت آثار سبب معرفی آنها در مقیاس ملی شده و باعث افزایش مخاطب و جذب بازدیدکننده و گردشگر از آثار و مناطقی که آثار در آن قرار گرفته خواهد شد. باید به این موضوع توجه داشت که امروزه یکی از گرایش‌های جدید در عرصه گردشگری، گردشگری صنعتی است، که ثبت، حفظ و معرفی آثار صنعت نفت تأثیر بسزایی در این زمینه خواهد داشت.
در مجموع تا کنون بيش از 120 اثر مربوط به صنعت نفت کشور در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده که مدیریت موزه‌ها و مرکز اسناد صنعت نفت نقش قابل توجهي در ثبت اين آثار داشته است . از نخستین آثار ثبت شده مربوط به صنعت نفت کشور چاه نمره یک مسجد سلیمان است که با شماره 3609 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. آخرین اثر صنعت نفت در این فهرست نیز پمپ بنزین سبزوار است که با شماره 32726 در مهرماه 1398 به ثبت رسیده است.   
 مجموعه بناهاي تاريخي درمحدوده پالايشگاه آبادان ، كاروانسراي شركت نفت ارومیه ،سينما نفت آبادان ، دانشكده نفت آبادان ، منازل شركت نفت آبادان ، برج آب 1و 2 آبادان ، بيمارستان امام خميني ( ره ) آبادان ،ساختمان آتش نشاني پالايشگاه آبادان ، منطقه انكس آبادان ، سينما شيرين آبادان ،خانه هاي بريم آبادان ،پايگاه مرکز انتقال نفت پاطاق کرمانشاه ،مهمانسراي شرکت نفت بابلسر،پل بهمنشيرآبادان ايستگاه هفت ،پمپ بنزين ري ،پل نمره يك مسجد سلیمان ،بيمارستان امام خميني مسجد سلیمان ،تلمبه خانه نفتي دارخوين ،کارخانه حلب سازی و حلب پر کنی پالایشگاه کرمانشاه ،جایگاه شرکتی 4سابق (234 اختصاصی فعلی) تهران ،جایگاه شرکتی شماره 6 تهران (پمپ بنزین)، آموزشگاه حرفه ای آبادان ،پمپ بنزین قدیم آبادان ،نیروگاه شماره 1 پالایشگاه نفت آبادان ،اسکله های 1 تا 11 پالایشگاه نفت آبادان و چرثقیل های گوگرد و اکوان ،کارخانه برق تمبی ، تاسیسات نفتی بی بیان مسجد سلیمان ،کارخانه تقطیر بی بیان مسجد سلیمان ،کنسولگری انگلیس (خانه باغ آقا) کرمان ،باشگاه ایران مسجد سلیمان وپمپ بنزین قدیمی سبزوار بخشي از اين اثار را شامل مي شود . 
در حال حاضر آثار باارزش دیگری مربوط به میراث صنعت نفت کشور توسط مدیریت موزه‌ها و مرکز اسناد صنعت نفت در مراحل مختلف شناسایی، مستندنگاری، تهیه پرونده و یا ارائه آن به وزارت میراث فرهنگی جهت بررسی و ثبت ملی قراردارد. 

منبع:p://www.petromuseum.ir/